Το Ημερολόγιο της Νέας Σύμβασης

ΤΟΥ ΕΥΚΛΕΙΔΗ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΥ

Πέμπτη 9/2 Κοιτώντας πάντα μπροστά

Πρωί πρωί διαβάζω το κύριο άρθρο του New York Times που είναι αφιερωμένο στην «Ελληνική Τραγωδία». Η φωνή μιας πεφωτισμένης άρχουσας τάξης, που προνοεί για τους αναγκαίους συμβιβασμούς. Που κατανοεί, όπως θα λέγαμε στην αριστερά, ότι το κράτος χρειάζεται κάποια αυτονομία από τα άμεσα συμφέροντα των καπιταλιστών. Βεβαίως, εξηγεί, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει κάνει ό,τι χρειαζόταν. Αλλά δεν βρίσκεται σε αυτό το σημείο η έμφαση. Στη συνέχεια επιχειρηματολογεί πως η πολιτική της λιτότητας αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, πως δεν υπάρχει σχέδιο για ένα βιώσιμο χρέος, και πως η τρόικα αναγκάζει τους Έλληνες να υποφέρουν «χωρίς ρεαλιστικές ελπίδες για κάποια ανακούφιση». Παρόμοια άρθρα μπορεί να βρει κανείς σε άλλα φιλελεύθερα έντυπα του ξένου τύπου όπως στοFinancial Times και στο Guardian.

Σκέφτομαι τους δικούς μας φιλελευθέρους στοχαστές, τους «32», τους υπογράφοντες του κειμένου «Για την Ελλάδα, τώρα», τους αρθρογράφους των Νέων και τηςΚαθημερινής. Μόνιμο ρεφρέν τους ότι το Μνημόνιο δεν απέτυχε, απλώς δεν εφαρμόστηκε. Πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας προ τους πιστωτές μας. Καμία ένδειξη ότι έχουν καταλάβει τι σημαίνει ύφεση, είτε στο οικονομικό είτε στο ανθρωπιστικό επίπεδο. Το εκσυγχρονιστικό μπλοκ τα ξεπερνάει όλα αυτά με μια «ρηξικέλευθη» και «ανατρεπτική» διάθεση, όπου τα θύματα πρέπει να αντιμετωπιστούν ως παράπλευρες απώλειες. Στιγμές που είναι, μας λένε, πρέπει να κοιτάμε μπροστά. Μόνο που αυτό το μπροστά δεν έχει καμία σχέση, από ό,τι φαίνεται, με τον φιλελευθερισμό του New York Times ή του Financial Times. Μάλλον προς τα έντυπα του Murdoch, και της Bild, θα εννοούν αυτό το μπροστά. Θα μπορούσαν να συνεχίσουν την καμπάνια τους με μια ανοικτή επιστολή σε ένα από αυτά τα έντυπα καταγγέλλοντας τον λαϊκισμό του New York Times.

Σάββατο 11/2 Η Νεράιδα της Αυτοπεποίθησης

Πρωινό σε ξενοδοχείο της Μυτιλήνης με υπέροχη θέα. Στην τηλεόραση η θέα λιγότερη ελκυστική. Ο Μανώλης Αναγνωστάκης προσπαθεί να αποσπάσει από τον Πάρη Κουκουλόπουλο κάποια αφήγηση που να στέκει στοιχειωδώς σε σχέση με τα προτερήματα της νέας σύμβασης. Μάταιος ο κόπος του δημοσιογράφου: πιο εύκολο θα ήταν να πάρεις αίμα από πέτρα που λένε και οι Άγγλοι. Βέβαια ο πολιτικός μας καθησυχάζει λέγοντας ότι σε μια εξαιρετική του ομιλία στο υπουργικό συμβούλιο, ο πρωθυπουργός εξήγησε πως το κύριο για να ξαναπάρουν μπρος οι επενδύσεις, και άρα η πολυπόθητη ανάπτυξη, είναι να εξασφαλιστεί η σταθερότητα και η αυτοπεποίθηση των επενδυτών.

