Προφανώς, αυτοί ξέρουν καλά το πώς παίζεται το παιχνίδι...

Της Ζέζας Ζήκου

Στη σύγχρονη ιστορία, τα κρατικά ομόλογα μιας χώρας–μέλους της Ζώνης του Ευρώ εξακολουθούν να θεωρούνται ακόμη πιο ριψοκίνδυνα και από αυτά των «πεινασμένων» χωρών, παρά την αναβάθμιση από τη Fitch. Χθες, ο οίκος έσπευσε να στηρίξει τα νέα ελληνικά αναδιαρθρωμένα ομόλογα, που υπέστησαν προχθές την ολομέτωπη επίθεση των κερδοσκόπων. Μπορεί να είμαστε πλέον μια χρεοκοπημένη χώρα, αλλά εξέλιπε ο κίνδυνος στάσης πληρωμών. Να σημειωθεί πως πρόκειται για αξιολόγηση μόνο των κρατικών ομολόγων που επηρεάζονται από το PSI και αναδιαρθρώνονται. Προφανώς αυτοί ξέρουν καλά το πώς παίζεται το παιχνίδι. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημανθεί πως τα νέα ελληνικά ομόλογα παραμένουν ακόμη σε βαθμίδα της «χαμηλής, μη επενδυτικής διαβάθμισης» («low non-investment grade»). Πάντως, σε μεγαλύτερη του αναμενομένου αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Fitch Ratings. Συγκεκριμένα, η Fitch αναβάθμισε την Ελλάδα κατά έξι βαθμίδες, σε «B-». Στις 9 Μαρτίου, η χώρα είχε υποβαθμιστεί στην κατηγορία «Restricted Default». Η αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης πιστοληπτικής ικανότητας σε εγχώρια και ξένο νόμισμα διαμορφώνεται πλέον σε «Β-», έξι βαθμίδες υψηλότερα από το καθεστώς της επιλεκτικής χρεοκοπίας «Restricted Default», στο οποίο είχε περιέλθει η χώρα μετά την ανακοίνωση του PSI. Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο Fitch αποδίδεται στο γεγονός ότι «έχει βελτιωθεί το προφίλ εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους και έχει μειωθεί το ρίσκο επαναφοράς των βραχυπρόθεσμων δυσκολιών αποπληρωμής». Ο οίκος θεωρεί πως παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι λόγω του υψηλού ακόμα χρέους που έχει η Ελλάδα μετά το PSI και των εξαιρετικών οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα. Ωστόσο, σημειώνει η Fitch, υπάρχει περιορισμένο περιθώριο ασφάλειας για την εξυπηρέτηση του χρέους για διάστημα 12 έως 24 μηνών, το οποίο αντανακλάται στο σταθερό outlook. Μετά το default η εξυπηρέτηση του χρέους θα πρέπει να είναι μέτρια. Το επιτόκιο εκτιμάται πως έχει υποχωρήσει κάτω από το 4% από 5,5% ενώ σημαντικό μέρος των πληρωμών έχει μεταφερθεί στο 2020 και έπειτα. Ωστόσο, η ικανότητα για τη συνέχιση των πληρωμών παραμένει ευάλωτη σε ενδεχόμενη επιδείνωση του πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος. Η Fitch εκτιμά ότι το νέο δανειακό πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί πλήρως σε αντίθεση με το πρώτο δάνειο, παρέχοντας ένα μικρό περιθώριο ασφάλειας για τους ομολογιούχους. Επιπλέον, ως αποτέλεσμα της σημαντικής μείωσης της ονομαστικής αξίας, ο οίκος θεωρεί πως οι ιδιώτες ομολογιούχοι κατέχουν πλέον σχεδόν το 30% του συνολικού δημόσιου χρέους (έναντι 64% πριν από το PSI) ενώ το επιτόκιο στα νέα ομόλογα θα είναι μόλις 2% το 2013–15 και 3% την περίοδο 2016–20. Κατά την άποψη της Fitch, τα παραπάνω περιορίζουν το ενδεχόμενο κέρδος από οποιαδήποτε μελλοντική αναδιάρθρωση στα ομόλογα που κατέχουν οι ιδιώτες και υπογραμμίζουν το βάρος που πέφτει στον επίσημο τομέα. Οι χαμηλότερες πληρωμές τόκων μαζί με τη δημοσιονομική προσαρμογή προβλέπεται ότι θα μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα από το 9,5% του ΑΕΠ το 2011 στο 4,5% το 2012. Επιπλέον μειώσεις θα εξαρτηθούν από την πολιτική θέληση και ικανότητα να διατηρήσει και να εφαρμόσει δομικές και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις στο πλαίσιο του προγράμματος της Ε. Ε. και του ΔΝΤ καθώς και από την εξαιρετικά αβέβαιη πορεία της ελληνικής οικονομίας. Σε κάθε περίπτωση, ο δείκτης χρέους/ΑΕΠ θα αυξηθεί αρχικά προς το 170% καθώς η κυβέρνηση αναλαμβάνει νέες υποχρεώσεις για να χρηματοδοτήσει την ανταλλαγή και για να ανακεφαλαιοποιήσει το τραπεζικό σύστημα, τη στιγμή που περαιτέρω προσαρμογές στις τιμές και στους μισθούς θα οδηγήσουν σε συνεχιζόμενη πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ έως το 2014. Σε ανάλογες κινήσεις αναβάθμισης αναμένεται να προβούν τα επόμενα 24ωρα και οι υπόλοιποι οίκοι αξιολόγησης, όπως έχουν προαναγγείλει, καθώς ολοκληρώθηκε με επιτυχία το PSI. Ομως, οι Financial Times επισημαίνουν πως «η ελληνική οικονομία συρρικνώνεται σε τριτοκοσμικό επίπεδο». Ο τίτλος αποκλειστικού άρθρου της γερμανικής έκδοσης των Financial Times, που δημοσιεύτηκε χθες, αναφέρει ότι το ελληνικό ΑΕΠ βρίσκεται κάτω από τα επίπεδα των ΑΕΠ του Περού, του Βιετνάμ και του Μπανγκλαντές. Η εφημερίδα επικαλείται στοιχεία έρευνας που διενήργησε για λογαριασμό της το έγκυρο Οικονομικό Ινστιτούτο Ifo, για να τονίσει ότι το 2012 χώρες όπως το Περού και το Βιετνάμ θα ξεπεράσουν την Ελλάδα σε ΑΕΠ. «Πρόκειται για τη σοβαρότερη, μεταπολεμικά, κρίση δυτικής χώρας», τονίζει ο Μπάρι Αϊχενγκριν, καθηγητής Ιστορίας της Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ. http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_14/03/2012_432857