Γέροντος ἱερομ. Πετρωνίου Τανάσε
Δικαίου Ρουμανικῆς Σκήτης
Δικαίου Ρουμανικῆς Σκήτης
Τιμίου Προδρόμου
Ἁγίου Ὄρους
.......Ὁ Νυμφίος Χριστός μᾶς προσκάλεσε στήν μυστική εὐωχία τῶν γάμων Του, ἐνῶ αὐτή τήν ἡμέρα μᾶς χαρίζει, χωρίς περιορισμούς τίς δωρεές Του. Καί ὄχι μόνο τίς δωρεές Του, ἀλλά τόν Ἴδιο τόν Ἑαυτό Του, πού εἶναι ἡ πηγή κάθε ἀγαθοῦ.
Τέσσερα μεγάλα γεγονότα ἑορτάζουμε αὐτή τήν ἡμέρα:
-τόν Ἱερό Νιπτῆρα,
-τόν Μυστικό Δεῖπνο,
-τήν προσευχή τῆς Γεθσημανῆ και
-τήν προδοσία τοῦ Κυρίου.
Ὅλα εἶναι θεῖα γεγόνοτα, γεμᾶτα ἀπό μυστήριο καί ἀχώρητα στόν νοῦ μας.
"Τῇ μυστικῇ ἐν φόβῳ τραπέζῃ, προσεγγίσαντες πάντες, καθαραῖς ταῖς ψυχαῖς, τόν ἄρτον ὑποδεξώμεθα, συμπαραμένοντες τῷ Δεσπότῃ, ἵνα ἴδωμεν τούς πόδας πῶς ἀπονίπτει τῶν Μαθητῶν, καί ἐκμάσσει τῷ λεντίῳ καί ποιήσωμεν ὥσπερ κατίδωμεν, ἀλλήλοις ὑποταγέντες, καί ἀλλήλων τούς πόδας ἐκπλύνοντες· αὐτός γάρ ὁ Χριστός οὕτως ἐκέλευσε, τοῖς αὐτοῦ μαθηταῖς ..."(Οἶκος)
Ἡ πλύσις τῶν ποδῶν τῶν μαθητῶν μᾶς δείχνει τό ἀδιανόητο εἰς βάθος μυστήριο τῆς ταπεινώσεως τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος, λόγῳ τῆς ἀμετρήτου ἀγαθότητος, μᾶς ἐχάραξε τήν τελεία ὁδό σωτηρίας, δηλαδή, τήν ὁδό τῆς ταπεινώσεως.
Ἀλλ᾿ ὅταν ἑτοιμάζεται νά πλύνη τά πόδια τους, γιατί δέν λέγουν τίποτε οἱ Μαθητές Του; Γιατί δέν ἀντιδροῦν, ἀφοῦ αὐτό τό ἔργο δέν ἦτο φυσικό καί συνηθισμένο νά γίνεται ἀπό τόν Διδάσκαλό τους; Μόνο ὁ μεγαλύτερος στήν ἡλικία Πέτρος ἀντιλαμβάνεται τό γεγονός καί ἀντιδρᾶ λέγοντας: "Οὐ μή νίψῃς τούς πόδας μου εἰς τόν αἰῶνα"!
Ἔστω ὅτι οἱ Μαθητές δέχονται νά τούς πλύνη τά πόδια! Ἀλλά κατόπιν γιατί κανένας ἀπ᾿ αὐτούς δέν σπεύδει νά πλύνη τούς πόδας τοῦ Δεσπότου; Γιατί οὔτε καί ὁ Πέτρος; Οἱ Μαθητές αἰσθάνονται εὐχαρίστησι μέ τόν δροσισμό καί τήν πλύσι τῶν ποδιῶν τους, ἀλλά τοῦ Διδασκάλου γιατί κανείς δέν τοῦ δροσίζει τά πόδια;!
