Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν από τη φορολογία το έτος που έρχεται

Τα τακτικά έσοδα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,4% σε σχέση με φέτος

REUTERS/DADO RUVIC

Το επόμενο έτος υπολογίζεται ότι θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία περισσότεροι κατά 1,3 δισ. ευρώ φόροι σε σχέση με φέτος, εκ των οποίων μάλιστα τα 900 εκατ. ευρώ αναμένεται να προέλθουν από τους έμμεσους φόρους.

«Χαμένους» και «κερδισμένους» φορολογικά θα έχει και η νέα χρονιά, παρά το γεγονός ότι ο κρατικός προϋπολογισμός του 2015 δεν περιλαμβάνει νέα φοροεισπρακτικά μέτρα, αλλά αντίθετα τις πρώτες, έπειτα από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας, φοροελαφρύνσεις.

Το επόμενο έτος υπολογίζεται ότι θα εισρεύσουν στα κρατικά ταμεία περισσότεροι κατά 1,3 δισ. ευρώ φόροι σε σχέση με φέτος, εκ των οποίων μάλιστα τα 900 εκατ. ευρώ αναμένεται να προέλθουν από τους έμμεσους φόρους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τα μεγέθη του κρατικού προϋπολογισμού τα τακτικά έσοδα αναμένεται να διαμορφωθούν σε 50,3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,4% σε σχέση με φέτος. Από αυτά, τα 21,88 δισ. ευρώ θα προέλθουν από άμεσους φόρους και τα 25,1 δισ. ευρώ από έμμεσους φόρους.

Αίσθηση πάντως προκαλεί για μια ακόμη φορά το γεγονός ότι οι φόροι ακινήτων θα αυξηθούν εκ νέου το επόμενο έτος, αν και οι ιδιοκτήτες που θα αποκτήσουν φέτος εισοδήματα από ενοίκια θα διαπιστώσουν μείωση της φορολογικής τους επιβάρυνσης, αφού μπορεί μεν να αυξάνεται από 10% σε 11% ο φορολογικός συντελεστής για τα εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, αλλά ταυτόχρονα καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος 1,5%-3% στα εισοδήματα αυτά, καθώς και η προκαταβολή φόρου 55%.

Από την άλλη, πάντως, πλευρά οι μισθωτοί που συμπληρώνουν το μηνιαίο εισόδημά τους με έσοδα από «μπλοκάκι», οι αγρότες αλλά και οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος θα βρεθούν αντιμέτωποι το 2015 με μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις.

Οι «χαμένοι» του νέου έτους

Θα πρέπει ειδικότερα να αναφερθεί ότι με βάση τα μεγέθη και τη φορολογική πολιτική του επόμενου έτους, οι φορολογικά «χαμένοι» του 2015 θα είναι:

* Οι μισθωτοί οι οποίοι συμπληρώνουν το μηνιαίο τους εισόδημα με έσοδα από «μπλοκάκι». Τα εισοδήματα που απέκτησαν το 2014 με «μπλοκάκι» οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι, το επόμενο έτος θα φορολογηθούν υποχρεωτικά από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 26%, ενώ παράλληλα θα κληθούν πληρώσουν και αυξημένο τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ, από 500 ευρώ που κατέβαλαν φέτος.
Υπενθυμίζεται ότι για τα εισοδήματα του 2013 οι μισθωτοί με έσοδα από «μπλοκάκι» είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν να φορολογηθούν είτε με την κλίμακα των μισθωτών υπό προϋποθέσεις (έως 3 εργοδότες με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ή σε περισσότερους από 3 εργοδότες και τουλάχιστον το 75% των αμοιβών προέρχεται μόνο από έναν εργοδότη) είτε με την κλίμακα των ελεύθερων επαγγελματιών.

Η φορολόγηση με την κλίμακα των μισθωτών ουσιαστικά σήμαινε ότι δεν επιβάλλεται φόρος για εισοδήματα έως 9.550 ευρώ, ενώ ο πρώτος συντελεστής της κλίμακας είναι 22%. Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί ότι οι εν λόγω φορολογούμενοι δεν είχαν τη δυνατότητα να εκπέσουν από ακαθάριστο εισόδημα δαπάνες εκτός από τις ασφαλιστικές εισφορές. 

