Η ιρλανδική κρίση και η μοίρα της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας!

 Τα προβλήματα της Ιρλανδίας είναι προϊόν της σταθερής μείωσης της οικονομικής της ανταγωνιστικότητας

Συγγραφέας: 

Μάικ Γιούλτον

Τα προβλήματα της Ιρλανδίας, τόσο στο δημοσιονομικό όσο και στο τραπεζικό σύστημα, είναι προϊόν της σταθερής μείωσης της οικονομικής ανταγωνιστικότητας της χώρας με την είσοδό της, από το 1999 και μετά, στην ευρωζώνη (EMU). Ενώ το έλλειμμα της Ιρλανδίας παρέμεινε σταθερά κάτω από το όριο του 3% του ΑΕΠ έως το 2008, παράλληλα, η ανταγωνιστικότητα της Ιρλανδίας σε σχέση με τις ισχυρές οικονομίες, πήρε την κατιούσα.

Η αναδιάρθρωση της οικονομίας με την είσοδο των πολυεθνικών κατά τη δεκαετία του ’90 δημιούργησε ένα νέο κομμάτι κοινωνικού συνόλου, με νέες ανάγκες για κατοικίες και υπηρεσίες. Με βάση τα εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια της ευρωζώνης, οι τρεις ιρλανδικές τράπεζες, σ’ έναν ξέφρενο αγώνα ταχύτητας, άρχισαν να χρηματοδοτούν κατασκευαστικές εταιρείες με δάνεια δισεκατομμυρίων και ιδιώτες με στεγαστικά δάνεια έως και 130% της αξίας του ακινήτου. Αυτή ήταν η βάση και το σαθρό υπόβαθρο του «ιρλανδικού θαύματος» της περιόδου 2002-2006, το οποίο διάφοροι «επιφανείς» οικονομολόγοι εγκωμίαζαν δίνοντας στην Ιρλανδία το προσωνύμιο «Σιγκαπούρη της Ευρώπης». Ο τιμάριθμος εκτινάχτηκε στα ύψη, η κατανάλωση θεοποιήθηκε, η κυβέρνηση έκλεινε τα μάτια και έτσι φτάσαμε στην κρίση του 2008.

Η κατάσταση σήμερα

Οικονομία
Τα ιδιωτικά χρέη έχουν τώρα μεταβληθεί σε κρατικά. Η κυβέρνηση της Φιάνα Φέιλ με την υποστήριξη των Πράσινων έχει ήδη χρηματοδοτήσει την τραπεζική μαύρη τρύπα με €30 δισ., ενώ άλλα €35 δισ. από το πρόσφατο ΕΕ/ΔΝΤ δάνειο κατευθύνονται προς τον ίδιο προορισμό. Υπολογίζεται ότι το συνολικό χρέος των τριών τραπεζών προς την Ευρώπη ανέρχεται στα 150 δισ. ευρώ. Σήμερα, 30 Νοεμβρίου, η Κεντρική Τράπεζα της Ιρλανδίας ανακοίνωσε ότι η τρίτη τράπεζα, η Άνγκλο Άιρις Μπανκ, θα κλείσει τις πόρτες της. Επιτέλους, κάτι που έπρεπε να είχε γίνει από το 2008!
Μετά από τις πρόσφατες διαβουλεύσεις στο Δουβλίνο, ο Ιρλανδός πρωθυπουργός ανακοίνωσε το βράδυ της Κυριακής, 28 Νοεμβρίου, ότι η τρόικα του ΔΝΤ, η ΕΕ και η Κεντρική Τράπεζα θα δώσουν ένα δάνειο ύψους €63 δισ. σταδιακά κατά τους επόμενους 6-8 μήνες, με επιτόκιο 5,8%. Συγκεκριμένα, €35 δισ. θα δοθούν στις τράπεζες και το υπόλοιπο θα δοθεί για τις κρατικές ανάγκες. Το ΔΝΤ συμμετέχει με €22,5 δισ. σ’ αυτή την κίνηση.
Οι επιτακτικοί όροι του δανείου είναι να επιβάλει η κυβέρνηση έναν αντιλαϊκό τετραετή προϋπολογισμό με περικοπές δαπανών και νέους φόρους συνολικού ύψους 15 δισ.€ και να γίνει ένας σταδιακός επαναπροσδιορισμός του χαμηλού εταιρικού φόρου 12,5% –το υπόβαθρο της προσέλκυσης των πολυεθνικών τα τελευταία 20 χρόνια. Διαβάζω σήμερα ότι ο Μπενουά Αμόν από το γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, καλός φίλος του ΠΑΣΟΚ, ανακοίνωσε ότι η Ευρώπη δεν θα έπρεπε να συμφωνήσει για το δάνειο δίχως να πιέσει τους Ιρλανδούς για το 12,5%. Οκτώ ευρωβουλευτές από τη Γαλλία και Γερμανία έθεσαν το ίδιο θέμα στο Κοινοβούλιο νωρίτερα σήμερα. Τον Οκτώβρη, ο Όλι Ρεν είχε ήδη τονίσει ότι, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, η Ιρλανδία να πρέπει να μετατραπεί σε μία κανονική ευρωπαϊκή χώρα στο επίπεδο εταιρικής φορολογίας. Να υπογραμμίσω ότι μία έστω και μικρή τροποποίηση του 12,5% θα επιταχύνει τον ρυθμό φυγής και εξόδου των πολυεθνικών, πράγμα που συνεπάγεται ιλιγγιώδη αύξηση της ανεργίας, η οποία ανέρχεται ήδη στο 14% με 450.000 ανέργους.

