Η νόσος της κοινής λογικής και η ελληνική αξιοπιστία

ʽΟ καλοπροαίρετος αναγνώστης της εισηγητικής έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού του οικονομικού έτους 2002 θα διερωτηθεί: εφόσον τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι ο κρατικός προϋπολογισμός μετά το 2000 είναι πλεονασματικός, γιατί το δημόσιο χρέος σημειώνει διαχρονική ονομαστική αύξηση;  Ειδικότερα πώς ερμηνεύεται το στατιστικό παράδοξο, ο κρατικός προϋπολογισμός το 2001 να έχει πλεόνασμα και ταυτόχρονα το χρέος της γενικής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του 2001 να εμφανίζει αύξηση 3.762 εκατ. ευρώ; Επίσης, γιατί η κυβέρνηση αναμένει το 2002 πλεόνασμα στον κρατικό προϋπολογισμό 1,2 δισ. ευρώ και ταυτόχρονα προβλέπει αύξηση του δημοσίου χρέους της γενικής κυβέρνησης κατά 5,9 δισ. ευρώ;

Αυτές οι στατιστικές παραδοξολογίες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο δημόσιος τομέας έχει αφανείς δαπάνες και άρα κρυφά ελλείμματα, τα οποία ναι μεν δεν καταγράφονται στα επίσημα στοιχεία, ωστόσο ανιχνεύονται από τη διαχρονική ονομαστική άνοδο του δημοσίου χρέους. Δεδομένου ότι την περίοδο 1996-2002 οι δαπάνες εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους της κεντρικής κυβέρνησης από 23,7 προβλέπεται να αυξηθούν σε 29,3 δισ. ευρώ και μάλιστα σε συνθήκες αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, προκύπτει ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδας παρουσιάζει διαχρονική αύξηση και κατά προέκταση τα κρατικά ελλείμματα εξακολουθούν να κυμαίνονται σε υψηλά επίπεδα. Αναμφίβολα, η δραστική μείωση του δημοσίου χρέους συνιστά το πολυπλοκότερο πρόβλημα της πραγματικής οικονομίας και αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση της ασκούμενης κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής για τα επόμενα χρόνια.ʼ

Τα παραπάνω γράφτηκαν πριν πολλά χρόνια σε μία από τις εγκυρότερες ελληνικές εφημερίδες από έναν δημοσιογράφο / αναλυτή που ʽέπασχεʼ, όπως πολλοί από εμάς, από τη νόσο της ʽκοινής λογικήςʼ (δεν αναφέρεται το όνομα του δημοσιογράφου στο άρθρο).

Η κοινή λογική είναι, συχνά, ο μεγαλύτερος εχθρός των πολιτικών που κρυμμένοι πίσω από την ασάφεια τεχνητή πολυπλοκότητα προσπαθούν να αναδείξουν οτιδήποτε πέρα από την αλήθεια και να ρίξουν την ευθύνη των επιλογών τους σε οποιονδήποτε άλλον πέραν από τους ίδιους.

Αυτή την κοινή λογική υποτιμούν οι κυβερνητικοί ιθύνοντες σήμερα όταν προσπαθούν να μας πείσουν ότι χάρη σε αυτούς η Ελλάδα απέκτησε και πάλι τη χαμένη αξιοπιστία της σταματώντας, επιτέλους, την πολιτική παραποίησης των στατιστικών της στοιχείων, της απόκρυψης του χρέους, των ελλειμμάτων κλπ, την οποία δημιούργησε και καθιέρωσε αποκλειστικά και μόνο η προηγούμενη κυβέρνηση.

Η κοινή λογική, όμως, λέει ότι η κυβέρνηση δε μπορούσε να πράξει διαφορετικά απʼ ότι έπραξε, καθώς αποτελεί έναν από τους βασικούς όρους του μνημονίου η εποπτεία της ελληνικής οικονομίας από το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και την ΕΕ και δεν είναι πλέον η Ελλάδα υπεύθυνη για την συλλογή και την ανάλυση των οικονομικών στατιστικών της στοιχείων αλλά η τρόικα. Το οικονομικό πρόγραμμα της κυβέρνησης βασίζεται, πλέον, σε ένα ʽσυμβόλαιοʼ με συγκεκριμένους όρους και με ρήτρες για την περίπτωση αθέτησης τους και χωρίς καμία δυνατότητα υπαναχώρησης και όσο και αν θα ήθελε η κυβέρνηση να παραποιήσει την εικόνα της οικονομίας ώστε να εξασφαλίσει ότι οι δόσεις του μηχανισμού στήριξης θα συνεχίσουν να έρχονται χωρίς επιπλοκές, δε μπορεί πια να το κάνει.

Ένα από τα ελάχιστα που απέμειναν στη διακριτική ευχέρεια της κυβέρνησης ήταν η επιλογή να πει την αλήθεια πως μέχρι χτες ʽόλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις παραποιούσαν τα στατιστικά στοιχεία, έκρυβαν τα χρέη κλπʼ αλλά επέλεξε να κάνει το αντίθετο ρίχνοντας το βάρος μόνον στους ʽπροηγούμενουςʼ όπως ακριβώς έκαναν κάποτε και εκείνοι με την περίφημη ʽαπογραφήʼ όταν είχαν αναλάβει την εξουσία, η οποία υποτίθετο πως θα σηματοδοτούσε μία νέα σελίδα στη διαφάνεια και την αξιοπιστία των στατιστικών στοιχείων της χώρας, υπόσχεση που αποδείχτηκε ένα κωμικοτραγικό αστείο.

Είναι λυπηρό που οι ʽπροηγούμενοιʼ παραποίησαν την πραγματική εικόνα της οικονομίας αλλά είναι ακόμη πιο λυπηρό ότι το ίδιο ακριβώς έκαναν επί σειρά ετών και οι ʽτωρινοίʼ και ενώ σήμερα είχαν την ευκαιρία να μηδενίσουν το ρολόι και να κάνουν μία νέα αρχή επέλεξαν να ακολουθήσουν την πεπατημένη υποτιμώντας για άλλη μία φορά την λογική των πολιτών που τους εμπιστεύτηκαν.

Πάνος Παναγιώτου
χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
διευθυντής GSTA/EKTA, info@sta-gr.com