Οργισμένη φτώχεια

Του ΚΩΣΤΑ Ε. ΜΠΕΗ

Με ήλιο ή με ψιλή βροχή στέκει εκεί, μελαγχολικός, δίπλα στο στενό πάγκο των φρέσκων λουλουδιών, που του προσπορίζουν το δικό του μεροκάματο. Τον συναντώ σχεδόν καθημερινά στην ίδια γωνία. Πάντα με τον καλό του λόγο, αλλά και με τον πικρό καημό για όσα βιώνει και όσα βλέπει γύρω του.

Προχθές ήταν οργισμένος. «Δες τα καλόπαιδα!». Το «κα» δεν είχε βέβαια ειπωθεί με άλφα, αλλά αυτό είναι αυτονόητο, και η ευπρέπεια δεν στέργει τις κυριολεξίες. Τα «καλόπαιδα» φωνασκούσαν με δυνατά γέλια και πειράγματα στα τραπεζάκια των διπλανών καφενείων. Αποπειράθηκα να τον κατευνάσω, με τη συνηθισμένη παραδοχή πως «παιδιά είναι. Ασ' τα να χαρούν την ορμή και τη θέρμη της ηλικίας τους!». Ομως εκείνος ήταν ανένδοτος, επιμένοντας πως απ' τα σπίτια και από τους γονείς τους έχουν κακομάθει να μη σέβονται ούτε το χρήμα μήτε τον πεινασμένο, παραδίπλα τους, που βλέπει και αγανακτεί. Απομακρύνθηκα, με την έγνοια πως, σύντομα, η ανέχεια θα εξωθήσει σε βίαια επεισόδια, στους δρόμους και στις πλατείες, με τα πολλά κι όλο και περισσότερα κλειστά καταστήματα και τα σκοτεινά πρόσωπα των διαβατών.

Οφείλω να ομολογήσω ότι έως πριν από περίπου πέντε χρόνια έτσι ανέμελα ξόδευα κι εγώ χρήματα, που αφελώς νόμιζα πως ήταν η δίκαιη κατάληξη μιας ευπρεπούς συνταξιοδότησης, ύστερα από φιλότιμη προσπάθεια παροχής δημόσιων υπηρεσιών, σε ποιοτικό επίπεδο, που να μην υπολείπεται εκείνου, το οποίο καμάρωνα στο πρόσωπο και στο ήθος επιφανών ξένων συναδέλφων. Κρύος ιδρώτας τώρα διατρέχει τη ραχοκοκαλιά μου, καθώς αναθυμάμαι, από εκείνην την ανέμελη εποχή, τα άνετα ταξίδια, ακόμη και μία χαρούμενη χριστουγεννιάτικη γιορτή στο εξωτερικό. Και τούτο, γιατί άργησα πολύ να συνειδητοποιήσω ότι εκείνα τα ξέγνοιαστα χρόνια βασίζονταν σε μία οικονομική φούσκα. Κάτι πολύ χειρότερο: ήταν η αθρόα, όσο και άφρονη δανειοδότηση της χώρας μας. Μια δανειοδότηση, που δεν επενδυόταν με γερά θεμέλια σε έργα μακράς πνοής, αλλά ξοδευόταν σαν να παίζαμε χαρτοπόλεμο. Κάτι που πειθαναγκάζει στην πικρή παραδοχή τού ότι όλοι φταίξαμε για την οικονομική καταστροφή, στην οποία κατέληξε εκείνη η άφρονη διασπάθιση δανεικών χρημάτων. Ομως, ακόμη πιο πολύ με ζώνουν οι έγνοιες καθώς διαβάζω και ακούω στις ειδήσεις ότι σύντομα τα μέτρα λιτότητας θα επιτρέψουν στις ελληνικές κυβερνήσεις «να ξαναβγούν στις αγορές», κάτι που αναπόδραστα σημαίνει: να ξαναρχίσουν να συνάπτουν επικατάρατα δάνεια, καθώς ήδη γνωρίζουμε από το πρόσφατο παρελθόν ότι αυτά τα χρήματα, και πάλι, δεν πρόκειται να επενδυθούν παραγωγικά, αλλά σύντομα θα βρουν δρόμους διαφυγής και άγονης τοποθέτησης στο εξωτερικό, σε προσωπικούς λογαριασμούς αετονύχηδων της πιάτσας, αλλά και της πολιτικής.

