Ωρα να ανοίξει στην Αθήνα, η συζήτηση για το «plan B»

Χάρης Σαββίδης
hsav@pegasus.gr

Ηπεριπέτεια της Κύπρου το τελευταίο δεκαήμερο αναδεικνύει, με πιο σαφή τρόπο από ποτέ, την αναγκαιότητα ύπαρξης εναλλακτικού σχεδίου (το περίφημο «plan Β») στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Όταν το κυπριακό Κοινοβούλιο καταψήφισε την αρχική απόφαση του Eurogroup, η τρόικα δεν υποχώρησε από τις απαιτήσεις της -αντιθέτως υιοθέτησε πιο σκληρή στάση. Στην κυπριακή κυβέρνηση ήταν πλέον ξεκάθαρο: Ή αποδέχεται οτιδήποτε της ζητηθεί ή «κόβεται» η γραμμή ρευστότητας του ELA προς τις τράπεζες, με συνέπεια την άμεση χρεοκοπία τους.

Η πολιτική ηγεσία στην Κύπρο υποστηρίζει ότι προ αυτού του διλήμματος, η υποχώρηση ήταν μονόδρομος. Ακριβώς τα ίδια έχουν ειπωθεί στο παρελθόν από τις κυβερνήσεις στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία και στην Ελλάδα. Παντού οι επώδυνες πολιτικές υιοθετήθηκαν υπό την απειλή της άμεσης χρεοκοπίας. Το λογικό συμπέρασμα, κατά συνέπεια, είναι ότι για να υπάρξει διαφορετικό αποτέλεσμα στην διαπραγμάτευση με την τρόικα, θα πρέπει να υπάρχει εναλλακτική λύση στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας.

Κάτι τέτοιο προφανώς και δεν θα μπορούσαν να οργανώσουν ανοικτά οι κυβερνήσεις. Θα ήταν σαν να παραδέχονται ότι σχεδιάζουν να αποχωρήσουν από την Ευρωζώνη. Θα μπορούσαν, όμως, να τα εκπονήσουν ανεξάρτητοι ερευνητικοί φορείς, αντίστοιχοι εκείνων που την προηγούμενη τριετία παρουσίαζαν προτάσεις για τα Ευρωομόλογα ή την δημοσιονομική και τραπεζική ενοποίηση.

Δεν αρκεί, βέβαια, να υπάρχει ένα σχέδιο στο χαρτί, για να προκύψει εναλλακτική λύση στη χρεοκοπία. Το σύνολο της οικονομίας θα πρέπει να προετοιμάζεται για την «επόμενη ημέρα». Η κυβέρνηση, και σε αυτή την περίπτωση, δεν μπορεί να εμπλακεί ? μπορούν, όμως, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα συνδικάτα καθώς και οι διάφοροι ανεξάρτητοι φορείς, που προέκυψαν από την κοινωνία ως απάντηση αλληλεγγύης στα προβλήματα που δημιουργεί η κρίση.

Όσοι πιστεύουν ότι ο δρόμος των Μνημονίων είναι αδιέξοδος και υπόσχονται να τον εγκαταλείψουν, για να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους πρέπει άμεσα να οργανώσουν την εναλλακτική απάντηση, ώστε να έχει νόημα η διαπραγμάτευση με την τρόικα. Αλλά και εκείνοι που αντιλαμβάνονται τα λάθη των ακολουθούμενων πολιτικών, πλην όμως δειλιάζουν μπροστά στον κίνδυνο εξόδου από την Ευρωζώνη, οφείλουν να ξανασκεφτούν τη στάση τους. Ο επικεφαλής του Eurorgoup ξεκαθάρισε ότι η απόφαση για την Κύπρο αποτελεί οδηγό για τον τρόπο που θα παρεμβαίνει εφεξής η τρόικα σε περιπτώσεις διάσωσης τραπεζών.

Με την ύφεση να βαθαίνει διαρκώς στην Ελλάδα, είναι αρκετά πιθανό τους επόμενους μήνες να υπάρξουν νέες ανάγκες χρηματοδότησης -είτε για το Δημόσιο, είτε για τις τράπεζες. Περιθώρια νέων περικοπών δαπανών ή επιβολής φόρων δεν υπάρχουν. Άρα το βάρος θα πρέπει να επωμιστούν οι δανειστές. Και αφού οι ιδιώτες έχουν ήδη «κουρευτεί», ως μόνη λύση φαινόταν μέχρι τώρα το «κούρεμα» των δανείων από τα άλλα κράτη. Κάτι, για το οποίο έπρεπε να περιμένουμε να περάσουν οι γερμανικές εκλογές.

Πλέον, όμως, υπάρχει και άλλη λύση: Το «κούρεμα» των καταθέσεων. Στην Ελλάδα υπερβαίνουν ακόμα τα 160 δισ. ευρώ, οπότε με έναν? φόρο 30% θα μπορούσαν να βρεθούν περί τα 50 δισ. ευρώ. Αν, όμως, η παραμονή στην Ευρωζώνη συνεπάγεται ένα τέτοιο «κούρεμα», μήπως θα ήταν καλύτερη η έξοδος; Ακόμα και αν κάποιος επιμένει ότι η Ελλάδα πρέπει να παραμείνει σε κάθε περίπτωση στην Ευρωζώνη, ετοιμάζοντας ένα εναλλακτικό σχέδιο βελτιώνει τη διαπραγματευτική θέση έναντι της τρόικας. Μόνο έτσι έχει ελπίδες να αποφύγει ή έστω να περιορίσει το εύρος του «κουρέματος». Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα ουσιαστική δημόσια συζήτηση περί «plan Β» δεν έχει γίνει. Είναι προς το συμφέρον όλων να ξεκινήσει άμεσα, με όσο το δυνατόν πιο νηφάλιο και ορθολογικό τρόπο.

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=26533&subid=2&pubid=113016069