Του Μενέλαου Τασιόπουλου
Η Ευρώπη φλυαρεί, αλλά αδυνατεί να δώσει λύση στα εύκολα, όπως για παράδειγμα το πρόβλημα της Ελλάδος, της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Και οι τρείς αυτές χώρες καλύπτουν μόνον το 4% του συνολικού δημόσιου χρέους της ευρωζώνης. Ακριβώς επειδή μήνες τώρα η Ευρώπη μοιάζει με τον «πύργο της Βαβέλ» , με τα εθνικά και ειδικά τραπεζικά συμφέροντα να επικρατούν έναντι των προτεραιοτήτων της Ένωσης, για την βιωσιμότητα της.
Μπορεί οι ευρωπαϊκές πολιτικές ηγεσίες να μην είναι «παιδάκια», όπως τις χαρακτήρισε, εκφράζοντας προφανώς την απόγνωση της η γαλλική Λε Μόντ, αλλά κανείς δεν μας έχει πει αν η Ένωση του γαλλογερμανικού άξονα αφορά τους 17 ή τους 27 ή μόνον το Βερολίνο και το Παρίσι, που επιβουλεύονται τις περιουσίες και τα έθνη- κράτη των υπολοίπων.
Η επέκταση της κρίσης
Οι συσχετισμοί αυτοί, που είναι τόσο ουσιαστικοί στο πολιτικό επίπεδο, όσο η χρεοκοπία του τραπεζικοκεντρικού μοντέλου , στο οποίο βάσισαν την δομή της Ένωσης του ευρώ, στο οικονομικό οδήγησαν τις εξελίξεις στο να βρίσκονται προ της θύρας της «παγίδας δανεισμού», χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία. Αυτές όμως εκπροσωπούν το 40% του συνολικού χρέους της ευρωζώνης και η όλη εξέλιξη οδηγεί το Βερολίνο και τον κύκλο των «συμμάχων» του στη σκληρή γραμμή της «Συμφωνίας του Ευρώ», όπως προδιαγράφεται για το 2013, σε μια προηγούμενη θέση τους. Ο καθένας για τον εαυτό του, ότι κι αν σημάνει αυτό για την ευρωζώνη, που γνωρίζουμε.
Το imperium της Γερμανίας
Δεν είναι καθόλου τυχαία η αδικαιολόγητα ανέμελη, με τη πρώτη ματιά, τοποθέτηση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Σόιμπλε, για την επίλυση του «ελληνικού ζητήματος». Τι είπε; Ραντεβού τον Σεπτέμβριο. Αλλά τον Σεπτέμβριο, εάν συνεχισθεί η ραγδαία άνοδος στα spread της Ιταλίας ή της Ισπανίας, θα τεθεί εκ νέου το ζήτημα, ότι τα κεφάλαια τόσο του προσωρινού μηχανισμού διάσωσης και σταθεροποίησης, του EFSF, όσο και του υπό συγκρότηση Μόνιμου, του ESM, δεν θα είναι και πάλι επαρκή, ενώ η κρίση θα αρχίζει να επηρεάζει και τη Γαλλία. Άρα η ευρωζώνη, αλλά και ο γερμανογαλλικός άξονας ακόμη, δεν θα περιλαμβάνει ισότιμους εταίρους σε κανένα επίπεδο. Το Βερολίνο με άλλα λόγια θα καθορίσει την ατζέντα της Ευρώπης, με την ύφεση και την κρίση χρέους και δανεισμού να κορυφώνονται. Συμβατικά την κυριαρχία του, αυτή θα τη συνυπογράψουν όλοι στη νέα , απολύτως αποικιοκρατική, «Συνθήκη του Ευρώ» , το 2013.
Τα δύο σενάρια για την ΕΚΤ
Αφήνοντας την γεωπολιτική και επικεντρώνοντας την προσοχή μας στα οικονομικά εργαλεία, αυτού του παγκόσμιας σημασίας power game, θα πρέπει να μείνουμε σε δύο σημεία. Το ένα τι συνιστά χρεοκοπία και το άλλο τι θα γίνει με τον κυρίαρχο συνδετικό κρίκο της ένωσης, που είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Στο τελευταίο Eurogroup, συζητήθηκε και οριοθετήθηκε, μια πράγματι ουσιώδης διέξοδος, για την αντιμετώπιση της ελληνικής «παγίδας» χρέους και δανεισμού.
