Η ΕΚΤ ετοιμάζεται για “αρνητικά” επιτόκια

του Γιάννη Αγγέλη

Σε λιγότερο από ένα μήνα το Συμβούλιο της ΕΚΤ θα κάνει το πρώτο του βήμα σε μία νέα “ρότα”, αλλάζοντας πολύ προσεκτικά κατεύθυνση στην νομισματική πολιτική. Το πρώτο βήμα σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr θα αφορά “μόνο” τα επιτόκια.

Η μείωση του βασικού επιτοκίου κάτω από το ιστορικό χαμηλό του 0,25%, επίπεδο που βρίσκεται σήμερα και – κυρίως – η εισαγωγή “αρνητικού επιτοκίου” για τις overnight καταθέσεις των τραπεζών, θα είναι η πρώτη “δόση” στο φάρμακο που θα δοκιμάσει η ΕΚΤ.

Το Συμβούλιο έχει συμφωνήσει ομόφωνα οτι θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα “αντισυμβατικά μέτρα” όταν αυτό χρειασθεί, μαζί και το πρόγραμμα αγοράς τίτλων (ΟΜΤ).

Παρ΄ όλα αυτά η ...στροφή θα αρχίσει σταδιακά και βήμα το βήμα.

Και για τον λόγο αυτό δεν αποκλείονται αλλαγές προγράμματος και αναπροσαρμογές μέχρι την τελευταία στιγμή καθώς το Συμβούλιο της ΕΚΤ περιμένει να πάρει στα χέρια του όχι μόνο τα ποσοτικά αλλά και τα ποιοτικά στοιχεία ανάλυσης του πληθωρισμού για τον Μάϊο, πριν πάρει τις αποφάσεις του στο Συμβούλιο του Ιουνίου.

Όπως αναφέρουν διοικητικά στελέχη της κάθε μέτρο θα δοκιμάζεται ως προς την αποτέλεσματικότητά του καθώς η συγκυρία είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη στην οποία η Fed άρχισε με ρυθμούς ομοβροντίας την πολιτική της “νομισματικής χαλάρωσης”.

Η ιδιαιτερότητα έγκειται στην συνδυαστική επίδραση δύο κυρίως παραγόντων: την μεγάλη εισροή κεφαλαίων στην Ευρώπη σαν αποτέλεσμα της αμερικάνικής νομισματικής πολιτικής (διακοπή της ποσοτική χαλάρωσης) και την οριζόντια επιχείριση απομόχλευσης των ευρω-τραπεζών λόγω των επικείμενων stress test του Οκτωβρίου.

Οι παράγοντες αυτοί μέσα σε ένα περιβάλλον αποπληθωρισμού σε συνθήκες χαμηλής οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρωζώνη (με τεράστιες αποκλίσεις μεταξύ των οικονομιών της) και υπερχρέωσης καθιστά το Συμβούλιο της ΕΚΤ εξαιρετικά προσεκτικό ως προς την αποτελεσματικότητα των “εργαλείων” που είχαν χρησιμοποιηθεί από την Fed σε μία διαφορετική φάση της κρίσης και σε μία διαφορετική οικονομία (την αμερικανική) τα προηγούμενα πέντε χρόνια.

Οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν πεισθεί ότι ο εξαναγκασμός των “πλεονασματικών” ως προς την διαθέσιμη ρευστότητα τραπεζών, να ρίξουν σε υγιή δάνεια τα κεφάλαιά τους αντί να τα “παρκάρουν” στην ΕΚΤ, μπορεί προσωρινά να είναι αποτελεσματικότερο μέσο για την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας παρά η αγορά τίτλων (ομολόγων και μετοχών).

Όπως αναφέρεται αρμοδίως το Συμβούλιο των Κεντρικών Τραπεζιτών και ο κ. Ντράγκι υποχρεώνοντας τις τράπεζες να “πληρώσουν” τόκο για να καταθέσουν τα πλεονάσματα ρευστότητάς  τους στο overnight στην ΕΚΤ (αυτό σημαίνει “αρνητικά επιτόκια”) ελπίζει ότι θα τις αναγκάσει να διοχετεύσουν τα κεφάλαια αυτά στην διατραπεζική αγορά και έτσι στις οικονομίες απελευθερώνοντας έτσι ενα μέρος της υπάρχουσας ρευστότητας, πριν καν χρειασθεί να προσθέσει η ίδια επιπλέον κεφάλαια μέσω του προγράμματος αγοράς τίτλων (ΟΜΤ).

