Η συγχώνευση AlphaBank-Eurobank και το Κατάρ ή αλλιώς ο εμίρης και ο κακομοίρης

του Σταύρου Μαυρουδέα

Αναπληρωτή Καθηγητή

στο Τμήμα Οικονομικών

του Πανεπιστημίου Μακεδονίας

Ο στρουθοκαμηλισμός της ελληνικής αστικής τάξης ξεπερνά πλέον τα όρια του γελοίου. Δεν έχουν περάσει αρκετές μέρες από όταν προβλήθηκε ξαφνικά με διθυραμβικούς τόνους η συγχώνευση AlphaBank και Eurobank σαν απόδειξη ότι οι αντιλαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κρίσης αρχίζουν να φέρνουν καρπούς. Ιδιαίτερα προβλήθηκε ότι ο ιδιωτικός τομέας παίρνει επιτέλους τον πρώτο ρόλο σε σχέση με τον σπάταλο και διεφθαρμένο δημόσιο τομέα και πλέον αυτός θα βγάλει τη χώρα από την κρίση. Και φυσικά όλοι θα ωφεληθούμε από αυτή την «πολυπόθητη» αλλαγή. Αυτό το παραμύθι προβλήθηκε από όλα τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ και τα καθεστωτικά κόμματα.

Και βέβαια υπήρξαν και οι πιο κραγμένες εκδοχές του, ιδιαίτερα από φερέφωνα που χρηματοδοτούνται, αμέσως ή εμμέσως, από τράπεζες. Κραυγαλέο παράδειγμα δύο γνωστά δημοσιογραφικά παπαγαλάκια που είναι γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι χρηματοδοτούνται από τράπεζες (το ένα που οι γνώσεις του στα Οικονομικά είναι ανάλογες του ύψους του και το άλλο που είναι ανάλογες των μαλλιών της κεφαλής του) ξελαρυγγιάζονταν σχεδόν καθημερινά κυριολεκτικά σαν πλανόδιοι μικροπωλητές για να μας πουλήσουν την σάπια πραμάτεια τους.

Την ίδια ώρα ένας ολόκληρος εσμός μικροπαγαπόντηδων (από τοπικούς δημαρχέσους μέχρι ότι μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου) προσπαθούσαν να εκπορνεύσουν ότι περνά από το χέρι τους στον εμίρη του Κατάρ εκθειάζοντας φυσικά τις αρετές του ανδρός. Άκουγες να κολακεύουν και να εξιδανικεύουν ένα μεσαιωνικό απόλυτο μονάρχη, ανακατεμένο με χίλιους τρόπους σε διάφορα παγκόσμια βρώμικα παιχνίδια (από την αραβικές εξεγέρσεις μέχρι εξαγορές και επενδύσεις) όπως έκαναν οι ομόλογοι τους την δεκαετία του 1960 για έναν αντίστοιχο (τον Ιμπν Σαούντ και τα χρυσά ρολόγια του): χειρότερα από τσιτσερόνε έξω από μπορντέλο της Τρούμπας έτοιμους να εκπορνεύσουν όχι μόνο τις θυγατέρες και τις γυναίκες άλλων αλλά ακόμη και τις δικές τους.

Όλα αυτά κυριολεκτικά τα κατακάθια της ελληνικής κοινωνίας έκρυβαν το πραγματικά σημαίνει η συμφωνία αυτή. Βέβαια, η ίδια η αγορά που λατρεύουν και εξιδανικεύουν – εξαιτίας του αδυσώπητου ανταγωνισμού των κεφαλαίων μεταξύ τους – μέσα σε ελάχιστες μέρες εξευτέλισε όλα αυτά τα παραμύθια: η Σοφοκλέους, μετά από μία σύντομη ανάκαμψη ξαναπήρε την κατιούσα.

Ας δούμε όμως τι είναι και τι δεν είναι αυτή η συγχώνευση και ποια είναι τα χυδαία ψεύδη των παπαγαλακίων.

