Ένα χρόνο μετά τις εκλογές - Η κατάσταση των κομμάτων (α΄μέρος)

Tου Δημήτρη Κωνσταντίνου Σε λίγες μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος απ' τις βουλευτικές εκλογές του 2009, που ανέδειξαν πρώτο κόμμα με ισχυρή πλειοψηφία αλλά και με μια ιστορική διαφορά το ΠΑΣΟΚ.  Παράλληλα με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ υπέστη την χειρότερη ήττα της ιστορίας της και ως προς το ποσοστό που κατέλαβε και ως προς τη διαφορά της απ' το πρώτο κόμμα.  Η ήττα αυτή πυροδότησε μια σειρά από εξελίξεις στην αξιωματική αντιπολίτευση οι οποίες έχω την εντύπωση ότι επηρέασαν με τη σειρά τους το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Σ' αυτή την ανάλυση θα επιχειρήσουμε μια περιγραφή της κατάστασης των κομμάτων ένα χρόνο μετά τις εκλογές, κατάσταση που κατά την εκτίμηση των περισσότερων αναλυτών, δεν έχει ιστορικό όμοιό της απ' την μεταπολίτευση και μετά. Η διαπίστωση θα μπορούσε να στηριχθεί και μόνο στην πρόθεση ψήφου όπως εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις, που βλέπουν όλο αυτό το διάστημα το φως της δημοσιότητας και που εμφανίζουν τα δύο κόμματα εξουσίας να συγκεντρώνουν μετά βίας το 50% της προτίμησης των ψηφοφόρων. Δεν είναι όμως μόνο η πρόθεση ψήφου που φανερώνει την κρίση που διέρχεται το πολιτικό σύστημα. Είναι κυρίως τα δομικά, τα ποιοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων που δείχνουν πως η γνώμη, η άποψη των πολιτών μετά τις τελευταίες εκλογές έχει μεταβληθεί σημαντικά τόσο για τους πολιτικούς ως πρόσωπα κι ως θεσμικά ενεργούμενα όσο και για το πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Μένει βέβαια να αποδειχθεί - κι οι περιφερειακές εκλογές αποτελούν καλή ευκαιρία - αν η αντίδραση των πολιτών θα αποτυπωθεί και στη ψήφο τους.  Ας δούμε όμως αναλυτικά την κατάσταση των κομμάτων ένα χρόνο μετά τις εκλογές ξεκινώντας απ’ το κυβερνών κόμμα. Το ΠΑΣΟΚ εξελέγη εκμεταλλευομένο την αποσύνθεση της κυβέρνησης Καραμανλή, τις αλλεπάλληλες κυβερνητικές της αστοχίες, το κλίμα σκανδαλολογίας που είχε δημιουργηθεί, την οικονομική δυσπραγία, καλλιεργώντας  παράλληλα προσδοκίες παροχών με το σύνθημα "λεφτά υπάρχουν".  Ο κ. Παπανδρέου διαβεβαίωνε προεκλογικά τους πολίτες ότι θα εξασφαλίσει χρήματα απ' την υπερσπατάλη της προηγούμενης φαύλης κυβέρνησης των σκανδάλων, απ' τη φοροδιαφυγή, την περικοπή των δημοσίων εξόδων κλπ, κατακεραυνώνοντας ταυτόχρονα, στις τελευταίες του μέρες ως αντιπολίτευση  τον τότε πρωθυπουργό Κ. Καραμανλή για μια σειρά μέτρων που εξήγγειλε στη ΔΕΘ.  