Βήμα το βήμα η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους

Του Γιάννη Αγγέλη 
Η Κυριακή ήταν μία σημαδιακή μέρα στο Βερολίνο αλλά και στην Αθήνα. Η Angela Merkel  κέρδισε τις εκλογές και τώρα πρέπει να διαλέξει τον συνεργάτη με τον οποίο θα πρέπει να δουλέψει για να βρει απάντηση σε μία κρίση που μετά από έξι χρόνια βάζει και την γερμανική οικονομία στο κάδρο της.

Για την Αθήνα η σημαδιακή μέρα έχει να κάνει με το γεγονός ότι την ίδια περίπου ώρα που οι κάλπες έκλειναν στην Γερμανία, η τρόικα «επέτρεπε» στο ΥΠΟΙΚ να δημοσιοποιήσει την κατ’ αρχήν συμφωνία της ότι «αποδέχεται την ύπαρξη βιώσιμου πρωτογενούς πλεονάσματος».

Τα δύο γεγονότα μοιάζουν ασύνδετα αλλά δεν είναι.

Πέραν της «σύνδεσής» τους στον χρόνο, έχουν άλλους βαθύτερους δεσμούς που διαμορφώνουν σιγά – σιγά την απάντηση στο ερώτημα «τι θα γίνει με το ελληνικό χρέος».

Τόσο οι εμπλεκόμενοι αξιωματούχοι της Κομισιόν όσο και οι άνθρωποι της ΕΚΤ φαίνεται –σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους– να συμφωνούν σε ένα σημείο: η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι αναπόφευκτη, αλλά θα περπατήσει βήμα το βήμα, κάτω από την ομπρέλα που θα σχηματίζουν οι αλλαγές στο τραπεζικό και δημοσιονομικό τοπίο της Ευρωζώνης.

Η προϋπόθεση για το πρώτο βήμα εν μέρει διασφαλίσθηκε την Κυριακή όταν η τρόικα βγαίνοντας από το γραφείο του κ. Στουρνάρα έδωσε το πράσινο φώς να κοινοποιηθεί η συμφωνία της ότι το «πρωτογενές πλεόνασμα» είναι μικρό αλλά πραγματικό!

Αυτό σημαίνει ότι τον Νοέμβριο που έρχεται, στο Eurogroup (το αντίστοιχο που τον ίδιο μήνα του 2012, είχε δώσει το πράσινο φως για να τρέξουν οι μεγάλες δόσεις του δανείου από το EFSF) θα μπορεί να δρομολογηθεί η νέα φάση αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους. Και αυτό γιατί θα ικανοποιείται η βασική προϋπόθεση με την οποία η ευρωζώνη είχε δεσμευθεί απέναντι στο ΔΝΤ προκειμένου ο διεθνής Οργανισμός να παραμείνει στο δανειακό πρόγραμμα. Τώρα αφού «πρωτογενές πλεόνασμα» υπάρχει έρχεται η σειρά της Ευρωζώνης να τιμήσει την συμφωνία με το ΔΝΤ, κάνοντας ό,τι χρειάζεται για να μείνει το ελληνικό χρέος βιώσιμο.

Το πρώτο βήμα έχει ήδη αποφασισθεί: ένα νέο πακέτο που θα καλύπτει χρηματοδοτικά είτε μεσοπρόθεσμα είτε μακροπρόθεσμα την Ελλάδα (αυτό θα κριθεί τον Οκτώβριο).

Το δεύτερο βήμα αφορά την ελάφρυνση του χρέους.

Αυτή θα έχει ως βάση ότι κανείς από τους δανειστές δεν θα χάσει. Τουλάχιστον για τα επόμενα λίγα χρόνια.

Άλλωστε το αποτέλεσμα στην Γερμανία μπορεί να είναι πολύ θετικό αριθμητικά για την Angela Merkel αλλά αυτό δεν μπορεί να κρύψει τις εσωτερικές ανισορροπίες που αναγκαστικά έχουν εγκατασταθεί τόσο στο εσωτερικό του CDU όσο και στον κυβερνητικό συνασπισμό (όποιος και αν είναι ο κυβερνητικός εταίρος) για το πώς θα γίνει το επόμενο βήμα πολιτικής απέναντι στην κρίση που εξακολουθεί να σοβεί στην Ευρωζώνη.

