Μνημόνιο: Έρχονται 3 κύματα απολύσεων

Της Δήμητρας Καδδά
Εφεδρεία 25.000 υπαλλήλων μέχρι το τέλος του 2013 αλλά και νέο κύμα στην συνέχεια μετά από «αυστηρή αξιολόγηση» με στόχο  150.000 αποχωρήσεις έως το 2015, δεκάδες προαπαιτούμενα μέτρα 9,2 δις ευρώ αλλά και μεταρρυθμίσεων στις αγορές που πρέπει να ψηφιστούν πριν από τη δόση,  νέοι όροι για τις τράπεζες και τις αποκρατικοποιήσεις, περιλαμβάνουν τα σχέδια του υπό διαμόρφωση μνημονίου που βλέπουν τη δημοσιότητα. Περιλαμβάνουν και αυστηρότερη ρήτρα για νέα μέτρα αλλά και θετική ρήτρα καλύτερων επιδόσεων.

Αυτά όμως που δεν περιλαμβάνουν ίσως είναι και τα πλέον καθοριστικά. Ο λόγος για τις παρεμβάσεις στο εργασιακό που ήταν έως αργά χθες τη νύχτα αντικείμενο διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και τα κόμματα. Ο λόγος επίσης για τις νέες ρήτρες που φέρεται να ζητούν οι Γερμανοί (κατ άλλους μόνο ο κ. Σόιμπλε)  μεταξύ άλλων  κλειστό λογαριασμό με εξωτερική διαχείριση, αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση του χρέους, διάθεση σε αυτόν μέρους των εσόδων, αυτόματες περικοπές δαπανών και…. «επιτροπεία» των δανειστών.

Ο στόχος για πλεόνασμα 4,5% παραμένει αλλά «μεσοπρόθεσμα». Πλέον αναμένεται πρωτογενές έλλειμμα 1 ½% του ΑΕΠ το 2012, και βελτίωση κατά  1 ½%  ετησίως έως το 2016.  Για το ύψος των μέτρων, πέραν των 13,5 δις ευρώ γίνεται σαφές ότι «απαιτούνται ΧΥ δισ.  ευρώ μέτρα για να κλείσει το χάσμα κατά τη διάρκεια του 2015-16» τα οποία προφανώς μένει να διευκρινιστούν...

Στο πεδίο του δημοσίου, πέραν των μέτρων για την εφεδρεία 5.000 υπαλλήλων φέτος και από 5.000 ανά τρίμηνο το 2013 προβλέπεται και  αυστηρή αξιολόγηση. Ατομικές αξιολογήσεις της απόδοσης του προσωπικού μέχρι το τέλος του 2013. Αυτή η διαδικασία της μεταρρύθμισης θα πρέπει να επεκταθεί στο σύνολο της γενικής κυβέρνησης και «να εντοπίσει φορείς που πρέπει να συγχωνευθούν ή να κλείσουν, το προσωπικό που είναι «περιττό», το προσωπικό που δεν είναι πλήρως καταρτισμένο για τις θέσεις του, και ανοικτές θέσεις όπου νέο προσωπικό απαιτείται». 

Μάλιστα επισημαίνεται ότι  «το κλείσιμο των φορέων και η κατάργηση  των περιττών θέσεων θα συνεχιστεί, και όλοι οι εργαζόμενοι που πλήττονται θα πρέπει είτε να απολυθούν ή να μεταφερθούν σε εφεδρεία». Για να διευκολυνθεί αυτό, νέα νομοθεσία θα πρέπει να περάσει για να επιτρέψει την κινητικότητα προς το συμφέρον της υπηρεσίας, και να αξιοποιήσει το υφιστάμενο νομικό καθεστώς για την κινητικότητα και τις εξόδους (όπου το προσωπικό μπορεί να παραμείνει μέχρι και για ένα έτος με μειωμένη αμοιβή, αντικαθιστώντας απόλυσης, ενώ μεταφέρονται, επανακαταρτισμένους, ή μετάβαση προς τον ιδιωτικό τομέα).  

