Του Κώστα Ράπτη
Σε ομιλία του που αναρτήθηκε στον ιστότοπο herkul.org στις 4 Οκτωβρίου, λίγο μετά την ψηφοφορία στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση υπέρ της στρατιωτικής εμπλοκής σε επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ, ο εξόριστος στις ΗΠΑ ιεροκήρυκας Fethullah Gülen, άλλοτε σύμμαχος και τώρα μέγας αντίπαλος του Tayyip Erdoğan, τάχθηκε κατά της ανάμιξης σε στρατιωτικές περιπέτειες “εδώ και κεί”, προχωρώντας σε έναν τολμηρό παραλληλισμό. “Είθε ο λαός μας να μην ζήσει καταστάσεις όπως του Α΄ Πρώτο Παγκοσμίου Πολέμου, όπου το Κομιτάτο “Ένωση και Πρόοδος” παρασύρθηκε από τις φιλοδοξίες του, θυσιάζοντας την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Αυτό το μεγάλο κράτος καταστράφηκε. Ελπίζω να μη συμβεί το ίδιο και με το διάδοχο κράτος, γιατί τότε το έθνος μας δεν θα ανακάμψει”.
Η σκοτεινή “προφητεία” του Gülen έχει κατά μία έννοια ήδη επαληθευτεί, καθώς εν μέσω των ισχυρών περιφερειακών κραδασμών που επιδεινώνει η στάση των Τούρκων ιθυνόντων, η γειτονική χώρα βιώνει το τελευταίο 24ωρο πρωτοφανείς καταστάσεις – σε μιαν ιδιόμορφη αντιστροφή του ρητού του Kemal Atatürk “ειρήνη στη χώρα, ειρήνη στον κόσμο”.
Όταν το καλοκαίρι του 2013 η Τουρκία συγκλονιζόταν από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις (στις οποίες πρωτοστατούσε το αλεβιτικό στοιχείο), στις κουρδικές επαρχίες στα νοτιοανατολικά επικρατούσε, συγκριτικά, ηρεμία. Η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είχε δρομολογήσει το πιο φιλόδοξο εγχείρημά της: την διαδικασία ειρηνικής επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος – που κανένας από τους εμπλεκόμενους δεν επιθυμούσε να θέσει σε κίνδυνο. Η σύμπλευση αυτή επιβεβαιώθηκε και στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Αυγούστου, όπου ο Erdogan εξασφάλισε το 50% της κουρδικής ψήφου.
Όλα αυτά ανήκουν ήδη στο παρελθόν. Το “υπαρξιακό πρόβλημα” του τουρκικού κράτους επανέρχεται βίαια στο προσκήνιο, καθώς η επικείμενη πτώση της Κουρδικής πόλης Kobanê της βόρειας Συρίας στα χέρια των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, γεννά εξεγερσιακές καταστάσεις σε μεγάλο τμήμα της τουρκικής επικράτειας.
Στο Diyarbakır, οιονεί πρωτεύουσα του Τουρκικού Κουρδιστάν, επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας, έκλεισαν τα σχολεία και διεκόπησαν οι πτήσεις στο αεροδρόμιο. Απαγόρευση κυκλοφορίας επιβλήθηκε και σε επαρχίες των νομών Van, Mardin, Muş. Batman και Siirt (αυτήν που ανέδειξε τον Erdoğan για πρώτη φορά βουλευτή). Και το χειρότερο: τουλάχιστον 14 άνθρωποι έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους σε συγκρούσεις.
Τα σημαντικότερα επεισόδια, με συνολικά 8 νεκρούς, σημειώθηκαν στο Diyarbakır, όπου οι διαδηλωτές δέχθηκαν την επίθεση μελών του κόμματος Hüda Par, πολιτικού προκαλύμματος της Hizbullah (απλή συνωνυμία με την λιβανέζικη σιιτική οργάνωση), ακραίας ισλαμιστικής οργάνωσης που εξέθρεψε σε παλαιότερες δεκαετίες το τουρκικό “βαθύ κράτος” για την ανάσχεση των Κούρδων αυτονομιστών του ΡΚΚ. Άλλοι δύο άνθρωποι έπεσαν νεκροί στην περιοχή του Mardin όταν μέλη του Hüda Par άνοιξαν πυρ.
Κούρδοι διαδηλωτές πυρπόλησαν τα γραφεία του Hüda Par στο Diyarbakir, καθώς και δημόσια κτήρια ή τοπικές οργανώσεις του κυβερνώντος κόμματος σε σειρά πόλεων. Στο Van, διεπράχθη το άπαν της “βλασφημίας” να παραδοθεί στις φλόγες ανδριάντας του Kemal.
