Τι προβλέπουν οκτώ αρθρογράφοι για το 2011

Για μία ακόμη φορά, οι αρθρογράφοι των "F.T." διακυβεύουν την αξιοπιστία τους μαντεύοντας τι θα φέρει ο καινούργιος χρόνος. Το διακύβευμα είναι μεγάλο μετά και τη σημαντική επιτυχία που καταγράφηκε τον προηγούμενο χρόνο.

Ο κ. Martin Wolf σωστά προέβλεψε ότι η ευρωζώνη δεν θα επιτρέψει σε κάποιο κράτος-μέλος να προχωρήσει σε χρεοκοπία, ο κ. Chris Giles εκτίμησε ότι η Βρετανία θα αποφύγει τον κίνδυνο διπλής ύφεσης και ο κ. Alan Beattie προέβλεψε έντονες "μάχες" στο διεθνές εμπόριο.

Υπήρχαν όμως και οι αποτυχίες. Ο κ. Clive Crook λανθασμένα προέβλεψε ότι οι Δημοκρατικοί στις ΗΠΑ θα διατηρούσαν τον έλεγχο στη Βουλή των Αντιπροσώπων και ο κ. Philip Stephens προέβλεψε πλειοψηφία των Συντηρητικών στη Βρετανία.


Θα επιβιώσει το ευρώ; (Martin Wolf)
Ναι. Παρά τα αλλεπάλληλα κύματα κρίσεων στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, η θέληση των κρατών-μελών να κρατήσουν ζωντανή την ευρωζώνη έχει αποδειχθεί αρκετά ισχυρή για να αποτρέψουν κρατική χρεοκοπία, πόσο μάλλον την απομάκρυνση μιας χώρας από την ΟΝΕ.

Πιθανώς το ενδεχόμενο χρεοκοπίας να αποφευχθεί και κατά το 2011. Μακροπρόθεσμα, όμως, η πιθανότητα κρατικής χρεοκοπίας -ή για να είμαστε πιο ακριβής το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης κρατικού χρέους- δείχνει αναπόφευκτη, και όχι επειδή το επιδιώκει η Γερμανία.

Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν οι χώρες που θα βρεθούν αντιμέτωπες με την κρατική χρεοκοπία θα είναι έτοιμες να συνεχίσουν στο πλαίσιο της νομισματικής ένωσης. Το κόστος της αποχώρησης σίγουρα θα είναι μικρότερο σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες. Εάν -και αυτό είναι ένα πιθανό σενάριο- η εναλλακτική τους είναι μία πολυετής περίοδος αποπληθωρισμού και ύφεσης, τότε ορισμένες χώρες ενδεχομένως να επιλέξουν να φύγουν από την ΟΝΕ. 

Οι αποφάσεις αυτές, όμως, δεν θα ληφθούν κατά το 2011. Εν τω μεταξύ, το ευρώ αδιαμφισβήτητα θα επιβιώσει, ακόμη και μακροπρόθεσμα, έστω και εάν εξελιχθεί σε μία μικρότερη ένωση των χωρών που μπορούν να αντέξουν τη Γερμανία. 

Θα επιτρέψει η Ευρώπη σε κάποια τράπεζα να χρεοκοπήσει; (Martin Sanbu) 

Ναι. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι ισολογισμοί των τραπεζών βρίσκονται σε πιο δυσμενή θέση από τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Το 2011 θα γίνει ολοένα και περισσότερο εμφανές ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος κρατικής χρεοκοπίας είναι η εμμονή στη διάσωση των τραπεζών με δημόσιο χρήμα. 

Κατά συνέπεια, το δίλημμα -και όχι μόνο για την ευρωζώνη- είναι εάν θα στηριχτούν οι τράπεζες ή οι κρατικοί προϋπολογισμοί. Το 2011, οι Ευρωπαίοι θα επιλέξουν να σώσουν τις χώρες τουςαντί για τις τράπεζές τους. Το 2011 δεν θα είναι το έτος κρατικών χρεοκοπιών, αλλά η χρονιά των haircut για τους μεγαλύτερους μετόχους των τραπεζών. 

