«Speak softly and carry a gun» (μίλα σιγά αλλά κράτα και ένα όπλο) ήταν η συνταγή διαπραγματεύσεων του Αμερικανού προέδρου Θ. Ρούζβελτ. Το πολιτικό αδιέξοδο μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της προηγούμενης εβδομάδας στην Ελλάδα, βάζει νέα σενάρια στο τραπέζι όσον αφορά την αντιμετώπιση του ελληνικού προβλήματος. Τις τελευταίες εβδομάδες έχει διαμορφωθεί ένα νέο περιβάλλον μετά και την εκλογή του Ολάντ στην Γαλλία, το οποίο ίσως να αποτελεί και τη μοναδική και τελευταία ευκαιρία την οποία θα έχει η Ελλάδα να γυρίσει το παιχνίδι. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει επιτέλους η Αθήνα να συνειδητοποιήσει πως έχει ακόμα ένα διαπραγματευτικό χαρτί, που ακούει στο όνομα… ντόμινο.
Τελευταία ευκαιρία
Την προηγούμενη εβδομάδα το Bloomberg ανέφερε ότι η Ελλάδα έχει στα χέρια της ένα τελευταίο χαρτί να παίξει στις ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις, τα 400 περίπου δισ. ευρώ δημοσίου χρέους. Μετά το PSI, η Ελλάδα χρωστάει 252 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ, στην Ε.Ε. και στην ΕΚΤ. Ειδικά η τελευταία τηρεί περίεργη σιγήν ιχθύος για τα 55 δισ. ευρώ ομολόγων τα οποία αγόρασε σε χαμηλές τιμές και από τα οποία θα αποκομίσει κέρδη περίπου 15 δισ. ευρώ. Δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτά τα κεφάλαια τα οποία έχει δανείσει η ΕΚΤ μέσω των δημοπρασιών ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες. Αν η Ελλάδα δήλωνε αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους, δύσκολα θα μπορούσε να σταματήσει κανείς, ακόμα και η κ. Μέρκελ, την αυτόματη μετάδοση στην Ισπανία και από εκεί σε ολόκληρο το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. «Υπάρχει μεγάλη σύγχυση σήμερα στην Ευρώπη. Εκείνο που έχω να πω είναι ότι οι πολιτικοί και οι επενδυτές δεν θα έπρεπε να είναι τόσο αιμοδιψείς για μια ελληνική χρεοκοπία. Η Ιστορία διδάσκει ότι όταν μια χώρα κηρύσσει στάση πληρωμών, συνήθως ανοίγει την όρεξη και άλλων χωρών να ζητήσουν ελάφρυνση του δανειακού βάρους από τους πιστωτές τους», έχει τονίσει ο Ίδαν Χάρις, επικεφαλής οικονομολόγος της Bank of America Merrill Lynch στη Νέα Υόρκη, ο οποίος παλαιότερα εργαζόταν στη Lehman Brothers.
«Το να αφήσεις την Ελλάδα να καταρρεύσει - και ακόμη χειρότερο να την ωθήσεις προς την κατάρρευση - δεν λύνει το πρόβλημα. Αυτή είναι η στρατηγική που εφαρμόστηκε στη Lehman. Το πρόβλημα είναι συστημικό και δεν περιορίζεται σε μια μόνο χώρα ή ακόμη σε μερικές χώρες. Οι συνέπειες από την κατάρρευση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα θα μπορούσαν να είναι ισοπεδωτικές», έχει δηλώσει ο Ντάνι Γκάμπεϊ, διευθυντής της λονδρέζικης εταιρείας συμβούλων Fathom Financial Consulting.
Ο ίδιος ο Χένρι Πόλσον, ο υπουργός της κυβέρνησης Μπους στα χέρια του οποίου «έσκασε» η βόμβα Lehman που έριξε στο χάος το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα, που προκάλεσε απώλειες 1 τρισ. δολαρίων στις τράπεζες (τις πλήρωσαν κατά κανόνα οι φορολογούμενοι), που έριξε κατά 40% μέσα σε ένα εξάμηνο το δείκτη Standard & Poor's 500 και που βύθισε την παγκόσμια οικονομία στη βαθύτερη ύφεση από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχει προειδοποιήσει για τον κίνδυνο να μετατραπεί η Ελλάδα σε μια νέα Lehman. «Το μοναδικό μάθημα που θα έπρεπε να πάρουμε από τη Lehman Brothers είναι ότι δεν μπορείς να αφήνεις ένα μεγάλο συστημικό οικονομικό θεσμό να πτωχεύει κατά τρόπο άτακτο και ανεξέλεγκτο. Είναι σαφές ότι δεν θα ήθελε κανείς να συμβεί το ίδιο με μια χώρα. Αναφορικά με την Ελλάδα, νομίζω πως είναι σημαντικό να διαπιστώσουμε αν υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο είναι καλά προεξοφλημένο και αν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι αν συμβεί μια χρεοκοπία δεν θα συμβεί κατά τρόπο αιφνιδιαστικό και ανεξέλεγκτο», δήλωσε στις 15 Φεβρουαρίου στο αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNBC ο Πόλσον.