Εντούτοις απ' τη στιγμή που κέρδισε τις εκλογές και  σχημάτισε κυβέρνηση, αμέσως ξεκίνησε μια φιλολογία  περί άδειων ταμείων η οποία προϊδέαζε για το τι θα επακολουθούσε. Το δυστύχημα για τη χώρα δεν ήταν η γνωστή φιλολογία που τείνει πλέον να γίνει παράδοση,  απ' τις νέες κυβερνήσεις περί άδειων ταμείων και καμμένης γης. Ήταν κυρίως ότι στελέχη της ίδιας της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης διατυμπάνιζαν ανά τον πλανήτη την οικονομική κατάντια της χώρας. Ένας πολιτικός ερασιτεχνισμός που ουσιαστικά καλούσε τους κερδοσκόπους να παίξουν παιχνίδι με τη χώρα μας. Απ' αυτό το σημείο και μετά η κατάσταση χάθηκε εντελώς απ' τον έλεγχο. Η κερδοσκόποι άρχισαν το πάρτυ, τα περίφημα σπρεντ ανέβαιναν σαν ασανσέρ ουρανοξύστη, οι κυβερνητικοί παράγοντες άρχισαν δειλά -δειλά να ψελλίζουν περί ισχυρών προστατών - χρηματοδοτών, οι προστάτες αυτοί σιγά -σιγά αποκτούσαν οντότητα και όνομα. Η συνέχει είναι γνωστή. Μετά από αρκετή ταλαιπωρία βρέθηκε φόρμουλα βοήθειας για τη χώρα μας. Μόνο που το είδος και η ποιότητα της βοήθειας αυτής ήταν η χειρότερη δυνατή για τους πολίτες. Εν τέλει η κυβέρνηση υπέγραψε ένα μνημόνιο με το ΔΝΤ και τους ευρωπαίους εταίρους  που μόνο υποτελής χώρα με τον δυνάστη της θα μπορούσε να υπογράψει και με τόσο επαχθείς όρους που η μνήμη κι οι ιστορικές μου γνώσεις όσο κι αν προσπαθούν αδυνατούν να βρουν αντίστοιχο ιστορικό προηγούμενο. Μισθοί τσεκουρεύτηκαν, επιδόματα κόπηκαν, δώρα ακρωτηριάστηκαν, εργατικές κατακτήσεις δεκαετιών που κατακτηθήκαν με αιματηρές θυσίες καταργήθηκαν εν μία νυκτί, τα όρια ηλικίας ανέβηκαν όπως και το όριο των απολύσεων, οι αποζημιώσεις μειώθηκαν κι ο κατάλογος συνεχίζεται ατελείωτος.  Η ανακοίνωση των μέτρων προκάλεσε βέβαια την οργή των πολιτών και κυρίως την οργή των δημοσίων υπαλλήλων οι οποίοι και επλήγησαν περισσότερο από κάθε άλλον απ' τα μέτρα. Η κυβέρνηση όμως ελέγχοντας τα μεγάλα συνδικάτα κατάφερε να εκτονώσει και σχεδόν να  απορροφήσει το θυμό του κόσμου με μερικές πορείες διαμαρτυρίας κι άλλες τόσες απεργίες κάθε φορά που εξαγγελλόταν ένα μέτρο. Απεργίες που γίνονται για το ονόρε αφού δεν έχουν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα με τον τρόπο που γίνονται. Πέρα απ' τα συνδικάτα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε με το μέρος της και τη μεγαλύτερη μερίδα των ΜΜΕ (η ΝΔ έχει χάσει από χρόνια τα σοβαρά της ερείσματα στο χώρο αυτό) που εμφάνιζαν το Μνημόνιο και τα μέτρα που αυτό επέβαλλε, ως μόνη ελπίδα σωτηρίας της χώρας . Τρομοκρατώντας καθημερινά τον κόσμο με το ενδεχόμενο της πτώχευσης κατάφερε τελικά, αν όχι να εμπεδώσει μια κάποια εμπιστοσύνη του κόσμου προς στην κυβέρνηση, τουλάχιστον να διευρύνει την ανοχή (και την αντοχή) του και να αμβλύνει τις αντιδράσεις του, στα χωρίς προηγούμενο σκληρά μέτρα λιτότητας. Οι πολίτες στο σύνολο μας έχω την εντύπωση έχουμε καταλάβει ότι ειδικά ο δημόσιος τομέας ασθενεί σοβαρά εδώ και χρόνια. Υπάρχει πράγματι πολύ σοβαρό πρόβλημα και χρειάζεται  μέτρα για την τακτοποίησή του, ώστε και πιο λειτουργικός να είναι για να ανταποκρίνεται στην αποστολή του αλλά και λιγότερο κοστοβόρος για το κράτος. Από κει όμως έως του σημείου να στοχοποιούνται αναφανδόν  οι δημόσιοι υπάλληλοι ως χρυσοπληρωμένοι τεμπέληδες που ζουν εις βάρος του υπόλοιπου λαού είναι παρασάγγες εκατό. Αυτή η κομποστοποίηση, είναι άδικη και συγχρόνως ατελέσφορη αφού δεν βάζει το πρόβλημα στη σωστή του διάσταση, με αποτέλεσμα να μην βρίσκεται σωστή λύση.  Οι προνομιούχες ομάδων δημοσίων υπαλλήλων, που υπάρχουν πράγματι και αμείβονται παχυλά δεν μπορεί να εξομοιωθούν με την πλειοψηφία των εργαζομένων που αμείβονται απ' το δημόσιο (εκπαιδευτικοί, υπάλληλοι σε όχι "ενδιαφέροντα" υπουργεία, κλπ) με μισθούς των 1200 ευρώ. Η κυβέρνηση δεν έλαβε καθόλου υπόψη αυτές τις διαφορές ή τις όποιες ιδιαιτερότητες κι αντί για προσεκτικό χειρουργείο με το οποίο θα αφαιρούσε το απόστημα, πήρε πριόνι κι έκοψε όλο το μέλος που νοσούσε. Προχωρώντας  θα λέγαμε ότι οι επιδόσεις της κυβέρνησης δεν διαφέρουν πολύ στους υπόλοιπους τομείς και πέραν της οικονομίας. Έργο αξιοσημείωτο δεν έχει να επιδείξει κάποιος υπουργός της κυβέρνησης. Η περίφημη  καθημερινότητα με την οποία κήρυξαν μάχη όλες οι κυβερνήσεις παραμένει ως έχει συνεχίζοντας να ταλαιπωρεί τους πολίτες. Η ασφάλεια των πολιτών είναι ακόμη ζητούμενο. Οι τρομοκράτες έφτασαν σε σημείο να χτυπήσουν ακόμα κι αυτό το γραφείο του Υπουργού σκοτώνοντας τον υπασπιστή του  χωρίς να συναντήσουν κανένα πρόβλημα.  Η κατάσταση στην υγεία και ειδικότερα στα νοσοκομεία παραμένει τριτοκοσμική με τους πολίτες να ταλαιπωρούνται κι την εύρυθμη λειτουργία τους να εξαρτάται εν πολλοίς απ' το φιλότιμο κάποιων νοσηλευτών και γιατρών, τα ασφαλιστικά ταμεία συνεχίζουν να πληρώνουν (στα καρτέλ) φάρμακα και υλικά σε δεκαπλάσιες τιμές απ' ότι στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.  Στον τομέα του υπουργείου εσωτερικών ο υπουργός με μια ανεξήγητη πρεμούρα κι ενώ ο κόσμος χανόταν λόγω οικονομικής κρίσης πέρασε δυο νομοσχέδια εξαιρετικά αμφιλεγόμενα. Το ένα αφορούσε την ιθαγένεια των μεταναστών και το άλλο τον Καλλικράτη. Για το πρώτο αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι η ιθαγένεια δόθηκε πρόχειρα, απροϋπόθετα, χωρίς τις αναγκαίες εγγυήσεις και δικλείδες που βάζει κάθε σε σοβαρή χώρα της δυτικής Ευρώπης όταν διευθετεί ένα τόσο σοβαρό ζήτημα. Αλλά γιατί να ζητούμε να λειτουργεί στο συγκεκριμένο θέμα η χώρα μας  πάνω σε ευρωπαϊκά πρότυπα όταν παντού αλλού λειτουργεί τριτοκοσμικά; Όσον αφορά τον Καλλικράτη εκφράζονται φόβοι ότι θα αποτελέσει την ταφόπλακα της ελληνικής επαρχίας που ήδη βρίσκεται σε μαρασμό. Πάνω