Συνίσταται σε τρείς παραμέτρους: 1) Χαμηλότερα επιτόκια στα νέα δάνεια σε σχέση με τα παλιά 2)Επιμήκυνση του συνόλου του χρέους, με αφετηρία τα ομόλογα που φθάνουν σε φάση ωρίμανσης, άρα αποπληρωμής 3) Επαναγορά ομολόγων από τα υπάρχοντα κεφάλαια (και εγγύηση) του EFSF. Σημαίνει haircut 50% για τα ελληνικά ομόλογα και αποσυμφόρηση του χρέους.
Εάν ένα τέτοιο πακέτο τις προηγούμενες ημέρες ανακοινωνόταν για την Ελλάδα, θα δημιουργούσε αποκλιμάκωση στις αγορές και σταθεροποίηση στην ευρωζώνη. Θα απομάκρυνε όμως την δυνατότητα της Γερμανίας, να «προελαύνει» στην κρατική περιουσία των Ελλήνων και θα οδηγούσε στη δημιουργία ενός προηγούμενου για όλες τις ελλειμματικές χώρες. Ταυτόχρονα θα ετίθετο άμεσα το δίλημμα τι θα γίνει με την ΕΚΤ.
Select default
Οι 3 οίκοι αξιολόγησης, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν τον «εχθρό», για την Ευρώπη, όπως «χρήσιμοι ηλίθιοι», οι Έλληνες κυβερνητικοί και το Μαξίμου υποστηρίζουν, με δεδομένο ότι κυρίαρχοι πελάτες τους είναι οι χώρες που ζητούν την αξιολόγηση της οικονομίας τους και των τραπεζών τους, προκειμένου να έχουν αξιοπιστία στις διεθνείς αγορές. Οι οίκοι αυτοί αποφάσισαν απολύτως έγκαιρα να μην οδηγήσουν μια οικονομία της ευρωζώνης στη χρεοκοπία, με πιο πιθανή την Ελληνική. Για τον λόγο αυτό ανακάλυψαν ένα επίπεδο αξιολόγησης στη χρεοκοπία (default), χωρίς όμως να αποτελεί πιστωτικό γεγονός(credit event) αυτόματα, για την παγκόσμια οικονομία.
Με τον τρόπο αυτό άφησαν στους Ευρωπαίους, σε επίπεδο πολιτικών ηγεσιών, αλλά και Κεντρικής Τράπεζας, να αποφασίσουν την επόμενη κίνηση. Στην επαναγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά , εάν θα συμμετάσχουν ιδιώτες ή όχι και με ποιους όρους, ώστε να είναι η όποια επιλογή εθελοντική, αλλά το κυριότερο τι θα κάνει η Κεντρική Τράπεζα της Ευρώπης. Θα συνεχίσει να δέχεται για παράδειγμα τα «σκουπίδια»-ομόλογα της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας , ως εγγυήσεις για φτηνό δανεισμό προς το τραπεζικό σύστημα των χωρών αυτών ή όχι;
Ο Τρισέ, κεντρικός τραπεζίτης της Ευρώπης μέχρι τον Οκτώβριο οπότε λήγει η θητεία του, αρνείται κατηγορηματικά να αποδεχθεί ομόλογα, στο επίπεδο της επιλεκτικής χρεοκοπίας. Με τον τρόπο αυτό όμως δημιουργεί αυτός και η Κεντρική Τράπεζα της Ευρώπης συνθήκες πραγματικής χρεοκοπίας (default) στις χώρες μέλη, όπως η Ελλάδα, αφού το τραπεζικό τους σύστημα εξαρτάται ως προς την ρευστότητα του από την ΕΚΤ, έχοντας απομονωθεί από τη διατραπεζική ελεύθερη αγορά. Για παράδειγμα οι ελληνικές τράπεζες στην παρούσα φάση έχουν «άνοιγμα» στην ΕΚΤ ύψους 70δις ευρώ στη ρευστότητα τους. Έτσι αν το τραπεζικό σύστημα της χώρας καταρρεύσει, ο απόηχος θα είναι δραματικός για ολόκληρη την ευρωζώνη και ειδικά για χώρες όπως η Ισπανία ή η Ιρλανδία όπου η βάση του προβλήματος χρέους τους βρίσκεται στις τράπεζες .
