Το ενδεχόμενο selective default και οι συνέπειες του

Τί είναι το selective default, τί συνέπειες έχει, τί δείχνουν τα παραδείγματα του παρελθόντος.

Η Standard & Poor's δήλωσε χθες ότι πιθανώς να υποβαθμίσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας στην κατηγορία της επιλεκτικής χρεοκοπίας (selective default), μόλις ολοκληρωθεί η αναδιάρθρωση του χρέους της, και τόνισε πως κάτι τέτοιο δεν θα πλήξει απαραίτητα την αξιοπιστία της ΕΕ, αφού δεν είναι δεδομένο ότι η χρεοκοπία της Ελλάδας θα προκαλέσει ντόμινο στην ευρωζώνη.

H Fitch έχει ήδη πει ότι όταν κλείσει το θέμα σε ότι αφορά την ημερομηνία της ανταλλαγής ομολόγων, θα δώσει στην Ελλάδα αξιολόγηση restricted default, που είναι η δική της ανάλογη ταμπέλα για το καθεστώς της επιλεκτικής χρεοκοπίας. 

Η Μοοdy's δεν εχει ανάλογη «ταμπέλα», αλλά η χαμηλότερη αξιολόγησή της, το C, υποδηλώνει default με προοπτική ανάκαμψης. 

Τί θα γίνει μετά 

Η S&P και η Moody's έχουν δηλώσει από τον περασμένο Ιούλιο, ότι μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία της αναδιάρθωσης θα «ξανακοιτάξουν» την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, υπό το φως του μειωμενου της χρέους, κάτι που πιθανώς σημαίνει ότι θα την αναβαθμίσουν. Η S&P είπε ότι θα δώσει low speculative-grade rating αφού το χρέος παραμένει υψηλό και οι προοπτικές ανάπτυξης είναι αβέβαιες. 

Η Fitch είπε ότι το restricted default θα παραμένει για μικρή περίοδο πριν επαναξιολογηθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στο προφίλ χρεους της χώρας. 

Σε αυτό το σημείο, αξίζει να εξηγήσουμε τί ακριβώς σημαίνει αυτή η ταμπέλα για την Ελλάδα, τις τραπεζες και την οικονομία μας. 

Κατ'αρχήν, είναι αυτό ακριβώς - μια ταμπέλα. Μία ταμπέλα που δίνουν οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, η οποία είναι χειρότερη από το junk, αλλά καλύτερη από το απόλυτο default. Είναι σαν να κλείνουν την Ελλάδα σε ένα μπουντρούμι για μερικές ημέρες, με την υπόσχεση ότι όταν θα βγει, θα βγεις ωφελημένη ή καλύτερη (τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την πιστοληπτική αξιολόγηση). Eνα από τα πιο ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά της «επιλεκτικής χρεοκοπίας» είναι ότι έχει ως σκοπό βραχυπρόθεσμα να γλυτώνει η χώρα από το βαρύ κόστος του default, κερδίζοντας παράλληλα το μακροπρόθεσμο «δώρο» της επιστροφής κάποια στιγμή στις αγορές. 

Στην πράξη, selective default είναι η αδυναμία ενός δανειζόμενου να εκπληρώσει ποσοτικά και χρονικά τις υποχρεώσεις του, σε ένα μέρος του χρέους του και όχι η αδυναμία αποπληρωμής του συνόλου του χρέους του, άρα κατ' αρχήν είναι μία προσωρινή κατάσταση. 

Σε ό,τι αφορά τους διεθνούς οίκους, για ένα διάστημα, που μπορεί να κρατήσει από ώρες έως και μήνες, θα αξιολογήσουν την Ελλάδα με την ταμπέλα «SD» (selective default), ωστόσο δεν σημαίνει ότι τα ελληνικά ομόλογα θα πάρουν την ίδια αξιολόγηση με τη χώρα απ' όλους τους οίκους. 

Φυσικά το μεγάλο ζήτημα είναι η ΕΚΤ και εάν, σε περίπτωση επιλεκτικής χρεοκοπίας, θα συνεχίσει να παρέχει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες, όπως επίσης και η χρονική διάρκεια αυτού του καθεστώτος του SD. 

