Πώς αυξήθηκε το δημόσιο χρέος

Πριν από δύο χρόνια, την άνοιξη του 2010, η χώρα έφτασε σε δημοσιονομικό αδιέξοδο και αποκόπηκε από τις αγορές, με τα δύο κόμματα, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., να ερίζουν για το «τις πταίει». Η λύση που αναζητήθηκε τότε, ήταν το μνημόνιο, που θα οδηγούσε τη χώρα σε καθεστώς δημοσιονομικής ευμάρειας και, με βάση την κεντρική επιδίωξη, η Ελλάδα από τον περασμένο Ιανουάριο θα δανειζόταν ξανά από τις αγορές.

Η πραγματικότητα, δύο χρόνια μετά, μετατρέπει το μνημόνιο σε παραμύθι, αφού δεν κατόρθωσε να επιτύχει κανένα στόχο που τέθηκε, γιατί - όπως υποστηρίζουν οι σχεδιαστές του -, η ύφεση της οικονομίας ήταν ταχύτερη της προβλεπόμενης.

Στο ερώτημα ποιος επιτάχυνε την ύφεση, η προφανής απάντηση είναι η ίδια η πολιτική, αλλά και η ανακύκλωση των προβλέψεων για ύφεση. Οπως εύστοχα παρατήρησε μελέτη της Alpha Bank [ACBr.AT]  , όταν διατυπώνονται συνεχείς προβλέψεις για ύφεση της ελληνικής οικονομίας, ποιος θα επενδύσει και ποιος θα καταναλώσει πέραν των απαραίτητων για την κάλυψη βασικών του αναγκών;

Η συγκεκριμένη πολιτική απέτυχε στους βασικότερους στόχους που κλήθηκε να υπηρετήσει, τη μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Με το αρχικό μνημόνιο, το έλλειμμα του 2011 θα έπρεπε να ήταν στο 7,6% το 2011, αλλά διαμορφώθηκε στο 9,1% του ΑΕΠ, μια διαφορά που υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ και με τη λήψη επιπλέον μέτρων.

Τεράστια όμως είναι η απόκλιση στο δημόσιο χρέος. Σε δύο χρόνια, το ελληνικό δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 55,9 δισ. ευρώ και έφτασε στο ποσό των 355,6 δισ. ευρώ ή στο 165,3% του ΑΕΠ, από 129,4% του ΑΕΠ το 2009. Το αρχικό μνημόνιο προέβλεπε ότι, στο τέλος του 2011, το χρέος θα ήταν στο 145,1% του ΑΕΠ και έπεσε έξω, ούτε λίγο ούτε πολύ, κατά 20 μονάδες του ΑΕΠ. Πρόκειται αναμφίβολα για απόλυτη αστοχία των τεχνοκρατών που κατάρτισαν το μνημόνιο και εκείνων που το εφάρμοσαν.

Η βασική παράμετρος που οδήγησε στην αποτυχία είναι η ύφεση. Το 2010, το ΑΕΠ της χώρας είχε διαμορφωθεί σε 231,6 δισ. ευρώ, το 2011 μειώθηκε σε 215,1 δισ. ευρώ και, το 2012, θα μειωθεί περαιτέρω σε 203,5 δισ. ευρώ, οπότε το έλλειμμα και το χρέος ως ποσοστά του εγχώριου εισοδήματος αυξάνονται. Υποθετικά, αν το ΑΕΠ της χώρας παρέμενε στα επίπεδα του 2009, το χρέος του 2011 θα ήταν περίπου 12 μονάδες (του ΑΕΠ) χαμηλότερο, ενώ το έλλειμμα θα ήταν στο 8,4% του ΑΕΠ.

Συμπερασματικά, η λύση στο δημοσιονομικό είναι μία: η ανάπτυξη. Ομως, το απογοητευτικό είναι ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη αναπτυξιακή συνταγή ούτε από την τρόικα ούτε από τα κόμματα εξουσίας.

ΠΑΝΟΣ Φ. ΚΑΚΟΥΡΗΣ - pkak@naftemporiki.gr

http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=2168764