Το ίδιο επιχείρημα που αντιμετώπιζε ο Κέυνς, όλη τη δεκαετία του τριάντα, από τους οικονομολόγους του υπουργείου Οικονομικών που αντιστεκόταν στην ιδέα ότι το κράτος θα μπορούσε να κάνει κάτι για την ανεργία. Για να επενδύσουν οι επενδυτές, χρειάζονται αυτοπεποίθηση ότι θα αντιμετωπίζουν χαμηλά επιτόκια και για αυτόν τον λόγο θέλουν ένα σεμνό κράτος που δεν δανείζεται ασύστολα, αυξάνοντας έτσι τα επιτόκια. Αλλά όπως έλεγε ο Κέυνς, θέλουμε χαμηλά επιτόκια γιατί θέλουμε να κάνουμε πράγματα, αν εσύ δεν κάνεις πράγματα για να έχεις χαμηλά επιτόκια τότε βλέπεις τον κόσμο ανάποδα. Πιο πρόσφατα ο Krugman έχει αποκαλέσει το επιχείρημα για το νοικοκύρεμα του κράτους ως προτεραιότητα σε μια ύφεση «η νεράιδα της αυτοπεποίθησης». Ένας άλλος νομπελίστας, ο καθηγητής του πρωθυπουργού μας Franco Modigliani, τα έπαιζε αυτά τα επιχειρήματα στα δακτυλάκια του. Ο μαθητής όμως όχι. Αλλά το μεγάλο πρόβλημα δεν το έχει ο Παπαδήμος, αλλά ο Κουκουλόπουλος. Ο πρώτος υποστηρίζει τα συμφέροντα των τραπεζών. Ο δεύτερος υποτίθεται της σοσιαλδημοκρατίας. Θα ήταν αγένεια να του θυμίσω ότι το Εργατικό κόμμα στη Βρετανία εφάρμοσε την πολιτική της λιτότητας τα πρώτα χρόνια μετά από την κρίση του '29 και ως αποτέλεσμα διασπάστηκε και έμεινε εκτός κυβέρνησης για σχεδόν 15 χρόνια;

Κυριακή 11/2 Στοχευόμενος θυμός

Πρωί με βροχή. Φαίνεται ότι για να πάρουμε το νέο δάνειο θα πρέπει να ευθυγραμμίσουμε και τον καιρό μας με αυτό της Γλασκώβης, που όπως λένε εκεί, όταν οι αγελάδες στέκονται όρθιες θα βρέξει και όταν είναι ξαπλωτές θα βρέξει ακόμα περισσότερο.

Φτάνοντας προς το Σύνταγμα το απόγευμα ο καιρός έχει ήδη αλλάξει προς το καλύτερο. Καλός οιωνός σκεφτόμαστε όλοι και όλες. Στα πρόσωπα, και στα λόγια, των ανθρώπων διακρίνει κανείς θυμό αλλά και αποφασιστικότητα. Στην εκσυγχρονιστική σκέψη τα συναισθήματα αποτελούν ωμό ακαλλιέργητο πόθο που δεν έχει κανένα ρόλο στην ψύχραιμη αποτίμηση των πολιτικών που ετοιμάζουν οι ειδικοί. Όποιος άκουσε το διάγγελμα του πρωθυπουργού (που, με την ευγένεια που τον χαρακτηρίζει, το επανέλαβε για όποιους το είχαν χάσει στο κλείσιμο της συζήτησης στη Βουλή) θα ξέρει τι εννοώ: μιλάει για τις θυσίες, για την ανεργία, για τη φτώχεια όπως θα μιλούσε για την επέκταση των αποχετεύσεων σε μια μικρή επαρχία της Κολοπετινίτσας. Αλλά όπως μας λέει η φιλόσοφος Martha Nussbaum τα συναισθήματα παρέχουν σημαντική πληροφόρηση για το πώς σκεπτόμαστε. Αποτελούν αξιολογήσεις για πραγματικά αντικείμενα και σχέσεις που μας αφοράν, που είναι σημαντικά για την ευδαιμονία μας, και που νιώθουμε ότι δε μπορούμε να τα ελέγξουμε. Ο θυμός των εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων που βρέθηκαν στο Σύνταγμα δεν είναι ούτε τυφλός ούτε δείγμα λαϊκισμού. Εμπεριέχει αξιολόγηση της κατάστασης και στόχο.

