Ένας στους πέντε απειλείται από τη φτώχεια !

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε το δελτίο τύπου για την έρευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης του 2010 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Μια έρευνα που διενεργείται από το 1994 στα πλαίσια του πανευρωπαϊκού προγράμματος Statistics on Income and Living Conditions (SILC). Διευκρινίζεται ότι αυτές οι έρευνες αφορούν πάντα το προηγούμενο έτος. Την τελευταία φορά όμως, τα στοιχεία του 2010 αντί να τα δούμε προς το τέλος του 2011, μας τα έδειξαν τον Ιανουάριο του 2012.

Εν πάση περιπτώσει, από την έρευνα που δημοσιεύθηκε προκύπτουν πολλά και ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Κατ’ αρχήν διαπιστώνουμε με έκπληξη ότι οι οικονομικές ανισότητες έχουν ενταθεί, με το 20% του πληθυσμού να κρατάει στις τσέπες του το 85% του συνολικού εισοδήματος(συντελεστής s20-s80=5,6 προς 1,0).

Αν και περίπου τρεις στους τέσσερις μένουν σε ιδιόκτητη κατοικία, ο ένας από αυτούς δηλώνει ότι οι χώροι του σπιτιού του δεν επαρκούν για τις ανάγκες του. Για όσους ζουν με ενοίκιο το ποσοστό αυτό είναι σοβαρά μεγαλύτερο. Επίσης, ανακαλύπτουμε ότι οι παραδοσιακές σιγουριές περί οικογενειακής αλληλοϋποστήριξης και αλληλοβοήθειας εξανεμίζονται. Σχεδόν ένας στους τρεις (28,2%) δεν έχουν 540 ευρώ για να καλύψουν μια έκτακτη υποχρεωτική ανάγκη.

Ας τα δούμε αναλυτικότερα:

Οικονομική Ανισότητα 2010. Πλούσιοι και φτωχοί.

Από την παραπάνω έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι αν η Ελλάδα είχε πληθυσμό 10 άτομα που όλοι μαζί είχαν 1.000 ευρώ στις τσέπες τους, τότε οι 2 θα είχαν τα 857 € και οι 8 τα 143 €. Στην Ευρωζώνη αντίστοιχα, οι 2 πλουσιότεροι έχουν τα 830 € από τα 1.000. Δηλαδή η Ελλάδα χωρίς βιομηχανική βάση, κατάφερε να πετύχει μεγαλύτερες οικονομικές ανισότητες ανάμεσα στους πολίτες της, την ίδια ώρα που λ.χ. στην Ουγγαρία, οι 2 πλουσιότεροι κρατούν τα 755 από τα 1.000 €.

Από τα στοιχεία του 2010 προκύπτει ότι το ετήσιο χρηματικό όριο της φτώχειας είναι τα 7.000 ευρώ ανά άτομο και τα 15.000 ευρώ για την οικογένεια δύο ενηλίκων με δύο παιδιά μικρότερα από 14 ετών. Το μέσο ετήσιο ατομικό ισοδύναμο εισόδημα ανέρχεται σε 14.000 ευρώ και το μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της χώρας σε 24.000 ευρώ. Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 870.000 όπου κατοικούν 2.200.000 άτομα.

Ο κίνδυνος παιδικής φτώχειας (για τα ανήλικα έως 17 ετών) ανέρχεται στο 23% και είναι υψηλότερος κατά περίπου τρεις μονάδες απ’ ότι ισχύει για το σύνολο της χώρας. Ο κίνδυνος φτώχειας για τους ηλικιωμένους (65 ετών και άνω) υπολογίζεται σε 21,3%.

Τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη

Η ίδια έρευνα για το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο φτώχειας ή τον κοινωνικό αποκλεισμό, για το 2010 σε όλη την Ευρώπη έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα:

