Την υπογραφή μας να ξέρουμε πού τη βάζουμε

Του Σταύρου Χριστακόπουλου

Η πολιτική δεν είναι κουκλοθέατρο. Ειδικά σε μιαχρεοκοπημένη χώρα, η οποία τρέχει με χίλια προς τον γκρεμό, είναι πολύ επικίνδυνο παιχνίδι. Επίσης στην πολιτική δεν μπορείς να μην γνωρίζεις από την αρχή τα όριά σου. Κάπως έτσι συμβαίνει και στον τζόγο: αν δεν έχεις αποφασίσει από την αρχή μέχρι πόσα μπορείς να χάσεις, θα σου πάρουν και τα σώβρακα. Κάπως έτσι πάνε να την πατήσουν στη... Συγγρού.

Ξεκίνησαν ωραία το παραμυθάκι με τον «αντιμνημονιακό» αγώνα, σε ένα κλίμα γενικώς «αντιμνημονιακό», την εποχή που το να είσαι κατά του Μνημονίου ήταν κάτι σαν κολυμβήθρα του Σιλωάμ για τη γενικευμένη πολιτική αφωνία και την αδυναμία κατανόησης της κρίσης. Πυροβολούσες το Μνημόνιο, ζητούσες και μιαεπαναδιαπραγμάτευση για όλα τα γούστα και καθάριζες.

Στο τσακίρ κέφι έριχνες και μια ζεϊμπεκιά «ευρωομολόγου», διατρανώνοντας την πίστη σου ότι η Ευρώπη έχει εργαλεία αντιμετώπισης της κρίσης, και ήσουνα δυο φορές μάγκας. Έλα όμως που η πόρνη η πραγματικότητα παραμονεύει... Μέσα σε ελάχιστο διάστημα οι περισσότεροι διαπίστωσαν ότι:

1. Πρώτη κρυάδα: Η επαναδιαπραγμάτευση είναι μια απαγορευμένη λέξη, την οποία, όπως επισήμως και αρμοδίως μας διεμήνυσαν οι ευρωκράτες, δεν πρέπει όχι να τη λέμε, αλλά ούτε να τη σκεφτόμαστε. Το πακέτο «στήριξης» δεν έχει διαπραγμάτευση: είναι «take it or leave it» (ή το παίρνεις όπως θέλουν αυτοί ή άντε γεια).

2. Δεύτερη κρυάδα: Για να δεχτούν (που θα δεχτούν στο τέλος) οι Γερμανοί το ευρωομόλογο, το οποίο προτείνει επισήμως η Κομισιόν σε τρεις εκδοχές, θα πρέπει να πάρουν υπό τον πλήρη δημοσιονομικό και πολιτικό έλεγχό τους τις χώρες της ευρωζώνης. Είναι το αντίτιμο για να παράσχουν επιπλέον εγγυήσεις για τα ευρωπαϊκά χρέη.

Ήδη στην Ιρλανδία έγινε της κακομοίρας όταν ο «επαναστάτης» πρωθυπουργός της έδωσε τον προϋπολογισμό του – μέσω Κομισιόν – στην Μπούντεσταγκ πριν τον πάει στο δικό του κοινοβούλιο.

Επιπλέον θα πρέπει να προχωρήσουν σύντομα οι αλλαγές στις ευρωσυνθήκες προκειμένου, όπωςανακοίνωσε χθες ο Σαρκοζί, «να αποτρέπονται αποκλίσεις μεταξύ των κρατών - μελών στους τομείς των δημοσιονομικών μεγεθών και της τήρησης των προϋπολογισμών, της οικονομίας και της φορολόγησης».

3. Τρίτη κρυάδα: Ήδη έχει αρχίσει η συζήτηση για την εξεύρεση μηχανισμού αποχώρησης – δηλαδή έμμεσης εκδίωξης – μιας χώρας από το ευρώ. Οι υπάρχουσες προβλέψεις της Συνθήκης της Λισσαβώνας – σε πείσμα όσων επιμένουν ότι αυτό είναι αδύνατον – είναι η μαγιά, όπως έχουμε ξαναγράψει.

