Του Μαρκ Βάισμπροτ
Πριν από τρεις μήνες έγραφα για τον κίνδυνο στον οποίο έθεταν την αμερικανική οικονομία οι ευρωπαϊκές αρχές και αναρωτιόμουν τι θα έκανε η αμερικανική κυβέρνηση. Ήταν σαφές ότι η τρόικα έπαιζε πάλι ένα επικίνδυνο παιχνίδι αυτή τη φορά με την ελληνική κυβέρνηση. Προσπαθούσε να εξαναγκάσει το ελληνικό κοινοβούλιο να υιοθετήσει μέτρα που θα συρρίκνωναν περαιτέρω την ελληνική οικονομία και επομένως θα επιδείνωναν τόσο την οικονομική κατάσταση όσο και το πρόβλημα χρέους εντείνοντας παράλληλα τα δεινά των Ελλήνων ψηφοφόρων. Η απειλή της τρόικας έθετε σε κίνδυνο ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικονομικό σύστημα καθώς αναφερόταν στην προοπτική μιας ανεξέλεγκτης ελληνικής χρεωκοπίας.
Η ελπίδα μου ήταν ότι κάποιος Αμερικανός αξιωματούχος θα προσπαθούσε να κινητοποιήσει το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, που παραμένει ο σημαντικότερος παράγοντας του ΔΝΤ. Από τη στιγμή που το ΔΝΤ αποτελεί έναν από τους τρεις ρυθμιστικούς παράγοντες στην Ευρώπη, η αμερικανική κυβέρνηση θα μπορούσε τουλάχιστον να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να εμποδίσει τα πράγματα να γίνουν χειρότερα.
Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος Ομπάμα συνειδητοποίησε ότι η τρόικα θα μπορούσε να συμπαρασύρει στην ύφεση και την αμερικανική οικονομία και έστειλε τον Τιμ Γκάιτνερ στη συνάντηση των υπουργών της Ευρωζώνης. Τη Δευτέρα ο Ομπάμα δημοσιοποίησε την κριτική του δηλώνοντας ότι η Ευρώπη "τρομάζει τον κόσμο" και πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κινήθηκαν αρκετά γρήγορα.
Ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η αμερικανική κυβέρνηση σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στο ΔΝΤ για να αποτρέψει την καταστροφή. Ένας από τους λόγους που πυροδότησαν την οικονομική αναταραχή ήταν μία ακόμη διένεξη ανάμεσα στο ΔΝΤ και την Ελλάδα σχετικά με την αποστολή μιας δόσης του δανείου ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ταμείο -μάλλον με αμερικανική έγκριση- απειλούσε να μη στείλει τη δόση αν η Ελλάδα δεν περιέκοπτε ακόμη περισσότερο το έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Με δεδομένη την αντίθεση της κοινής γνώμης και τον κίνδυνο νέων κινητοποιήσεων, η κίνηση απειλούσε να σπρώξει την Ελλάδα σε μια ανεξέλεγκτη χρεωκοπία. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας σε πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες οδηγώντας σε μια γενικευμένη κρίση. Και όλα αυτά επειδή η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορούσε να εκπληρώσει τους στόχους της για την αποστολή 8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αν όλα αυτά μοιάζουν ανεύθυνα, αν όχι ανόητα, υπάρχουν και χειρότερα. Ο λόγος που η Ελλάδα δεν μπορεί να εκπληρώσει τους στόχους της είναι ότι τα μέτρα που επέβαλε η τρόικα πέτυχαν να συρρικνώσουν την ελληνική οικονομία και επομένως τη φορολογική της βάση. Το ΔΝΤ αναγκάστηκε επανειλημμένα να αναθεωρήσει τις προβλέψεις του.
Τώρα περιμένει μια ύφεση της τάξης του 5% για φέτος ενώ προηγουμένως την υπολόγιζε σε 3%. Όταν έλαβε το πρώτο "πακέτο βοήθειας" τον Μάιο του 2010, το χρέος έφτανε το 115% του ΑΕΠ. Τον επόμενο χρόνο αναμένεται να εκτοξευτεί στο 189%. Είναι σαφές ότι τα μέτρα της τρόικας έφεραν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα.
Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν τη δυνατότητα να διευθετήσουν την κρίση: να αναδιαρθρώσουν το ελληνικό χρέος, να τερματίσουν τις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ισπανικά και τα ελληνικά ομόλογα αγοράζοντας αρκετά από αυτά και να εγγυηθούν τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα δείξει την προθυμία της να δώσει δολάρια για να αποτρέψει οποιαδήποτε κρίση στην αγορά συναλλάγματος.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι ευρωπαϊκές αρχές οφείλουν να αλλάξουν πορεία και να εγκαταλείψουν τις οικονομικές πολιτικές της συρρίκνωσης που βρίσκονται στην καρδιά του προβλήματος. Υπάρχουν πολλές τεχνικές λύσεις που συζητώνται. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής σταθερότητας θα μπορούσε να δανείσει σε μια άλλη οντότητα που θα εξέδιδε ομόλογα. Το βασικό όμως είναι ότι η δυνατότητα να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι υπάρχει ήδη.
Η αμερικανική κεντρική τράπεζα τύπωσε περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια από την έναρξη της κρίσης χωρίς να επηρεαστεί σημαντικά ο πληθωρισμός. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να κάνει το ίδιο. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ανεξέλεγκτου πληθωρισμού. Στην πραγματικότητα το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα πέσει από το 2,5% στο 1,5% τον επόμενο χρόνο. Αν η Άγγελα Μέρκελ ακούει τις περίεργες εμμονές του κυβερνητικού της εταίρου (FDP) για την απειλή του πληθωρισμού, τότε θα πρέπει να αναζητήσει έναν άλλο εταίρο.
Είναι λάθος να μιλάμε για "ευρωπαϊκή κρίση χρέους". Δεν είναι τόσο κρίση χρέους όσο μια πολιτική κρίση. Υπάρχουν πάντοτε εναλλακτικές σε μια δεκαετία χωρίς ανάπτυξη, τεράστιες απώλειες στην παραγωγή και εκατομμύρια ανέργους που οι ευρωπαϊκές αρχές προσφέρουν στους λαούς της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας και τώρα της Ιταλίας. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση και η ικανότητα να αλλάξεις πορεία.
http://www.avgi.gr/
Πριν από τρεις μήνες έγραφα για τον κίνδυνο στον οποίο έθεταν την αμερικανική οικονομία οι ευρωπαϊκές αρχές και αναρωτιόμουν τι θα έκανε η αμερικανική κυβέρνηση. Ήταν σαφές ότι η τρόικα έπαιζε πάλι ένα επικίνδυνο παιχνίδι αυτή τη φορά με την ελληνική κυβέρνηση. Προσπαθούσε να εξαναγκάσει το ελληνικό κοινοβούλιο να υιοθετήσει μέτρα που θα συρρίκνωναν περαιτέρω την ελληνική οικονομία και επομένως θα επιδείνωναν τόσο την οικονομική κατάσταση όσο και το πρόβλημα χρέους εντείνοντας παράλληλα τα δεινά των Ελλήνων ψηφοφόρων. Η απειλή της τρόικας έθετε σε κίνδυνο ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικονομικό σύστημα καθώς αναφερόταν στην προοπτική μιας ανεξέλεγκτης ελληνικής χρεωκοπίας.
Η ελπίδα μου ήταν ότι κάποιος Αμερικανός αξιωματούχος θα προσπαθούσε να κινητοποιήσει το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών, που παραμένει ο σημαντικότερος παράγοντας του ΔΝΤ. Από τη στιγμή που το ΔΝΤ αποτελεί έναν από τους τρεις ρυθμιστικούς παράγοντες στην Ευρώπη, η αμερικανική κυβέρνηση θα μπορούσε τουλάχιστον να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να εμποδίσει τα πράγματα να γίνουν χειρότερα.
Την περασμένη εβδομάδα ο πρόεδρος Ομπάμα συνειδητοποίησε ότι η τρόικα θα μπορούσε να συμπαρασύρει στην ύφεση και την αμερικανική οικονομία και έστειλε τον Τιμ Γκάιτνερ στη συνάντηση των υπουργών της Ευρωζώνης. Τη Δευτέρα ο Ομπάμα δημοσιοποίησε την κριτική του δηλώνοντας ότι η Ευρώπη "τρομάζει τον κόσμο" και πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν κινήθηκαν αρκετά γρήγορα.
