«Προβοκατόρικες πληροφορίες» στελεχών έφαγαν τον Πλουμπίδη

«Αθώος» ο Ζαχαριάδης και του αίματος του αγωνιστή

Η ΠΛΗΡΗΣ πολιτική και κομματική αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη, που προτείνει η ηγεσία του ΚΚΕ στο εμπιστευτικό εσωκομματικό ιστορικό δοκίμιο το οποίο έφερε στο φως της δημοσιότητας «Το Βήμα», σχετίζεται άρρηκτα με τις υπόλοιπες μεγάλες υποθέσεις που ταλανίζουν επί δεκαετίες τον χώρο της κομμουνιστικής αλλά και της ευρύτερης Αριστεράς, σχετικά με την εκτέλεση του Ν. Μπελογιάννη και την καταγγελία του Ν. Πλουμπίδη από τη ζαχαριαδική ηγεσία ως«πράκτορα» και «προβοκάτορα». Η επιλογή του Περισσού να προτείνει «να γίνει επίσημη κομματική αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη με απόφαση τηςΠανελλαδικής Συνδιάσκεψης (σ.σ.: αναμένεται να συνέλθει εντός του καλοκαιριού) στην οποία θα αποκαθίσταται η προσφορά του στο επαναστατικόκίνημα» και θα αίρεται η «ατιμωτική υποψίασυκοφαντία για συνεργασία (του) με τον ταξικό αντίπαλο» δεν απέτρεψε την ηγεσία του κόμματος να εντοπίσει λανθασμένες κρίσεις και επιλογές που έγιναν επί των ημερών του, όπως στην περίπτωση Πλουμπίδη, οι οποίες ωστόσο αποδίδονται στις συγκυρίες και στις παραπλανητικές και προβοκατόρικες πληροφορίες που διοχέτευαν στην εκτός Ελλάδος κομματική ηγεσία διάφορα στελέχη, «αθωώνοντας» έτσι εν μέρει τον Ζαχαριάδη.
Η αποκατάσταση του Ζαχαριάδη ως γενικού γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΕ, όπως αναφέρεται στο δοκίμιο, δεν αναιρεί «την κριτική σε προβλήματα στρατηγικής και εσωκομματικής λειτουργίας,σε λαθεμένες πολιτικές ενέργειες, όπως μεταξύ άλλων ο χειρισμός του ως προς τον Γιώργη Σιάντο (σ.σ.: ο οποίος κατηγορήθηκε από τη ζαχαριαδική ηγεσία ως πράκτορας), η καταγγελία της εκτέλεσης του Νίκου Πλουμπίδη ως εικονικής, ο χειρισμός της υπόθεσης Καραγιώργη (σ.σ.: κατέληξε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες στις ρουμανικές φυλακές), η μη αποκατάσταση του Νίκου Βαβούδη και του Αρη Βελουχιώτη(σ.σ.: οι δύο τελευταίοι αποκαθίστανται τώρα, με τον πρωτοκαπετάνιο του ΕΛΑΣ ωστόσο να διατηρεί το «στίγμα» του διαγραμμένου από το κόμμα του και του «απείθαρχου»!) ».

Ο Μπελογιάννης

Από τις αναφορές του δοκιμίου στην υπόθεση Μπελογιάννη (συνελήφθη σε γιάφκα της παράνομης οργάνωσης του ΚΚΕ στην Αθήνα, στην οδό Πλαπούτα 30, στις 20 Δεκεμβρίου 1950, έξι μήνες αφότου εστάλθη παράνομα στην Ελλάδα με καθήκον την αναδιοργάνωση των παράνομων κομματικών οργανώσεων που είχαν δεχθεί σοβαρά χτυπήματα από την Ασφάλεια, και εκτελέστηκε τα ξημερώματα της Κυριακής 30 Μαρτίου 1952 στου Γουδή μαζί με τους Ηλία Αργυριάδη, Νίκο Καλούμενο και Δημήτρη Μπάτση ) συνάγεται ότι για το ΚΚΕ όχι μόνο δεν ισχύει ο ισχυρισμός της συντρόφου του Ελλης Παππά , όπως αυτός καταγράφεται στην πολιτική διαθήκη της που εκδόθηκε πριν από λίγους μήνες, μετά τον θάνατό της, από το Μουσείο Μπενάκη, ότι ο Ζαχαριάδης φέρει την πολιτική ευθύνη για την εκτέλεσή του, καθώς μεταξύ άλλων είχε σπεύσει να καταγγείλει ως πλαστή την επιστολή του Νίκου Πλουμπίδη με την οποία δήλωνε ότι ήταν ο επικεφαλής του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ και δεχόταν να παραδοθεί στις αρχές ασφαλείας αν μετατρεπόταν η θανατική καταδίκη του Μπελογιάννη, αφαιρώντας έτσι κάθε πολιτικό και νομικό περιθώριο για αναψηλάφηση της υπόθεσής του και ακυρώνοντας την όποια απεγνωσμένη προσπάθεια για τη σωτηρία του, αλλά δηλώνεται με έμφαση ότι «ο Μπελογιάννης εκτελέστηκε επειδή συμβόλιζε και εκπροσωπούσε επάξια την αταλάντευτη οργανωμένη παρουσία και δράση του ΚΚΕ σε όλες τις συνθήκες και με όλες τις μορφές πάλης».