Και ρήτρα διπλής απόκλισης
Ο μνημόνιο αναφέρει την νέα ρήτρα «απόκλισης» αλλά και την ευνοϊκή ρήτρα επίτευξης με το παραπάνω του στόχου. Στο κείμενο αναφέρεται ότι στόχος  είναι 4,5% πρωτογενές πλεόνασμα το 2016. «Είμαστε δεσμευμένοι να παραδώσει τους δημοσιονομικούς μας στόχους».  Αν στο μέλλον τα μέτρα δεν αποδίδουν τότε θα τεθεί σε εφαρμογή  μηχανισμός (που ακόμη δεν έχει προσδιοριστεί) για την αυτόματη περικοπή δαπανών που θα επικεντρωθούν σε πρόσθετες στοχευμένες μειώσεις στο μισθολογικό κόστος του δημόσιου και των συνταξιοδοτικών δαπανών.

Στην περίπτωση της υπερ-απόδοσης που αναμένεται να διατηρηθεί, θα υπάρξει επίσης αλλαγή μέτρων «με ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση στα χαμηλά εισοδήματα, και στην υποστήριξη της ανάκαμψης στην Ελλάδα».

Οι προαπαιτούμενες δράσεις

Το μνημόνιο περιλαμβάνει δεκάδες «προαπαιτούμενες δράσεις» που πρέπει να θεσπιστούν πριν από την εκταμίευση της δόσης. Μεταξύ αυτών:

* Μέτρα για την απελευθέρωση των βασικών αγορές προϊόντων και υπηρεσιών 
* Μέτρα για την ενίσχυση της αγοράς εργασίας, μεταξύ άλλων με τη θέσπιση χρονοδιαγράμματος για την αναμόρφωση τη ρύθμιση του κατώτατου μισθού, καθώς και από τη μείωση του κόστους εξόδου της αγοράς εργασίας και του μη μισθολογικού κόστους 
* Μέτρα για την ενίσχυση των ιδιωτικοποιήσεων, την κυριότητα των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων καθώς και την εξάλειψη των νομικών εμποδίων 
* Παρεμβάσεις της κυβέρνησης και της  Τράπεζας της Ελλάδας για να  ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση μέχρι το τέλος Απριλίου 2013. Μέτρα ενίσχυσης του ΤΧΣ.
 
Οι περικοπές δαπανών
Ψήφιση προϋπολογισμού για το 2013, νέου Μεσοπρόθεσμου  (2013-16), ψήφιση και εφαρμογή των μέτρων  που απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων για το έλλειμμα 2014,  των μέτρων  για την ενίσχυση της φορολογικής διοίκησης  και των μητρώων δεσμεύσεων για τον ΕΟΠΥΥ.

Στο δημοσιονομικό πεδίο ζητούνται μέτρα αξίας 9,2 δις ευρώ εδώ και τώρα. Δεν είναι τα μόνα αφού συνολικά τα μέτρα της 2ετίας είναι 13,5 δις ευρώ και απομένει ακόμη στον «αέρα» ένας άγνωστος «Χ» αριθμός μέτρων για μετά το 2014...

 Τα μέτρα περικοπών δαπανών του 2013 που πρέπει να ψηφιστούν πριν από τη καταβολή της δόσης είναι:

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για τη μείωση των μηνιαίων αποδοχών των εργαζομένων στο πλαίσιο των ειδικών μισθολογίων (εξαιρούνται τα 3 δώρα) με εφαρμογή από την 1η Αυγούστου 2012. ], με το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα:   2%  για μισθούς κάτω των 1000 ευρώ,  10% για το κομμάτι των 1000-1500 ευρώ,  20% για 1500-2500 ευρώ,  30% για 2500-4000 ευρώ και 35%  για τους μισθούς άνω των 4000 ευρώ.