Γι αυτό, πρώτο και κύριο λόγο παίζει το χρονικό διάστημα της παραμονής σε SD, το οποίο σύμφωνα με οικονομολόγους, δεν αναμένεται να είναι μεγαλύτερο από 15 ημέρες, αρκεί οι οίκοι να δουν ότι η Ελλάδα θα προχωρήσει με τα συμφωνηθέντα μέτρα τα οποία θα οδηγήσουν στην βελτίωση των δημοσιονομικών της. 

Εάν το selective default κρατήσει για λίγο, για ώρες ή λίγες ημέρες, τότε οι επιπτώσεις τόσο για τις τράπεζες όσο και για την πραγματική οικονομία, δεν θα είναι σημαντικές, ωστόσο εάν κρατήσει πολύ χρονικό διάστημα, για πολλούς μήνες ή και δύο χρόνια, τότε είναι προφανές ότι οι τράπεζες, η αγορά και η οικονομία της Ελλάδας θα αντιμετωπίσουν σοβαρότατο πρόβλημα ρευστότητας, αφού η αγορά θα «στεγνώσει» από κεφάλαια. 

Οι εκτιμήσεις προς το παρόν πάντως είναι ότι η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας θα εξασφαλιστεί (με κάποιον τρόπο) από την ευρωζώνη και οι ελληνικές τράπεζες δεν θα αφεθούν να καταρρεύσουν, γιατί ο φόβος του ντόμινο και της εξάπλωσης του κινδύνου στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι τεράστιος. 

Ενα σχετικά πρόσφατο παράδειγμα χώρας που μπήκε σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας για ελάχιστο διάστημα και φυσικά δεν πόνεσε, είναι το swap ομολόγων της Ουρουγουάης το 2003. Στις 16 Μαΐου του 2003 η S&P υποβάθμισε τη χώρα από το CC στο SD και σε περίπου δύο εβδομάδες αργότερα, στις 2 Ιουνίου του 2003, την αναβάθμισε στο B -. Η Fitch υποβάμισε τη χώρα σε DDD την ίδια ακριβώς ημέρα (6 Μαΐου) και στις 30 Μαΐου αξιολόγησε τα νέα ομόλογα της χώρας (όχι την ίδια τη χώρα) με Β -. 

Πάντως η ανταλλαγή των ομολόγων της Ουρουγουάης ήταν θέμα «ρευστότητας» της χώρας, αφού η κυβέρνηση προχώρησε σε re-profiling των ομολόγων της για 5 έτη, έτσι ώστε να μπορέσει να τα βγάλει πέρα με την αναχρηματοδότησή τους. Ετσι, ήταν απολύτως λογικό για τους οίκους αξιολόγησης να προχωρήσουν σε αναβαθμίσεις των αξιολογήσεών τους, αφού έβλεπαν ότι η κατάσταση της Ουρουγουάης θα βελτιωνόταν σιγά-σιγά στο μέλλον. Πάντως, αξίζει να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο πως, μία δεκαετία περίπου αργότερα, η Ουρουγουάη διατηρεί ακόμη την αξιολόγηση junk και από τους τρεις οίκους... 

H άλλη όψη του νομίσματος της επιλεκτικής χρεοκοπίας και αυτή που πόνεσε πραγματικά, είναι η περίτπωση της Αργεντινής το 2001, της οποίας η ανάγκη της ανταλλαγής ομολόγων ήταν θέμα «φερεγγυότητας» και όχι θέμα «ρευστότητας» (όπως για την Ουρουγουάη). Στις 6 Νοεμβρίου του 2001, η S&P υποβάθμισε σε SD τη χώρα από CC, μία αξιολόγηση που κράτησε μέχρι και την 1η Ιουνίου 2005 (54 μήνες), όπου και ο οίκος την αναβάθμισε σε B-. Η Αργεντινή όμως, έναν μήνα μετά τη δεύτερη ανταλλαγή των ομολόγων της, κήρυξε default και παρέμεινε σε αυτό το καθεστώς για αρκετό διάστημα.


http://www.reporter.gr