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν μετά από έκκληση του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), ενώ ο έγκλειστος ηγέτης του ΡΚΚ Abdullah Öcalan προειδοποίησε από τη φυλακή: “το Ισλαμικό Κράτος είναι μια τεχνητή οργάνωση. Όμως τα κράτη, οι κυβερνήσεις ή τα φυσικά πρόσωπα που το στηρίζουν, αύριο θα έχουν μεγάλο πρόβλημα με το Ισλαμικό Κράτος Και μάλιστα εκείνο το κράτος που παρέχει τη μεγαλύτερη υποστήριξη στο Ισλαμικό Κράτος, εκείνο θα υποστεί και τη μεγαλύτερη ζημιά”. Για να καταλήξει χαρακτηριστικά: “Εμείς θα περιμένουμε μέχρι τις 15 Οκτωβρίου. Από κει και πέρα δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα. Δεν υπάρχει ούτε περίοδος επίλυσης ούτε τίποτα”.
Το γιατί η τύχη του Kobanê θίγει τόσο ευαίσθητες χορδές, οφείλεται σε λόγους τόσο πραγματικούς όσο και συμβολικούς. Με περίπου 180.000 κατοίκους του να έχουν καταφύγει ως πρόσφυγες στην Τουρκία, το τρίτο μεγαλύτερο κουρδικό αστικό κέντρο της Συρίας δεν κινδυνεύει να γίνει ο τόπος μιας γενικευμένης σφαγής αμάχης, σαν αυτή του Sinjar στο βόρειο Ιράκ. Ωστόσο, η άλωσή του θα προσφέρει στο Ισλαμικό Κράτος τον έλεγχο της μισής τουρκο-συριακής μεθορίου (συνολικού μήκους 900 χιλιομέτρων), αφήνοντας στον έλεγχο των Κούρδων της Συρίας μόνο τα άλλα δύο, πολύ απομακρυσμένα μεταξύ τους, αυτόνομα “καντόνια” που συγκροτήθηκαν το 2012 με την αναδίπλωση του στρατού του Assad: το Afrin και το πολυπληθές Qamishli, εναντίον του οποίου ήδη κινούνται οι τζιχαντιστές.
Κυρίως, όμως, αυτό που προκαλεί την οργή των Κούρδων της Τουρκίας είναι η απάθεια των στρατιωτικών δυνάμεων της Άγκυρας για τα τεκταινόμενα σε μία πόλη που βρίσκεται λίγες εκατοντάδες μέτρα από τα σύνορα. Ωστόσο, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, όταν ο ίδιος ο Erdoğan δηλώνει ότι για την χώρα του δεν υφίσταται διαφορά ανάμεσα το Ισλαμικό Κράτος και το “τρομοκρατικό” ΡΚΚ, και όταν η κυβέρνηση Davutoğlu δημοσίως διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ την ενεργό συμμετοχή της στον συνασπισμό εναντίον των τζιχαντιστών, θέτοντας ως όρο την “αλλάγή καθεστώτος στη Δαμασκό”.
Ο ηγέτης του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (αδελφής οργάνωσης του ΡΚΚ στη Συρία) Salih Muslim ζητά τουλάχιστον να επιτραπεί σε Κούρδους μαχητές από τα άλλα “καντόνια” να διέλθουν από το τουρκικό έδαφος για να ενισχύσουν το Kobanê. Όμως σε συνομιλίες του με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες το Σάββατο στην Άγκυρα φέρεται να του ζητήθηκε η εγκατάλειψη κάθε σχεδίου αυτονομίας και η συστράτευση με την ένοπλη συριακή αντιπολίτευση.
Την ίδια στιγμή, επίσημα αμερικανικά ανακοινωθέντα αναφέρουν ότι σε αποτέλεσμα των αεροπορικών επιχειρήσεων πέριξ του Kobanê οι τζιχαντιστές απώλεσαν... ένα άρμα και τέσσερα τεθωρακισμένα οχήματα, ενώ αξιωματούχος του Πενταγώνου ομολογεί στο CBS News ότι η κουρδική πόλη “δεν είναι μοναδική” και ότι “πολλά εξίσου φρικτά πράγματα συμβαίνουν αλλού στη Συρία και το Ιράκ”. Όσοι υποστηρίζουν ότι η αμερικανική εμπλοκή στερείται σαφούς ορίζοντα και “στρατηγικής εξόδου” αισθάνονται θλιβερά δικαιωμένοι...
