Οι εταιρείες θησαυρίζουν και τα κράτη πτωχεύουν

Θεατές σε δύο έργα που προβάλλονται ταυτόχρονα είναι οι πολίτες στις χώρες της ανεπτυγμένης Δύσης. Το πρώτο είναι μια χολιγουντιανή παραγωγή, με πρωταγωνιστές επιχειρήσεις που σημειώνουν ονειρεμένα κέρδη. Η Apple, με το καλύτερο αποτέλεσμα τριμήνου στην ιστορία των επιχειρήσεων, η Intel με απροσδόκητη κερδοφορία και φυσικά η General Electric που βρίσκει τα παλιά της μεγαλεία.
Στην ίδια αίθουσα και στη διπλανή οθόνη παίζεται των θρίλερ του χρέους. Θα μπορούσε να είναι και ντοκιμαντέρ, εάν η δραματουργία του δεν ήταν τόσο φροντισμένη. Εδώ ο Μπαράκ Ομπάμα, με γυρισμένες τις τσέπες, ψάχνει να βρει από πού θα κόψει 4 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ολα αυτά υπό το άγρυπνο μάτι των οίκων αξιολόγησης που ακονίζουν τα μαχαίρια.
Παρόμοια είναι η δραματουργία και στην Ευρώπη. Και εδώ οι μεγάλες επιχειρήσεις επιδεικνύουν υπερήφανα τα τεράστια κέρδη τους, ενώ η επιχειρηματική αισιοδοξία ξεχειλίζει. Στο επόμενο πλάνο βλέπουμε τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης. Προσπαθούν να μαζέψουν τα ασυμμάζευτα με πακέτα διάσωσης, με εγγυήσεις, με πιστώσεις και με το μαχαίρι των περικοπών στο χέρι. Δεν υπάρχει αμφιβολία, μια τάφρος που άρχισε να σχηματίζεται το 2008, με το ξέσπασμα της χρηματοοικονομικής κρίσης και που μέρα με τη μέρα βαθαίνει, χωρίζει πλέον τα εθνικά κράτη από τις οικονομίες τους.
Στα τέλη του 2010, το χρέος των εθνικών κρατών ξεπερνούσε τα 50 τρισεκατομμύρια δολάρια. Μόνο το 2010 το δημόσιο χρέος των χωρών αυξήθηκε κατά 6 τρισεκατομμύρια. Ποτέ μέχρι σήμερα, σε εποχές ειρήνης, δεν ήταν τόσο μεγάλα τα χρέη των κρατών. Στις ΗΠΑ, οι οποίες εξακολουθούν να κρατούν τα ηνία του πλανήτη, το χρέος αντιστοιχεί στο 100% του ΑΕΠ. Φαίνεται όμως ότι αυτό ελάχιστα ενδιαφέρει τον επιχειρηματικό κόσμο.
Προφανώς επειδή κυριαρχεί η εκτίμηση ότι τα κράτη επιτέλεσαν ήδη το καθήκον τους, όταν εν μέσω κρίσης έσωσαν με τα χρήματα των φορολογουμένων τράπεζες και μεγάλες επιχειρήσεις, όπως την General Motors. Τώρα η οικονομία μπορεί και μόνη της. Πρόκειται για μια εσφαλμένη εκτίμηση που μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες.
Τα αδύναμα και χρεοκοπημένα κράτη συνιστούν κίνδυνο και για την οικονομία. Το βλέπουμε στο παράδειγμα της Ελλάδας, που ζει υπό τη δαμόκλειο σπάθη του χρέους και με ορατό το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους της. Ενα ενδεχόμενο που θα προκαλούσε ισχυρό πλήγμα στον τραπεζικό τομέα της Ευρώπης.
Προς το παρόν τα κράτη αντέχουν, όταν όμως αμφισβητείται η πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ, ποιος μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Το ίδιο απειλητική είναι η κατάσταση στην ευρωζώνη. Και όλα αυτά εν όψει της μεγάλης πρόκλησης που ακούει στο όνομα «δημογραφικό» και απειλεί να τινάξει στον αέρα τα εθνικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης. Αλλά αυτό θα είναι το επόμενο θρίλερ που θα δούμε -και δυστυχώς όχι μόνο στις οθόνες μας.

• Πηγή: Ελευθεροτυπία via http://www.inprecor.gr/