Παράλληλα, οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι, και κυρίως οι Γερμανοί, θα έπαιρναν για πρώτη φορά τον λογαριασμό της ελληνικής χρεοκοπίας. Οχι μόνο θα έβλεπαν ότι έχασαν τα χρήματα τα οποία δάνεισαν, αλλά θα αναγκάζονταν να δώσουν και άλλα χρήματα, πολλαπλάσια αυτών που είχαν δανείσει στην Ελλάδα, προκειμένου να στηριχθούν η Ισπανία και οι άλλες περιφερειακές χώρες. Και όλο αυτό με το βάρος της αποτυχίας του εγχειρήματος στην Ελλάδα και των ζημιών τις οποίες προκάλεσε.
Η Ελλάδα μπορεί να είχε «αυτοκτονήσει», επιλέγοντας μόνη της την καταστροφή, αλλά η μεγαλύτερη πιθανότητα θα ήταν να καταστρεφόταν και η ίδια η Ευρωζώνη. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, το βασικό διαπραγματευτικό χαρτί της χώρας μας είναι να πειστούν οι εταίροι μας ότι, στην κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, κυριαρχούν οι λύσεις απελπισίας. Η κατάρρευση της Ελλάδας καθιστά πραγματικό το όπλο αυτό κι όχι απλή μπλόφα. Μένει να δούμε απλώς αν η Γερμανία «μπλοφάρει» όταν λέει ότι η Ευρωζώνη μπορεί να αντέξει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
Aντέχει η Ευρωζώνη τη δραχμή;
Τα πάντα θα κριθούν από την εκτίμηση της κ. Μέρκελ σχετικά με το πόσο έτοιμη είναι η Ευρωζώνη να αντιμετωπίσει το ενδεχόμενο άτακτης χρεοκοπίας της Ελλάδας και εξόδου της από το ευρώ. Μπορεί ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, να δηλώνει ευθαρσώς ότι η Ευρωζώνη θα μπορούσε να αντέξει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, όμως αυτό δεν είναι καθόλου σίγουρο.
Οι τελευταίες αρνητικές εξελίξεις στην Ισπανία, καταδεικνύουν πως μία ελληνική χρεοκοπία δεν θα είναι αναίμακτη. Η διάσωση της τέταρτης μεγαλύτερης ισπανικής τράπεζας, της Bankia, με τη μερική κρατικοποίησή της από την κυβέρνηση Ραχόι αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο στην κρίση χρέους. Ξεγυμνώνει τις έως τώρα προσπάθειες της Μαδρίτης και κυρίως της Ευρώπης να περιχαρακώσουν την Ισπανία από την ευρω-κρίση. Και επιβεβαιώνει τους φόβους ότι οι ισπανικές τράπεζες αποτελούν μια τεράστια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της οικονομίας της χώρας. Τα «τσιρότα» με τα οποία ήλπιζαν να προστατεύσουν την Ισπανία όσοι αποφασίζουν για το ευρώ, αποδεικνύονται στην πράξη ανεπαρκή αλλά και καταστροφικά. Οι «πυροσβεστικές» προσπάθειες της ΕΚΤ κατάφεραν μόνο να διογκώσουν την έτσι και αλλιώς τρομακτικών διαστάσεων μαύρη τρύπα στο ισπανικό τραπεζικό σύστημα. Η κυβέρνηση έχει ήδη επιβάλει ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης των τραπεζών, στο πλαίσιο του οποίου τις ανάγκασε να προχωρήσουν σε διαγραφές ύψους 54 δισ. ευρώ. Όμως, οι ισπανικές τράπεζες έχουν ένα χαρτοφυλάκιο δανείων συνολικού ύψους 1,7 τρισ. ευρώ και παρότι σημαντικό μέρος των δανείων αυτών χαρακτηρίζονται ως προβληματικά, έπειτα και από το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων, οι διαγραφές προχωρούν με εξαιρετικά αργούς ρυθμούς. Ο κλάδος εμφανίζει έκθεση ύψους 300 δισ. ευρώ στο real estate, με την Τράπεζα της Ισπανίας να υπολογίζει τα προβληματικά δάνεια ακινήτων στα 184 δισ. ευρώ.