Η δεύτερη εγγύηση που έχει δρομολογήσει η Γερμανία είναι ένα σύστημα «τιμωρίας» των δημοσιονομικά απείθαρχων: από το πάγωμα κοινοτικών κονδυλίων έως την παραπομπή στο ευρωπαϊκό δικαστήριο. Και το κερασάκι στην τούρτα: Μια βαρβάτη ελεγχόμενη πτώχευση των «ξεγραμμένων» χωρών προκειμένου να τους δανειοδοτεί στο μέλλον ο μόνιμος «μηχανισμός στήριξης» (ESM). Κι αυτά τα έχουμε ξαναγράψει καιρό τώρα.

Το... μεσαίο δάχτυλο

Εν τω μεταξύ, όμως, μιας «οικειοθελούς αποχώρησης» - εκδίωξης προηγούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις, οι οποίες θα θωρακίζουν την ευρωζώνη και το ευρώ από τυχόν παρενέργειες. Ας τις (ξανα)δούμε:

1. Πρώτο και καλύτερο: Μια αναδιάρθρωση χρέους (ελεγχόμενη πτώχευση), ώστε το χρέος να ελεγχθεί – εντός ή εκτός ευρώ – από τους δανειστές και η προβληματική χώρα να μην έχει τη δυνατότητα να το διαχειριστεί στο μέλλον. Πώς θα γίνει αυτό; Με την ανταλλαγή ομολόγων (PSI plus), που αποφασίστηκε στις 26-27 Οκτωβρίου και ανέλαβε να υλοποιήσει η κυβέρνηση Παπαδήμου. Για του λόγου το αληθές, δείτε τι έγραψαν οι Financial Times:

«Η μία πρόταση είναι του IIF που προσπαθεί να ελαχιστοποιήσει τις ζημιές για τους ομολογιούχους και καταλήγει σε μία ζημιά σε όρους καθαρής παρούσας αξίας 51% ή 52%, μέσω της αύξησης του επιτοκίου των νέων ομολόγων και του προεξοφλητικού επιτοκίου.

Επιπλέον το IIF επιμένει ότι όλα τα νέα ομόλογα που θα πάρουν οι επενδυτές σε ανταλλαγή των υφιστάμενων τίτλων τους θα εκδοθούν σύμφωνα με τη βρετανική νομοθεσία – μία τακτική που αποβλέπει να κάνει πιο δύσκολες οποιεσδήποτε μελλοντικές αναδιαρθρώσεις του ελληνικού χρέους».

Δύο χρόνια φωνάζουμε ότι η πραγματική δέσμευση της χώρας ήταν το αγγλικό δίκαιο στη δανειακή σύμβαση με την τρόικα και όχι το... Μνημόνιο. Κάποιοι όμως προτιμούσαν, αντί για το φεγγάρι, να κοιτάνε το δάχτυλο. Μόνο που το (μεσαίο) δάχτυλο πλέον μας το δείχνουν απειλητικά οι Μέρκελ και ΣΙΑ.

Τι λέει επιπλέον η «φωνή των αγορών»;

«Δεν πρόκειται για την Ελλάδα. Δεν πρόκειται για τα χρήματα. Οι περισσότερες τράπεζες έχουν καταγράψει τις ζημιές από τα ελληνικά ομόλογα. Πρόκειται για το προηγούμενο που θα υπάρξει για την υπόλοιπη Ευρώπη και το πώς θα καθοριστούν οι κανόνες για το μέλλον» δήλωσε στους FT ένα από πρόσωπα που μετέχουν στις διαπραγματεύσεις.

2. Δεύτερο και εξ ίσου «νόστιμο»: Η δέσμευση της ελληνικής περιουσίας (άλλως «ξεπούλημα» ή «κατάσχεση»...) ήδη έχει δρομολογηθεί και ήδη η εκτρωματική απόφαση του Οκτωβρίου λέει ότι δεν δεσμεύονται μόνο τα έσοδα από τις ήδη συμφωνημένες ιδιωτικοποιήσεις για την αποπληρωμή του χρέους, αλλά και όσα άλλα προκύψουν από το επιπλέον ξεπούλημα, τα οποία θα κατευθυνθούν προς τον σημερινό «μηχανισμό στήριξης» (EFSF).

Με άλλα λόγια ό,τι τυχόν εισπράξει η Ελλάδα από την (έτσι κι αλλιώς μπιρ παρά) πώληση των διαρκώς απαξιούμενων ιματίων της θα αποτελέσει εγχρήματη εγγύηση για τα μελλοντικά δάνεια του «μηχανισμού στήριξης»!

Μένοντας μόνο σε αυτά, ας πάμε να δούμε το παιχνιδάκι που παίζεται με την περίφημη υπογραφή Σαμαρά – με φόντο την έκτη δόση και τις... εκλογές.

