«H Κόλαση είναι οι άλλοι»...

Της Ζέζας Ζήκου

Περισσότερο από 10 φορές ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μιλώντας προχθές στο κομματικό ακροατήριο του συνεδρίου της Ν.Δ. αναφέρθηκε αόριστα στο όραμά του της «Νέας Ελλάδας» και αμέσως τα αθύρματα της «σοβαροφανούς» κατεστημένης αντίληψης, έσπευσαν να χειροκροτήσουν! Και έσπευσε να επισημάνει κατηγορηματικά ότι η αντίθεση-σύγκρουση «Μνημόνιο-Αντιμνημόνιο» αποτελεί παρελθόν. Ωστόσο, πλανάται πλάνην οικτρά. Προφανώς θέλει να ξεχάσει τις (μόλις πριν από ένα χρόνο) προεκλογικές υποσχέσεις του ότι η «αναδιαπραγμάτευση των όρων του Μνημονίου είναι ζήτημα εθνικής επιβίωσης για τη χώρα». Αλλά, η Ελλάδα βρίσκεται σε πόλεμο και η κοινωνία στην κόλαση. Η χώρα παραμένει πλήρως εξαρτημένη από τις αποφάσεις της τρόικας και τις δόσεις των Μνημονίων για να καλυφθούν οι «μαύρες» τρύπες. Το λεκτικό πυροτέχνημα της «νέας Ελλάδας» απλώς μου θυμίζει τη γνωστή ρήση του Σαρτρ, «η Κόλαση είναι οι άλλοι». Η χρεοκοπημένη Ελλάς, με χαίνουσες πληγές από την πτώχευση του Δημοσίου και την κοινωνική απελπισία, κλυδωνίζεται επώδυνα μέσα σε περιβάλλον που διαμορφώνει μείζονες γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Κακά τα ψέματα, το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό οικοδόμημα έχει εισαχθεί και παραμένει σε τροχιά κατάρρευσης. Προφανώς και βιώνουμε μία κρίση μετάβασης σε μια κοινωνία διαφορετική, σε μια άλλη διάταξη των παγκόσμιων δυνάμεων και σχέσεων. Ούτε καν το μέλλον της Ελλάδας ως ευρωπαϊκής επαρχίας είναι εξασφαλισμένο. Ομως, η χώρα σαστισμένη συμπαρίσταται στην καταστροφή της, που οικοδομείται με βαρύγδουπα λόγια. Συμπαρίσταται στην αυτοκαταστροφή της, με το ακόμα πιο ωραίο όνομα της «σύνεσης» της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, που «ήρθε επιτέλους σε αυτόν τον τόπο». Δηλαδή, στην ύφεση, την ανεργία και τη φτώχεια... «Ρευστοποιήστε το εργατικό δυναμικό, ρευστοποιήστε τις κρατικές μετοχές, ρευστοποιήστε τους αγρότες, ρευστοποιήστε την ακίνητη περιουσία». Αυτή, κατά τον Χέρμπερτ Χούβερ, ήταν η συμβουλή που έλαβε από τον μοιραίο υπουργό Οικονομικών του, Αντριου Μέλον, όταν οι ΗΠΑ βυθίζονταν στη Μεγάλη Υφεση το ’29. Για να είμαστε δίκαιοι, διατυπώνονται ερωτήματα σχετικά με το εάν όντως ο Αντριου Μέλον είπε αυτά ακριβώς, γιατί το μόνο που έχει διασωθεί είναι η εκδοχή του Χούβερ, καταγεγραμμένη πολλά χρόνια αργότερα. Απλά, το δόγμα Αντριου Μέλον είναι σήμερα τόσο εσφαλμένο όσο ήταν και τότε. Ζωντανό παράδειγμα η Ελλάδα, που βλέπει να στοιχειώνει στον εναέριο χώρο της το φάντασμα του Ιρβινγκ Φίσερ, του κορυφαίου Αμερικανού οικονομολόγου την εποχή της Μεγάλης Υφεσης. Υστερα από ογδόντα χρόνια, η θεωρία του αποπληθωρισμού χρέους γίνεται και πάλι διάσημη χάρη στην πολιτική της τρόικας. Ο Φίσερ ήταν εξαιρετικά ευφυής αλλά και πολύ σαφής όταν αποκάλυπτε «το μεγάλο παράδοξο», «το κύριο μυστικό των μεγάλων υφέσεων»: «όσο περισσότερα πληρώνουν οι οφειλέτες, τόσο περισσότερα χρωστούν», «η ίδια η προσπάθεια των ατόμων να ελαφρύνουν το φορτίο του χρέους αυξάνει το φορτίο αυτό». Το ίδιο ακριβώς παράδοξο παρατηρούμε και στην πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης. Οσο περισσότερο μειώνονται οι μισθοί για να γίνουμε πιο ανταγωνιστικοί, τόσο περισσότερο αυξάνεται το πραγματικό χρέος. Αρα το θέμα δεν είναι ότι δεν εφαρμόζουμε σωστά την πολιτική. Απλώς η πολιτική δεν είναι σωστή. Οσο πιο πιστά την εφαρμόζουμε, τόσο χειρότερα αποτελέσματα έχουμε. Για τους πιστωτές όμως αποτελεί ευτύχημα, επειδή αυξάνει την αξία των χρημάτων τους και τους επιτρέπει να αγοράσουν πολύ φθηνά οτιδήποτε απαξιώνεται (ανθρώπους, επιχειρήσεις, γη). Επιστροφή, λοιπόν, σε πρότυπα λιτής κατανάλωσης του 19ου αιώνα συνιστά επικίνδυνο αναχρονισμό που δεν συμβιβάζεται ούτε καν με τη λογική και τις ανάγκες του σύγχρονου καπιταλισμού. Η λιτότητα μακράς διαρκείας απέδωσε καρπούς στην περίπτωση της Γερμανίας επειδή η χώρα αυτή στηρίζεται στις εξαγωγές και όχι στην εσωτερική αγορά. Αν όμως όλες οι πλούσιες χώρες ακολουθούσαν το παράδειγμά της, τότε θα στέρευε η παγκόσμια ζήτηση και θα υφίστατο τις οδυνηρές συνέπειες και η Γερμανία. Γιατί λοιπόν εμμένουν οι Γερμανοί; Δεν βλέπουν ότι είναι καταστροφικό για τις χώρες της περιφέρειας; Προφανώς και το βλέπουν, αλλά αυτός πιθανώς να είναι ο στόχος τους. Να μετατρέψουν την ευρωπαϊκή περιφέρεια σε μια ζώνη χαμηλών μισθών που θα αποτελέσει πλατφόρμα εξαγωγών για τις γερμανικές πολυεθνικές προς τη δυναμική Ασία. Η Γερμανία της Μέρκελ ακολουθεί μια επεκτατική εθνική στρατηγική, που προσπαθεί να υποτάξει την περιφέρεια της Ευρώπης για να την καταστήσει ορμητήριο προς τις αγορές της Ασίας. Εχει αναπτύξει προνομιακές σχέσεις με τη Ρωσία για την εξασφάλιση ενέργειας. Εχει μετατρέψει τις ανατολικές χώρες της διεύρυνσης του 2004 σε φθηνό παραγωγικό εργαστήρι για τις επιχειρήσεις της. Και το σπουδαιότερο, εφοδιάζει την Κίνα με κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και τους Κινέζους νεόπλουτους με αγαθά επιδεικτικής κατανάλωσης (κυρίως πολυτελή αυτοκίνητα). http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_02/07/2013_506935