Η αντίδραση της ΕΔΑ

Στο δοκίμιο γίνεται αναφορά στην «ιδεολογικοπολιτική διαπάλη» του ΠΓ με τον Ν. Πλουμπίδη, η οποία «είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα». O Πλουμπίδης, ο οποίος ήταν μέλος του ΠΓ ως το 7ο Συνέδριο του 1945 και ακολούθως μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, βρισκόταν στην Ελλάδα σε συνθήκες παρανομίας και άρρωστος από φυματίωση την περίοδο που έγινε η σύλληψη του Ν. Μπελογιάννη. Οπως τονίζεται, «στις βουλευτικές εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 (σ.σ.: σε αυτές συμμετείχε και η νεοϊδρυθείσα την 1η Αυγούστου 1951 Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά- ΕΔΑ - ως συνασπισμός κομμάτων, μέσω της οποίας δρούσαν και οι πα ράνομες κομματικές δυνάμεις του ΚΚΕ), αν και οι υποψηφιότητες των Μπελογιάννη (σ.σ.: ο οποίος ήδη βρισκόταν στη φυλακή) και Πλουμπίδη κατατέθηκαν στα Πρωτοδικεία Αθήνας- Πύργου και Αθήνας- Λάρισας αντιστοίχως, η τελική κατάληξη ήταννα μη συμμετέχουν στους συνδυασμούς της ΕΔΑ». Το ΠΓ είχε αναθέσει στον Πλουμπίδη την ευθύνη της καθοδήγησης της ομάδας των κομμουνιστών που διαπραγματευόταν με τις δυνάμεις της ΕΔΑ για τη συγκρότηση των συνδυασμών της στις εκλογές και είχε αποφασίσει «ο Μπελογιάννης που είχε συλληφθεί και ήταν υπόδικος, να μπει υποψήφιος στους συνδυασμούς της ΕΔΑ σε Αθήνα και Ηλεία, με στόχο η εκλογή του ως βουλευτή ναδημιουργήσει πρόσθετα εμπόδια στην εκτέλεση της αναμενόμενης θανατικής καταδίκης του από το Διαρκές Στρατοδικείο και να ισχυροποιήσει την πολιτική πίεση για γενική πολιτικήαμνηστία».
Την υποψηφιότητά του είχε προτείνει και ο ίδιος ο Μπελογιάννης και, όπως υπογραμμίζεται στο δοκίμιο, «η ηγεσία του ΚΚΕ επέμενε έντονα σε αυτό το θέμα».Μάλιστα, επισημαίνεται ότι «επειδή (σ.σ.: το κόμμα) φοβόταν μήπως οι σύμμαχοι στην ΕΔΑ δεν το αποδέχονταν, είχε πάρει μέτρα να μη συνεργαστεί μαζί τους, αλλά να πάρει μέρος το ΚΚΕ στις εκλογές με το σχήμα Πανδημοκρατικός Συναγερμός».
Εκτός του Μπελογιάννη, η απόφαση περιελάμβανε φυλακισμένους και εξόριστους κομμουνιστές, αλλά και τον Πλουμπίδη. Ως «αδιάλλακτο πολέμιο αυτής της πρότασης» το ΚΚΕ εμφανίζει τον Μιχάλη Κύρκο (Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα), ενώ όπως αναφέρεται «ισχυρότατη αντίδραση εξέφρασαν οι Γιάννης Πασαλίδης, Ανδρέας Ζάκκας(σ.σ.: ο οποίος αποχώρησε τότε από την ΕΔΑ), Σταμάτης Χατζήμπεης, Γιάννης Κοκορέληςκαι άλλοι» από τα σύμμαχα πολιτικά σχήματα. 