Ο Erdoğan, κοπτόμενος για το Kobanê, δηλώνει ότι οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί δεν αρκούν και επείγει η έναρξη χερσαίων επιχειρήσεων, ενώ οι Τούρκοι στρατηγοί προσπαθούν να ερμηνεύσουν το ασαφές κείμενο που υπερψήφισε η Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Πάντως, το κρίσιμο ερώτημα, αν δηλαδή η Τουρκία θα προχωρήσει σε δημιουργία νεκρής ζώνης στο εσωτερικό της Συρίας, με την επίκληση της ανάγκης αποκατάστασης των προσφύγων, καθώς και στην επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων (κίνηση που βεβαίως αφορά μόνο τον Assad και όχι τους στερούμενους αεροπορικών μέσων τζιχαντιστές) δεν πρόκειται να απαντηθεί πριν την άφιξη στις 10 Οκτωβρίου στην Άγκυρα των Αμερικανών απεσταλμένων που διαπραγματεύονται την κατανομή ρόλων εντός του διεθνούς συνασπισμού.
Από την πλευρά της η εκπρόσωπος του State Department, Jen Psaki δηλώνει ότι “ο στόχος είναι το Ισλαμικό Κράτος” και παρά την υποστήριξη των ΗΠΑ στην συριακή ένοπλη αντιπολίτευση “δεν υπάρχει κάτι νεώτερο” ως προς την στροφή της στρατιωτικής προσπάθειας εναντίον της Δαμασκού.
Αποκαλυπτική υπήρξε άλλωστε η “γκάφα” του Αμερικανού αντιπροέδρου Joe Biden, ο οποίος σε ομιλία του την περασμένη εβδομάδα στο Harvard δήλωσε ότι “το μεγαλύτερο πρόβλημα στη Συρία είναι οι σύμμαχοί μας”, όπως η Τουρκία που επέτρεψε την εισροή τζιχαντιστών.
Πρόκειται για το “κοινό μυστικό” το οποίο κυρίως εξοργίζει τους Κούρδους της Τουρκίας – και το οποίο ήρθε στο φως όταν κατά την κορύφωση της σύγκρουσης Erdoğan-Gülen στις αρχές του έτους “ευσυνείδητοι υπάλληλοι” εντόπιζαν στα σύνορα φορτηγά των μυστικών υπηρεσιών με οπλισμό προοριζόμενο για τη Συρία. Μάλιστα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu σε συνέντευξή του στην Hürriyet Daily News υποστήριξε ότι η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει το Ισλαμικό Κράτος μέχρι και σήμερα. Επεσήμανε δε ότι ο Biden απολογήθηκε για το γεγονός ότι δημοσιοποίησε σχετική συνομιλία του με τον Erdoğan, όχι όμως για την ουσία των καταγγελλομένων...
Η σκοτεινή “προφητεία” του Gülen έχει κατά μία έννοια ήδη επαληθευτεί, καθώς εν μέσω των ισχυρών περιφερειακών κραδασμών που επιδεινώνει η στάση των Τούρκων ιθυνόντων, η γειτονική χώρα βιώνει το τελευταίο 24ωρο πρωτοφανείς καταστάσεις – σε μιαν ιδιόμορφη αντιστροφή του ρητού του Kemal Atatürk “ειρήνη στη χώρα, ειρήνη στον κόσμο”.
Όταν το καλοκαίρι του 2013 η Τουρκία συγκλονιζόταν από αντικυβερνητικές διαδηλώσεις (στις οποίες πρωτοστατούσε το αλεβιτικό στοιχείο), στις κουρδικές επαρχίες στα νοτιοανατολικά επικρατούσε, συγκριτικά, ηρεμία. Η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης είχε δρομολογήσει το πιο φιλόδοξο εγχείρημά της: την διαδικασία ειρηνικής επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος – που κανένας από τους εμπλεκόμενους δεν επιθυμούσε να θέσει σε κίνδυνο. Η σύμπλευση αυτή επιβεβαιώθηκε και στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Αυγούστου, όπου ο Erdogan εξασφάλισε το 50% της κουρδικής ψήφου.
Όλα αυτά ανήκουν ήδη στο παρελθόν. Το “υπαρξιακό πρόβλημα” του τουρκικού κράτους επανέρχεται βίαια στο προσκήνιο, καθώς η επικείμενη πτώση της Κουρδικής πόλης Kobanê της βόρειας Συρίας στα χέρια των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, γεννά εξεγερσιακές καταστάσεις σε μεγάλο τμήμα της τουρκικής επικράτειας.