Μᾶς χαρίζει ὁ Κύριος τόσες δροσιστικές παρηγοριές, τόσες ἀδιάκοπες χαρές σέ κάθε ἐποχή κι ἐμεῖς δέν Τόν χαροποιοῦμε σέ τίποτε! Κανείς δέν προθυμοποιεῖται νά τοῦ πλύνη τά κουρασμένα καί σκονισμένα Πόδια ἀπό ἐμᾶς τούς ἁμαρτωλούς! Μόνον ἀχαριστία, λησμονιά καί ἀγνωμοσύνη.
Λοιπόν, ὁ Διδάσκαλος ἔγινε δοῦλος τῶν Μαθητῶν Του! "Οὐκ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι, μᾶς λέγει, "Καί ἐγώ εἰμι ὡς ὁ διακονῶν".
Συνεχῶς προνοεῖ καί φροντίζει γιά ἐμᾶς, τά παιδιά Του. Γι᾿ αὐτό καί ἡ πλύσις τῶν ποδιῶν τῶν Μαθητῶν Του δέν μᾶς φαίνεται τόσο ἀσυνήθιστο γεγονός.
Ὡστόσο ἐδῶ ὑπάρχει ἕνα βαθύ μυστήριο, τό ὁποῖον ὑπηρέτησαν οἱ Μαθητές Του, χωρίς καί νά τό ἀντιληφθοῦν. Ὁ Κύριος ἦλθε γιά νά πλύνη ὅλους τούς ἀνθρώπους ἀπό τόν μολυσμό τῆς ἁμαρτίας, ἐνῶ Αὐτός, ὡς τελεία καθαρότης καί ἁγιότης, δέν ἔχει ἀνάγκη καθάρσεως. Ἡ ἀνθρωπότης ὅμως, χωρίς αὐτό τό λουτρό Του, δέν ἠμπορεῖ νά ἔχει μέρος μαζί Του. "Ἐάν μή νίψω σε, οὐκ ἔχεις μέρος μετ᾿ ἐμοῦ" (Ἰωάν.13,8).
Στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας, γίνεται ἡ ἀκολουθία τοῦ Ἱεροῦ Νιπτῆρος. Παλαιότερα αὐτή ἐτελεῖτο σ᾿ ὁλόκληρη τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία· τώρα διατηρεῖται μόνο στά Ἰεροσόλυμα, στήν Ρώμη, στήν Νῆσο Πάτμο, ἴσως καί ἀλλοῦ. Τελεῖται ἐπίσης κατά τρόπο μυστικό στά ὀρθόδοξα Μοναστήρια μας καί στίς καρδιές πολλῶν εὐσεβῶν Χριστιανῶν μας, οἱ ὁποῖοι ζοῦν μέ θαυμασμό καί κατάνυξι τήν ἀνέκφραστη ταπείνωσι τοῦ Κυρίου μας.
Δέν ἠμπορῶ νά ξεχάσω τόν θαυμασμό πού δοκίμασα, ὅταν μία γυναῖκα, γριά ἀπό τήν Ρουμανία, κάποια Μεγάλη Πέμπτη, εἶχε ἐπισκεφθῆ μία κατάκοιτη στό κρεββάτι. Τῆς ἔδωσε τά δῶρα της καί τῆς ἔπλυνε τά πόδια!
Ἔλεγε αὐτή ἡ γυναῖκα: "Σήμερα ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός νά πλένει τά πόδια τῶ Μαθητῶν Του κι ἐγώ νά μή κάνω τίποτε; Δόξα τῷ Θεῷ πού ἔκανα κι ἐγώ αὐτό τό ὀλίγο".
Ἔλεγε αὐτή ἡ γυναῖκα: "Σήμερα ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός νά πλένει τά πόδια τῶ Μαθητῶν Του κι ἐγώ νά μή κάνω τίποτε; Δόξα τῷ Θεῷ πού ἔκανα κι ἐγώ αὐτό τό ὀλίγο".