Χώρα	Μείωση ανταγωνιστικότητας από το 1999	Μείωση ανταγωνιστικότητας από το 1999 (σε σχέση με την Γερμανία)
Ελλάδα	6.7%	24.5%
Ιρλανδία	9.4%	27.2%
Ισπανία	10.6%	28.4%
Ιταλία	7.8%	25.6%
Γαλλία	0.9%	18.7%
Βέλγιο	1.3%	19.1%

Ο προτεινόμενος τετραετής προϋπολογισμός μειώνει κατά 10% όλα τα επιδόματα, οικογενειακά και ανεργίας. Μειώνει κατά 10% επίσης το ελάχιστο ωρομίσθιο, κατεβάζει κατά 3.000 € το όριο φορολογίας των χαμηλόμισθων, εισάγει ένα νέο φόρο ακινήτων και μειώνει όλες τις κρατικές δαπάνες σε υγεία και παιδεία κατά 15%. Προσδιορίζει επίσης ότι δεν θα καλυφθούν 16.000 θέσεις στον δημόσιο τομέα. Ο σκοπός της περιπέτειας αυτής είναι να μειωθεί έως το τέλος του 2014 το δημοσιονομικό έλλειμμα στο περίφημο 3% με δεδομένο μία ετήσια οικονομική ανάπτυξη ύψους 3,5% –κάτι που το ΔΝΤ και όλοι εδώ στη χώρα θεωρούν τελείως ανέφικτο.
Ο δραματικός χαρακτήρας των προτεινόμενων μέτρων έχει δημιουργήσει κραδασμούς στην κοινωνία, στα συνδικάτα και στα δύο μεγάλα κόμματα της αντιπολίτευσης –το κεντροδεξιό Φίνε Γκάελ και το Εργατικό Κόμμα. Το περασμένο Σάββατο σχεδόν 100.000 διαδήλωσαν, στο μεγαλύτερο συλλαλητήριο που έγινε στο Δουβλίνο τα τελευταία χρόνια. Τα μέτρα θα συζητηθούν στο Κοινοβούλιο την Τρίτη 7 Δεκέμβρη και οι απόψεις διίστανται για το αν η ισχνή πλειοψηφία των δύο θα είναι αρκετή για να εγκριθεί ο προϋπολογισμός.

