Ο μηχανισμός στήριξης στην Ευρώπη οδηγεί σε αδιέξοδο

Νέο έτος, νέα κρίση. Αυτή τη φορά, με επίκεντρο τη μοίρα μιας μικρής οικονομίας στην περιφέρεια της Ευρώπης. Την Πορτογαλία. Κι όμως, το σενάριο μοιάζει και αυτή τη φορά πολύ με εκείνο της Ελλάδας και της Ιρλανδίας. Οι αποδόσεις των ομολόγων εκτινάσσονται. Η κυβέρνηση διαψεύδει κατηγορηματικά ότι υπάρχει ανάγκη διάσωσης. Οι ηγέτες Γαλλίας και Γερμανίας επαναλαμβάνουν ατάκες για τη σημασία της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Και ΔΝΤ-Ε.Ε. ετοιμάζουν βαλίτσες και ελέγχουν τις ώρες πτήσεων.

Σε χρόνο μηδέν, η διάσωση θα έχει ξεκινήσει. Κι όμως, προς το παρόν, αυτό που συζητείται είναι πότε θα διασωθεί η Πορτογαλία. Ελάχιστα έχει θιγεί ένα πολύ πιο σημαντικό ζήτημα: πρέπει να διασωθεί;

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τρομερή ιδέα. Δεν θα ανακόψει τη μετάδοση της κρίσης. Ο μηχανισμός διάσωσης πάσχει. Δεν υπάρχει σχέδιο εξόδου των χωρών από τη μέγγενη Ε.Ε.-ΔΝΤ. Και τα προφανή ψεγάδια των πακέτων καθιστούν πιθανότερη τη διάλυση του ευρώ. Θα ήταν καλύτερο να παραδεχθούμε ότι η Ε.Ε. έκανε τεράστιο λάθος διασώζοντας την Ελλάδα και να αναδιαρθρώσουμε το πορτογαλικό χρέος.

Κανείς δεν μπορεί να πει πόσο θα αντέξει η πορτογαλική κυβέρνηση τις πιέσεις από την αγορά ομολόγων. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι αν έχει νόημα να συγκεντρωθεί άλλο ένα πακέτο διάσωσης, το τρίτο για χώρα-μέλος του ευρώ σε διάστημα μικρότερο του έτους. Η απάντηση είναι όχι. Γιατί πρώτον, δεν θα αποτρέψει τη μετάδοση. Η διάσωση της Ελλάδας δεν εμπόδισε τις αγορές να στραφούν στην Ιρλανδία. Της Ιρλανδίας να επιτεθούν στην Πορτογαλία. Δεν υπάρχει λόγος να πιστέψουμε ότι μια διάσωση της Πορτογαλίας θα εμποδίσει τις αγορές να στραφούν στην Ισπανία. Οι αγορές επιτίθενται σε μια χώρα κάθε φορά όχι γιατί είναι η μόνη χώρα που κινδυνεύει, αλλά γιατί είναι ο ευκολότερος τρόπος να αποκομίσουν γρήγορα κέρδη.

Δεύτερον, ο μηχανισμός διάσωσης πάσχει. Το επιτόκιο των δανείων είναι «σωφρονιστικό» και τις εμποδίζει να βρουν τρόπους εξόδου από την κρίση. Ο λόγος που χρειάζονται διάσωση οι χώρες είναι ότι αδυνατούν να πληρώσουν τόκους για όλα τα χρήματα που δανείστηκαν. Πώς μπορούμε να τους επιβάλλουμε υψηλά επιτόκια για ακόμα περισσότερο χρέος;

Τρίτον, δεν υπάρχει σχέδιο εξόδου από τον μηχανισμό διάσωσης. Οι ελληνικές και ιρλανδικές αποδόσεις παραμένουν πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, χωρίς ενδείξεις ότι θα υποχωρήσουν. Ενδείξεις δεν υπάρχουν ούτε για ανάκαμψη των οικονομιών τους. Πώς, λοιπόν, αυτές θα επανέλθουν στη φυσιολογική ανάπτυξη; Δεν ξεκινάς πόλεμο χωρίς στρατηγική εξόδου. Και δεν διασώζεις χώρα χωρίς να ξέρεις πώς θα επαναφέρεις τις αγορές σε φυσιολογική λειτουργία.

Οι επενδυτές δεν είναι ανόητοι. Βλέπουν ξεκάθαρα ότι το φάρμακο Ε.Ε.-ΔΝΤ δεν φέρνει αποτέλεσμα. Μόνο την περασμένη εβδομάδα, η Fitch υποβάθμισε το ελληνικό χρέος σε junk. Ο υπόλοιπος κόσμος ανακάμπτει, αλλά η Ελλάδα βρίσκεται σε ύφεση που προδιαγράφεται 10ετής ή 20ετής. Πώς θα θέσει υπό έλεγχο τα χρέη της όταν φτωχαίνει κάθε χρόνο και περισσότερο; Αν αυτό σημαίνει «διάσωση», τότε κανέναν δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι οι επενδυτές συνεχίζουν να στοιχηματίζουν κατά του ευρώ. Είναι ήδη σαφές ότι η Ε.Ε. έκανε λάθος που διέσωσε την Ελλάδα. Θα ήταν καλύτερο απλώς να την αφήσει να πτωχεύσει. Το τελευταίο που χρειάζεται η Ευρωζώνη είναι άλλο ένα αποτυχημένο πακέτο διάσωσης που θα επιδεινώσει ακόμα περισσότερο την κρίση.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, http://www.inprecor.gr/