Το φθηνό δολάριο δεν είναι πανάκεια στις ΗΠΑ

ZEZA ZHKOY


Η πτώση του νομίσματος μιας οικονομίας, θεωρητικά, βοηθάει την εκάστοτε χώρα να αυξήσει τις εξαγωγές της και να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας για τον πληθυσμό της. Αλλά η πτώση του δολαρίου πιθανώς να μη συμβάλει στην ενίσχυση της αμερικανικής ανάπτυξης όσο θα μπορούσε στο παρελθόν. Εως ένα σημείο, το αδύναμο δολάριο ίσως να στηρίξει τις εξαγωγές της χώρας. Ομως, στελέχη επιχειρήσεων και οικονομολόγοι υπογραμμίζουν ότι η όποια θετική επίδραση παραμένει αβέβαιη λόγω του τρόπου λειτουργίας των πολυεθνικών εταιρειών. Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος έθεσε από την αρχή της θητείας του ως προτεραιότητα την καταπολέμηση της ανεργίας και την ενίσχυση της ανάπτυξης στο εσωτερικό της οικονομίας.
Αλλά οι άλλες χώρες αντιδρούν στον προσανατολισμό της αμερικανικής πολιτικής και ειδικότερα στα πρόσθετα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), που υλοποιεί την αγορά κρατικών ομολόγων αξίας 600 δισ. δολαρίων για τη στήριξη της ανάπτυξης. Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι οι αμερικανικές εταιρείες έχουν υπερδιπλασιάσει από το 1989 μέχρι το 2008 το προσωπικό τους στο εξωτερικό, μεταφέροντας σε άλλες χώρες παραγωγικές μονάδες ή γραφεία.
Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι οι εξαγωγές δεν επωφελούνται από την πτώση του δολαρίου. Ενδεικτικό είναι, άλλωστε, ότι η σταθερή πτώση του αμερικανικού νομίσματος κατά τη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας κατά 31% «συμπίπτει» με την αύξηση των αμερικανικών εξαγωγών κατά 41%. Ωστόσο, ένα ασθενές δολάριο δεν παύει παρά να είναι ένα κομμάτι του παζλ στο αίνιγμα της ανάπτυξης. Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, μπορεί να αποτελούν έναν ελκυστικό προορισμό, αλλά ο ανταγωνισμός στον παγκόσμιο χάρτη έχει, επίσης, αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, περιορίζοντας τα οφέλη του φθηνού δολαρίου.
Κάποτε οι χώρες ήταν υπερήφανες για την ισχύ των νομισμάτων τους, την οποία ερμήνευαν ως σύμβολο οικονομικής και πολιτικής ισχύος. Οχι πια. Πάντως, οι επενδυτές σε μετοχές και ομόλογα ευχαρίστως κινούνται στους ρυθμούς της Fed. Ωστόσο, οι αγορές συναλλάγματος, το παγκόσμιο αυτό καζίνο όπου το χρήμα ποτέ δεν κοιμάται, στέλνουν άλλο μήνυμα: ότι δεν αξίζει να κατέχεις δολάρια, παρά μόνο για να αγοράσεις ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου.
Πρώτο το δολάριο άρχισε να διολισθαίνει δραματικά το 2008 όταν έσκασαν στις ΗΠΑ τα διαβόητα subpime στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου της αγοράς κατοικίας και τα «τοξικά» ομόλογα των αμερικανικών τραπεζών, προκαλώντας παγκόσμια πιστωτική ασφυξία και διάλυση του αμερικανικού τραπεζικού συστήματος που βύθισε στην πτώχευση τη Lehman Brothers. Ακολούθησε το ευρώ, όταν η χρηματοπιστωτική κρίση μεταλλάχθηκε σε θύελλα χρεών προκαλώντας συνθήκες χρεοκοπίας των ασθενών οικονομιών της Ευρωζώνης.
Προφανώς, η χρηματοπιστωτική κρίση αντέστρεψε ολοσχερώς μια πραγματικότητα. Ο οικονομικός κύκλος υποτίθεται ότι έχει νικηθεί, αλλά το χρέος έχει καταστεί μεγαλύτερος εχθρός απ’ ό, τι η ανεργία. Μόνο από την Κίνα ζητούν όλοι να ανατιμήσει το γουάν έναντι του δολαρίου. Γιατί τόση σπουδή υπέρ της υποτίμησης των νομισμάτων; Φαίνεται πως υπερισχύουν τα συμφέροντα των εξαγωγέων, καθώς οι εξαγωγές μπορούν να τονώσουν την ανάκαμψη.
Να επισημανθεί, ωστόσο, ότι τελευταία η διολίσθηση των νομισμάτων δεν επισείει την παραδοσιακή τιμωρία, την αύξηση του πληθωρισμού, όπως συνέβαινε τη δεκαετία του 1970. Οντως, δύσκολα μπορεί να φαντασθεί κανείς άνοδο του πληθωρισμού μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, δεδομένου ότι υπάρχει πλεόνασμα παραγωγής παγκοσμίως. Είναι αμφίβολο αν οι κυβερνήσεις θα καταφύγουν σε μια στρατηγική αύξησης του πληθωρισμού. Η εύκολη επιλογή της υποτίμησης των νομισμάτων θα έχει στο εξής υψηλότερο κόστος.
Αρκετά χρόνια πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, οι οικονομολόγοι προειδοποιούσαν για τους κινδύνους των ανισορροπιών, όπως τα μεγάλα εμπορικά πλεονάσματα και τα συναλλαγματικά διαθέσιμα εξαγωγικών χωρών, σαν της Κίνας, λόγου χάριν, και τα αντίστοιχα μεγάλα ελλείμματα των ΗΠΑ και άλλων. «Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στην εποχή, που η Κίνα ή η Γερμανία απλώς μας πουλούσαν τα πάντα, εμείς δανειζόμασταν μέσω πιστωτικών καρτών, αλλά δεν πουλούσαμε τίποτε σε αυτές», υπογραμμίζει πλέον και ο Αμερικανός πρόεδρος.




http://www.kathimerini.gr/