Για τα φετινά εισοδήματα, όμως, εφόσον κάποιος είναι μισθωτός και συμπληρώνει το εισόδημά του ασκώντας και ελεύθερο επάγγελμα, το εισόδημα από το «μπλοκάκι» θα φορολογηθεί με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και ταυτόχρονα θα επιβαρυνθεί με τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ.

Ειδικά δε για φορολογούμενους με χαμηλά εισοδήματα, των οποίων το άθροισμα από μισθό και «μπλοκάκι» είναι της τάξης των 8.000-12.000 ευρώ, ο φόρος που θα προκύψει από την εκκαθάριση του 2015 μπορεί να είναι ακόμη και πάνω από 50% υψηλότερος σε σχέση με αυτόν του φετινού εκκαθαριστικού.

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να εκπέσουν από τα ακαθάριστα εισοδήματά τους δαπάνες και να περιορίσουν το καθαρό φορολογητέο εισόδημα.

* Οι αγρότες, αφού στα εκκαθαριστικά του 2015 θα φανεί ο νέος τρόπος φορολόγησής τους. Τα καθαρά κέρδη τους θα φορολογηθούν με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ, ενώ φέτος φορολογήθηκαν με την κλίμακα των μισθωτών, δηλαδή είχαν αφορολόγητο όριο 9.550 ευρώ και το εισόδημά τους προσδιορίστηκε με το αντικειμενικό σύστημα. Μάλιστα, οι αγρότες κινδυνεύουν να πέσουν στην παγίδα των τεκμηρίων και να φορολογηθούν με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ, εφόσον:

α) το δηλωθέν εισόδημά τους είναι μικρότερο από το εισόδημα που προκύπτει με την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης (κατοικίες, αυτοκίνητα, ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης). Η διαφορά μεταξύ πραγματικού και τεκμαρτού εισοδήματος θα φορολογηθεί με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και επιπλέον θα υπολογιστεί  προκαταβολή φόρου 55%,

β) δηλώσουν ζημιά ή μηδενικά εισοδήματα. Στην περίπτωση αυτή θα φορολογηθούν για ολόκληρο το ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος  με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ και θα υπολογιστεί προκαταβολή φόρου 55%.

* Οι εργαζόμενοι που λαμβάνουν παροχές σε είδος από τις επιχειρήσεις στις οποίες εργάζονται (αυτοκίνητο, πιστωτικές κάρτες κ.λπ.). Οι λεγόμενες παροχές σε είδος θα μετατραπούν σε εισόδημα και θα φορολογηθούν βάσει της κλίμακας. Επειδή όμως για το εισόδημα αυτό το οποίο θα εμφανιστεί για πρώτη φορά σε φορολογική δήλωση δεν έχει γίνει καμία παρακράτηση φόρου, ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει φόρο επί της αξίας της παροχής σε είδος. Ο φόρος θα υπολογιστεί με συντελεστή 22%, 32% ή 42%, ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος αλλά και της παροχής σε είδος.

Αποδείξεις 

Αλλαγές έχουν επέλθει και στο μέτρο των αποδείξεων για τα φετινά εισοδήματα. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου των 2.100 ευρώ θα πρέπει να έχουν αποδείξεις που αντιστοιχούν σε ποσοστό 10% του δηλούμενου και φορολογούμενου ατομικού εισοδήματος και μέχρι του ποσού των 10.500 ευρώ.

Οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι:

* η υποχρέωση της συλλογής αποδείξεων δαπανών ισχύει μόνο για τα εισοδήματα που προέρχονται από μισθωτές υπηρεσίες. Αυτό σημαίνει ότι οι μισθωτοί ή συνταξιούχοι που έχουν εισοδήματα και από άλλες πηγές, όπως από ενοίκια, θα πρέπει να έχουν αποδείξεις μόνο για το τμήμα του εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτές υπηρεσίες.

* αν συλλέξουν περισσότερες αποδείξεις δεν έχουν κανένα όφελος. Αντίθετα, αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου είναι μικρότερο από το ποσό που απαιτείται, επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 22% επί της διαφοράς.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι για εισόδημα 40.000 ευρώ απαιτούνται 4.000 αποδείξεις. Στην περίπτωση όμως που ο φορολογούμενος καταθέσει 2.000 αποδείξεις, δηλαδή 2.000 λιγότερες, τότε πέρα από τον φόρο που θα πληρώσει θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 2.000 Χ 22% = 440 ευρώ επιπλέον.