Πρώτον, η συγχώνευση, ιδιαίτερα σε περίοδο βαθειάς οικονομικής κρίσης όπως η τωρινή, δεν σημαίνει αύξηση του ΑΕΠ αλλά συρρίκνωση γιατί θα γίνουν περικοπές (πλεονάζοντα υποκαταστήματα και τραπεζοϋπάλληλοι θα περικοπούν). Να δούμε μάλιστα τι νέο καννιβαλικό επιχείρημα στοχοποίησης των τραπεζοϋπαλλήλων θα βρουν καθώς αυτό για τους “τεμπέληδες δημόσιους υπαλλήλους” δεν πιάνει εν προκειμένω εφόσον και οι δύο τράπεζες είναι ιδιωτικές. Μάλλον θα σερβιρισθεί ξανά το κλασσικό και τετριμμένο μοτίβο περί ρετιρέ και καλοπληρωμένων τεμπέληδων.

Δεύτερον, κρύβουν ότι η συγχώνευση αυτή (και οι άλλες που επίκεινται) αυξάνουν την μονοπωλιοποίηση του κλάδου. Τώρα, σύμφωνα με τα αστικά Οικονομικά (όσο τα κατέχουν τα παπαγαλάκια), η μονοπωλιοποίηση είναι απευκτέα και πρέπει να επιδιώκεται ο «ελεύθερος», «υγιής» ανταγωνισμός γιατί έτσι επωφελούνται εν τέλει οι καταναλωτές (δηλαδή εμείς). Βέβαια όλο αυτό είναι ένα ανόητο παραμύθι για να πεισθεί ο κόσμος ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι αποτελεσματικότερος και ότι όλοι θα ωφεληθούν από τις ιδιωτικοποιήσεις λόγω χαμηλότερων τιμών. Φυσικά η ιστορική εμπειρία άλλα δείχνει. Τι γίνεται όμως όταν κάποιες επιχειρήσεις είναι ιδιωτικές και συγχωνεύονται; Δεν μειώνεται τότε ο ανταγωνισμός και συνεπώς μειώνεται η κοινωνική ωφέλεια από τον ιδιωτικό ανταγωνισμό που τα εν λόγω παπαγαλάκια διατυμπανίζουν. Φυσικά η Μαρξιστική Πολιτική Οικονομία εξηγεί ότι ο «ελεύθερος, ανόθευτος ανταγωνισμός» είναι ένα μύθευμα. Επίσης ότι ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης η μονοπωλιοποίηση αυξάνει. Και τέλος, και πάνω απ’ όλα, ότι σκοπός της λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος δεν είναι η ικανοποίηση των καταναλωτών αλλά η κερδοφορία των επιχειρήσεων.

Τρίτον, μόνο «ζεστό χρήμα» δεν πρόκειται να πέσει στην οικονομία. Η συγχώνευση γίνεται για να στηρίξει την κεφαλαιακή επάρκεια των εμπλεκόμενων τραπεζών που κινδυνεύουν από την κρίση. Δεν είναι άγνωστο ότι, παρά τα παραμύθια των στημένων stresstest, ιδιαίτερα η Eurobank είναι εκτεθειμένη σε «τοξικά» χαρτιά και μάλιστα προσέφυγε στην Τράπεζα της Ελλάδος για έκτακτη ενίσχυση ρευστότητας (ELA). Επιπλέον, ελπιδοφόρες επενδυτικές ευκαιρίες δεν υπάρχουν σε μία οικονομία που η ύφεση θα ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη (πιθανά θα ξεπεράσει το 6% εφέτος) και που το τέλος της – παρά τις φαιδρές κυβερνητικές διαβεβαιώσεις – δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