Χώρες	%	Πληθυσμός
Βουλγαρία	41,6	3.145.000
Ρουμανία	41,4	889.000
Λετονία	38,1	846.000
Λιθουανία	33,4	1.109.000
Ουγγαρία	29,9	2.948.000
Πολωνία	27,8	10.409.000
Ελλάδα	27,7	3.031.000
Ισπανία	25,5	11.675.000
Πορτογαλία	25,3	2.693.000
Ιταλία	24,5	14.742.000
Ηνωμένο Βασίλειο	23,1	14.209.000
Εσθονία	21,7	289.000
Βέλγιο	20,8	2.235.000
ΕΥΡΩΖΩΝΗ των 17	21,5	69.901.000
Μάλτα	20,6	84.000
Σλοβακία	20,6	1.118.000
Γερμανία	19,7	15.962.000
Γαλλία	19,3	11.763.000
Γερμανία	18,3	1.007.000
Σλοβενία	18,3	366.000
Λουξεμβούργο	17,1	83.000
Ελβετία	17,1	128.000
Φιλανδία	16,9	890.000
Αυστρία	16,6	1.373.000
Ολλανδία	15,1	2.483.000
Σουηδία	15,0	1.418.000
Νορβηγία	14,9	737.000
Τσεχία	14,4	1.495.000
Ισλανδία	13,7	42.000

Για τις απαραίτητες συγκρίσεις, σημειώνεται ότι στην Ευρωζώνη των 17 κρατών μελών, το μέσο ποσοστό του πληθυσμού βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο φτώχειας ή τον κοινωνικό αποκλεισμό, είναι 21,5% και εκτιμάται ότι αφορά σχεδόν 70 εκατομμύρια άτομα.

Τρία εκατομμύρια στην κόψη του ξυραφιού

Από τον παραπάνω πίνακα διαπιστώνουμε ότι ο Ελληνικός πληθυσμός που βρίσκεται στο όριο της φτώχειας ή που κινδυνεύει από κοινωνικό αποκλεισμό ξεπερνάει τα 3 εκατομμύρια, ενώ ο πληθυσμός που ζει σε νοικοκυριά όπου δεν εργάζεται κανένα μέλος ή εργάζεται με μερική απασχόληση ανέρχεται σε 545 χιλιάδες άτομα, ενώ στο προηγούμενο έτος, ανερχόταν σε 488 χιλιάδες άτομα. Δηλαδή από το 2009 μέχρι το 2010, εκφυλλίστηκαν οικονομικά άλλες 57 χιλιάδες Έλληνες!

Στα 100 άτομα που απειλούνται από τη φτώχεια:

• Οι 40 είναι άνεργες γυναίκες, ανεξάρτητα οικογενειακής κατάστασης.
• Τα 33 ζουν με έναν γονιό που έχει τουλάχιστον ένα παιδί, μπορεί και παραπάνω.
• Οι 30 είναι ηλικίας πάνω από 64 ετών
• Τα 23 είναι ανήλικα παιδιά
• Τα 20 ζουν σε νοικοκυριά με 3 ή περισσότερους ενήλικες με παιδιά.
• Οι 20 είναι γυναίκες που ζουν μόνες τους.

Συνθήκες διαβίωσης

Από την έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ για τις συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού της Χώρας, προκύπτει ότι η στέρηση βασικών αγαθών και υπηρεσιών δεν αφορά μόνο το φτωχό πληθυσμό.

Στα 100 άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες:

• Οι 36 είναι νέοι ηλικίας 18 – 24 ετών που έχουν τελειώσει το Δημοτικό.
• Οι 14 είναι γυναίκες ηλικίας πάνω από 64 ετών.
• Οι 12 είναι ανήλικα παιδιά κάτω των 18 ετών.
• Οι 10 είναι άνδρες ηλικίας πάνω από 64 ετών.
• Οι 4 είναι ηλικίας 18 έως 59 ετών με πτυχίο ΑΕΙ.

Σπίτια στριμωγμένα, ακριβά με μισοάδειες κατσαρόλες.

Ένας στους τέσσερις (25%) κατοίκους όλης της χώρας μένουν σε σπίτια των οποίων οι χώροι δεν επαρκούν για να στεγάσουν τις ανάγκες τους. Ειδικά για το “φτωχό” πληθυσμό, παραπάνω από ένας στους τρεις (34,7%) ζει σε σπίτια με στενότητα χώρου.

Δύο στα τρία νοικοκυριά (67,7%) του λεγόμενου “φτωχού” πληθυσμού επιβαρύνονται έντονα από το κόστος στέγασης.