Θα σκάσει η κινεζική φούσκα; (James Kynge) 

Δεν υπάρχει φούσκα στην Κίνα. Ορισμένα τμήματα της οικονομίας, όπως οι τιμές των ακινήτων στις μεγάλες πόλεις, είναι κάπως ενισχυμένα, αλλά η ιδέα γενικευμένης φούσκας είναι τρελή. 

Η εκτίναξη του δανεισμού κατά το 2009 και το 2010 συνέβαλε στη δημιουργία πληθωρισμού κυρίως στις τιμές των τροφίμων. Αν και η εξέλιξη αυτή είναι σοβαρή, οι πληθωριστικές πιέσεις θα τεθούν υπό έλεγχο το 2011. Το μεγαλύτερο μέρος του δανεισμού έχει ήδη τοποθετηθεί στην παραγωγή - δεν υπάρχει πλεονασμός. 

Η αγροτική Κίνα των 721 εκατ. κατοίκων βγαίνει από μία περίοδο οικονομικής αφάνειας και αναδεικνύεται σε αυθεντική κινητήριο δύναμη. Δημιουργείται μία νέα τάξη 250 - 300 εκατ. αγροτών καταναλωτών. Το αποτέλεσμα δεν θα είναι το τέλος της κινεζικής ανάπτυξης, αλλά η αρχή ενός νέου κεφαλαίου για την Κίνα. 

Θα διατηρήσει το Wikileaks την ισχύ του; (James Crabtree)

Ναι, αλλά δεν είναι πλέον μονοπώλιο στην αγορά. Η φήμη του κ. Julian Assange έχει ενισχυθεί σημαντικά από τις πρώτες αποκαλύψεις που κοινοποίησε σχετικά με τους πολέμους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. 

Η φήμη του, όμως, πλήττεται με τις κατηγορίες για βιασμό αλλά και από τη στρατηγική που ακολούθησε ως προς τη μαζική κοινοποίηση διπλωματικών εγγράφων των ΗΠΑ. Οι όποιες προσπάθειες να διακοπεί η λειτουργία του έχουν σε μεγάλο βαθμό αποτύχει, ενώ οι συνεχιζόμενες διαρροές συνεχίζουν να φέρνουν σε δύσκολη θέση τους αξιωματούχους και να διεγείρουν τη φαντασία των επισκεπτών. 

Θα γίνουν ακόμη περισσότερα κατά το 2011. Το Wikileaks σύντομα θα έχει να αντιμετωπίσει μία μεγαλύτερη πρόκληση: τον ανταγωνισμό από άλλα sites που θα το αντιγράψουν. Όπως το Napster ήταν ο πρωτοπόρος στο downloading μουσικής, αλλά σύντομα ξεπεράστηκε, έτσι κατά το 2011 ένας μιμητής του Wikileaks θα το ξεπεράσει.  

Θα επιδεινωθεί η κοινωνική αναταραχή στην Ευρώπη; (Gideon Rachman) 

Πιθανότατα ναι. Ανά την Ευρώπη, οι κυβερνήσεις μειώνουν τις δαπάνες, ενώ το ποσοστό της ανεργίας αυξάνεται. Τον Δεκέμβριο, ξέσπασαν βίαια επεισόδια σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. 

Η άμεση αφορμή μπορεί να μην ήταν η ίδια σε όλα τα μέρη, αλλά η βαθύτερη αιτία είναι παντού η ίδια, τα αυστηρά μέτρα λιτότητας. 

Το κλίμα λιτότητας πιθανότατα θα επιδεινωθεί κατά το 2011, καθώς η Ελλάδα και η Ιρλανδία θα προχωρούν στα προγράμματα περικοπών του ΔΝΤ, ενώ η Πορτογαλία, η Ισπανία και ίσως η Ιταλία και το Βέλγιο θα παλέψουν να αποφύγουν τη μετάδοση της κρίσης χρέους. Οι περικοπές θα είναι το βασικό θέμα συζήτησης και σε άλλες χώρες, όπως η Βρετανία. 

Εν τω μεταξύ, η πτώση της δημοτικότητας του κ. Nicolas Sarkozy, σε συνδυασμό με τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών το 2012 στη Γαλλία, ενδεχομένως να εντείνει την κοινωνική αναταραχή. Οι Ευρωπαίοι έχουν δείξει στο παρελθόν (δύο χρονολογίες έρχονται γρήγορα στον νου: το 1848 και το 1968) ότι το κλίμα κοινωνικής ανησυχίας, αναταραχών και διαδηλώσεων μπορεί εύκολα να ξεπεράσει τα εθνικά σύνορα εντός της Γηραιάς Ηπείρου.

