Γοργόνες και... δικαιώματα

της Σόνιας Μαγγίνα Έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή.  Τα νέα δεδομένα, όμως,  πολλές φορές  είναι αχαρτογράφητα. Η δημιουργία  του Finos Film Channel στο YouTube και η πορεία του είναι ένα χαρακτηριστικό  παράδειγμα του πώς το παρελθόν διεκδικεί μια θέση στο μέλλον μέσω Διαδικτύου αλλά και του τι πρέπει να προσέχει κάθε φορέας. Κι όμως, οι ταινίες «σκόνταψαν» στα... δικαιώματα Στη θρυλική Finos Film έχει μπει πλέον νέο αίμα, νέοι άνθρωποι, κι αυτή η αλλαγή σκυτάλης φέρνει την εταιρεία - ορόσημο του ελληνικού κινηματογράφου μπροστά στις προκλήσεις της νέας εποχής. Ένα νέο site, υπό κατασκευήν προς το παρόν, ετοιμάζεται να κάνει πρεμιέρα μέσα στον Οκτώβριο (πιθανή ημερομηνία τα τέλη του μήνα), με όλες τις χρηστικές πληροφορίες που αφορούν τις ταινίες που γύρισε η εταιρεία τον καιρό της παντοκρατορίας της, βιογραφίες όλων των συντελεστών της, χρονοδιαγράμματα, συνεντεύξεις και μηνιαία θεματικά αφιερώματα. Όλες οι ταινίες της FF έχουν ψηφιοποιηθεί ενώ στα σκαριά βρίσκεται και η πλήρης αποκατάσταση 15 περίπου ταινιών που δεν προβάλλονται (όπως ο «Γρουσούζης», π.χ., ή η «Νεκρή Πολιτεία»). Ο κόσμος λατρεύει τις ελληνικές ταινίες Στο ίδιο πλαίσιο, του να δοθεί στίγμα εκσυγχρονισμού, αλλά και με δεδομένη την πειρατική κυκλοφορία των ταινιών της FF (αλίμονο αν οι δημοφιλέστατες ταινίες δεν έβρισκαν τον δρόμο τους προς τις οθόνες των υπολογιστών), η εταιρεία, κατόπιν συμφωνίας με την Google, δημιούργησε το Finos Film Channel στο YouTube. Παρ’ ότι το κανάλι δημιουργήθηκε στα «βουβά» και η δημιουργία του δεν συνοδεύτηκε καν από μια αναγγελία στα ΜΜΕ μέσω δελτίου Τύπου, στον ενάμιση περίπου μήνα λειτουργίας του είχε περισσότερους από 28.500 συνδρομητές και 1 εκατομμύριο προβολές (viewers) των 95 περίπου ταινιών που είχαν ανέβει. Τα νούμερα στη συγκεκριμένη περίπτωση μιλούν από μόνα τους: ο κόσμος λατρεύει τις παλιές ελληνικές ταινίες. Κι όμως, το κίνητρο δεν είναι το κέρδος για την ίδια την εταιρεία: οι συμφωνίες με την Google για τις διαφημίσεις των δύο πρώτων χρόνων είναι προκαθορισμένες, και μετά το πέρας αυτού του χρονικού διαστήματος μπορεί η εκάστοτε εταιρεία να κλείνει δικές της διαφημιστικές συμφωνίες. Στην περίπτωση της Finos Film (με ποσοστό επί των διαφημίσεων 55%, ενώ το 45% ήταν της Google) το κέρδος από τις προβολές ενός μήνα μέσω You Tube ήταν περίπου 1.000 δολάρια, από τα οποία το 25% ανήκε στις Αττικές Εκδόσεις, με τις οποίες συνεργάζεται και οι οποίες έχουν αναλάβει το τεχνικό κομμάτι αλλά και την επικοινωνία του project, και από τα υπόλοιπα θα αποδίδονταν τα δικαιώματα στους αρμόδιους φορείς. Μια μικρή έρευνα σε εταιρείες που διαθέτουν κανάλια στο YouTube με 4-5 εκατομμύρια viewers, απέδωσε έναν μέσο όρο 2.500 δολαρίων μηνιαίως.   