Τέταρτο, κρύβουν τα συστημικά παπαγαλάκια ότι και το ίδιο το ελληνικό κεφάλαιο τρέμει – παρότι κάνει το κοκκοράκι για τα μάτια του κόσμου – καθώς μία από τις τελευταίες επάλξεις του (το χρηματοπιστωτικό σύστημα) εκχωρείται αντί πινακίου φακής στους ξένους. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα αποτελεί σήμερα την κορωνίδα του ελληνικού καπιταλισμού. Πίσω του κρύβονται και τα κεφάλαια του εφοπλιστικού, του τουριστικού και του κατασκευαστικού τομέα καθώς βέβαια και ο τεράστιος «μαύρος» (ο κατ’ ευφημισμό λεγόμενος «σκιώδης») τομέας της ελληνικής οικονομίας με τις «ωραίες» μαφίες του. Με λίγα λόγια όλες σχεδόν οι κορυφές της αγίας οικογένειας του ελληνικού κεφαλαίου. Γι’ αυτό και όταν πρωτοαπείλησαν οι ευρωπαίοι «εταίροι» μας ότι θα του βάλουν χέρι ακούστηκαν υστερικές οιμωγές βιαζόμενης παρθένας από τους εκπροσώπους του τραπεζικού κεφαλαίου περί «αφελληνισμού» του.

Τώρα υπό την απειλή των ελέγχων της BlackRock (που παρεμπιπτόντως πληρώνεται από εμάς για να κάνει τη δουλειά της Τράπεζας της Ελλάδος για λογαριασμό των ευρωπαϊκών αφεντικών) το ελληνικό κεφάλαιο κάνει το στανιό φιλότιμο. Φαίνεται, από ότι δημοσιεύεται γιατί η συμφωνία αυτή έχει πολλές σκοτεινές πλευρές, ότι ο έλεγχος της νέας τράπεζας θα περάσει στο φεουδάρχη του Κατάρ που κρατά για πρόσοψη τους «πατριάρχες του ελληνικού τραπεζικού συστήματος». Όμως ακόμη και αυτό είναι υπό αίρεση. Το Κατάρ θα βάλει λεφτά όχι τώρα αλλά στο 1ο εξάμηνο του 2012 μαζί με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου υπέρ των παλαιών μετόχων που δεν είναι εγγυημένη από τους αναδόχους και εξαρτάται από το χρηματιστήριο.

Με άλλα λόγια, αν οι συνθήκες στο χρηματιστήριο δεν είναι καλές, τότε η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να μην λάβει χώρα και επομένως το Κατάρ να μην συμμετάσχει. Ή μπορεί να ζητήσει χαμηλότερη τιμή. Άλλωστε είναι ενδιαφέρον ότι μέχρι τώρα το Κατάρ δεν έβγαλε κάποια επίσημη ανακοίνωση για την συμφωνία. Και βέβαια το Κατάρ έχει μία παράδοση να διαφημίζει τον ρόλο του και στη συνέχεια, εάν δεν το συμφέρει, να αποσύρεται ή να επαναδιαπραγματεύεται φθηνότερο τίμημα. Το προηγούμενο κάζο με την πολυδιαφημισμένη συμφωνία για το Ελληνικό είναι χαρακτηριστικό καθώς από αυτή έμειναν (και ευτυχώς) μόνο κάτι σουλάτσα ενός παραιτηθέντος υπουργού (και συμβούλου επενδύσεων) και ενός πολυπράγμονος πρωθυπουργικού αδελφού (ή τουλάχιστον αυτά μόνον είδαν το φως της δημοσιότητας).

Το ελληνικό κεφάλαιο βυθίζεται στην κρίση του και συμπαρασύρει την χώρα στην άβυσσο. Όσο περισσότερο αγριεύει απέναντι στην μεγάλη εργαζόμενη πλειοψηφία της κοινωνίας τόσο πιο φοβισμένο και δουλικό γίνεται απέναντι στα ισχυρότερα από αυτό ξένα κεφάλαια και μειώνει τις διαπραγματευτικές απαιτήσεις του έναντι τους. Η πορεία αυτή οδηγεί την χώρα στην καταστροφή. Μόνο ο κόσμος της εργασίας και η ελληνική Αριστερά μπορούν να βάλουν φραγμό σ’ αυτό και να εγκαινιάσουν μία άλλη πορεία. Όμως, δυστυχώς, η ελληνική Αριστερά επί του παρόντος αποδεικνύεται τραγικά ανίκανη να εκπληρώσει τα ιστορικά καθήκοντα της.

http://www.inprecor.gr/