Εξάλλου, με την ανεργία στο 24,4%, είναι σαφές ότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν μπορούν παρά να αυξηθούν στο επόμενο διάστημα. Για αυτό και η κυβέρνηση απαιτεί από τις τράπεζες να προχωρήσουν σε περαιτέρω διαγραφές δανείων ύψους 30 δισ. ευρώ, κάτι που κατά πάσα πιθανότητα, θα φέρει και άλλες κρατικές διασώσεις.
Την ίδια στιγμή οι προσπάθειες των Ευρωπαίων να προστατεύσουν την Ισπανία από την κρίση, έριξαν τις τράπεζες της χώρας ακόμα πιο βαθιά στο τούνελ. Βλέποντας την Ισπανία να χάνει την πρόσβασή της στις αγορές ομολόγων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε να ρίξει 1 τρισ. ευρώ στις αγορές, μέσω των φθηνών τριετών δανείων που μοίρασε στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Οι ισπανικές τράπεζες πήραν τα φθηνά δάνεια και τα χρησιμοποίησαν για να αγοράσουν τα κρατικά ομόλογα της χώρας τους, προκαλώντας την πρόσκαιρη, όπως αποδείχθηκε, αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού της.
Οι θέσεις των ισπανικών τραπεζών στα ομόλογα της χώρας τους αυξήθηκαν κατά 32% από το Νοέμβριο έως το Φεβρουάριο, φτάνοντας στα 231 δισ. ευρώ. Όμως, τώρα, τα χρήματα της ΕΚΤ στερεύουν και μαζί τους, τα θετικά αποτελέσματα στην αγορά των ομολόγων. Έτσι, αυτή η στρατηγική της σωτηρίας γυρίζει μπούμερανγκ, καθώς οι τράπεζες βρίσκονται να χάνουν χρήματα και από τα ομόλογα που αγόρασαν. Ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι, βέβαια, το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του ισπανικού χρέους. Με το ελληνικό PSI να δημιουργεί ένα προηγούμενο για όλες τις χώρες της περιφέρειας, αναλυτές προειδοποιούν ότι ένα κούρεμα έστω και 20% στα ισπανικά ομόλογα, θα εξέθετε το τραπεζικό σύστημα της χώρας σε ζημιές ύψους 50 δισ. ευρώ. Μετά από όλα αυτά, οι υποψίες ότι η Ισπανία θα γίνει «η επόμενη Ιρλανδία» εντείνονται. Όμως το ισπανικό τραπεζικό σύστημα είναι έξι φορές μεγαλύτερο του ιρλανδικού, συνεπώς τα κεφάλαια που απομένουν στους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς διάσωσης δεν επαρκούν για τη στήριξη μιας τόσο μεγάλης οικονομίας.
Χτυπά καμπανάκι η Fitch
Η Fitch σε σχετική της ανάλυση προβλέπει πως μια άτακτη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα είχε ευρείες επιπτώσεις και πιθανότατα θα έφερνε εταιρικές υποβαθμίσεις σε όλη την Ευρώπη, περισσότερο όμως για τις επιχειρήσεις της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας. Όπως επισημαίνει, μια έξοδος από την ευρωζώνη αναμένεται να δημιουργήσει μεγάλες δυσκολίες στις ελληνικές επιχειρήσεις, με σοβαρά εμπόδια στην ανάπτυξη και στην ροή ξένων κεφαλαίων. Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει πολλές επιχειρήσεις σε χρεοκοπία (ή κοντά στην χρεοκοπία).
Επίσης μία «άτακτη» έξοδος, θα οδηγούσε σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, σε σοβαρές οι υποβαθμίσεις των αξιολογήσεων των κρατών της περιφέρειας, αλλά και άλλων χωρών της ευρωζώνης. Ο πανικός που θα προκληθεί θα επιφέρει ευρείες επιπτώσεις για την οικονομική ανάπτυξη. Σε αυτή την περίπτωση μάλιστα δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο «σοκ» για την οικονομία με απότομες αλλαγές στο ΑΕΠ, έντονη συρρίκνωση κατά τα πρώτα δύο έτη που θα ακολουθηθεί από μία τριετία με ΑΕΠ ευρωζώνης σε επίπεδο κατώτερο από τα επίπεδα προς της κρίσης τονίζει η Fitch..
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.