Για αυτό εικάζω ότι οι μηχανισμοί της καταστολής έπρεπε να μας διαλύσουν μπροστά στο Σύνταγμα. Αλλά όπως δεν καταλαβαίνουνε η κυβέρνηση, και οι ποιητές με χέρια υγρά που με τους σοφούς του κράτους τα έχουν κάνει πλακάκια, από πού πηγάζει ο θυμός μας, δεν θα καταλάβουνε την αποφασιστικότητα με την οποία θα συνεχιστεί ο αγώνας.

Δευτέρα 12/11 Μαχόμενη Δημοσιογραφία

Δευτέρα βράδυ μπροστά στα δελτία των οκτώ και εννιά. Παροδική κατάθλιψη. Η εμπειρία εκατοντάδων χιλιάδων διαδηλωτών τελείως σβησμένη από τις οθόνες. Η συνηθισμένη φλυαρία για τους κουκουλοφόρους, για την ωμή βία που αμαύρωσαν τους γνήσιους διαμαρτυρόμενους (που βεβαίως δεν τους έχουν δείξει και άρα δεν έχουν ανάγκη να εξηγήσουν πώς εξαφανίστηκαν από το Σύνταγμα), για την αστυνομία που είναι ανίκανη να τους συλλάβει. Ο Σαμαράς από κολοτούμπας, επιπέδου Μελισσανίδη, αναβαθμίζεται σε γενναίο πολιτικό που δεν φοβάται να αναμετρηθεί με τους κουκουλοφόρους. Κουβέντα για το φαινόμενο της μητροπολιτικής βίας, της κοινωνικής ρίζας διαφορετικών εκφάνσεων της βίας που συνυπήρχαν το βράδυ της Κυριακής. Κουβέντα, επίσης, για την κύρια αντίφαση ανάμεσα στους υποστηρικτές της νέας συνθήκης και σε μια νέα κοινωνική και πολιτική δυναμική, ίσως και πλειοψηφική, που κατανοεί τα αδιέξοδα των μνημονίων και δεν είναι διατεθειμένη να δεχτεί άλλους εκβιασμούς.

Δημοσιογράφοι που έχουν κάνει σημαία τους την αξιοκρατία και την κατάντια του πολιτικού συστήματος δεν τους περνάει από το μυαλό ότι θα έπρεπε να υπηρετούν το αγαθό της ενημέρωσης. Υπάρχουν στιγμές που τόση υποκρισία αντέχεται λιγότερο και από τις βάναυσες κοινωνικές αδικίες της νέας συνθήκης. Μετά συνέρχομαι, και σκέφτομαι το κυρίαρχο επίδικο που δεν μπορεί να είναι άλλο από την ανατροπή μιας άθλιας κυβέρνησης, χωρίς ίχνος πολιτικής νομιμοποίησης. Μόνο έτσι θα ανοίξει η διαδικασία μιας άλλη ατζέντας. Τον χλευασμό μας για ένα συγκεκριμένο τύπο δημοσιογράφου μπορούμε να το κρατήσουμε ως χόμπι. Έτσι και αλλιώς και αυτοί μόνο από συσχετισμούς καταλαβαίνουν.

http://www.avgi.gr/ArticleActionshow.action?articleID=670313