Η νέα κυβέρνηση, σε συνθήκες όπου ο φαύλος κύκλος ύφεσης και χρέους πρόκειται να επιδεινωθεί από τις συνέπειες αλλαγής στην νομισματική πολιτική των ΗΠΑ –ότι και αν κάνει ο κ. Ντράγκι–  έχει ως πρώτη της υποχρέωση να κάνει το επόμενο βήμα στην κατεύθυνση της τραπεζικής ενοποίησης.

Το SPD, είτε ως κυβερνητικός εταίρος, είτε ως αντιπολίτευση με την Linke και τους Πράσινους, έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι θα κρατήσει σκληρή θέση απέναντι σε κάθε κίνηση που θα υποχρέωνε το ESM να γίνει ο εγγυητής της τραπεζικής ενοποίησης.

Πολιτικά αυτό σημαίνει ότι τα περιθώρια για άμεσο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους είναι παντελώς εξοστρακισμένη από τους σχεδιασμούς του Βερολίνου.

Εξ ου και η προεκλογικά ξεκάθαρη θέση της Angela Merkel ότι δεν συζητά για «κούρεμα», παρά μόνο για το ενδεχόμενο μιας μεγάλης επιμήκυνσης του χρέους με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο.

Η «λύση» δηλαδή έχει ήδη... ονοματεπώνυμο: ομόλογο με μηδενικό ή σχεδόν μηδενικό επιτόκιο που θα ανακυκλώσει τις υποχρεώσεις πληρωμής τόκων από το 2014 μέχρι το 2022 για την επόμενη δεκαετία...

Η κα Merkel έχει ήδη ξεκαθαρίσει ότι δεν θα ολοκληρώσει την θητεία της.

Σε δύο ή τρία χρόνια θα αποχωρήσει. Τότε ο αντικαταστάτης της θα μπορεί να ξανασυζητήσει το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Μέχρι τότε όμως η ίδια και οι κυβερνητικοί συνεργάτες της θα μπορούν να ισχυρίζονται στους βουλευτές τους ότι δεν χάρισαν ούτε ένα ευρώ στην Ελλάδα. Στο μεταξύ αν έχει γίνει δυνατό να σπάσει ο φαύλος κύκλος του χρέους και της ύφεσης στην ευρωζώνη και το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα έχει αποκτήσει ένα ενιαίο σύστημα εποπτείας και αναδιάρθρωσης των μη βιώσιμων τραπεζών, θα μπορούσε ίσως να ανοίξει μια άλλη συζήτηση για το σταδιακό «κούρεμα» του ελληνικού χρέους...

Αυτό δεν αποκλείει στο μεταξύ η ελληνική κυβέρνηση υπό την έγκριση της ΕΚΤ να εκμεταλλευτεί κάποιες «γκρίζες περιοχές» του κοινοτικού κανονισμού και να χρησιμοποιήσει ένα μέρος του δανείου που έχει καταλογισθεί για τις τράπεζες για να «ελαφρύνει» κατά 10% - 15% του ΑΕΠ το ελληνικό χρέος.

Όλα αυτά βέβαια αφορούν στην ευρωπαϊκή προσέγγιση στο θέμα βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους.

Μένει να φανεί αν σ’ αυτή συμφωνεί και το ΔΝΤ.

Και το ΔΝΤ έχει δύο βασικές απαιτήσεις : ενοποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος με ταυτόχρονη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και διασφάλιση της βιωσιμότητας τους ελληνικού χρέους.

Μέσα στον Οκτώβριο το ΔΝΤ... θα μιλήσει.

Και τότε θα μπορέσουμε να δούμε κατά πόσο ο «βήμα το βήμα» ευρωπαϊκός σχεδιασμός για ελληνικό χρέος και τις τράπεζες μπορεί να συνεχίσει...

Πηγή:www.capital.gr