* Μείωση του μισθολογικού κόστους κατά   151 εκατομμύρια ευρώ το 2013 και επιπλέον  34 εκατομμύρια το 2014, μεταξύ άλλων με τη μείωση των επιδομάτων για τους υπαλλήλους που υπηρετούν στο εξωτερικό (κατά   43 εκατ. ευρώ το 2013), τη μείωση του μισθολογικού κόστους για τους συμβούλους (από  11 εκατομμύρια το 2013), καθώς και την εισαγωγή ενός πάγωμα προσλήψεων στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για να εισαγάγει ένα νέο πλαίσιο για τα ειδικά μισθολόγια, συμπεριλαμβανομένου του κοινοβουλευτικού προσωπικού, παρέχοντας εξοικονόμηση των 14 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον  194 εκατομμύρια το 2014.

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για την εξάλειψη των εποχιακών επιδομάτων  για εξοικονόμηση 424 εκατ ευρώ το 2013.

* Τοποθέτηση σε εφεδρεία 5.000 δημοσίων υπαλλήλων άμεσα με στόχο την … έξοδο (και άλλους 20.000 εντός του 2013)

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για την κατάργηση όλων των εξαιρέσεων από το ενιαίο μισθολόγιο (15 εκατ ευρώ το 2013).

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για την αναστολή, έως το 2016, των  μπόνους των δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο  13 εκατ ευρώ το 2013 και επιπλέον 66 εκατ. ευρώ το 2014.

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για την αναστολή, έως το 2016, του επιδόματος απόδοσης των δημοσίων υπαλλήλων, εξοικονομώντας  36 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον 178 εκατ ευρώ το 2014.

* Υιοθέτηση 3 νομοσχεδίων:  (i) να επιτρέπουν τις υποχρεωτικές μεταθέσεις  των εκπαιδευτικών από τη μία περιοχή στην άλλη, (Ii) τη συγχώνευση σχολικών μονάδων και (iii) να μετακινηθεί διοικητικό προσωπικό από το υπόλοιπο δημόσιο προς το Υπουργείο Παιδείας. Μείωση του αριθμού των μη-μόνιμου διδακτικού προσωπικού σε ετήσια βάση από 15.226 σε 2.000.

* Μείωση του αριθμού των συμβασιούχων  καθηγητών κατά 90% σε πανεπιστήμια και τεχνικές σχολές

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για τη μείωση του μισθολογικού κόστους των ΟΤΑ  κατά   75 εκατ ευρώ.

* Επέκταση του κανόνα 1:5 στις προσλήψεις της γενικής κυβέρνησης έως το 2016.

* Υιοθέτηση νομοθεσίας για την εναρμόνιση της μισθολογικής κλίμακας του συνόλου των κρατικών επιχειρήσεων ( κεφάλαιο Α) με το νέο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Μείωση του μέσου όρου των μισθών σε  το πολύ  1900 ευρώ τον μήνα μεικτά και εφαρμογή  του μέτρου  από την 1η Ιανουαρίου του 2013.

* Θέσπιση νομοθεσίας που προβλέπει την υποχρεωτική μεταφορά του προσωπικού (οριζόντια και κάθετα), στο πλαίσιο της γενικής κυβέρνησης και από τη μια περιοχή στην άλλη.

* Περιορισμός των προσλήψεων σε επαγγελματικές σχολές σε 500 ανά έτος.  Όχι πλέον  εγγύηση για δουλειά τά την αποφοίτηση. Θέσπιση νομοθεσίας ότι όλες οι προσφορές προσλήψεων από το ΑΣΕΠ λήγουν μετά από τρία χρόνια, εάν η πραγματική πρόσληψη δεν έχει πραγματοποιηθεί.

* Κατάργηση της διάταξης που παρέχει πλήρη σύνταξη σε δημοσίους υπαλλήλους με 20 χρόνια υπηρεσίας στην περίπτωση της παροχής υπηρεσιών σε περίπτωση απολύσεων.

* Ανώτατο όριο δαπανών για λειτουργικές δαπάνες των υπουργείων (εκτός από την άμυνα, την υγεία,  και εκπαίδευση), έτσι ώστε να μειωθεί κατά  200 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον  120 εκατομμύρια το 2014 το σχετικό κονδύλι.

* Μείωση των επιδοτήσεων για τα εκτός προϋπολογισμού ταμεία και για  και για τα εγχώρια πλοία της γραμμής κατά 115 εκατ. ευρώ το 2013 και κατά επιπλέον  97 εκατ ευρώ  το 2014.

* Ανώτατο όριο για τη μείωση των λειτουργικών δαπανών σε ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αθλητικά κέντρα(ομοσπονδίες, αθλητικά κέντρα) και πολιτιστικούς χώρους  (θέατρα, μουσεία, φεστιβάλ). Στόχος η εξοικονόμηση 97 εκατ. το 2013 και  47 εκατ. ευρώ το 2014.

* Μείωση (νέα) των επενδυτικών δαπανών κατά  150 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον  150 εκατ.  το 2014.

* Ορισμός ανώτατου ορίου για τις χρηματοδοτήσεις σε κρατικές επιχειρήσεις, για να μειωθεί η δαπάνη κατά  250 εκατ το 2013 και επιπλέον 125 εκατομμύρια το 2014. Ανώτατο όριο για τις μεταφορές στον ΕΛΓΑ για την εξοικονόμηση   22  και € 5 εκατ. ευρώ το 2013 και το 2014, αντίστοιχα.

* Περιορισμός των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων από το κράτος στην τοπική αυτοδιοίκηση κατά  10 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον  50 εκατομμύρια το 2014.

* Μείωση των μεταβιβάσεων από την ΣΑΤΑ  κατά 40 εκατ. ευρώ το 2013 και επιπλέον  κατά 110 εκατομμύρια το 2014.  
 
Τι έρχεται στις τράπεζες
Έως τον Δεκέμβριο  το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα πρέπει να έχει λήξει με τη μεταφορά των καλών στοιχείων του ενεργητικού και τις καταθέσεις σε μία νέα τράπεζα και τα υπόλοιπα σε Bad Bank. 

Εως το τέλος Απριλίου του 2013 θα πρέπει οι  4 μεγάλες τράπεζες να  έχουν καλύψει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.  Εως δε το τέλος Ιουνίου όποιες τράπεζες δεν καταφέρουν να κεφαλαιοποιηθούν θα πρέπει να διαλυθούν... Οι υπόλοιπες θα αποστείλουν  τα σχέδια αναδιάρθρωσής τους για επικύρωση στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού.  Εως το τέλος του 2013  η Τράπεζα της Ελλάδα θα ολοκληρώσει να stress test.   

Προαπαιτούμενα της αγοράς προϊόντων
Στην αγορά καυσίμων το μνημόνιο ζητά ως προαπαιτούμενη δράση ανεξάρτητα πρατήρια καυσίμων που να διατηρούν και να εκμεταλλεύονται φορτηγά βυτιοφόρα πάνω από 8 τόνους.  Προωθεί επίσης την ελεύθερη  πώληση σε σούπερ μάρκετ των προσυσκευασμένων τροφίμων, συμπεριλαμβανομένου του κρέατος, θαλασσινών, τυριών και αλλαντικών, αλλά και  τη πώληση στα μανάβικα των μη εδώδιμων προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος για βρέφη, του καπνού, των εφημερίδων και των περιοδικών.

Προωθείται επίσης πριν από τη δόση  η κατάργηση όλων των περιορισμών σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις χώρου για την πώληση των προϊόντων διατροφής,  η αποσύνδεση των ωρών εργασίας όλων των εργαζομένων σε επιχειρήσεις (όπως ορίζονται στο ν. 1037/1971 και τη σχετική νομοθεσία εφαρμογής) από τις ώρες λειτουργίας της εγκατάστασης.

Αίρονται επίσης οι περιορισμοί στην ενοικίαση φορτηγών και στις υπηρεσίες σοφέρ. Απελευθέρωση τώρα αποφασίστηκε και για  τις υπηρεσίες μεταφοράς με λεωφορείο από ξενοδοχεία και τουριστικά γραφεία με τη χρήση μικρών οχημάτων (λιγότερο από 12 έδρες).

