Ελλειμμα ηγεσίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο

Toυ Aγγελου Σταγκου

Λίγο το Πάσχα που έπεσε φέτος την ίδια Κυριακή για τους απανταχού χριστιανούς της Ευρώπης, λίγο οι πριγκιπικοί γάμοι στο Λονδίνο, λίγο η Μπαρτσελόνα με τη Ρεάλ, η Ελλάδα ξέφυγε (διέλαθε της προσοχής, όπως λέγαμε κάποτε) κάπως από τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και από τις εκτιμήσεις των διαφόρων αναλυτών και των πάσης φύσεως οικονομικών «οίκων». Χωρίς αυτό να σημαίνει, βέβαια, ότι υπάρχει κάποια ουσιαστική αλλαγή. Τα φοβερά και τρομερά «spreads» ανεβαίνουν με απαράμιλλο καλπασμό, γιατί, όπως είναι γνωστό, παίζονται και πολύ «χοντρά» παιχνίδια με τα ασφάλιστρα, ενώ είναι επίσης σαφές ότι τα προβλήματά μας παραμένουν όπως είχαν, ίσως και να χειροτερεύουν. Το αποδεικνύουν, άλλωστε, και τα τελικά στοιχεία για το έλλειμμα του 2010.

Ολα αυτά, και άλλα πολλά που συνεχώς επισημαίνονται, μετρούν εις βάρος της κυβέρνησης και του ελληνικού πολιτικού προσωπικού γενικότερα, που όντως δεν είναι άξιο θαυμασμού. Αντίθετα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αν κρίνουμε από τις επιδόσεις και τη συμπεριφορά της μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση μπορεί να χαρακτηρισθεί εξαιρετικά μέτρια και αν προσπαθήσουμε να κρίνουμε το πολιτικό προσωπικό γενικότερα, θα το βαθμολογούσαμε με βαθμό ίσως και χαμηλότερο της βάσης, ή έστω περί αυτήν. Αν, από την άλλη πλευρά, συγκρίνουμε την πολιτική μας ηγεσία με τις πολιτικές ηγεσίες που… κυκλοφορούν στην Ευρώπη, στη σημερινή συγκυρία, ενδεχομένως η σύγκριση να μην είναι συντριπτική εις βάρος της δικής μας.

Πραγματικά, αν ο 20ός αιώνας ανέδειξε γίγαντες της πολιτικής, ασχέτως του ιδεολογικού μανδύα που φορούσε ο καθένας, ο 21ος αιώνας διαμορφώνεται από νάνους μέχρι τώρα. Αν ψάξουμε, μάλιστα, λίγο περισσότερο, θα διαπιστώσουμε ότι ο οικονομικός τομέας, τουλάχιστον, διαμορφώνεται μάλλον από κάποιες δυνάμεις άμορφες, άχρωμες και απροσδιόριστες, παρά από συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα. Ακόμη και των μεγάλων και ισχυρών ευρωπαϊκών κρατών οι εκλεγμένες κυβερνήσεις στέκονται ανήμπορες μπροστά στην ισχύ των δυνάμεων αυτών. Ισχύ, όμως, που την έχει εκχωρήσει η πολιτική εξουσία σε διεθνές επίπεδο, αφενός γιατί έχει ασπασθεί την ιδεολογία της πλήρους απελευθέρωσης της λεγόμενης αγοράς και αφετέρου γιατί προς αυτήν την κατεύθυνση πιέζει παράλληλα και η ανάπτυξη της τεχνολογίας.

Ενδεχομένως γι  αυτόν τον λόγο παρατηρείται έλλειψη πολιτικών σεβαστού διαμετρήματος. Ούτε ο Νικολά Σαρκοζί ούτε ο Ντέιβιντ Κάμερον πείθουν ότι είναι ηγέτες κάποιου βεληνεκούς και απόδειξη, μεταξύ άλλων, είναι οι χειρισμοί τους στη Λιβύη. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, που ποτέ δεν ήταν κάτι περισσότερο από ένας καταφερτζής πολιτικός, έχει ήδη περιπέσει στην ανυποληψία λόγω των προσωπικών παθών του. Η Αγκελα Μέρκελ δείχνει να χάνει την ευκαιρία της καθοδήγησης της Ευρώπης και απλά προσπαθεί να δολιχοδρομήσει μεταξύ των στενών γερμανικών συμφερόντων και των ευρύτερων ευρωγερμανικών συμφερόντων. Και πάντως, σε καμία περίπτωση δεν έπεισε ως ηγετική φυσιογνωμία. Ανάλογες είναι οι δυνατότητες και αντίστοιχα κινούνται και οι πολιτικοί ηγέτες της συντριπτικής πλειοψηφίας των ευρωπαϊκών χωρών.

Με αυτήν την έννοια, θα μπορούσε κανείς να δικαιολογήσει σχεδόν απόλυτα τη μετριότητα της ελληνικής κυβέρνησης και του υπόλοιπου πολιτικού προσωπικού. Τα προβλήματα είναι πια εξαιρετικά πολύπλοκα και έχουν οξυνθεί σε παγκόσμιο επίπεδο, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να τα λύσουν μονομερώς σε τοπικό επίπεδο, τα μίντια φροντίζουν να τις απομυθοποιήσουν και πολύ σύντομα θεωρούνται αναλώσιμες. Δεν είναι τυχαίο ότι στην εποχή μας η εξουσία φθείρει τη δημοτικότητα σε χρόνο ρεκόρ, ασχέτως ιδεολογίας. Σαν να λείπουν πια τα εργαλεία επίλυσης των κρίσεων και των προβλημάτων. Και ενδεχομένως αυτή η κατάσταση να δικαιολογεί την έλλειψη ικανών προσωπικοτήτων στην πολιτική. Η πολυπλοκότητα, η αλληλοεξάρτηση, η έλλειψη σταθερών μπορεί να μην επιτρέπει την εμφάνιση ισχυρών και αποτελεσματικών προσωπικοτήτων στον πολιτικό στίβο.

Δυστυχώς, όμως, αν και το έλλειμμα ικανού πολιτικού προσωπικού στην Ελλάδα δεν απέχει ιδιαίτερα από το αντίστοιχο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, φαίνεται πολύ περισσότερο. Πρώτον, γιατί τα προβλήματα της χώρας είναι πολύ μεγαλύτερα και δεύτερον γιατί η κρατική μηχανή της δεν έχει τη στοιχειώδη οργάνωση για να καλύπτει ένα μέρος αυτού του ελλείμματος.

• 
  
• Πηγή: Καθημερινή