Η «χάρτινη τίγρη...»

Της Ζέζας Ζήκου «Αν δεν θέλουμε να έρθει η στιγμή όπου, σ' αυτή την κοινωνία της αφθονίας, οι αποκλεισμένοι θα βρεθούν στα οδοφράγματα, οφείλουμε να πολεμήσουμε τους μηχανισμούς κοινωνικού αποκλεισμού». Η μαχητική αυτή κραυγή προέρχεται από το βιβλίο «Το Κεφάλαιο», του Μαρξ, που έγινε μπεστ σέλερ στη Γερμανία. Μόνο που δεν πρόκειται για το κλασικό «Κεφάλαιο» του Καρλ Μαρξ, αλλά για το ομώνυμο έργο του... Καθολικού επισκόπου Μονάχου, Ράινχαρντ Μαρξ. Το βιβλίο του υποτιτλίζεται «Εκκληση για τον Ανθρωπο» και αποτελεί χαρακτηριστικό σύμπτωμα μιας τάσης που φαίνεται να έχει μέλλον: Καθώς η χριστιανοδημοκρατία της Μέρκελ συνθηκολογεί άνευ όρων με τους άρχοντες του χρήματος, οι Εκκλησίες επιχειρούν να επωφεληθούν, απορροφώντας την κοινωνική διαμαρτυρία. Προτού αναλάβει την αρχιεπισκοπή του Μονάχου και του Φράιζινγκ, ο αιδεσιμώτατος Μαρξ διετέλεσε επίσκοπος της Τριέρης, της πόλης όπου γεννήθηκε ο συγγραφέας του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου». Μια σύμπτωση, που αποδεικνύει ότι «ο Θεός έχει χιούμορ», όπως γράφει ο Γερμανός ιερέας. Το βιβλίο του βρίθει καταγγελιών εναντίον του «αγγλοσαξονικού καπιταλισμού του καζίνο» και εκκλήσεων για έναν πιο «ηθικό καπιταλισμό». Στην ίδια γραμμή κινούνται και οι προτεσταντικές εκκλησίες, χαρακτηρίζοντας «ειδωλολατρία» και «αντικατάσταση του Θεού από τον Μαμμωνά» την άκρατη κερδοσκοπία των τραπεζιτών. Ο Γιούργκεν Χάμπερμας σημειώνει ότι «η ηθική αναβάπτιση του καπιταλισμού αποτελεί υποκρισία. Οι κερδοσκόποι δρουν στο πλαίσιο των νόμων, ακολουθώντας την κοινωνικά αποδεκτή λογική τους για μεγιστοποίηση του κέρδους. Η πολιτική ευτελίζεται σε ηθικολογία... Είναι η πολιτική και όχι ο καπιταλισμός που πρέπει να επωμισθεί την ευθύνη για το κοινό καλό». Απλώς, η στήλη συμφωνεί... Μαζί τους, όμως, άλλαξε όχθη και ο κυνισμός. Δεν κατοικοεδρεύει πια μόνο στους διεθνείς κερδοσκόπους, αλλά και στις πολιτικές λιτότητας που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις για να πληρώσουν οι λαοί χρέη που δεν είναι δικά τους. Αυτό μαζί με τον ηγεμονικό τρόπο που η Γερμανία χειρίστηκε τα μείζον πρόβλημα της δημοσιονομικής κατάρρευσης της Ελλάδας, επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά την έκπτωση της ευρωπαϊκής πολιτικής ένωσης σε μια απλή νομισματική συμμαχία (όπως τόσες και τόσες άλλες που γεννήθηκαν και έσβησαν στο παρελθόν). Επιχειρώντας ελιγμούς σε κινούμενη άμμο, οι «χρυσοί κανόνες» για χρέος και ελλείμματα, τους οποίους επέβαλλε η Γερμανία στη νέα Συνθήκη για τη διάσωση του Ευρώ, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια «χάρτινη τίγρης» της «Σιδηράς Φράου». Πάντως, οι οπαδοί της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αν δεν υπήρχαν οι Γερμανοί, θα έπρεπε να τους είχαν εφεύρει. Γιατί μέσα από τις στάχτες που άφησε πίσω της η Γερμανία, μετά το αιματοκύλισμα της ηπείρου σε δύο παγκόσμιους πολέμους, γεννήθηκε σε κάποιους η ιδέα μιας ενωμένης Ευρώπης. Μήπως ήταν αιθεροβάμονες; Για να σωθεί το σύστημα του ευρώ, η Γερμανία θέτει στους λαούς των χωρών που ενδεχομένως θα βοηθήσει όρους σκληρούς, που θυμίζουν τους όρους που είχαν θέσει στον γερμανικό λαό οι νικητές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Βρετανία, η μεγάλη υπέρμαχος του φιλελευθερισμού, ήταν φιλελεύθερη όποτε τη συνέφερε να ανοίξει τις αγορές των ανταγωνιστών της και προστατευτική όποτε αυτοί απειλούσαν τις αγορές της. Η Γαλλία ανακάλυψε τον φιλελευθερισμό αργά. Το ίδιο και η Γερμανία που, όπως έχει γράψει ο οικονομολόγος Φρίντριχ Λιστ, απέκτησε τη μεγάλη εθνική βιομηχανία της χάρη στον προστατευτισμό. Αυτά συνέβαιναν πριν από έναν-δυο αιώνες στην Ευρώπη. Υπάρχει λόγος να συμβαίνουν και σήμερα; Η Γερμανία, κυρίαρχη δύναμη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που άνοιξε τις πόρτες (και τις αγορές) των κρατών-μελών με μια ενιαία νομισματική ζώνη, αναδεικνύει το σκληρό της πρόσωπο. Και οι υπόλοιποι το αποδέχονται! Η Γερμανία θωρακίζεται στο οχυρό της και για να δώσει τη βοήθειά της στα πιο ευάλωτα κράτη-μέλη επιβάλλει στους λαούς τους σκληρούς όρους. Ομως, αυτό δεν θα έχει άραγε μεγαλύτερο κόστος; Πώς θα αποδεχθούν αυτοί οι λαοί τις σοβαρές επιπτώσεις από το νέο βάρος που καλούνται να σηκώσουν στους ώμους τους; Θα δείξουν κατανόηση; Θα σκύψουν το κεφάλι; Ή θα ξεσπάσουν με μια μαζική έκρηξη; Ουδείς σώφρων δεν αναμένει ότι η Ε.Ε. της Μέρκελ θα άφηνε άλλες χώρες-μέλη της ΟΝΕ να χρεοκοπήσουν - με εξαίρεση την Ελλάδα. Αλλά καμία συνθήκη δεν μπορεί να σβήσει το βασικό μειονέκτημα του ευρώ, που είναι η μεγάλη απόκλιση ανάμεσα στις εθνικές οικονομίες των κρατών που μοιράζονται το κοινό νόμισμα. Σε μια τόσο ετερόκλητη νομισματική ένωση: αν όχι η Ελλάδα, τότε κάποιος «αδύναμος κρίκος» θα γινόταν η αιτία. Αναπόφευκτο ή μη, το πρόβλημα ανέκυψε. Η Ελλάδα και υφίσταται μια εφιαλτική δημοσιονομική λιτότητα και εκλιπαρεί από τη Μέρκελ να μας δοθεί το νέο ταπεινωτικό πακέτο διάσωσης που έχει ενορχηστρώσει η ίδια και που θα σεβαστεί η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου. Αυτά... http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathpolitics_1_11/12/2011_1297066