Έγγραφα-φωτιά δείχνουν ότι η τραγωδία στην Κύπρο ήταν προδιαγεγραμμένη

Αθήνα

Νέα στοιχεία για τα αίτια της φονικής έκρηξης στη ναυτική βάση του Ζυγίου στην Κύπρο έρχονται καθημερινά στη δημοσιότητα. Υπηρεσιακό έγγραφο του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς, που αποκαλύπτει την Παρασκευή ο κυπριακός Τύπος, δείχνει ότι η τραγωδία ήταν θέμα χρόνου αφού -λίγες ημέρες πριν το μακελειό- ομάδα εμπειρογνωμόνων είχε εξετάσει τα κοντέινερ, είχε προειδοποιήσει για τους κινδύνους και είχε προτείνει συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας που θα μπορούσαν να είχαν προλάβει την έκρηξη.

Πρόκειται για έκθεση που ετοιμάστηκε με θέμα την ασφάλεια του κατασχεθέντος φορτίου, μετά τη διαπίστωση στις 4 Ιουλίου 2011, δηλαδή μία εβδομάδα πριν το δυστύχημα, ότι έγινε εσωτερική έκρηξη σε ξυλοκιβώτια με πυρίτιδα που βρίσκονταν αποθηκευμένα σε ένα από τα 98 εμπορευματοκιβώτια.

Το έγγραφο φέρει την υπογραφή του υποδιοικητή ΙΙΙ ΤΑΞΥΠ συνταγματάρχη (ΥΠ) Γεώργιου Γεωργιάδη και εστάλη προς τον παραιτηθέντα αρχηγό της Εθνικής Φρουράς Πέτρο Τσαλικίδη.

Στο έγγραφο τονίζεται ότι το βράδυ της 4ης Ιουλίου 2011 ο αξιωματικός υπηρεσίας στη ναυτική βάση «διαπίστωσε ότι το εμπορευματοκιβώτιο με αριθμό CLΗU 325565-0 είναι παραμορφωμένο σε μεγάλο βαθμό και οι πόρτες του φαίνονται στραβωμένες και μισάνοικτες».

Σημειώνεται, επίσης, ότι «σύμφωνα με τις καταστάσεις απογραφής του φορτίου, στο συγκεκριμένο εμπορευματοκιβώτιο υπάρχουν 132 ξυλοκιβώτια, εντός των οποίων υπάρχει μια (1) μεταλλική κονσέρβα πλήρης με Μονοδιάτρητη Πυρίτιδα, τύπου 15/1 - 365 SΒΡ, για χρήση σε προωθητικό βλήματος 125 χιλ. ΑΡFSDS. Το συνολικό βάρος του εμπορευματοκιβωτίου ανέρχεται σε 10.544 Κgr (8.344 Κgr το φορτίο και 2.200 Κgr το εμπορευματοκιβώτιο)».

Σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο, το ίδιο βράδυ (4/7/2011) έγινε επιβεβαίωση της παραμόρφωσης από τον συνταγματάρχη (ΥΠ) Γεωργιάδη Γεώργιο και τον διοικητή ΔΝ/ΓΕΕΦ πλοίαρχο Ιωαννίδη Αντρέα και ενημερώθηκε σχετικά η ιεραρχία του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς.

Την επομένη, 5 lουλίου 2011, σε σύσκεψη υπό τον παραιτηθέντα υπουργό Άμυνας Κώστα Παπακώστα δοθήκαν οδηγίες για συγκρότηση ομάδας εμπειρογνωμόνων και την υποβολή έκθεσης, η οποία να καλύπτει το σύνολο των θεμάτων ασφαλείας του συγκεκριμένου φορτίου.

Όπως αναφέρεται στο έγγραφο, οι εμπειρογνώμονες μετέβησαν στη βάση στις 6 Ιουλίου και, μεταξύ άλλων, διαπίστωσαν ότι:

• Εντός του εμπορευματοκιβωτίου υπήρξε ανάφλεξη υλικών και δημιουργήθηκε έκρηξη.
• Οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται εντός των εμπορευματοκιβωτίων είναι ΑΠΑΓΟΡΕΥΤΙΚΕΣ (σ.σ. τα κεφαλαία είναι του συντάκτη του εγγράφου) για φύλαξη πυρίτιδας.
• Οι ζημιές που υπήρξαν ήταν οι μικρότερες που μπορούσαν να δημιουργηθούν και αυτό περισσότερο βασίστηκε σε θέμα τύχης.
• Οι αποθηκευμένες πυρίτιδες αναμφίβολα έχουν αλλοιωθεί και αποσταθεροποιηθεί.
• Η έκρηξη ήταν αρκετά ισχυρή διότι το εμπορευματοκιβώτιο, βάρους 10,5 τόνων μετακινήθηκε περίπου 30 cm από την αρχική του θέση σε δυο κατευθύνσεις.