σ’ αυτό ας προσθέσουμε το έλλειμμα δημοκρατίας που τον συνοδεύει, αποκλείοντας -  για να δώσουμε ένα μικρό παράδειγμα -  εμμέσως με τον αριθμό των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων που απαιτεί (103 !) κάποιους που θα ήθελαν να κατεβάσουν δικό τους συνδυασμό χωρίς να καλύπτονται από κομματική ομπρέλα. Η ελληνική διπλωματία και μετά τον τελευταίο ανασχηματισμό που αναβάθμισε τον κ. Δρούτσα σε υπουργό, είναι στα χέρια ενός στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, με μηδενική εμπειρία. Υπάρχει στασιμότητα σε όλα σχεδόν τα σοβαρά μέτωπα της ελληνικής διπλωματίας. Κινητικότητα υπάρχει μόνο στα ελληνοτουρκικά χωρίς ουδείς να γνωρίζει την έκβαση σε σημαντικά σημεία τριβής των δυο πλευρών. Οι πολιτικές προσέγγισης μένουν ακόμα στο επίπεδο των θερμών χειραψιών και των καλών λόγων ένθεν κακείθεν όμως αυτές δεν παράγουν αποτέλεσμα, όπως δεν παρήγαγε κι η κουμπαριά του Κ. Καραμανλή με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Παροιμιώδης πάντως θα μείνει η επίσκεψη  στα μέσα Μαΐου(και μετά από ελληνική πρόσκληση !) του Τούρκου Πρωθυπουργού μαζί με το μισό υπουργικό του συμβούλιο την ώρα που κατά τα λεγόμενα του Έλληνα πρωθυπουργού η Ελλάδα αντιμετώπιζε  και προσπαθούσε ν' αποφύγει το φάσμα της οικονομικής καταστροφής και της χρεοκοπίας. Είναι δηλαδή σαν να είχαμε στο σπίτι μας τρεχάματα με τρομερά οικονομικά προβλήματα και την ίδια ώρα να καλούσαμε τον πιο δύστροπο γείτονα με όλη του την οικογένεια, με τον οποίο έχουμε πολλά προηγούμενα (σχεδόν βεντέτα) για να διευθετήσουμε τα προβλήματά μας. Τέλος για να επανέλθουμε στην οικονομία που αποτελεί και το κρίσιμο μέγεθος, τα σπρεντς  παρ’ όλα τα μέτρα που έχουν ληφθεί συνεχίζουν να είναι σε δυσθεώρητα ύψη, (τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι στις 980 μ.β.) πράγμα που σημαίνει ότι κανένας δεν έχει πεισθεί ότι τα μέτρα που εφαρμόζει η κυβέρνηση αποδίδουν κι οι αγορές συνεχίζουν να μην μας εμπιστεύονται. Οι αριθμοί έρχονται αρωγοί σ’ αυτή μας την εκτίμηση και δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας. Σύμφωνα λοιπόν με τους αριθμούς, τον Αύγουστο υπάρχει τρύπα στα έσοδα 2.2 δισ. Από που θα καλυφθούν αυτά τα έσοδα;; Το ερώτημα είναι ακαδημαϊκό. Δεν χρειάζεται να έχει κανείς μαντικές ικανότητες για να δώσει την απάντηση. Την τρύπα θα την καλύψουν οι συνήθεις αιμοδότες. Εργαζόμενοι και συνταξιούχοι. Ήδη μελετάται η εξομοίωση του ΦΠΑ στο πετρέλαιο θέρμανσης. Μέτρο που αν εφαρμοστεί θα είναι όχι απλώς δυσβάστακτο αλλά εξοντωτικό ακόμα και για τα μεσαία πορτοφόλια. Η κυβέρνηση του κ. Παπανδρέου δεν θα σταματήσει όμως μόνο εκεί. Ακόμα κι αν είχε την καλή θέληση να το πράξει, δεν μπορεί. Το διαβόητο μνημόνιο επιβάλλει για το 2011 