Ζητούνται ηγέτες με πυγμή στην Ευρώπη

ΤΟΥ JOSCHKA FISCHER

Επιστρέφοντας στην Ευρώπη μετά από ταξίδι έξι ημερών στις ΗΠΑ, αναρωτήθηκα για πρώτη φορά, διαβάζοντας τον Τύπο για την πρόσφατη κρίση στην Ιρλανδία, εάν το ευρώ - και επομένως η Ευρωπαϊκή Ενωση - θα μπορούσε να αποτύχει.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί επειδή, μακροπρόθεσμα, η ΕΕ δεν θα μπορέσει να αντέξει τις συγκρούσεις συμφερόντων στο εσωτερικό της και την επακόλουθη διαδικασία «επανεθνικοποίησης» σε όλα τα κράτη μέλη χωρίς να υποστεί σοβαρές ζημιές.
Η Γερμανία συνεισέφερε στην επιδείνωση της κρίσης εγκαινιάζοντας δημόσιο διάλογο για την εμπλοκή τραπεζών και ιδιωτών στον μηχανισμό στήριξης από το 2013 και μετά. Γιατί έπρεπε να γίνει τώρα αυτή η συζήτηση, εν μέσω της ιρλανδικής κρίσης, είναι το μυστικό της Ανγκελας Μέρκελ.
Το πιο πιθανό είναι ότι προκλήθηκε κυρίως για εσωτερική πολιτική κατανάλωση. Πράγματι, το αίτημα για την συμμετοχή των τραπεζών είναι δημοφιλές στη Γερμανία - και δικαίως - αντίθετα από το πακέτο διάσωσης της Ιρλανδίας.
Οπου και αν κοιτάξεις, η τιμή που έχει η Ευρώπη σήμερα υπολογίζεται σε ευρώ και όχι πια στο νόμισμα της πολιτικής και της ιστορίας.
Ιδίως η Γερμανία - η μεγαλύτερη και οικονομικώς πιο δυνατή χώρα της Ευρώπης - φαίνεται σαν να έχει πέσει θύμα ιστορικής αμνησίας. Μοιάζει σαν να έχει εγκαταλειφθεί η ιδέα ότι το εθνικό συμφέρον της Γερμανίας υπαγορεύει την αποφυγή όποιου πράγματος θα μπορούσε να την απομονώσει μέσα στην Ευρώπη, και ότι η δουλειά της είναι επομένως να δημιουργήσει μία "Ευρωπαϊκή Γερμανία" παρά μία "Γερμανική Ευρώπη".
Η αποτυχία του ευρώ - και επομένως της ΕΕ και της Κοινής Αγοράς της - θα ήταν η μεγαλύτερη πανευρωπαϊκή καταστροφή από το 1945.
Η πεποίθηση ότι η σταθερότητα μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τεχνοκρατικούς κανόνες, ρυθμίσεις και μηχανισμούς κυρώσεων σε μία ευρωζώνη, οι οικονομίες της οποίας αποκλίνουν, θα αποδειχθεί λανθασμένη.
Η γνήσια σταθερότητα στην ευρωζώνη προϋποθέτει μακροοικονομική σύγκλιση, η οποία με τη σειρά της απαιτεί την πολιτική ενσωμάτωση μίας οικονομικής ένωσης που θα λειτουργεί αποτελεσματικά.
Με δεδομένο το οικονομικό και πολιτικό κύρος τους, η Γερμανία και η Γαλλία πρέπει να κάνουν μαζί το πρώτο βήμα προς μια οικονομική ένωση.
Η Μέρκελ θα πρέπει να εξηγήσει στους γερμανούς μια άβολη αλήθεια: ότι το τίμημα που πληρώνουν για να έχουν το ευρώ είναι αναπόφευκτα μία οικονομική ένωση, και ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί θα πρέπει να ξεκαθαρίσει στους γάλλους ποιό είναι το τίμημα μιας πραγματικής ένωσης οικονομικής σταθερότητας. Το πολιτικό ρίσκο, και για τους δυό τους, δεν θα είναι καθόλου μικρό, αλλά η εναλλακτική λύση - η αποτυχία του ευρώ - είναι απαράδεκτη και για τις δύο χώρες.
Οποιος πολιτικός ηγέτης της ευρωζώνης έχει τώρα στο μυαλό του κυρίως την επανεκλογή του θα βρεθεί αντιμέτωπος με βέβαιη αποτυχία μπροστά σε αυτή την ιστορική πρόκληση. Οι ευρωπαϊκές προτεραιότητες πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα σε αυτή την κρίση - ακόμη και με τίμημα την απώλεια της εξουσίας. Από την άλλη πλευρά, η ανάληψη αυτής της ιστορικής πρωτοβουλίας, αντί των δειλών ελιγμών τακτικής, θα αυξήσει σημαντικά τις πιθανότητες επανεκλογής των πολιτικών αργότερα.
Αλλά η Ευρώπη δεν έχει έλλειψη πολιτικών. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως τώρα είναι γνήσιους ηγέτες.

* Ο κ.Γιόσκα Φίσερ ήταν υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας το διάστημα 1998-2005 και ιστορικός ηγέτης του Κόμματος των Πρασίνων επί 20 χρόνια. 

 

http://www.tovima.gr