Πρόκειται όμως, όπως παρατηρούν στελέχη της ΕΚΤ για κινήσεις οι οποίες για πρώτη φορά δοκιμάζονται σε περιβάλλον ευρώ και για τον λόγο αυτό υπάρχει μία εξαιρετικά προσεκτική στάση.

(Αναλυτικό ρεπορτάζ για τα επόμενα βήματα της ΕΚΤ και το πως επηρεάζουν τις ελληνικές τράπεζες στο “Κεφάλαιο” Παρασκευή 16/5).

Ανοιχτή σε αρνητικά επιτόκια αν χρειαστεί η Bundesbank
Η γερμανική κεντρική τράπεζα είναι πρόθυμη να υποστηρίξει μια σειρά μέτρων στήριξης της οικονομίας από την ΕΚΤ τον επόμενο μήνα, μεταξύ των οποίων και αρνητικό επιτόκιο στις τραπεζικές καταθέσεις και αγορές «πακέτων» τραπεζικών δανείων εάν χρειαστεί, προκειμένου ο πληθωρισμός να μην διατηρηθεί σε πολύ χαμηλό επίπεδο.

Τα παραπάνω δήλωσε πηγή που γνωρίζει την υπόθεση, και την οποία επικαλείται το πρακτορείο Dow Jones Newswires. Η ίδια πηγή πρόσθεσε πως οι προβλέψεις της ΕΚΤ για το 2016, που αναμένεται να ανακοινωθούν στις αρχές Ιουνίου, θα είναι στο ίδιο πλαίσιο με τη διάθεση της Bundesbank για επιπρόσθετα μέτρα χαλάρωσης.

Αυτό σηματοδοτεί την σαφέστερη ένδειξη μέχρι σήμερα ότι η BUndesbank, η οποία για χρόνια χαρακτηρίζεται από τη συντηρητική αντίθεσή της στα έκτακτα μέτρα της ΕΚΤ για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους της ευρωζώνης, είναι πρόθυμη να συνεργαστεί πλήρως στη μάχη κατά του χαμηλού πληθωρισμού στην ευρωζώνη, χρησιμοποιώντας εργαλεία νομισματικής πολιτικής.

Η στάση της Bundesbank θα μπορούσε να δώσει κρίσιμη υποστήριξη στον πρόεδρο της ΕΚΤ, Mario Draghi, ιδιαίτερα στη Γερμανία, όταν η ΕΚΤ συνεδριάζει τον επόμενο μήνα για να αποφασίσει για περικοπές επιτοκίων και άλλα μέτρα τόνωσης.

Ωστόσο η υποστήριξη της γερμανικής κεντρικής τράπεζας έχει και όρια. Διατηρεί την αντίθεσή της σε αγορές δημόσιου και ιδιωτικού χρέους σε μεγάλη κλίμακα (QE), δήλωσε η πηγή την οποία επικαλείται το πρακτορείο.

Η Bundesbank είχε συζητήσει αυτή την επιλογή εσωτερικά, αλλά κατέληξε ότι με τις αποδόσεις των εταιρικών και κρατικών ομολόγων στην Ευρώπη να είναι ήδη χαμηλές, οι αγορές δεν θα έκαναν καλό και θα μπορούσαν αντίθετα να δημιουργήσουν κινδύνους χρηματοπιστωτικής σταθερότητας.

Όμως, η πηγή ανέφερε ότι η Bundesbank παραμένει ανοιχτή σε σημαντικά μέτρα τόνωσης, μεταξύ των οποίων: μειώσεις στα επιτόκια δανεισμού και χορήγησης της ΕΚΤ, παράταση των απεριόριστων δανείων στις εμπορικές τράπεζες (fixed rate) από τα μέσα του 2015 μέχρι τα μέσα του 2016,προσφορά νέων μακροπρόθεσμων δανείων στις τράπεζες σε σταθερό επιτόκιο και περαιτέρω αγορές asset-backed securities.

Ωστόσο, αυτά τα βήματα δεν θα πρέπει να θεωρούνται οριστικά, καθώς θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό το 2016. Εάν η ΕΚΤ διατηρήσει τις προβλέψεις αυτές αμετάβλητες (περιμένει πληθωρισμό 1% φέτος, 1,3% το 2015 και 1,5% το 2016), η Bundesbank θα είναι απρόθυμη να υποστηρίξει νέα μέτρα στήριξης.

Διαβάστε ακόμα:

* Νέο χαμηλό ενός μήνα για το ευρώ

Πηγή:www.capital.gr