Στην υπόθεση της υποψηφιότητας Μπελογιάννη είχε παρέμβει και ο Ενιαίος Λαϊκός Αγώνας (ΕΛΑ) ο οποίος δημιουργήθηκε με εντολή του γραφείου κρατουμένων των φυλακών Αβέρωφ (Ν. Κεπέσης, Μ. Γλέζος κ.ά.) από τους Γιώργη Δαμασκηνό, Τριάδη Σωτηράκο και Σταύρο Κούκουρα, μέλη του Δημοκρατικού Συναγερμού, που είχε υποστηρίξει σθεναρά την πρόταση αυτή. 

Μάλιστα σημειώνεται στο δοκίμιο ότι «ο ΕΛΑ δημιουργήθηκε με σκοπό να ασκηθεί πίεση στην ΕΔΑ, αλλά και στους Πλουμπίδη - Μπασιάκο, για τους οποίους στελέχη του ΚΚΕ στις φυλακές Αβέρωφ και άλλοι που ήταν έξω από τις φυλακές είχαν την άποψη ότι δεν ήθελαν την υποψηφιότητα Μπελογιάννη».

Οι διαφωνίες

Τελικά επήλθε συμφωνία βάσει της οποίας οι Μπελογιάννης και Πλουμπίδης αποκλείστηκαν από τους συνδυασμούς. Το γεγονός αυτό «αποτέλεσε αντικείμενο συνέχισης της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης ανάμεσα στο ΠΓ και στον Ν. Πλουμπίδη, που είχε αρχίσει πολύ νωρίτερα», όπως σημειώνεται, ενώ τονίζεται ότι «σε σειρά θεμάτων που αποτελούσαν γενικότερα περιεχόμενο της αντιπαράθεσης, καταγράφονται ως παραδείγματα:η παραβίαση από τον Ν. Πλουμπίδη της κομματικής γραμμής στις βουλευτικές εκλογές του 1950 και του 1951, όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΠΓ, γεγονός που παραδέχθηκε και ο Πλουμπίδης, ο οποίος έγραψε:“Τέλος φτάσαμε στον κόμπο ή θα επιμείνουμε στην πλήρη εκτέλεση της κομματικής εντολής, οπότε ΔΕΝ θα φτιάχναμε Δημοκρατική Παράταξη (...). Αν εφάρμοζα την πρώτη άποψη (...) θα είχαμε διάσπαση των προοδευτικών δυνάμεων, απομόνωση του ΚΚΕ (...). Απέρριψα αυτή την άποψη (...). Κατέληξα στη γνώμη να προτείνω στους συμμάχους να δεχθούν ένα μίνιμουμ πρόγραμμα και εμείς παραιτούμαστε από δικούς μας υποψηφίους (...) τη γνώμη αυτή την υπέβαλα στο ΠΓ για έγκριση. Οι σύμμαχοι δέχτηκαν τις προτάσεις μας και επειδή η έγκριση αργούσε και οι συνδυασμοί έκλειναν, ανέλαβα την ευθύνη και έκλεισα τη συμφωνία για τη ΔημοκρατικήΠαράταξη”».
Οι συντάκτες του δοκιμίου επικαλούνται και άλλη επιστολή του Πλουμπίδη, η οποία βρίσκεται στα αρχεία του ΚΚΕ, σύμφωνα με την οποία η επιτροπή της ΕΔΑ «αρνιόντανόμως κατηγορηματικά και με απειλή διάλυσης της ΕΔΑ τους Μπελογιάννη, Πλουμπίδη».

«Ενήργησα σωστά»

«Ο βασικότερος και πιο λυσσασμένος πολέμιος ήταν ο Κύρκος» ανέφερε η επιστολή Πλουμπίδη, ο οποίος σημείωνε ακόμη: «Το ΠΓ με χτύπησε σαν παραβάτη ρητής εντολής του και στην απόφαση για τις εκλογές μιλά για συνειδητή ή ασυνείδητη προδοσία στελεχών(...). Εγώ ζήτησα από το ΠΓ να πάρει εναντίον μου οργανωτικά μέτρα, αν νομίζει ότι διέπραξα συνειδητή ή ασυνείδητη προδοσία. Μου απάντησε ότι δεν υπάρχει προδοσία αλλά σοβαρό λάθος (...). Και τότε και σήμερα που αντιμετωπίζω τον θάνατο, είτε από το εκτελεστικό απόσπασμα είτε από την αρρώστια, πιστεύω ότι δεν έκανα λάθος στην εκτίμησή μου και ότι ΣΩΣΤΑ ενήργησα». Σε άλλη επιστολή του τονίζεται: «Ο Μπελογιάννης θα σωζόταν, ίσως, αν οι μετά τους εξορίστους βουλευτές (δεν ήσαν εκείνοι που είπα να βάλουν σταυρό) έκαναν το καθήκον τους και έμπαιναν επικεφαλής του λαού για τη σωτηρία του. Δυστυχώς δεν πήγαν ούτε μάρτυρες υπεράσπισης...». 