νέα σειρά μέτρων και οι διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου είναι πομφόλυγες. Αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στο κείμενο του μνημονίου και θα καταλάβει. Τέλος η ανάπτυξη έχει στραγγαλιστεί απ' τα μέτρα κι απ’ την αδυναμία της κυβέρνησης να λάβει τονωτικά αντίμετρα, η ανεργία καλπάζει, η ακρίβεια οργιάζει αφού τα καρτέλ συνεχίζουν να δρουν ανενόχλητα. Ο ανασχηματισμός στον οποίο κατέφυγε ο πρωθυπουργός για να αντιστρέψει την εικόνα δεν απέφερε τα αναμενόμενα, για να μην πούμε ότι έφερε τα αντίθετα απ' τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Στιγματίστηκε δε απ' τις αντιρρήσεις και την απροθυμία των στελεχών για μετακινήσεις πράγμα που δημιούργησε τρομερή δυστοκία που με τη σειρά της είχε ως αποτέλεσμα πέρα απ’ την απώλεια της ουσίας και το επικοινωνιακό κάζο με τον ανασχηματισμό να ανακοινώνεται στις 1.30 μετά τα μεσάνυχτα. Απ’ τον ανασχηματισμό προέκυψε εν τέλει ένα πολυμελές, δυσκίνητο σχήμα, με νέα μέλη στην κυβέρνηση παλαιοκομματικά στελέχη με κυβερνητική μεν εμπειρία  που όμως ευλόγως δημιουργούν την απορία, γιατί αφού δεν απέδωσαν τόσα χρόνια απ' τα κυβερνητικά πόστα που υπηρέτησαν, να μπορέσουν να αποδώσουν τώρα; Το ερώτημα μένει να απαντηθεί σε λίγους μήνες.   Για να συνοψίσουμε θα επισημάνουμε τα εξής: 1) Ο Πρωθυπουργός υφάρπαξε την ψήφο του λαού, δίνοντας υποσχέσεις που ήξερε πως δεν μπορεί να τηρήσει. Γνώριζε πολύ καλά την κατάσταση της οικονομίας, αφού είχε ενημερωθεί λίγες μέρες πριν τις εκλογές απ' τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Προβόπουλο κατά δήλωση του ιδίου, που ποτέ δεν διαψεύσθηκε. Παρόλα αυτά δήλωνε αντίθετος με κάθε μέτρο ( δείτε εδώ) και ενώ αφόριζε το ΔΝΤ (δείτε εδώ)  στο τέλος του άνοιξε ορθάνοιχτα τις πόρτες. 2) Με εντελώς ερασιτεχνικούς έως επικίνδυνους  χειρισμούς επέτρεψε το κερδοσκοπικό παιχνίδι εις βάρος της χώρας μας και την έβαλε σε περιπέτειες που δεν έχουν τελειώσει ακόμη 3) Όχι μόνο έλαβε μέτρα, παρότι διαβεβαίωνε περί του αντιθέτου διαβεβαιώνοντας πως λεφτά υπάρχουν, έλαβε μέτρα εξοντωτικά που ουδέποτε κανείς είχε φανταστεί πως θα μπορούσε να λάβει κυβέρνηση. Μέτρα που δεν αφορούν μόνο τους μόνιμους κουβαλητές του βαρύ φορτίου της λιτότητας, αλλά κι αυτούς τους απόμαχους της ζωής, πράγμα όχι μόνο πολιτικά απαράδεκτο αλλά και ηθικά επιλήψιμο. Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο για την κυβέρνηση και το μέλλον της. Θα λέγαμε πως οι περιφερειακές εκλογές θα αποτελέσουν ένα πολύ σοβαρό τεστ. Μένει να δούμε αν θα τα καταφέρει να βγει αλώβητη απ’ αυτή τη δοκιμασία ή αν και αυτές οι εκλογές (όπως οι περσινές) παρότι Περιφερειακές επιφυλάσσουν εξελίξεις. Η ανάλυση συνεχίζεται αύριο για τη Νέα Δημοκρατία