Ωστόσο δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η αμερικανική κυβέρνηση σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στο ΔΝΤ για να αποτρέψει την καταστροφή. Ένας από τους λόγους που πυροδότησαν την οικονομική αναταραχή ήταν μία ακόμη διένεξη ανάμεσα στο ΔΝΤ και την Ελλάδα σχετικά με την αποστολή μιας δόσης του δανείου ύψους 8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ταμείο -μάλλον με αμερικανική έγκριση- απειλούσε να μη στείλει τη δόση αν η Ελλάδα δεν περιέκοπτε ακόμη περισσότερο το έλλειμμα του προϋπολογισμού.
Με δεδομένη την αντίθεση της κοινής γνώμης και τον κίνδυνο νέων κινητοποιήσεων, η κίνηση απειλούσε να σπρώξει την Ελλάδα σε μια ανεξέλεγκτη χρεωκοπία. Αυτό με τη σειρά του θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα ρευστότητας σε πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες οδηγώντας σε μια γενικευμένη κρίση. Και όλα αυτά επειδή η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορούσε να εκπληρώσει τους στόχους της για την αποστολή 8 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Αν όλα αυτά μοιάζουν ανεύθυνα, αν όχι ανόητα, υπάρχουν και χειρότερα. Ο λόγος που η Ελλάδα δεν μπορεί να εκπληρώσει τους στόχους της είναι ότι τα μέτρα που επέβαλε η τρόικα πέτυχαν να συρρικνώσουν την ελληνική οικονομία και επομένως τη φορολογική της βάση. Το ΔΝΤ αναγκάστηκε επανειλημμένα να αναθεωρήσει τις προβλέψεις του.
Τώρα περιμένει μια ύφεση της τάξης του 5% για φέτος ενώ προηγουμένως την υπολόγιζε σε 3%. Όταν έλαβε το πρώτο "πακέτο βοήθειας" τον Μάιο του 2010, το χρέος έφτανε το 115% του ΑΕΠ. Τον επόμενο χρόνο αναμένεται να εκτοξευτεί στο 189%. Είναι σαφές ότι τα μέτρα της τρόικας έφεραν τα αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα.
Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν τη δυνατότητα να διευθετήσουν την κρίση: να αναδιαρθρώσουν το ελληνικό χρέος, να τερματίσουν τις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα ισπανικά και τα ελληνικά ομόλογα αγοράζοντας αρκετά από αυτά και να εγγυηθούν τη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει επανειλημμένα δείξει την προθυμία της να δώσει δολάρια για να αποτρέψει οποιαδήποτε κρίση στην αγορά συναλλάγματος.
Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι ευρωπαϊκές αρχές οφείλουν να αλλάξουν πορεία και να εγκαταλείψουν τις οικονομικές πολιτικές της συρρίκνωσης που βρίσκονται στην καρδιά του προβλήματος. Υπάρχουν πολλές τεχνικές λύσεις που συζητώνται. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής σταθερότητας θα μπορούσε να δανείσει σε μια άλλη οντότητα που θα εξέδιδε ομόλογα. Το βασικό όμως είναι ότι η δυνατότητα να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι υπάρχει ήδη.
Η αμερικανική κεντρική τράπεζα τύπωσε περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια δολάρια από την έναρξη της κρίσης χωρίς να επηρεαστεί σημαντικά ο πληθωρισμός. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να κάνει το ίδιο. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ανεξέλεγκτου πληθωρισμού. Στην πραγματικότητα το ΔΝΤ προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη θα πέσει από το 2,5% στο 1,5% τον επόμενο χρόνο. Αν η Άγγελα Μέρκελ ακούει τις περίεργες εμμονές του κυβερνητικού της εταίρου (FDP) για την απειλή του πληθωρισμού, τότε θα πρέπει να αναζητήσει έναν άλλο εταίρο.
Είναι λάθος να μιλάμε για "ευρωπαϊκή κρίση χρέους". Δεν είναι τόσο κρίση χρέους όσο μια πολιτική κρίση. Υπάρχουν πάντοτε εναλλακτικές σε μια δεκαετία χωρίς ανάπτυξη, τεράστιες απώλειες στην παραγωγή και εκατομμύρια ανέργους που οι ευρωπαϊκές αρχές προσφέρουν στους λαούς της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ελλάδας και τώρα της Ιταλίας. Το μόνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση και η ικανότητα να αλλάξεις πορεία.
http://www.avgi.gr/
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.