Τό μεγαλύτερο μάθημα τῆς ταπεινώσεως, τό ὁποῖον μᾶς ἔδωσε ὁ Κύριος πλένοντας τά πόδια τῶν Μαθητῶν Του, μάθημα διακονίας πρός τόν πλησίον, "μυστήριον τοῦ ἀδελφοῦ", "ἦλθον ὡς ὁ διακονῶν", μόλις τώρα μετά ἀπό δύο χιλιετηρίδες, ἀρχίζει νά τό διδάσκεται ὁ Χριστιανισμός.
Ἀπό τόν Μυστικό Δεῖπνο ἀρχίζουν ἤδη τά Ἅγια Πάθη: "Λάβετε, φάγετε, τοῦτο ἐστι τό Σῶμα μου, τό ὑπέρ ὑμῶν κλώμενον...". "Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες τοῦτο ἐστι τό Αἷμα μου, τό ὑπέρ ὑμῶν ἐκχυνόμενον...". Ἀπό τώρα ἀρχίζει τό Σῶμα νά μελίζεται καί τό Αἷμα νά ἐκχύνεται μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων: "Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν"!
Ἀτερμάτιστη ἡ ἀγάπη καί βαθυτάτη ἡ ταπείνωσις τοῦ Κυρίου στόν Μυστικό Δεῖπνο! Στήν γέννησι, στήν ξενιτεία πρός τούς οἰκείους, στόν Γολγοθᾶ, Θεός ὄντας ἐνδύθηκε τό ὅμοιο μέ τούς ἀνθρώπους σῶμα, σπαργανώθηκε σέ μιά φάτνη, κρατήθηκε ὡς βρέφος στήν ἀγκάλη μιᾶς θνητῆς Παρθένου γυναικός, "ὁ ἄνθρωπος τῶν ὀδυνῶν". Στήν Θεία Κοινωνία ὅμως εἶναι τελείως κρυμμένος, καί μέ τήν μορφή τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου, μᾶς προσφέρεται ὅλος καί τέλειος, χωρίς δυσκολία, "εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν τήν αἰώνιον".
Ἡ ἐπί τοῦ Σταυροῦ Θυσία εἶναι πλήρης καί ὁριστική ἐξαγορά τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν θάνατο καί τήν ἁμαρτία. Αὐτός ἔφερε μέσα του τά σημάδια τῆς φθορᾶς ἀπό τήν ἁμαρτία, εἶχε ὑποταχθῆ στόν θάνατο καί τώρα ἡ θεία Εὐχαριστία στό ἀνθρώπινο φθαρτό σῶμα ρίχνει τόν σπόρο τῆς ἀναστάσεως, τόν ἀρραβῶνα τῆς αἰωνίου ζωῆς, "τό φάρμακον τῆς ἀθανασίας", κατά τόν λόγο τῶν Πατέρων· διότι μᾶς ἐμπιστεύθηκε ὁ Κύριος τήν ἀθανασία τῆς ψυχῆς, λέγοντας: "Ὁ τρώγων μου τό Σῶμα καί πίνων μου τό Αἷμα, ἔχει ζωήν αἰώνιον καί ἐγώ ἀναστήσω αὐτόν ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ". (Ἰωάν.10,54).
Ἡ εὐχαριστιακή Λειτουργία εἶναι ἡ λειτουργία τῆς ταπεινώσεως τοῦ Κυρίου, ἡ λειτουργία τῆς ἀγάπης Του, ἡ διαθήκη τῆς φιλανθρωπίας Του: "Τοῦτο ποιεῖτε εἰς τήν ἐμήν ἀνάμνησιν"! Καί πράγματι, σέ κάθε θεία Λειτουργία, ἐπιτελεῖται ἡ ἴδια θυσία πρός ἀνάμνησιν τοῦ Κυρίου, ὁ Ὁποῖος πάντοτε θυσιάζεται γιά νά μᾶς ἁγιάση καί προσελκύσει πρός τόν Ἑαυτό Του. Ἀλήθεια δέν ὑπάρχει μεγαλύτερο ἔργο στόν κόσμο ἀπ᾿ αὐτό. Ἔργο θεϊκό, θαῦμα συνεχές, πέτρα σκανδάλου.