Δύο στους εννέα από τον “φτωχό” πληθυσμό (22,7%) δηλώνει ότι δεν μπορεί να εξασφαλίσει κάθε δεύτερη ημέρα κοτόπουλο, κρέας, ψάρι ή λαχανικά ίσης θρεπτικής αξίας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του “μη φτωχού” πληθυσμού που έχει το ίδιο πρόβλημα εκτιμάται σε 4,2%.

Στο ερώτημα “Έχετε 540 € διαθέσιμα για να αντιμετωπίσετε έκτακτες, αλλά αναγκαίες δαπάνες;” το 63,3% (πέντε στους οκτώ) του “φτωχού” πληθυσμού και το 19,3% (ένας στους πέντε) του “μη φτωχού” δηλώνει ότι δεν τα έχει αυτά τα χρήματα.

Θόρυβος, ρύπανση και βανδαλισμοί!

Περιβαλλοντικά προβλήματα από παρακείμενη βιομηχανία ή κυκλοφορία αυτοκινήτων αντιμετωπίζει ένας στους τέσσερις συνάνθρωποί μας, ενώ ένας στους πέντε αναφέρει ως πρόβλημα τουςβανδαλισμούς και την εγκληματικότητα στην περιοχή του.

Σχεδόν ένας στους δέκα του μη φτωχού πληθυσμού, δηλώνει ότι επιβαρύνεται πάρα πολύ από τις συνολικές δαπάνες στέγασης. Αντίστοιχο πρόβλημα για το φτωχό πληθυσμό έχουν παραπάνω από ένας στους δύο.

Τέσσερις στους δέκα από τον φτωχό πληθυσμό, δηλώνει δυσκολία στην πληρωμή πάγιων λογαριασμών, όπως ηλεκτρικό ρεύμα, νερό κλπ.

Σχεδόν ένας στους δύο του φτωχού πληθυσμού αναφέρει μεγάλη δυσκολία στην αντιμετώπιση των συνήθων αναγκών του με το συνολικό μηνιαίο ή εβδομαδιαίο εισόδημά του.

Ένας στους πέντε από τον φτωχό πληθυσμό και ένας στους είκοσι του μη φτωχού πληθυσμού δεν διαθέτουν ΙΧ αυτοκίνητο.

Σχεδόν ένας στους δέκα δεν μπορούν να αγοράσουν ηλεκτρονικό υπολογιστή ενώ τον χρειάζονται. Στα φτωχά νοικοκυριά η αδυναμία απόκτησης PC αφορά ένα στα πέντε.

Στην παραπάνω έρευνα για την κατάσταση του πληθυσμού:

• Σαν Φτωχός πληθυσμός θεωρείται ο πληθυσμός που έχει εισόδημα μικρότερο ή ίσο από το κατώφλι της φτώχειας
• Σαν Μη Φτωχός πληθυσμός θεωρείται ο πληθυσμός που έχει εισόδημα μεγαλύτερο από το κατώφλι της φτώχειας

Το ελάχιστο καθαρό μηνιαίο εισόδημα για την αντιμετώπιση των αναγκών των νοικοκυριών της χώρας, κατά δήλωσή τους, ανέρχεται σε 2.464 ευρώ. Τα φτωχά νοικοκυριά χρειάζονται 2.000 ευρώ, ενώ τα μη φτωχά νοικοκυριά 2.580 ευρώ.

Και όλα αυτά, χωρίς να λογαριάσουμε τους πραγματικά φτωχούς!

Επισημαίνεται ότι στην έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ “δεν περιλαμβάνονται ομάδες πληθυσμού που είναι κατά τεκμήριο, φτωχές, όπως οι άστεγοι, οι διαβιούντες σε ιδρύματα, οι παράνομοι οικονομικοί μετανάστες, οι Ρομά κ.λπ.”(Δελτίο τύπου ΕΛΣΤΑΤ, 3 / 1/ 2012).

Χωρίς να θέλουμε να ακυρώσουμε τα αποτελέσματα αφού τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι ενδιαφέροντα και συγκρίσιμα με τα αποτελέσματα χωρών, εντούτοις δεν απαντά στο ουσιώδες ερώτημα που έχουμε όλοι: “Πόσοι είναι οι φτωχοί στην Ελλάδα, πού ζουν, πώς τα βγάζουν πέρα;”

Καλή δύναμη,

Κώστας Κουρούνης

Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, http://freepen.gr/epikairotita/1952