Θύμα συγκυριών

Ακολούθησε η γνωστή επιστολή Πλουμπίδη προς τους συνηγόρους υπεράσπισης του Μπελογιάννη (δημοσιεύθηκε στον Τύπο στις 14 Μαρτίου 1952) την οποία κατήγγειλε ο Ζαχαριάδης και το ΠΓ ως πλαστή και μεθοδευμένη από την Ασφάλεια. Το κόμμα ανακοίνωσε τότε ότι ο Πλουμπίδης βρισκόταν στο εξωτερικό βαριά άρρωστος. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο δοκίμιο, «ο Πλουμπίδης υπεράσπισε την ενέργειά του ως ανταπόκρισηστο γενικό κάλεσμα του ΠΓ προς όλα τα μέλη και στελέχη να κάνουν οτιδήποτε για τη σωτηρία του Ν. Μπελογιάννη». Η επιστολή αυτή όμως οδήγησε στον χαρακτηρισμό του ως «παλιού προβοκάτορα στο ΚΚΕ» και στην κατηγορία ότι «ίσως είναι απ΄ αυτούς που με τη δημιουργία της Αστυνομίας Πόλεων η αγγλική αστυνομική αποστολή κατάρτισε καιέστειλε στο ΚΚΕ...». Ετσι, διαγράφηκε από το κόμμα και καταγγέλθηκε από τη ζαχαριαδική ηγεσία ανοιχτά ως «χαφιές, προβοκάτορας και προδότης».

Ηταν ήρωας

Ο Πλουμπίδης συνελήφθη στις 25 Νοεμβρίου 1952 και δικάστηκε σε τακτικό στρατοδικείο (η δίκη ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1953). «Ο Πλουμπίδης, απομονωμένος καιχαρακτηρισμένος ως πράκτορας από την ηγεσία του κόμματος, όχι μόνο δεν αποκήρυξε αλλά και υπεράσπισε το ΚΚΕ» υπογραμμίζεται στο δοκίμιο και προστίθεται: «Οπως έγραψε σε επιστολές του, θεωρούσε ότι ήταν θύμα συγκυριών και προβοκατόρικα διοχετευμένωνπαραπλανητικών πληροφοριών από στελέχη, ίσως και πράκτορα που δρούσε μέσα από τα ανώτατα καθοδηγητικά όργανα». Εκτελέστηκε στο Δαφνί στις 14 Αυγούστου 1954«ζητωκραυγάζοντας υπέρ του ΚΚΕ», όπως αναφέρεται, ενώ τονίζεται ότι «η στάση του Πλουμπίδη ήταν ηρωική και μεγαλειώδης».

Η ΠΡΑΚΤΟΡΟΛΟΓΙΑ

Η διαδεδομένη πρακτορολογία και χαφιεδολογία των σύνθετων εκείνων περιόδων κομματικής δράσης και λειτουργίας «γινόταν περισσότερο έντονη σε συνθήκες ήττας και με την καθοδήγηση του κόμματος να λειτουργεί εκτός Ελλάδας, ενώ στο εσωτερικό της ΚΕ είχε γίνει φανερή η εσωκομματική διαπάλη με την ταυτόχρονη αμφισβήτηση του Ζαχαριάδη από κάποια κεντρικά στελέχη, όχι μόνο για πολιτικές ευθύνες που του απέδιδαν,αλλά και για την κομματική-ηθική του υπόσταση», κατηγορία που δεν είχε πλήρως αποκλειστεί ως πιθανότητα και από ανώτατα στελέχη του σοβιετικού κόμματος,όπως παρατηρείται στο δοκίμιο,ενώ σημειώνεται: «Δηλαδή,το κλίμα για διείσδυση πρακτόρων δεν βάρυνε μονόπλευρα στην καθοδήγηση του ΚΚΕ, αλλά και όσους την αμφισβητούσαν,αφού οι Βαφειάδης- Παρτσαλίδης- Καραγιώργης απευθύνονταν στην ΚΕ του ΠΚΚ (μπ)- (σ.σ.: στο ρωσικό κομμουνιστικό κόμμα)- για να καταγγείλουν άλλος απευθείας και άλλος έμμεσα τον Ζαχαριάδη ως πράκτορα ή ως ύποπτο».

ΑΙΧΜΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΣ ΠΑΠΠΑ

«Επιπόλαιες ενέργειες ερμηνεύτηκαν ως συνεργασία με την Ασφάλεια»

Α ποτιμώντας τις συνθήκες της εποχής, στο δοκίμιο αναφέρεται ότι «η πολιτικήκαχυποψία τροφοδοτούνταν και από τη σκόπιμα διαφοροποιημένη και προβοκατόρικηστάση αστών πολιτικών και επικεφαλής των διωκτικών αρχών απέναντι σε στελέχη του ΚΚΕ, όπως του υπευθύνου της κρατικής Ασφάλειας, που καθύβριζε δημόσια τον Μπελογιάννη και επαινούσε τον Πλουμπίδη». Και σημειώνεται: «Σε αυτό το κλίμακατηγορήθηκε και ο Πλουμπίδης ως χαφιές. Από την άλλη, δεν ήταν και ο ίδιος απαλλαγμένος από την επίδραση αυτού του κλίματος». Μάλιστα διατυπώνονται ανάλογες αιχμές και για τη στάση που είχε τηρήσει η Ελλη Παππά σε σχέση με στελέχη του κόμματος. «Χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα από την οργάνωση στοιχεία αντικομματικά (...)η Ρόζα Ιμβριώτη που στην εξορία έκανε καθαρά αντιηγετική δουλιά και κατά τη γνώμη μου είναι πράκτορας» αναφέρεται σε έκθεσή της που υπάρχει στο αρχείο του ΚΚΕ και επικαλούνται οι συντάκτες του δοκιμίου, όπως και για την περίπτωση Βαβούδη, ο οποίος αποκαθίσταται τώρα, υπευθύνου των ασυρμάτων του παράνομου μηχανισμού στην Αθήνα που αυτοκτόνησε στην κρύπτη της Καλλιθέας περικυκλωμένος από τις δυνάμεις ασφαλείας: «Τι συμβαίνει με τους κώδικες; (...) Σχηματίσαμε βαριές υπόνοιες για τον Βαβούδη. O Νίκος (σ.σ.: Μπελογιάννης) μάλιστα στην Καλλιθέα μού είπε πως ο Β. στην Κατοχή ήταν στον Τίτο και μπορεί να τον ψωνίσανε τότε. Για το Β. εγώ είχα υπόνοιες από τις εκλογές του 1950 (...).
Τις υπόνοιές μου γι΄ αυτόν τις διατηρώ. Κανείς δεν τον είδε νεκρό». 

Την υποψία για τον Πλουμπίδη ότι ήταν «χαφιές», όπως αναφέρεται, «είχαν και κομματικά στελέχη από τις φυλακές Αβέρωφ, πριν τις εκλογές του 1951». «Στην εμπέδωση της κατηγορίας για τον Ν. Πλουμπίδη συντέλεσε και η εκτίμηση ότι η Ασφάλεια μπορούσε να τον συλλάβει, αλλά δεν το έκανε, για να παρακολουθεί με ποιους ερχόταν σε επαφή. Ο δε Πλουμπίδης έγραφε για το δεύτερο καθοδηγητικό κέντρο (Σταύρος Κασιμάτης) που υπήρχε:“Μερικοί παρουσιαζόμενοι σαν εκπρόσωποι του κόμματος άρχισαν να μιλούν για χαφιέ Πλουμπίδη και ανάμεσά τους οι ΕΠΟΝίτες!”». Και στο δοκίμιο συμπεραίνονται τα εξής: «Ενέργειες στελεχών που συνιστούσαν είτε αντικαταστατικές παραβιάσεις(φραξιονισμό ή παραβίαση αποφάσεων) είτε οπορτουνιστικές παλινωδίες ή και επιπόλαιες ενέργειες, λαθεμένα ερμηνεύτηκαν ως πράξεις συνεργασίας με τον ταξικό αντίπαλο. Ετσι, δεν εξετάστηκαν με νηφάλιο και αντικειμενικό τρόπο». 


http://www.tovima.gr