* οι αποδείξεις που προσκομίζονται πρέπει να αφορούν αγορές αγαθών και υπηρεσιών.

Τα υπέρ

Εκτός από τις θετικές αλλαγές του 2015, που αφορούν τις αποδείξεις και την κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου επί των ακινήτων, στα «υπέρ» του επόμενου έτους συγκαταλέγονται και οι εξής αλλαγές:

Εισφορά αλληλεγγύης

Η μείωση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης που καταβάλλουν μισθωτοί και συνταξιούχοι. Αυτό ουσιαστικά θα οδηγήσει σε αύξηση του μηνιαίου εισοδήματος για όσους έχουν μισθούς και συντάξεις άνω των 12.000 ευρώ, από 39 έως και 1.200 ευρώ. Για τη μεγάλη πλειοψηφία μισθωτών και συνταξιούχων το μηνιαίο κέρδος θα κυμανθεί περίπου στα 60 ευρώ.

Φόρος υπεραξίας ακινήτων

Αναστέλλεται για το χρονικό διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016 η εφαρμογή των ρυθμίσεων για την επιβολή φόρου στην υπεραξία που προκύπτει από τις πωλήσεις ακινήτων.

Εισοδήματα από ενοίκια

Λιγότερους φόρους θα κληθούν να πληρώσουν το 2015 οι φορολογούμενοι που αποκτούν εισοδήματα αποκλειστικά από ακίνητα. Μπορεί ο φορολογικός συντελεστής για τα πρώτα 12.000 ευρώ του εισοδήματος από ενοίκια να αυξήθηκε από το 10% στο 11%, παράλληλα όμως καταργήθηκε ο συμπληρωματικός φόρος 1,5% και 3% εφόσον η επιφάνεια κατοικίας υπερβαίνει τα 300 τ.μ. ή πρόκειται για επαγγελματική μίσθωση. Επίσης στα εισοδήματα από ακίνητα δεν υπολογίζεται πλέον προκαταβολή φόρου 55%.

Στο «συρτάρι» νέα μέτρα

Η εκλογή ή μη νέου Προέδρου της Δημοκρατίας, που πρόκειται να ξεκαθαρίσει σε λίγες ώρες, ενδέχεται να κρύβει και αρνητικές εκπλήξεις για χιλιάδες φορολογούμενους.

Μόνο στην περίπτωση που δεν βρεθεί ο «μαγικός» αριθμός των 180 βουλευτών για την κυβέρνηση και η χώρα θα βαδίσει σε πρόωρες εκλογές, είτε στις 25 Ιανουαρίου ή το αργότερο την 1η Φεβρουαρίου, τα «εκκολαπτόμενα» νέα μέτρα που έχει απαιτήσει η τρόικα θα μπουν στο «συρτάρι», άγνωστο φυσικά για πόσο διάστημα, καθώς όλα θα εξαρτηθούν από την οικονομική πολιτική που θα αποφασίσει να εφαρμόσει η όποια νέα κυβέρνηση προκύψει από τις κάλπες.

Εάν όμως η «κάλπη» της Βουλής αναδείξει νέο ΠτΔ, τότε η κυβέρνηση θα συνεχίσει τον δρόμο που έχει «χαράξει», με τις περισσότερες πιθανότητες να μην μπορεί να αποκλίνει από τις προηγούμενες δεσμεύσεις που έχει ήδη αναλάβει έναντι των δανειστών.

Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι πολύ σύντομα θα πρέπει, εκτός απροόπτου, να προχωρήσει:

* στην αύξηση του χαμηλού συντελεστή ΦΠΑ, από το 6,5% στο 13%, στα ξενοδοχεία, ενώ θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το ΔΝΤ επιμένει και στην κατάργηση της έκπτωσης του ΦΠΑ που ισχύει στα νησιά

* στην επαναξιολόγηση της ρύθμισης των 100 δόσεων, με στόχο να λαμβάνονται υπόψη περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια για την ένταξη των υπόχρεων σε αυτή.

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που δημοσιονομικά τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως αναμένει, το οικονομικό επιτελείο έχει αφήσει «παράθυρο» ανοιχτό και για τις εξής νέες επιβαρύνσεις:

* την κατάργηση της ανωτέρω μείωσης κατά 30% της έκτακτης εισφοράς αλληλεγγύης για το επόμενο έτος και για το 2016

* την επιβολή νέου φόρου υπεραξίας.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ - gkouros@naftemporiki.gr