Με δεδομένες της παραπάνω διαπιστώσεις, οι εμπειρογνώμονες πρότειναν, μεταξύ άλλων:

• Την άμεση τοποθέτηση συστήματος συνεχούς κατάβρεξης με θαλασσινό νερό της στοιβάδας με τα εμπορευματοκιβώτια με σκοπό τη μείωση της θερμοκρασίας εντός αυτών.
• Την άμεση μετακίνηση του εκραγέντος εμπορευματοκιβωτίου με σκοπό τον περαιτέρω έλεγχο αυτού.
• Τη λήψη πολιτικής απόφασης για έναρξη καταστροφής, με μέριμνα της Εθνικής Φρουράς, των πυρίτιδων, σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία από τον ΟΑΣΕ (ΟSCΕ).
• Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η λήψη άμεσης απόφασης για έναρξη καταστροφής, τα εμπορευματοκιβώτια που περιέχουν πυρίτιδα (σύνολο 81) να εκκενωθούν και οι πυρίτιδες να στοιβαχθούν σε υπόστεγα ή αποθήκες για να μην υπάρχουν υψηλές θερμοκρασίες.
• Τον καθαρισμό του χώρου γύρω από τα κοντέινερ για την αποφυγή του κινδύνου πυρκαγιάς.

Σύμφωνα με την εφημερίδα «Φιλελεύθερος», από τα μέτρα που προτάθηκαν το μόνο που έγινε ήταν οι ρίψεις θαλασσινού νερού. Την εντολή για διάθεση ενός βυτιοφόρου οχήματος προς τη βάση υπέγραψε ο υπαρχηγός Σάββας Αργυρού ο οποίος, όπως γράφει η εφημερίδα, μόλις δύο ημέρες πριν την μοιραία έκρηξη διαβεβαίωνε τον υπουργό Άμυνας ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας για την κατάσταση στη ναυτική βάση.

Διαβεβαιώσεις για απόδοση ευθυνών

Ο νομικός Πόλυς Πολυβίου, τον οποίο διόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο για να διερευνήσει τις συνθήκες που οδήγησαν στην τραγωδία στη ναυτική βάση, δήλωσε ότι θα διεξαχθεί έρευνα σε βάθος, για να διαπιστωθούν τα γεγονότα όπως ακριβώς έγιναν και για να καταλογισθούν ευθύνες, όπου υπάρχουν.

Σε δηλώσεις του στο ΡΙΚ, ο κ. Πολυβίου είπε πως το πόρισμα θα εκδοθεί μέχρι τον επόμενο Οκτώβριο, τονίζοντας ότι είναι πρόδηλο πως υπάρχουν ευθύνες και αν διαπιστωθούν ποινικές ευθύνες θα τις παραπέμψει στον Γενικό Εισαγγελέα. Δήλωσε δε αποφασισμένος να καταλογίσει τις πολιτικές ευθύνες, ώστε αυτοί που ευθύνονται να παραιτηθούν ή να παυθούν.

Η έρευνα, διαβεβαίωσε, θα καλύψει τα πάντα και θα φθάσει έως το γραφείο του Προέδρου της Δημοκρατίας, κατ' εντολή του ιδίου του Δημ.Χριστόφια.

Μετρήσεις στην ατμόσφαιρα

Την ίδια ώρα, οι πρώτες αναλύσεις των δειγμάτων από την περιοχή γύρω από τη ναυτική βάση δεν κατέδειξαν την ύπαρξη ποσοτήτων μολύβδου, κάτι για το οποίο το υπουργείο Υγείας της Κύπρου ανησυχούσε.

«Τα πρώτα δείγματα δείχνουν ότι στην περιοχή υπάρχει διάσπαρτη η ουσία του σιδήρου με ελάχιστη περιεκτικότητα χαλκού που δεν εμπνέουν ανησυχία, καθώς είναι μη τοξικά» δήλωσε ο στο ΚΥΠΕ γενικός διευθυντής του υπουργείου, Διονύσης Μαυρονικόλας.

Το υπουργείο Υγείας θα αναμένει, όπως ανέφερε ο κ. Μαυρονικόλας, την ολοκλήρωση όλων των αναλύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη. Μέχρι στιγμής, οι μετρήσεις στην ποιότητα του αέρα καθώς και οι μετρήσεις για ραδιενέργεια δεν έχουν δείξει κάτι το ανησυχητικό. Ωστόσο, το υπουργείο προτίθεται να συνεχίσει τις έρευνες και τις μετρήσεις.

Newsroom ΔΟΛ