«Νέο πλάνο ιδιωτικοποιήσεων»Η κυβέρνηση θα θεσπίσει πριν από τη δόση:

* Το ΤΑΙΠΕΔ θα δημοσιεύει εξαμηνιαία ενημέρωση των περιουσιακών στοιχείων και του σχεδίου ανάπτυξης, το οποίο θα περιλαμβάνει μια γενική επισκόπηση του χαρτοφυλακίου με την περιγραφή των στοιχείων του ενεργητικού του, ένα χρονοδιάγραμμα των προγραμματισμένων προσφορών και στόχους για συνολικές εισπράξεις για το τρέχον και το επόμενο έτος.

* Θα τροποποιηθεί η παράγραφος 3 του άρθρου 16 του Καταστατικού του ΤΑΙΠΕΔ προκειμένου να διευκρινιστεί ότι η «εύλογη αιτία» που απαιτείται για την αντικατάσταση των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου.

* Θα τροποποιηθεί ο Νόμος 3986/2011γιανα είναι υποχρεωτική η δημοσίευση των τριμηνιαίων εκθέσεων του ΤΑΙΠΕΔ σχετικά με τις δραστηριότητες και τους χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς

* Θα γίνει μεταφορά στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ των: Εγνατία, Αυτοκινητόδρομοι, τα περιφερειακά λιμάνια της Ελευσίνας, Λαυρίου, Ηγουμενίτσας, Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Καβάλας, Κέρκυρας, Πάτρας, Ηρακλείου, και Ραφήνας.

* Χρήση των δικαιωμάτων ψήφου για την ΕΛΒΟ.

* Υπουργική απόφαση που θα εξασφαλίζει ότι τα έσοδα από τις πωλήσεις των ψηφιακών  Μερισμάτων θα μεταφερθεί στο Ταμείο.

* Αλλαγή ή κατάργηση κανονιστικών διατάξεων των εταιρειών που αποκλίνουν από τους κανόνες των εταιρειών ιδιωτικού δικαίου (αφορά τις ΔΕΗ, ΟΛΠ και ΟΛΘ λιμενικές αρχές, ΕΛΠΕ, ΕΥΑΘ και ΕΥΔΑΠ, λιμάνια, κλπ.), συμπεριλαμβανομένων των όποιων περιορισμών σχετικά με τα δικαιώματα ψήφου των ιδιωτών μετόχων.

* Έκδοση μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα ακίνητα Αφάντου Ρόδου και Κασσιόπη.

* Έναρξη του διαγωνισμού για την πρόσληψη των συμβούλων, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες δημοσίων συμβάσεων, για την ΕΑΣ, ΕΛΒΟ, Νότια Καβάλα Φυσικού Αερίου, ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
  
Συνολικά τα έσοδα από την  πώληση ΔΕΚΟ και άλλων δικαιωμάτων αλλά και των τραπεζών υπολογίζονται σε 26 δις ευρώ (με ορίζοντα και μετά το 2020).  Επιπλέον από τα  81.000 ακίνητα αναμένονται 20-28 δισ. ευρώ.
  
Στο Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων θα δοθεί η πλήρης και άμεση κυριότητα των ακινήτων. Αναζητούνται  40 νέα ακίνητα προς ιδιωτικοποίηση που  θα μεταφερθούν στο Ταμείο μέχρι το Μάρτιο του 2013.

Παραμένει ο συνολικός στόχος για  50 δισ. ευρώ αλλά για μετά  το 2020. Η κυβέρνηση πλέον στοχεύει σε 10 – 11,6 δις ευρώ  έως το 2016, και  σε 25- 26 δις ευρώ μέχρι το 2020. Παραμένει φιλόδοξος στόχος για 5 δις ευρώ το 2013 και για φέτος τα έσοδα προσδιορίζονται σε 1,7 δις ευρώ.

Πηγή:www.capital.gr