Στο Diyarbakır, οιονεί πρωτεύουσα του Τουρκικού Κουρδιστάν, επιβλήθηκε απαγόρευση κυκλοφορίας, έκλεισαν τα σχολεία και διεκόπησαν οι πτήσεις στο αεροδρόμιο. Απαγόρευση κυκλοφορίας επιβλήθηκε και σε επαρχίες των νομών Van, Mardin, Muş. Batman και Siirt (αυτήν που ανέδειξε τον Erdoğan για πρώτη φορά βουλευτή). Και το χειρότερο: τουλάχιστον 14 άνθρωποι έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους σε συγκρούσεις.
Τα σημαντικότερα επεισόδια, με συνολικά 8 νεκρούς, σημειώθηκαν στο Diyarbakır, όπου οι διαδηλωτές δέχθηκαν την επίθεση μελών του κόμματος Hüda Par, πολιτικού προκαλύμματος της Hizbullah (απλή συνωνυμία με την λιβανέζικη σιιτική οργάνωση), ακραίας ισλαμιστικής οργάνωσης που εξέθρεψε σε παλαιότερες δεκαετίες το τουρκικό “βαθύ κράτος” για την ανάσχεση των Κούρδων αυτονομιστών του ΡΚΚ. Άλλοι δύο άνθρωποι έπεσαν νεκροί στην περιοχή του Mardin όταν μέλη του Hüda Par άνοιξαν πυρ.
Κούρδοι διαδηλωτές πυρπόλησαν τα γραφεία του Hüda Par στο Diyarbakir, καθώς και δημόσια κτήρια ή τοπικές οργανώσεις του κυβερνώντος κόμματος σε σειρά πόλεων. Στο Van, διεπράχθη το άπαν της “βλασφημίας” να παραδοθεί στις φλόγες ανδριάντας του Kemal.
Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν μετά από έκκληση του φιλοκουρδικού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), ενώ ο έγκλειστος ηγέτης του ΡΚΚ Abdullah Öcalan προειδοποίησε από τη φυλακή: “το Ισλαμικό Κράτος είναι μια τεχνητή οργάνωση. Όμως τα κράτη, οι κυβερνήσεις ή τα φυσικά πρόσωπα που το στηρίζουν, αύριο θα έχουν μεγάλο πρόβλημα με το Ισλαμικό Κράτος Και μάλιστα εκείνο το κράτος που παρέχει τη μεγαλύτερη υποστήριξη στο Ισλαμικό Κράτος, εκείνο θα υποστεί και τη μεγαλύτερη ζημιά”. Για να καταλήξει χαρακτηριστικά: “Εμείς θα περιμένουμε μέχρι τις 15 Οκτωβρίου. Από κει και πέρα δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα. Δεν υπάρχει ούτε περίοδος επίλυσης ούτε τίποτα”.
Το γιατί η τύχη του Kobanê θίγει τόσο ευαίσθητες χορδές, οφείλεται σε λόγους τόσο πραγματικούς όσο και συμβολικούς. Με περίπου 180.000 κατοίκους του να έχουν καταφύγει ως πρόσφυγες στην Τουρκία, το τρίτο μεγαλύτερο κουρδικό αστικό κέντρο της Συρίας δεν κινδυνεύει να γίνει ο τόπος μιας γενικευμένης σφαγής αμάχης, σαν αυτή του Sinjar στο βόρειο Ιράκ. Ωστόσο, η άλωσή του θα προσφέρει στο Ισλαμικό Κράτος τον έλεγχο της μισής τουρκο-συριακής μεθορίου (συνολικού μήκους 900 χιλιομέτρων), αφήνοντας στον έλεγχο των Κούρδων της Συρίας μόνο τα άλλα δύο, πολύ απομακρυσμένα μεταξύ τους, αυτόνομα “καντόνια” που συγκροτήθηκαν το 2012 με την αναδίπλωση του στρατού του Assad: το Afrin και το πολυπληθές Qamishli, εναντίον του οποίου ήδη κινούνται οι τζιχαντιστές.
Κυρίως, όμως, αυτό που προκαλεί την οργή των Κούρδων της Τουρκίας είναι η απάθεια των στρατιωτικών δυνάμεων της Άγκυρας για τα τεκταινόμενα σε μία πόλη που βρίσκεται λίγες εκατοντάδες μέτρα από τα σύνορα. Ωστόσο, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, όταν ο ίδιος ο Erdoğan δηλώνει ότι για την χώρα του δεν υφίσταται διαφορά ανάμεσα το Ισλαμικό Κράτος και το “τρομοκρατικό” ΡΚΚ, και όταν η κυβέρνηση Davutoğlu δημοσίως διαπραγματεύεται με τις ΗΠΑ την ενεργό συμμετοχή της στον συνασπισμό εναντίον των τζιχαντιστών, θέτοντας ως όρο την “αλλάγή καθεστώτος στη Δαμασκό”.