Τα δικαιώματα, αντίπαλος των ταινιών Κι όμως, το κανάλι, με τη συγκεκριμένη μορφή τουλάχιστον, θα ανήκει στο… παρελθόν από 1η Οκτωβρίου. Το τείχος των δικαιωμάτων στάθηκε ισχυρός αντίπαλός. Αιτία γι’ αυτό δεν ήταν ούτε κάποια διαφωνία ούτε κάποια αντιπαλότητα. Ήταν η αχαρτογράφητη ακόμη «περιοχή» του Ίντερνετ – που στην Ελλάδα παραμένει περισσότερο αχαρτογράφητη κι ίσως πεδίο αυθαιρεσιών απ’ ό,τι σε άλλες χώρες. Κι αυτό μερικές φορές μπορεί να ανασύρει θέματα νομικής φύσης εκ του μηδενός. Δεν είναι κακό να μη γνωρίζει κανείς, είναι ζημιογόνο όμως το να μη φροντίζει να μαθαίνει. Αργά ή γρήγορα όλοι οι σύγχρονοι δρόμοι θα μας οδηγήσουν στο Διαδίκτυο και πρέπει, ο καθένας στον τομέα του, να προετοιμαστεί ανάλογα. Μια προβολή στην οθόνη του μικρού υπολογιστή στο σπίτι μας δεν είναι ισάξια με μια προβολή σε ένα ελεύθερο ή ένα συνδρομητικό κανάλι (παρεμπιπτόντως, το συνδρομητικό κανάλι του OTE TV, που προβάλλει αποκλειστικά ελληνικές ταινίες, είναι το δεύτερο δημοφιλέστερο της πλατφόρμας μετά το αθλητικό). Η αλλαγή πλεύσης ήταν αναγκαίο κακό. Από την 1η Οκτωβρίου το επίσημο κανάλι της FF στο YouTube θα προβάλλει επιλεγμένα αποσπάσματα από κάθε ταινία (συνολικά θα καλύπτεται ένα 20λεπτο). Η ανακοίνωση της εταιρείας είναι λιτή: ««Στόχος της Finos Film ήταν να φέρουμε τις ταινίες πιο κοντά στο κοινό, πολεμώντας παράλληλα σε έναν βαθμό την πειρατεία. Τα σύνθετα θέματα δικαιωμάτων που παρουσιάστηκαν, προκύπτουν κυρίως από την άγνοια που επικρατεί στη χώρα μας ως προς τα νέα μέσα και τις δυνατότητες που προσφέρουν». Η FF βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση: να προσφέρει στο κοινό του Διαδικτύου μέσα από σπιντάτα αποσπάσματα και ειδικά αφιερώματα αυτό που χρειάζεται. Το κοινό άλλωστε στάθηκε δίπλα της σε αυτήν τη διαδικτυακή περιπέτεια – κι είναι κοινό που δεν ζούσε την εποχή του Φίνου, ούτε την εποχή που γυρίζονταν οι ταινίες της FF. Κι αυτό από μόνο του λέει πολλά… Φιλοποίμην Φίνος: Ο οραματιστής του ελληνικού κινηματογράφου Για σχεδόν σαράντα χρόνια (1943-1977) η Finos Film ήταν η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής στην Ελλάδα και μια από τις σημαντικότερες της Ανατολικής Μεσογείου. Ο ιδρυτής της, Φιλοποίμην Φίνος, σπούδασε νομικά, αλλά δεν εξάσκησε ποτέ το επάγγελμα. Το 1928, μόλις τελείωσε τις σπουδές του, ανέλαβε τις κινηματογραφικές επιχειρήσεις του πατέρα του. Μπαινοβγαίνοντας στις σκοτεινές αίθουσες μαγεύτηκε από τον κόσμο της έβδομης τέχνης. Η φωτογραφία, ο ήχος, η υποκριτική, η μουσική, τα σκηνικά συνθέτουν έναν άγνωστο κόσμο που ο Φίνος θα κατακτήσει με ευκολία. Το 1939 