Πολιτικές εξελίξεις
Η βαθιά οικονομική κρίση έφερε αναπόφευκτα και απρόβλεπτη πολιτική αναστάτωση. Ο κυβερνητικός σχηματισμός έχει καταποντιστεί στα διάφορα γκάλοπ φτάνοντας, από 40% που έπαιρνε το 2007, στο 18%. Την περασμένη Πέμπτη, η Σιν Φέιν στις εκλογές που έγιναν στη βορειοδυτική κομητεία του Ντόνεγκαλ κέρδισε μία έδρα, που ήταν αποκλειστικά στα χέρια της Φιάνα Φέιλ τα τελευταία 40 χρόνια. Η κυβερνητική πλειοψηφία μειώνεται έτσι στις 2 έδρες.
Οι Πράσινοι που συμμετέχουν στην κυβέρνηση με δύο υπουργούς και υποστηρίζουν την Φιάνα Φέιλ από το 2007, άλλαξαν γραμμή πλεύσης και ζήτησαν εκλογές ως το τέλος του Γενάρη. Έτσι τα πράγματα δείχνουν ότι θα γίνουν εκλογές κατά το πρώτο δίμηνο του 2011.
Παράλληλα, το Εργατικό Κόμμα έχει ανέβει στα 28-30% στα γκάλοπ, για πρώτη φορά στην ιστορία του, ενώ και τη Δευτέρα, 29 Νοέμβρη, δύο ακρο-αριστερές οργανώσεις, το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα (SWP) και το Σοσιαλιστικό Κόμμα του ευρωβουλευτή Τζο Χίγκινς ανακοίνωσαν τη δημιουργία μιας εκλογικής συμμαχίας με στόχο να βγάλουν 4-5 βουλευτές στις επικείμενες εκλογές.
Η ευρωπαϊκή διάσταση
Με τη λήξη των διαπραγματεύσεων, το Σάββατο 27 Νοέμβρη ο Όλι Ρεν, υποστηρίζοντας το πρόγραμμα της κυβέρνησης ως απαραίτητο και εφικτό είπε: Η εφαρμογή του σχεδίου θα δημιουργήσει μια ισχυρή άση σταθερής ανάπτυξης θέσεων εργασίας
Τη Δευτέρα 29 του Νοέμβρη παρενέβη πάλι και σε μία συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες τόνισε ότι δεν θεωρεί πως οι κυβερνητικές προτάσεις του προϋπολογισμού για ετήσια οικονομική ανάπτυξη ύψους 3,5% είναι εφικτές. Τώρα, πώς μπορείς να υποστηρίζεις ένα σχέδιο δράσης με τα βασικά στοιχεία του οποίου διαφωνείς, είναι θέμα συζήτησης.
Παραθέτω ορισμένα συγκριτικά στοιχεία των προβλέψεων της κυβέρνησης με αυτά του γραφείου του κυρίου Ρεν.
• ΑΕΠ: Κυβέρνηση 5%, ΕΕ 2,8% –δηλ. σχεδόν– 50%!
• Οικονομική ανάπτυξη: Κυβέρνηση: 3,5%. ΕΕ: 0%. Ακριβώς.
• Αύξηση κατανάλωσης: Κυβέρνηση: 1%. ΕΕ: –2,8 % Δυσκολεύουν τα πράγματα.
• Επενδύσεις: Κυβέρνηση: -0,7 % το 2011 και 5,2% το 2012. ΕΕ -10 % το 2011 και 0% το 2012. Αναβάλλεται το αύριο της οικονομίας..
• Θέσεις εργασίας: Κυβέρνηση: + 18.500. ΕΕ: –4.000.
Το άμεσο θέμα προς συζήτηση εδώ δεν είναι τόσο ποιος έχει άδικο και ποιος είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα, αλλά τι ακριβώς προετοιμάζεται στα γραφεία των Βρυξελλών για τους επόμενους μήνες.
Σχεδόν 100.000 ήμασταν στους δρόμους το περασμένο Σάββατο και θα ’μαστε ξανά έξω από το Κοινοβούλιο την Τρίτη, 7 Δεκέμβρη.[4]

Υ.Γ. Η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα Άιρις Ιντιπέντεντ σε μια δημοσκόπηση 2.000 ατόμων στο πρωτοσέλιδό της (3/12/10) αναφέρει ότι η κυβέρνηση βρίσκεται στα 13% - το χαμηλότερο ποσοστό της Φιάνα Φέιλ στα 90 χρόνια ιστορία της.

Με εκτίμηση και φιλία
Μ. Γ.

Ο Μάϊκ Γιούλτον παλιός γνώριμος, φίλος και συναγωνιστής, για δεκαετίες, συμμετέχει ενεργά στο αντιπαγκοσμιοποιητικό και κοινωνικό κίνημα της Ιρλανδίας, είναι ταυτόχρονα αντιπρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας του Δουβλίνου, και δραστηριοποιείται στα θέματα της Ελλάδας και της Κύπρου.

Δουβλίνο 1.12.2010

[1]Eurostat, “General government deficit (-) and surplus (+) as a percentage of GDP” (table)

http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=teina200&lang

uage=en

[2]Source: European Central Bank, http://www.ecb.int/stats/exchange/hci/html/hci_ulct_2010-04.en.html. 

Τα κριτήρια υπολογισμού της  ανταγωνιστικότητας μιας οικονομίας είναι οι βασικές μονάδες του κόστους εργασίας. Ο υπολογισμός της σχέσης με τη Γερμανία βασίζεται στο γεγονός ότι η ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας αυξήθηκε κατά 17,8% κατά την ίδια περίοδο.

[3]Η Κεντρική  Τράπεζα - ΕCB,  ανακοίνωσε πρόσφατα ότι σχεδόν 40% της κεφαλαιακής της ρευστότητας είναι δεμένη στις ιρλανδικές τράπεζες.  Έτσι αιτιολογήθηκε η πρόσφατη απόφαση της ΕΕ να αναλάβει το κράτος τα τραπεζικά χρέη!

[4]http://www.com/user/TradeUnion-TVIreland#p/u/12/mtTw_gM2TvE

http://ardin.gr