Ο Τρισέ και ο κύκλος του Δ.Σ της ΕΚΤ, αρνούνται να δεχθούν ομόλογα σε «επιλεκτική χρεοκοπία» γιατί με τον τρόπο αυτό η Κεντρική Τράπεζα μετατρέπεται σε «bad bank». Εάν λοιπόν τους επόμενους μήνες φορτωθεί τα όλο και περισσότερα , υποβαθμισμένης αξιοπιστίας, ομόλογα των κρατών- μελών η κρίση αξιοπιστίας θα περάσει στην ίδια την Κεντρική Τράπεζα, που θα μοιάζει όλο και περισσότερο ως «bad bank» και λιγότερο ως εκδίδουσα αρχή του ευρώ.
Βεβαίως ο Τρισέ, το προηγούμενο διάστημα όταν δεν υπήρχε σύγκρουση αντιλήψεων πολιτικών κυβερνήσεων και τραπεζιτών, δεν προώθησε ως όφειλε ένα γενναίο haircut ανάλογο , με την αξία που διαπραγματεύονταν τα ελληνικά ομόλογα για παράδειγμα στη δευτερογενή αγορά, αποδεχόμενος την άποψη του Βερολίνου να μην υπάρξει» πληθωρισμός» στο ευρώ.
Οι υπερχρεωμένες χώρες είναι βέβαιο ότι στο τέλος του καλοκαιριού θα αρχίσουν να ζητούν κεντρική εγγύηση των καταθέσεων στις εμπορικές τράπεζες της ευρωζώνης για να μην υπάρχει πανικός και να αποδέχεται η ΕΚΤ ομόλογα με αξιολόγηση “select default”, ούτως ώστε να διασφαλισθεί η ανεμπόδιστη χρηματοδότηση των εθνικών τραπεζικών συστημάτων. Το ζήτημα ενδεχομένως να περάσει στον επόμενο Κεντρικό Τραπεζίτη στη Φρανκφούρτη, που για πρώτη φορά από την ίδρυση της ΕΚΤ δεν θα είναι Γερμανός ή Γάλλος. Είναι ο Ιταλός κ. Ντράγκι.
Η πλέον καθοριστική δομή της Ένωσης , η Κεντρική Τράπεζα είτε θα αναλάβει την χρηματοδότηση των επιμέρους τραπεζικών συστημάτων, που βραχυπρόθεσμα θα επιφέρει ανακούφιση, αλλά μεσοπρόθεσμα θα απειλήσει την αξιοπιστία AAA, της Κεντρικής Τράπεζας , αλλά και την διεθνή θέση του ευρώ σε σχέση με το δολάριο, που δεν επιτρέπουν τα κράτη του «σκληρού πυρήνα» της Ένωσης με επικεφαλής τη Γερμανία, είτε θα επιτρέψει την περιπέτεια στα επιμέρους τραπεζικά συστήματα, άρα ο κίνδυνος των χρεοκοπιών θα οδηγήσει στη διάλυση της ευρωζώνης. Αυτά με δεδομένο ότι η διέξοδος του ευρωομολόγου δεν γίνεται αποδεκτή ούτε από το Βερολίνο, ούτε από την ΕΚΤ.