αποφασίζει να κυνηγήσει το όνειρό του. Θα πουλήσει ό,τι είχε και δεν είχε και θα ιδρύσει στο Καλαμάκι τα «Ελληνικά Κινηματογραφικά Στούντιο». Τα δύσκολα χρόνια που θα ακολουθήσουν δεν θα καταφέρουν να γονατίσουν τον Φίνο. Ο πατέρας του θα εκτελεστεί από τους Γερμανούς, ο ίδιος θα φυλακιστεί, το στούντιο θα λεηλατηθεί. Πρόσφατα «ανέβηκε» στο You Tube απόσπασμα από τη «χαμένη» ταινία Επικαίρων του Φίνου για το τέλος της ναζιστικής Κατοχής, στην Αθήνα του 1944. Μια βόλτα στο κανάλι της Finos Film της Κωστούλας Τωμαδάκη Κόντρα στον Σουλεϊμάν, τη Χιουρέμ, τον Εζέλ και την Καρανταγί, οι θρυλικές ατάκες του Κωνσταντάρα, το καυστικό χιούμορ της Βλαχοπούλου, η λάμψη της Αλίκης, το ταλέντο της Τζένης όχι μόνο επιβιώνουν, αλλά φαίνεται να προσελκύουν και πιο νέο κοινό. Απόδειξη το επίσημο κανάλι της Finos Film.   Φανταστείτε την έκπληξη των σινεφίλ όταν σερφάροντας αυγουστιάτικα στο Διαδίκτυο «έπεσαν» πάνω σε αξέχαστες ταινίες της Finos Film: «Μια Ελληνίδα στο χαρέμι», «Η θεία από το Σικάγο», «Μανταλένα», «Λόλα», «Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω», «Ο Κλέαρχος, η Μαρίνα και ο κοντός», «Η Αλίκη στο Ναυτικό», «Χαρτοπαίχτρα» και άλλες αγαπημένες ελληνικές ταινίες των δεκαετιών του ’50, του ’60 και του 70 ήταν διαθέσιμες εντελώς δωρεάν στο Διαδίκτυο, και μάλιστα σε υψηλή ποιότητα εικόνας και ήχου. Τα αστέρια του Φίνου Ορέστης Μακρής, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Βασίλης Λογοθετίδης, Γεωργία Βασιλει-άδου, Ρένα Βλαχοπούλου, Λάμπρος Κωνσταντάρας, Τζένη Καρέζη, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ντίνος Ηλιόπουλος, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Νίκος Κούρκουλος, Ζωή Λάσκαρη, Κώστας Βουτσάς, Μάρθα Καραγιάννη... η λίστα με τους πρωταγωνιστές του Φίνου δεν έχει τέλος. Ήταν όλοι τους εκεί. Στο στούντιο της Finos Film, αρχικά στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Στουρνάρα 27, και αργότερα στην οδό Χίου 52. Η αφρόκρεμα του ελληνικού θεάτρου αλλά και σκηνοθέτες όπως ο Σακελλάριος, o Γρηγορίου, ο Δαλιανίδης, ο Δημόπουλος, ο Γλυκοφρύδης, ο Γεωργιάδης δούλεψαν στις ταινίες της Finos Film. Ο Φίνος, διορατικός και αεικίνητος, ήταν από το πρωί ως το βράδυ με ένα κατσαβίδι στο χέρι και συντηρούσε τις μηχανές του. Το κοινό λάτρεψε τις ταινίες του Φίνου και οι συνεργάτες του το πάθος για τον κινηματογράφο και το πείσμα του. Αρνήθηκε να βγει στο εξωτερικό, δεν πίστεψε στη Μελί­να, δεν έκανε την παραγωγή στο «Ποτέ την Κυριακή». Το 1971 εγκαινιάστηκε το νέο ιδιόκτητο στούντιο της Finos Film στην Παιανία. Ο ερχομός της τηλεόρασης θα δώσει τη χαριστική βολή στην κινηματογραφική βιομηχανία. Μετά τον θάνατο του Φίνου, το 1 977, η σύζυγός του Τζέλλα βρέθηκε αντιμέτωπη με τεράστια χρέη. Ωστόσο με τη συμπαράσταση του Γιώργου Τσαγκαράκη, όπως γράφει ο Ιάσωνας Τριανταφυλλίδης, η Τζέλλα Φίνου «κράτησε όρθια και με πυγμή τη Finos Film... και έζησε και απόλαυσε εκ μέρους του συζύγου της την αποκατάσταση του μύθου της εταιρείας και τη θρυλική επιτυχία στην τηλεόραση».                         Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου Εξωστρέφεια εδώ και τώρα της Χρυσούλας Παπαϊωάννου Θα μπορούσε να είναι και το σύνθημά της. Με αυτή την πολιτική, πάντως κινείται πλέον η ΕΑΚ. Στο πλαίσιο αυτής θα γίνει για δεύτερη χρονιά η διημερίδα «Riding the greek wave» (28 και 29.9) Το ελληνικό σινεμά έχει ανάγκη την εξωστρέφεια. Και ναι, οι ταινίες μας διαφημίζουν την τέχνη του σινεμά στο εξωτερικό και γίνονται πρεσβευτές του πολιτισμού μας. Αλλά εδώ που τα λέμε, η πολιτική εξωστρέφειας πρέπει να ξεκινάει από τη χώρα μας. Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, με αυτή τη λογική ακριβώς από πέρυσι εγκαινίασε με επιτυχία τη διημερίδα «Riding the greek wave» με σημαντικούς καλεσμένους από όλη την Ευρώπη. Φέτος θα γίνει για δεύτερη χρονιά, στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου. Οι στόχοι παραμένουν οι ίδιοι. Συντονισμένη πολιτική για την ανάπτυξη, την προβολή και την προώθηση του ελληνικού σινεμά. Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών θα γίνει και πάλι τόπος συνάντησης των επαγγελματιών της κινηματογραφικής αγοράς αλλά και των σινεφίλ. Στη χθεσινή παρουσίαση του προγράμματος της διημερίδας δεν θα μπορούσε, βέβαια, να λείπει και η… επικαιρότητα. Αναφέρθηκε η παραίτηση του Γιώργου Παπαλιού από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογρά­φου, ένα δυσάρεστο γεγονός όπως το χαρακτήρισαν όλοι. Και έπεσε και στο τραπέζι το θέμα του ταλαι­πωρημένου» κινηματογραφικού νόμου, που ακόμα δεν έχει εφαρμοστεί καλά - καλά και ακούγεται ότι θα υποστεί πάλι αλλαγές. «Υπουργοί και συντεχνιακοί φορείς», ανέφερε ο σκηνοθέτης Τάσος Μπουλμέτης «εμφανίζονται στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης μόνο για τη μόστρα και μετά δεν κάνουν τίποτα. Αυτό επιτέλους πρέπει να αλλάξει και να καταλάβουν όλοι ότι οι ταινίες κάνουν διαφήμιση της Ελλάδας στο εξωτε­ρικό, είτε μας αρέσουν είτε όχι. Όλοι θέλουν να αλλάξουν τον κινηματογραφικό νόμο για να μπει δίπλα το όνομά τους. Να λέμε για παράδειγμα ‘‘νόμος Μελίνας’’, ‘‘νόμος Βενιζέλου’’, ‘‘νόμος Γερουλάνου’’». Μας συμπάθησαν οι Γερμανοί Η πρόεδρος της ΕΑΚ Κατερίνα Ευαγγελάκου τόνισε το κλίμα συμπάθειας που έχει δημιουργηθεί για τη χώρα μας π.χ., από το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου. Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία εξαιρέθηκαν από μία οικονομική δέσμευση προκειμένου να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα Belrinale coproduction market 2014. Δεν υποχρεούνται δηλαδή να συγκεντρώσουν το 30% της επιχορήγησης για να συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Ο διευθυντής της Μπερλινάλε, ο Ντίτερ Κόσλικ, ήταν πέρυσι καλεσμέ-νος της διημερίδας της ΕΑΚ. Στο φετινό «Riding the greek wave» θα συμμετέχουν και θα μας δώσουν τα φώτα τους επαγγελματίες που δουλεύουν στον κινηματογράφο, οι οποίοι εμπλέκονται στην παραγωγή και την προώθηση των ταινιών. Ένας από αυτούς ο Ρομπέρτο Όλα, εκτελεστικός διευθυντής του Eurimages, του χρηματοδοτικού προ-γράμματος του Συμβουλίου της Ευρώπης το οποίο διαχειρίζεται 25 εκατομμύρια ευρώ που προέρχονται από κρατικές επιχορηγήσεις. Θα κάνει εργαστήριο με θέμα την υποβολή ένταξης στο Eurimages. Ο Ερίκ Γκαραντό, πρώην διευθυντής του Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου, θα μιλήσει για την πολιτιστική εξαίρεση, μια έννοια που προτάθηκε από τη Γαλλία και σύμφωνα με την οποία ο πολιτισμός πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τα άλλα εμπορικά προϊόντα. Από τον διεθνή χώρο, έχουμε ακόμα τους Σαβίνα Νεϊρότι (υπεύθυνη προγράμματος Biennale College Cinema), Νικολάγ Νικίτιν (πρόεδρο του Atelier du Cinema Europea n) κ.ά. Φυσικά θα συμμετέχουν με ομι­λίες και εργαστήρια και Έλληνες κινηματογραφιστές Η παράπλευρη απώλεια 200 ανθρώπων της Δ. Μυρίλλα Στον πολιτισμό δεν υπάρχουν κενά, μόνο ελλείψεις. Όλοι το γνωρίζουν, προφανώς και οι εφορμούντες στρατηγοί της κυβέρνησης των «επιτυχιών». Αλλά αυτή η κοινή διαπίστωση δεν έχει σημασία όταν οι αποφάσεις παίρνονται στη βάση μιας λογιστικής και κυρίως κυνικής λογικής, όπου οι άν­θρωποι δεν είναι άνθρωποι, αλλά αριθμοί που πρέπει να σβηστούν και μάλιστα χωρίς το άθροισμά τους να καταλήγει σε κάποιο δημοσιονομικό όφελος - αν υποθέσουμε ότι ισχύει αυτή η ανεκδιήγη­τη ιστορία του δήθεν δημοσιονομικού οφέλους. Έτσι, λοιπόν, 200 οργανικές θέσεις του υπουργείου Πολιτισμού καταργούνται με συνοπτικές διαδι­κασίες. Διακόσιοι άνθρωποι θα πάνε σπίτι τους και όχι κάπου αλλού να δουλέψουν, όπως θέλουν να λένε για να θολώνουν το τοπίο. Διότι ο εργάτης ανασκαφής ή ο σχεδιαστής ανασκαφής πού αλλού θα πάει να εργαστεί; Σε ποιο άλλο υπουργείο γίνονται ανασκαφές ώστε να κριθούν περιττοί εκεί όπου ήταν; Πιστεύει κανείς ότι θα σταματήσουν μόνο στους 200; Όχι, αλλά μάλλον θεωρούνται παράπλευρες απώλειες στις μάχες των μεγάλων επιτυχιών. Διότι στο μεταξύ ετοιμαζόμαστε να εφορμήσουμε και να εξάγουμε πολιτισμό στο Άμπου Ντάμπι… ως άλλοι Μεγαλέξανδροι! http://www.topontiki.gr/article/58655/Gorgones-kai-dikaiomata