Θα πρέπει οι επενδυτές να γυρίσουν από τα ομόλογα σε μετοχές; (Richard Milne)

Ναι. Η επιλογή των τοποθετήσεων στις αρχές του έτους αφορά στην επιλογή της λιγότερο κακής εναλλακτικής. Οι μετοχές έχουν ενισχυθεί σημαντικά από το 2009. 

Τα ομόλογα έχουν επίσης παρουσιάσει εντυπωσιακή πορεία, αν και ομολογουμένως η ανοδική πορεία για τα ομόλογα ξεκίνησε νωρίτερα, κατά τη δεκαετία του 1980. Το επιτόκιο των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ έχει μειωθεί από το 16% στο 3% κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. 

Λαμβάνοντας, όμως, ως δεδομένο -ενδεχομένως να πρόκειται για μεγάλο στοίχημα- ότι οι δυτικές οικονομίες θα ανακάμψουν, οι μετοχές θα πρέπει να αποδώσουν καλύτερα από ό,τι τα ομόλογα, των οποίων τα επιτόκια πιθανώς να αυξηθούν σημαντικά. Οι επενδυτές που αναζητούν υψηλές αποδόσεις μπορεί να επιλέξουν τις μετοχές που δίνουν υψηλό μέρισμα. 

Ενδεχόμενη επιδείνωση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη μπορεί να καταβάλει την πορεία των χρηματιστηρίων. Το 2011, οι αγορές μπορεί επίσης να αντιληφθούν ότι οι Αρχές απλώςμεταθέτουν τα προβλήματα για το 2012, αν όχι για αργότερα.  

Θα μειωθούν τα μπόνους; (Andrew Hill) 

Ναι, αλλά όχι για τους λόγους που θέλουν οι πολιτικοί και οι φορολογούμενοι πολίτες. Τα μπόνους των τραπεζιτών θα μειωθούν κατά περίπου 20% και αυτό δεν θα έχει σχέση με την αυτοσυγκράτηση, αλλά με το ότι το 2010 ήταν ένας δύσκολος χρόνος. 

Παρ' όλα αυτά, το ύψος των αμοιβών των τραπεζικών στελεχών θα εξακολουθήσει να είναι τόσο υψηλό ώστε να πυροδοτήσει νέο κύκλο οργής στην κοινή γνώμη. Οι πολιτικοί θα φανούν διχασμένοι: έχοντας συμφωνήσει σε μέτρα λιτότητας για τον ευρύτερο πληθυσμό, δεν μπορούν να αποδεχτούν πλουσιοπάροχες αμοιβές στον τραπεζικό κλάδο. 

Από την άλλη πλευρά, όμως, δεν θέλουν να δημιουργήσουν νέα προβλήματα στα χρηματοοικονομικά κέντρα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης. 

Πού θα βρίσκεται η τιμή του πετρελαίου στα τέλη του έτους; (Sylvia Pfeifer) 

Η ζήτηση πετρελαίου αναμένεται να αυξηθεί κατά το 2011. Η Διεθνής Επιτροπή Ενέργειας αναθεώρησε ανοδικά τις προβλέψεις της για το 2010 στα 2,3 εκατ. βαρέλια, που είναι και το δεύτερο υψηλότερο επίπεδο στην πρόσφατη ιστορία. Η ισχυρότερη οικονομική ανάπτυξη θα στηρίξει περαιτέρω τη ζήτηση για πετρέλαιο. 

Ο ΟΠΕΚ, πάντως, θα δεχτεί πιέσεις να εξασφαλίσει ότι η τιμή του "μαύρου χρυσού" δεν θα ενισχυθεί τόσο πολύ και ενδέχεται να προχωρήσει σε αύξηση της παραγωγής του. Το 2011 η τιμή του πετρελαίου θα αγγίξει τα 100 δολάρια το βαρέλι. 

Σε αυτό το επίπεδο (λίγο πάνω ή λίγο κάτω) αναμένεται να "κλείσει" η χρονιά για την τιμή του μαύρου χρυσού.

ΠΗΓΗ: FT.com