Στο μοντέλο FED
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι οι πλέον προβεβλημένοι Γερμανοί τραπεζίτες, τελικά δεν επεδίωξαν να βρεθούν στην ηγεσία της ΕΚΤ. Ο περίφημος Βέμπερ βρίσκεται στο «τιμόνι» της αμερικανοελβετικής Credit Suisse και ο «σκληρός» Άκερμαν στη Deutsche Bank η οποία το τελευταίο χρονικό διάστημα κινείται περισσότερο ως διεθνής τράπεζα, με γερμανική καταγωγή, παρά ως αμιγώς γερμανική τράπεζα. Στην περίπτωση λοιπόν που η ΕΚΤ μετατρεπόταν σε «bad bank» θα απορροφούσε όλα τα χρέη της μεσαίας στρατηγικά, μετα-ψυχροπολεμικής, Συνθήκης του Μάαστριχτ και στη συνέχεια θα χρεοκοπούσε. Υπό την έννοια ότι στη θέση της θα συγκροτείτο μια ευρωπαϊκή FED, με μετόχους τράπεζες και όχι κράτη όπως τώρα στην ΕΚΤ. Μιλάμε για μια νέα Συμφωνία της Γιάλτας, όπου αντί για ηγέτες Εθνών , τον Ρούσβελτ-Τσόρτσιλ-Στάλιν, θα έχουμε διεθνείς τράπεζες, που θα συγκροτούν δίπολο με την επίσης ιδιωτική Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Η Γερμανία με την έννοια αυτή μπορεί να είναι η κυρίαρχη της Ευρώπης, ειδικά στο πολιτικό- διπλωματικό- θεσμικό επίπεδο, αλλά στο οικονομικό τραπεζικό θα αποδεχθεί τον συσχετισμό των διεθνών τραπεζών και την παγκόσμια οικονομική τους διείσδυση.
Σε μια τέτοια λογική κινείται ήδη ομάδα ευρωπαϊκών τραπεζών, που σε αντίθεση με την ΕΚΤ του κ. Τρισέ, δείχνει πρόθυμη να χρηματοδοτήσει για παράδειγμα ελληνικές τράπεζες, που θα βρεθούν σε δύσκολη, άρα στο μοντέλο αυτό και άσχετα με τα stress tests που θα οδηγήσουν σε εξαγορές και συγχωνεύσεις, θα προωθηθεί , χωρίς τίμημα, η «διεθνοποίηση» των ελληνικών τραπεζών, επίσης πριν το 2013. Η Γερμανία από την άλλη , ειδικά το βιομηχανικό κατεστημένο της Βαυαρίας, που εκφράζει ο κ. Σόιμπλε, πιέζει για άμεσες απεθνικοποιήσεις πόρων, υποδομών και κρατικών εταιρειών της Ελλάδος, μονοπωλιακών ή ολιγοπωλιακών, ούτως ώστε να αποκτήσει το δικό του μερίδιο στα έθνη- κράτη προς εκκαθάριση και συγχώνευση, όπως είναι καταρχήν η Ελλάδα, μέσα από τα Μνημόνια 1 και 2, επίσης πριν το 2013.
Οι κρυφές παράμετροι
Όλα τα παραπάνω σενάρια δεν έχουν λάβει σοβαρά υπόψη μια σειρά παραμέτρων. Την γεωπολιτική των εθνών- κρατών και τους συσχετισμούς και ανατροπές που αυτή δημιουργεί. Την κατάσταση χρεοκοπίας στην οποία βρίσκονται οι ΗΠΑ και την αδυναμία να βγουν απ’ αυτή στη λογική ενός νέου δόγματος Μονρόε, εξαιτίας των μετώπων πολέμων-Ιράκ, Αφγανιστάν- που τις εγκλώβισαν στα ελλείμματα. Το κυρίαρχο γεγονός ότι σε καμιά περίοδο της Ιστορίας δεν υπήρξε μοντέλο παγκόσμιας ή εθνικής διακυβέρνησης, που να εγγυάται στους Λαούς την εξαθλίωση και την ισοπέδωση του βιοτικού τους επιπέδου. Τέλος ότι σε τέτοιες συνθήκες ο καπιταλισμός όπως τον γνωρίζουμε δεν μπορεί να λειτουργήσει. Οι σχεδιασμοί δείχνουν νέα Φεουδαρχία και νέα Αποικιοκρατία.
Η κατάσταση επιλεκτικής χρεοκοπίας πάντως που ξεκινά από την Ελλάδα έχει προηγούμενο, αλλά όχι ταυτόσημο στην Ουρουγουάη, με άλλο ύψος χρέους και διαφορετικές συνθήκες. Το πιο πιθανό είναι ότι θα οδηγήσει σε «credit event» και σε ντόμινο εντός της ευρωζώνης, με αφετηρία την Ελλάδα. Το πρώτο ζητούμενο σε μια τέτοια περίπτωση είναι η διαγραφή όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους του χρέους και διαδικασία «restruction», από ομάδα διεθνών τραπεζών, για την Ελλάδα αντί για το Μνημόνιο 2, που απλά ολοκληρώνει την καταστροφή που άρχισε το 2009.
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.