Μέσα στις ανησυχίες της δικής μου συνείδησης, κάτω από το βάρος της εμπειρίας ογδόντα χρόνων ζωής, η ουσία του ελληνικού προβλήματος εντοπίζεται στον άκρατο (αν μη και τυφλό) ατομισμό που μας διακατέχει, ως λαό και ως άτομα. Σε όλους ανεξαιρέτως τους χώρους. Ακόμη και σ' εκείνους που ακκίζονται προσποιούμενοι ότι τάχα διακονούν κάποια ιερότητα. Μια πανεθνική, όσο και σταθερή παθογένεια, που μας διακρίνει από τους λαούς άλλων χωρών, οπωσδήποτε περισσότερο ευνομούμενων, ακριβώς επειδή οι πολίτες τους έχουν αυτό που σ' εμάς λείπει: η αιδώς! Ηδη από τους πρώτους στίχους της Ιλιάδας του, ο Ομηρος εμφανίζει την Ηρα αντάμα με την Αθηνά να υψώνουν κραυγή απόγνωσης: «Ντροπή σας, Αργείοι! Χαμένα ρεμάλια! Ωραιοπαθείς!» (Ιλιάδα, Ε 785-789). Αυτής της αδιαντροπιάς θύτες και θύματα είμαστε όλοι μας! Επί τρεις χιλιάδες χρόνια και -κάτι το εξαιρετικώς παράδοξο- καθώς έχουμε την ευλογία να ζούμε κάτω από το φως του πιο λαμπρού ήλιου και του πιο όμορφου ουρανού.

Βιώσαμε ξανά αυτή την απεχθή ελληνική αδιαντροπιά, προσφάτως, καθώς επί τρεις γεμάτους μήνες είχαν παραλύσει τα δικαστήρια της χώρας μας από την πρωτότυπη αποχή των δικαστικών λειτουργών: ανέβαιναν το πρωί στις 9 στην έδρα και ύστερα από μία ώρα αποσύρονταν, σχολάζοντας. Είχαν θυμώσει... Ετσι όπως είχε πεισμώσει άλλοτε και ο Αχιλλέας. Εκείνος μεν, γιατί ο Αγαμέμνων του είχε αρπάξει τη Βρισηίδα του, ετούτοι δε, επειδή, μέσα στις ολέθριες συνθήκες της οικονομικής καταστροφής της χώρας μας, και εκείνων οι αποδοχές και οι συντάξεις, όπως όλων των άλλων συμπατριωτών τους, είχαν δραστικά περικοπεί, ενώ των βουλευτών και των υπουργών οι αποδοχές έμειναν σχεδόν ανέγγιχτες... Και ασφαλώς, μεν, αυτό το ανέγγιχτο των αποδοχών του αμαρτωλού πολιτικού κόσμου υπήρξε -και είναι- μια αναίσχυντη πρόκληση. Ομως αυτή η παραδοχή δεν νομιμοποιούσε και τα καμώματα των δικαστικών λειτουργών, με την ιδιότυπη τρίμηνη αποχή τους από την εκτέλεση των υπηρεσιακών καθηκόντων τους.

Καθώς καταγράφω αυτούς τους καημούς και αυτές τις πικρίες, έξω από το παράθυρό μου λάμπει ο αττικός ουρανός - μοναδικός, σ' όλη την οικουμένη! Αυτό το άπλετο φώς και αυτό το ήπιο κλίμα είναι ο δικός μας θησαυρός. Αμποτε να μην τον εγκαταλείψουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας, ακόμη κι αν αποδειχτούν κι εκείνα ανίκανα να αναδείξουν και το δικό μας τόπο σε ευνομούμενη πολιτεία, με έμπρακτη αξιοπιστία.

http://www.enet.gr/?i=arthra-sthles.el.home&id=339817