Η παιδεία και η υγεία ζητούν αλήθειες

Tου Νικου Γ. Ξυδακη


Παρακολουθούμε τις κλιμακούμενες προσπάθειες για συγχωνεύσεις σχολείων και νοσοκομείων και τις παράλληλα εκδηλωνόμενες αντιδράσεις καθηγητών, μαθητών, γονιών, τοπικών κοινωνιών. Οι υπουργικές ανακοινώσεις για μεταρρυθμίσεις και οι αντιδράσεις δεν συναντιούνται πουθενά. Η δημόσια διαβούλευση προφανώς διεξάγεται μεταξύ μερών, που είτε δεν ακούει ο ένας τον άλλον είτε σωπαίνουν και απλώς υφίστανται τις όποιες αλλαγές: κάποιοι δεν έχουν καν φωνή.
Λογικά, δίκιο υπάρχει και στις δύο πλευρές που αντιδικούν. Ασφαλώς χρειάζεται εξορθολογισμός της σχολικής δομής, ακόμη κι αν δεν τον επέβαλαν το Μνημόνιο και η δεινή οικονομική κατάσταση του κράτους. Ασφαλώς χρειάζεται εκσυγχρονισμός της νοσοκομειακής δομής και πάταξη της δόλιας σπατάλης. Αλλά και ασφαλώς θα έχουν γίνει λάθη σχεδιασμού κατά τη βεβιασμένη, λίγο - πολύ, μεταρρύθμιση. Οι ήδη πληγέντες από την κρίση έχουν δει να συρρικνώνεται ο ιδιωτικός τους χώρος, λόγω ανεργίας και δυσπραγίας, και ανησυχούν πλέον για τη συρρίκνωση του δημόσιου χώρου: λιγότερα σχολεία, λιγότερα νοσοκομεία σημαίνουν λιγότερο κοινωνικό μισθό, λιγότερες ευκαιρίες, λιγότερες δυνατότητες, λιγότερη δημοκρατία.
Ο φόβος είναι βάσιμος: αναπτύσσεται σε ένα έδαφος ρευστό και επικίνδυνο για μεγάλες ομάδες πληθυσμού, τις πιο αδύναμες. Για να διασκεδαστούν ο φόβος και η καχυποψία, η κυβέρνηση οφείλει να εξηγεί αναλυτικά, να επιχειρηματολογεί, να διορθώνει όπου πρέπει και, κυρίως, να λέει αλήθεια. Ολη την αλήθεια. Αν πρέπει να συγχωνεύσει τα σχολεία τώρα, για να εξοικονομήσει πόρους, ας το πει. Και ενδεχομένως, αργότερα, ας επανεξεταστεί η σχολική δομή, υπό άλλες ευνοϊκότερες συνθήκες. Είναι πολύ πιθανόν τότε ο κόσμος να το αισθανθεί και ως δικό του πρόβλημα, να το συμμερισθεί ως εθνική ανάγκη και να κάνει υπομονή έως ότου έλθουν οι καλύτερες μέρες. Αλλά δεν μπορεί να το αποδεχθεί ως τη μόνη και βέλτιστη οδό, όταν βλέπει εδώ και χρόνια τη δημόσια παιδεία και τη δημόσια υγεία να υποβαθμίζονται, όταν βλέπει τις ίσες ευκαιρίες διαρκώς να μειώνονται.
Ηδη εκφράζονται ανησυχίες για τη μελλοντική κατάσταση της υγείας του γενικού πληθυσμού, ακόμη και για πτώση του προσδόκιμου επιβίωσης, εφόσον συρρικνωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες περίθαλψης κάτω από ένα σημείο. Πιο μακροπρόθεσμες αλλά εξίσου σοβαρές για την κοινωνία των ίσων ευκαιριών θα είναι οι επιπτώσεις από τη μείωση των εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Το εκπαιδευτικό σύστημα ήδη νοσεί βαριά· ο ακρωτηριασμός ίσως να μην είναι η μόνη θεραπεία.
Για το ξεπέρασμα της κρίσης, ασφαλώς απαιτούνται θυσίες. Και προσαρμογή. Για να γίνουν όμως αποδεκτές οι θυσίες από τα πληττόμενα πλήθη, θα πρέπει να συνοδεύονται από την υπόσχεση της ανάκαμψης, από ένα πειστικό σχέδιο με δίκαιη κατανομή βαρών και, προ πάντων, από αλήθεια.



http://www.kathimerini.gr/