-Βλέπεις ψωμί καί κρασί καί λαμβάνεις Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ!
-Πλησιάζεις σάν ἕνα σύντριμμα τῆς ἁμαρτίας καί γίνεσαι ὅλος καινή κτίσις!
-Ὑπάρχει σ᾿ αὐτό ἐδῶ τό ἅγιο Θυσιαστήριο καί συγχρόνως σ᾿ ὅλα τά Θυσιαστήρια τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τοῦ κόσμου.
Θαῦμα θεῖον τό ὁποῖον τελειοῦται κατά τήν ἐπίκλησι τοῦ ἱερουργοῦντος ἱερέως. Ὁ Θεός ὡς Παντοκράτωρ εἶναι πάντοτε στήν ὑπηρεσία τοῦ ἀνθρώπου.
Παντοτεινό θαῦμα, ἀμέτρητη ἀγάπη, ἄφθαστη ταπείνωσις τοῦ Θεοῦ, τά ὁποῖα βλέπουμε κάθε ἡμέρα στήν Ἁγία Τράπεζα. Καί ὥστόσο....οἱ λειτουργοί Του τελοῦν τό Μυστήριο χωρίς ἐνίοτε τήν πρέπουσα προσοχή καί εὐλάβεια. Λησμονοῦν τό μεγαλεῖο του καί περιφέρονται μέσα στό Ἅγιο Βῆμα, χωρίς φόβο Θεοῦ, συζητώντας μερικές φορές καί ἀκατάλληλα γιά τόν χῶρο πράγματα. Τί γίνεται τότε στό Ἅγιο Βῆμα; Σταυρώνουμε καί πάλι καί πάλι τόν Σωτῆρα μας Χριστό, ὄχι γιά τήν σωτηρία μας, ἀλλά γιά τήν τιμωρία μας, γιά τήν ψυχική μας ἀπώλεια.
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας πού εἶναι ἐξ ὁλοκληρου εὐχαριστιακή, δέν μπορεῖ νά ἐπιστρέψη στήν παλαιά της αἴγλη καί δύναμι, παρά μόνον ὅταν οἱ ποιμένες της θ᾿ ἀνθίσουν μέ τά ἄνθη τῆς ἀγάπης πρός τόν Χριστό τῆς Εὐχαριστίας· ὅταν οἱ καρδιές μας θά γίνουν ἀναμμένες λαμπάδες καί θυμιατήρια μέ ἀρωματικό θυμίαμα μπροστά στά πόδια τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ.
"Τοῦ δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ σήμερον Υἱέ Θεοῦ, κοινωνόν με παράλαβε...".
Μέ τήν προσευχή στήν Γεθσημανῆ καί στήν σύλληψι τοῦ Ἰησοῦ εἰσήλθαμε ἤδη στήν Μεγάλη Παρασκευή τῶν ἁγίων καί Φοβερῶν Παθῶν Του.
ἀπόσπασμα από τό βιβλίο
Γέροντος ἱερομ. Πετρωνίου Τανάσε
Δικαίου Ρουμανικῆς Σκήτης Τιμίου Προδρόμου Ἁγίου Ὄρους
ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ
Μετάφρασις-Ἐπιμέλεια
Ὑπό Ἀδελφῶν Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου 2003
Εὐχαριστοῦμε τόν πατέρα Δαμασκηνό Γρηγοριάτη καί τόν γέροντα τῆς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου πατέρα Γεώργιο Καψάνη γιά τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια δημοσίευσης.
Ἐπιμέλεια κειμένου Αναβάσεις
Ἐπιμέλεια κειμένου Αναβάσεις
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.