Το μεγάλο μας «κούρεμα»: να γελάσουμε ή να κλάψουμε;

Της Ζέζας Ζήκου


«Τώρα είναι αργά για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους», μας προειδοποιούσε ο Γκίκας Α. Χαρδούβελης, καθηγητής της Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς και οικονομικός σύμβουλος τότε της Εurobank, από το επίσημο βήμα του συνεδρίου των Financial Times, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα την Τετάρτη 13 Απριλίου. Η επισήμανσή του, πως «η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους έπρεπε να έχει γίνει πέρυσι στην αναμπουμπούλα», είχε υπογραμμιστεί στη στήλη (Πέμπτη 14 Απριλίου. Επειδή εκείνη η δήλωσή του «πετροβολούσε» την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης Παπανδρέου, κυρίως, όμως, επειδή υποδήλωνε την πλήρη αποτυχία της εφαρμογής του Μνημονίου ως μοναδικής επιλογής για την αντιμετώπιση της δεινής κρίσης του χρέους. Προφανώς, τώρα από το Μαξίμου ο Γκίκας Χαρδούβελης -κύριος βραχίονας του πρωθυπουργού Παπαδήμου- βλέπει τα πράγματα διαφορετικά.
Επίσης, και ο πρωθυπουργός Παπαδήμος αισιοδοξεί τώρα για το «μεγάλο κούρεμα», ενώ εμείς ακόμη δεν μπορούμε να ξεχάσουμε το άρθρο του στους Financial Times. Το 2012 θα είναι μια δύσκολη χρονιά όπως ήταν και το 2011, ανέφερε συνομιλώντας χθες στο Μέγαρο Μαξίμου με τους πολιτικούς συντάκτες. Εμφανίστηκε όμως αισιόδοξος, αναφέροντας ότι «αν εργαστούμε όλοι μαζί», συστηματικά και αποφασιστικά, μπορούμε να δημιουργήσουμε συνθήκες εξόδου από την κρίση. Αναρωτιέμαι μήπως θα αλλάξουμε διάθεση όλοι εμείς -οι πολλοί που είμαστε απελπισμένοι-, αν μας προσφερθούν καρέκλες εξουσίας στου Μαξίμου. Λέτε;
Η σημερινή συγκυρία είναι εξαιρετικά δύσκολη, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στην Ευρωζώνη. Τα τεράστια δημοσιονομικά ελλείμματα σε συνδυασμό με τον λόγο του χρέους προς το μέγεθος της οικονομίας (το ΑΕΠ), ο οποίος σε περίοδο βαθιάς ύφεσης της οικονομίας εκτινάσσεται εκτός ελέγχου, έχουν ραγίσει τις αντοχές της κοινωνίας και του τραπεζικού συστήματος. Παράλληλα, το βαθύ έλλειμμα ανταγωνιστικότητας της οικονομίας εξαντλεί τη δυνατότητα της Ελλάδας να παραμείνει συνεπής στις υποχρεώσεις της απέναντι στους δανειστές της. Επιπλέον, η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αποσύρει τη ρευστότητα που παρέχει στις τράπεζες της Ευρωζώνης και το γεγονός ότι ο ελληνικός δανεισμός είναι τετραπλάσιος -αναλογικά με το μέγεθος του ενεργητικού τους- από τον μέσον ευρωπαϊκό, συνθλίβουν τις τράπεζες. Ενώ το ελληνικό «ρίσκο», δηλαδή η έκθεση ξένων επιχειρήσεων στην ελληνική οικονομία, γίνεται χαρακτηριστικό παράδειγμα προς αποφυγή. Η ελληνική οικονομία χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά ως το αντιπαράδειγμα προς αποφυγήν σε αναλύσεις και συγκρίσεις με άλλες οικονομίες.
Οι Ευρωπαίοι ετοιμάζονται για το μεγάλο «κούρεμα». Ολα αυτά γκρεμίζουν τη ζωή των Ελλήνων, που υφίστανται την εφαρμογή του πιο σκληρού προγράμματος λιτότητας που υπέστη ποτέ Ευρωπαίος. Ο κίνδυνος να βαθύνει η τραπεζική κρίση από τον φαύλο κύκλο του υψηλού κρατικού χρέους, των εμποδίων που συναντούν οι τράπεζες στην άντληση ρευστού και των υποτονικών έως αρνητικών επιδόσεων στις οικονομίες, είναι έκδηλος ξανά. Οι φόβοι για ένα νέο κύμα απωλειών, αυτή τη φορά από τις διαγραφές δισ. ευρώ στην αξία κρατικών ομολόγων, έχουν οδηγήσει τις τράπεζες στην απομόνωση από τις αγορές χρήματος.
Η επένδυση στα κρατικά ομόλογα θεωρείται μια ασφαλής επένδυση. Γι' αυτό και τα ασφαλιστικά ταμεία επενδύουν τα αποθεματικά των εισφορών μας, δηλαδή την περιουσία μας, και ουδείς δικαιούται να την «καταστρέψει». Τα ασφαλιστικά μας ταμεία δεν θα αντέξουν στο μεγάλο «κούρεμα» καθώς είναι ήδη «άρρωστα». Επιπλέον, η αφαίμαξη της περιουσίας των Ταμείων είναι μια ανήθικη πολιτικά πράξη, επειδή επενδύουν τα αποθεματικά των εισφορών μας. Αλλωστε, η επένδυση στα κρατικά ομόλογα θεωρείται μια ασφαλής επένδυση, σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τώρα, θέλει τελικά το Βερολίνο να λυθεί η κρίση της Ευρωζώνης; Και βέβαια θέλει, απαντούν οι περισσότεροι Γερμανοί. Η καγκελάριος Μέρκελ είπε πως, αν αποτύχει το ευρώ, «θα αποτύχουμε και εμείς». Επειδή η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης των έκτακτων δανείων προς την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Οι εκκλήσεις απ' όλον τον κόσμο έπιασαν τόπο, όμως η λύση γίνεται με τους δικούς της όρους. Με άλλα λόγια, ο πόνος και η λιτότητα θα συνεχιστούν για το ορατό μέλλον. Οι Γερμανοί πολιτικοί δεσμεύονται να δρουν μέσα σε ένα περίπλοκο ομοσπονδιακό καθεστώς, να λαμβάνουν υπόψη τη δύσπιστη κοινή γνώμη της χώρας, να ισορροπούν σε έναν ασταθή κυβερνητικό συνασπισμό και να έχουν τον νου τους για ζηλόφθονους θεσμούς, όπως το Συνταγματικό Δικαστήριο.


http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_11/01/2012_1297313