Ο ηγέτης του Κόμματος Δημοκρατικής Ενότητας (αδελφής οργάνωσης του ΡΚΚ στη Συρία) Salih Muslim ζητά τουλάχιστον να επιτραπεί σε Κούρδους μαχητές από τα άλλα “καντόνια” να διέλθουν από το τουρκικό έδαφος για να ενισχύσουν το Kobanê. Όμως σε συνομιλίες του με τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες το Σάββατο στην Άγκυρα φέρεται να του ζητήθηκε η εγκατάλειψη κάθε σχεδίου αυτονομίας και η συστράτευση με την ένοπλη συριακή αντιπολίτευση.
Την ίδια στιγμή, επίσημα αμερικανικά ανακοινωθέντα αναφέρουν ότι σε αποτέλεσμα των αεροπορικών επιχειρήσεων πέριξ του Kobanê οι τζιχαντιστές απώλεσαν... ένα άρμα και τέσσερα τεθωρακισμένα οχήματα, ενώ αξιωματούχος του Πενταγώνου ομολογεί στο CBS News ότι η κουρδική πόλη “δεν είναι μοναδική” και ότι “πολλά εξίσου φρικτά πράγματα συμβαίνουν αλλού στη Συρία και το Ιράκ”. Όσοι υποστηρίζουν ότι η αμερικανική εμπλοκή στερείται σαφούς ορίζοντα και “στρατηγικής εξόδου” αισθάνονται θλιβερά δικαιωμένοι...
Ο Erdoğan, κοπτόμενος για το Kobanê, δηλώνει ότι οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί δεν αρκούν και επείγει η έναρξη χερσαίων επιχειρήσεων, ενώ οι Τούρκοι στρατηγοί προσπαθούν να ερμηνεύσουν το ασαφές κείμενο που υπερψήφισε η Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Πάντως, το κρίσιμο ερώτημα, αν δηλαδή η Τουρκία θα προχωρήσει σε δημιουργία νεκρής ζώνης στο εσωτερικό της Συρίας, με την επίκληση της ανάγκης αποκατάστασης των προσφύγων, καθώς και στην επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων (κίνηση που βεβαίως αφορά μόνο τον Assad και όχι τους στερούμενους αεροπορικών μέσων τζιχαντιστές) δεν πρόκειται να απαντηθεί πριν την άφιξη στις 10 Οκτωβρίου στην Άγκυρα των Αμερικανών απεσταλμένων που διαπραγματεύονται την κατανομή ρόλων εντός του διεθνούς συνασπισμού.
Από την πλευρά της η εκπρόσωπος του State Department, Jen Psaki δηλώνει ότι “ο στόχος είναι το Ισλαμικό Κράτος” και παρά την υποστήριξη των ΗΠΑ στην συριακή ένοπλη αντιπολίτευση “δεν υπάρχει κάτι νεώτερο” ως προς την στροφή της στρατιωτικής προσπάθειας εναντίον της Δαμασκού.
Αποκαλυπτική υπήρξε άλλωστε η “γκάφα” του Αμερικανού αντιπροέδρου Joe Biden, ο οποίος σε ομιλία του την περασμένη εβδομάδα στο Harvard δήλωσε ότι “το μεγαλύτερο πρόβλημα στη Συρία είναι οι σύμμαχοί μας”, όπως η Τουρκία που επέτρεψε την εισροή τζιχαντιστών.
Πρόκειται για το “κοινό μυστικό” το οποίο κυρίως εξοργίζει τους Κούρδους της Τουρκίας – και το οποίο ήρθε στο φως όταν κατά την κορύφωση της σύγκρουσης Erdoğan-Gülen στις αρχές του έτους “ευσυνείδητοι υπάλληλοι” εντόπιζαν στα σύνορα φορτηγά των μυστικών υπηρεσιών με οπλισμό προοριζόμενο για τη Συρία. Μάλιστα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu σε συνέντευξή του στην Hürriyet Daily News υποστήριξε ότι η τουρκική κυβέρνηση υποστηρίζει το Ισλαμικό Κράτος μέχρι και σήμερα. Επεσήμανε δε ότι ο Biden απολογήθηκε για το γεγονός ότι δημοσιοποίησε σχετική συνομιλία του με τον Erdoğan, όχι όμως για την ουσία των καταγγελλομένων...
Πηγή:www.capital.gr
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.