Δηλαδή τι δεν έχετε υπογράψει;

Ας ξεκαθαρίσουμε λοιπόν μερικά πράγματα, καθώς η Ν.Δ. αρνείται να υπογράψει τη δήλωση προς την τρόικα και την ευρωζώνη για πλήρη τήρηση των υπεσχημένων μέχρι το... 2015. Δηλαδή μέχρι σχεδόν τηλήξη της θητείας της, αν υποθέσουμε – χάριν παιδιάς και μόνον – ότι πολύ σύντομα θα γίνουν εκλογές και η Νουδούλα θα τις κερδίσει και μάλιστα αυτοδύναμη.

1. Με τη στήριξη της κυβέρνησης Παπαδήμου (είτε τους αρέσει είτε όχι, συγκυβέρνηση είναι) και τις συνεχείς δηλώσεις του Σαμαρά, η Ν.Δ. έχει ήδη εγκρίνει την υλοποίηση του PSI plus. Δηλαδή θα στηρίξει την ανταλλαγή ομολόγων με τους όρους των πιστωτών. Ιδού το μεγαλειώδες αποτέλεσμα:

● Ήδη τα 110 δισ. ευρώ της τρόικας τελούν υπό το αγγλικό δίκαιο. Δηλαδή οι δανειστές μπορούν να εφαρμόσουν κάθε παράλογη πρόβλεψη της δανειακής σύμβασης προκειμένου να εισπράξουν τα δανεικά εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να τους πληρώσει.

● Με την αναδιάρθρωση των 200 δισ. ευρώ του PSI plus η Ελλάδα θα προσφέρει νέα ομόλογα 100 δισ. στο αγγλικό δίκαιο – και με επιπλέον όρους, που, όπως διαγράφονται από τη μέχρι τώρα διαπραγμάτευση, θα είναι τραγικοί. Μέχρι τώρα 210 δισ. στο αγγλικό δίκαιο και με δικαίωμα των δανειστών να σου πάρουν τα πάντα.

● Σύμφωνα με την απόφαση του Οκτωβρίου και την παραδοχή Βενιζέλου, ενώ η Ελλάδα θα περικόψει 100 δισ. χρέους, θα δανειστεί 130 – πάλι στο αγγλικό δίκαιο, με όλα τα δικαιώματα των δανειστών κατοχυρωμένα και την Ελλάδα ανίσχυρη να υπερασπιστεί τον εαυτό της.

● Δηλαδή, στο τέλος της ημέρας, η χώρα μας θα βρεθεί με μια ελεγχόμενη χρεοκοπία στην πλάτη, με αυξημένο το χρέος της (αντί δραστικά περικομμένο) και με πλήρως κατοχυρωμένα τα δικαιώματα τωντοκογλύφων.

Και όλα αυτά με την Ελλάδα φυσικά παραιτημένη από τα δικαιώματά της τα οποία προκύπτουν από την κρατική της υπόσταση – ήδη από την πρώτη δανειακή σύμβαση με την τρόικα. Η κυβέρνηση Παπανδρέου, άλλωστε, στο πλαίσιο της πρώτης δανειακής σύμβασης των 110 δισ. ευρώ από τον «μηχανισμό», υπέγραψε, μεταξύ πολλών άλλων, τα εξής, στο άρθρο 14 παρ. 5:

«Με την παρούσα ο Δανειολήπτης αμετάκλητα και άνευ όρων παραιτείται από κάθε ασυλία που έχει ή πρόκειται να αποκτήσει, όσον αφορά τον ίδιο ή τα περιουσιακά του στοιχεία, από νομικές διαδικασίες σε σχέση με την παρούσα Σύμβαση, περιλαμβανομένων, χωρίς περιορισμούς, της ασυλίας όσον αφορά την άσκηση αγωγής, δικαστική απόφαση ή άλλη διαταγή, κατάσχεση, αναστολή εκτέλεσης δικαστικής απόφασης ή προσωρινή διαταγή, και όσον αφορά την εκτέλεση και επιβολή κατά των περιουσιακών στοιχείων του στον βαθμό που δεν το απαγορεύει αναγκαστικός νόμος».

Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 8, οι δανειστές (Ε.Ε. και ΔΝΤ) μπορούν να καταγγείλουν τη σύμβαση και να απαιτήσουν το ανεξόφλητο κεφάλαιο των δανείων ως άμεσα απαιτητό και πληρωτέο μαζί με τους μέχρι τότε τόκους. Λόγοι καταγγελίας της σύμβασης, μεταξύ άλλων, είναι:

● Η αδυναμία της Ελλάδας να καταβάλει οποιοδήποτε ποσό σε κάποιον από τους δανειστές.

● Η αδυναμία τήρησης υποχρεώσεων που απορρέουν από τις προβλέψεις του μνημονίου.

● Τυχόν παράνομες ή παραπλανητικές ενέργειες των ελληνικών αρχών.

Με δεδομένη λοιπόν την πρώτη δανειακή σύμβαση, η Ν.Δ. έχει δημοσίως δεσμευτεί ότι θα τηρήσει αυτήν τη δανειακή σύμβαση και θα... επαναδιαπραγματευθεί το μνημόνιο. Μόνο που η αθέτηση του μνημονίου αποτελεί λόγο καταγγελίας της δανειακής και κανονικής κατάσχεσης της χώρας. Τι σκατά θα επαναδιαπραγματευθούν λοιπόν;

Επιπλέον η Νουδούλα δεσμεύεται για τη σύναψη της νέας δανειακής, στο πλαίσιο της κυβέρνησης Παπαδήμου, πουλώντας πάλι το παραμύθι περί μνημονίου. Κανονικό δούλεμα, διότι το μνημόνιο είναι απλώς εφαρμοστικό των προβλέψεων της δανειακής σύμβασης.

Στη δανειακή σύμβαση περιλαμβάνονται οι προβλέψεις εις βάρος της χώρας και όχι στο μνημόνιο, το οποίο είναι ένα κωλόχαρτο υπό διαρκή αναθεώρηση, ώστε να διασφαλίζεται η τήρηση των ανειλημμένων δεσμεύσεων.

Ο εκβιασμός

Συνοψίζουμε τα μέχρι τώρα δεδομένα. Η Ν.Δ. στηρίζει την κυβέρνηση Παπαδήμου, διακηρυγμένη αποστολή της οποίας είναι η αναδιάρθρωση μέσω του PSI plus, με όλες τις συνέπειες που περιγράψαμε παραπάνω: κυρίως την αλλαγή του νομικού καθεστώτος του χρέους δίχως καν μείωσή του.

Δεύτερη αποστολή της συγκυβέρνησης υπό τον Παπαδήμο είναι η σύναψη νέου δανείου με τους όρους που περιγράψαμε παραπάνω.

Με δεδομένη την αδυναμία επαναδιαπραγμάτευσης υπ’ αυτό το καθεστώς, με άκυρα τα περί «αλλαγής του μείγματος πολιτικής», με τη σαφή προοπτική περί επίσημης πτώχευσης και εξόδου από το ευρώ, η Ν.Δ., στο τέλος της θητείας Παπαδήμου, θα τα έχει υπογράψει όλα.

Γιατί, λοιπόν, της ζητείται να βάλει και την τζίφρα του ο Σαμαράς; Μήπως τυχόν πάρει πίσω τη δέσμευσή του. Ούτε ως... αυτοδύναμη κυβέρνηση δεν θα μπορεί να το κάνει. Τότε;

● Μήπως για παραδειγματισμό των υπολοίπων προβληματικών χωρών της ευρωζώνης, όπως ο Σόιμπλε έχει πει περιγράφοντας το ελληνικό μέλλον; Αυτό μοιάζει λογικότερο...

● Μήπως για να αφαιρεθεί από τη Ν.Δ. και το τελευταίο φύλλο «αντιμνημονιακής» συκής; Κι αυτό λογικό.

● Μήπως για να αναλάβει το σύνολο της πολιτικής ευθύνης για τα πολύ σκληρά μελλούμενα; Σωστό...

● Μήπως, με δεδομένη την καταβαράθρωση του ΠΑΣΟΚ, για να καεί και η εναλλακτική της Ν.Δ. και να ξαναέχουμε Παπαδήμο (ή κάποιον ανάλογο) στην πρωθυπουργία; Λίγο... συνωμοσιολογικό, αλλά μ’ αρέσει.

Κι άλλα ωραία σεναριάκια παίζουν, αλλά δεν είναι της παρούσης. Προς το παρόν πάντως μην βάζετε στοιχήματα. Έτσι κι αλλιώς έχει να γίνει και της πτωχεύσεως και της... εκδιδομένης. Μην παίζετε με την τύχη σας...