"Οι «βάρβαροι» εντός των πυλών..."

Της Ζέζας Ζήκου

Ο Τοκβίλ μάς έχει μάθει πως, όταν τα πράγματα βρίσκονται εκτός ελέγχου, τότε οι εξελίξεις προκύπτουν όχι επειδή κάποιος τις δρομολογεί, αλλά επειδή κανείς δεν μπορεί να τις αποτρέψει Απίστευτος όγκος κεφαλαίων, ο οποίος μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει σαν χιονοστιβάδα στην οικονομική καρδιά της Ευρώπης, έχει παιχτεί στο στοίχημα της αναδιάρθρωσης του χρέους της Ελλάδας και των λοιπών χωρών, εάν περί αυτού του προβλήματος όντως πρόκειται. Τη στιγμή αυτή, βέβαια, ουδείς μπορεί να στοιχηματίσει εάν πράγματι βρίσκεται σε εξέλιξη ένας νέος, ιδιότυπος «στρατηγικός πόλεμος» παλαιών και νέων οικονομικών δυνάμεων, με αφορμή την κρίση χρεών. Κατανοεί απολύτως, όμως, ποιος ενδεχομένως είναι ο κίνδυνος για τη θέση και το ρόλο της Ευρωζώνης στο μέλλον και, κυρίως, γιατί η Μέρκελ έχει χάσει τον ύπνο της...


Η αναδιάρθρωση του χρέους της Ελλάδας... είναι τόσο σίγουρη όσο ο θάνατος και οι φόροι. Σχεδόν οι πάντες πλέον πιστεύουν ότι η Ελλάδα θα γίνει η πρώτη χώρα της Ευρωζώνης που θα υποχρεωθεί να αναδιαπραγματευτεί την αποπληρωμή των οφειλών της με τους ιδιώτες πιστωτές της. Αν η Ελλάδα δεν μπορέσει να αποπληρώσει το χρέος που έχει εκδώσει, τα διαβόητα hedge funds, στα οποία ανήκουν τα CDS (Credit Default Swaps), θα βγουν αστρονομικά κερδισμένα. Οι «βάρβαροι» είναι εντός των πυλών! Και υπό τη σκιά των αστρονομικών spreads, που απειλούν να μας καταβαραθρώσουν στα Τάρταρα της οικονομικής χρεοκοπίας, η κυβέρνηση του Μνημονίου αναγγέλλει νέα επώδυνα μέτρα. Όμως, όσοι ακολουθούν αυτό το δρόμο αναλαμβάνουν συνειδητά το ρίσκο της κοινωνικής έκρηξης στο όνομα της αποτροπής μιας οικονομικής χρεοκοπίας. Στην πράξη, δεν αποκλείεται να οδηγήσουν και στα δύο, καθώς είναι αδύνατον η Ελλάδα να σηκώσει για πολύ ακόμη το βάρος της εξυπηρέτησης ενός τόσο συντριπτικού χρέους, με τόσο συντριπτικούς όρους.

Η Ελλάδα έχει χάσει την εμπιστοσύνη των δανειστών της, κάτι που δεν συμβαίνει σήμερα σε καμία σχεδόν βαλκανική, καυκάσια ή λατινοαμερικανική χώρα. Όλο και περισσότεροι συμφωνούν ότι αυτή η κυβέρνηση αδυνατεί να σταματήσει την πορεία της χώρας προς μια νέα εθνική καταστροφή. Η αναδιαπραγμάτευση του δημόσιου χρέους είναι περίπλοκη υπόθεση και, αν αποτύχει, ο σεισμός που θα προκληθεί στις ετοιμόρροπες τράπεζες θα είναι καταστροφικός.

Οι ξένες δυνάμεις εξακολουθούν να προ ετοιμάζονται συστηματικά για την αποτυχία μας. Τι κάνουμε για να τους διαψεύσουμε; Τι κάνουμε για να μην γίνουμε μια χώρα βαλκανική με μέσο μισθό των 300 ευρώ, ανεργία στο 30% και μαζική μετανάστευση στο εξωτερικό; Όλα τα εξαγγελθέντα προγράμματα στα οποία προσπάθησε να οχυρωθεί η κυβέρνηση του Μνημονίου αποδείχτηκαν συνθήματα κενά –και πρωτίστως ύπουλα–, εύκολη λεία για τις αγορές. Γιατί οι αγορές έχουν κάτι κοινό με το έγκλημα: Προηγούνται πάντα των διαλυμένων θεσμών.

Η μεγάλη κρίση, ένα «1929» με αναλογίες και διαφορές από το πρωτότυπο, είναι εδώ. Οι κρίσεις του 20ού αιώνα οδήγησαν, ευθέως ή εμμέσως, σε θεαματικές μεταλλαγές όχι μόνο των πολιτικών ισορροπιών, αλλά και του περιεχομένου των πολιτικών διακηρύξεων. Η «κρίση του αιώνα» που βιώνουμε μπορεί να αντιμετωπιστεί ως ευκαιρία για να ασχοληθούμε με την ουσία της πολιτικής και να απορρίψουμε το δίλημμα που έθεσε χωρίς αιδώ ο πρωθυπουργός ως φλέγον αξιακό ζήτημα της «σωτηρίας» της χώρας. Τότε σημειώθηκαν γεωπολιτικές αλλαγές. Τώρα οι αξίες καταστρέφονται. Αλλά η καταστροφή είναι μεγαλύτερη. Γιατί τα hedge funds των Σόρος, Πόλσον και λοιπών... είναι πολλαπλάσια.

Η απαίτηση της τρόικας για εκποίηση εθνικής περιουσίας ήταν ιταμή ως προς την εκφορά της. Αλλά αναμενόμενη και σύννομη ως προς την ουσία της. Η εκχώρηση περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού κράτους, προς κάλυψη του χρέους, προβλέπεται στο Μνημόνιο που εψήφισε η Βουλή τον περασμένο Μάιο. Αυτή και άλλες αναλόγως βαριές δεσμεύσεις έχουν ισχύ νόμου και περιέχονται έκτοτε σε όλες τις αναθεωρήσεις («επικαιροποιήσεις») του Μνημονίου, τις οποίες υπογράφει ο υπουργός Οικονομικών.

Το σοκ, ωστόσο, παραμένει. Μόνο τώρα, ένα χρόνο σχεδόν μετά την επιβολή του Μνημο νίου, οι Έλληνες πολίτες αντιλαμβάνονται έναντι ποίων όρων συνήφθη το δάνειο σωτηρίας των 110 δις. Τώρα αντιλαμβάνονται ότι με το χρέος έχει υποθηκευτεί το μέλλον των νεότερων γενεών και η ίδια η εθνική κυριαρχία. Τώρα αντιλαμβάνονται ότι η έξοδος από τον επαχθή δανεισμό δεν θα είναι ούτε σύντομη ούτε εύκολη, ότι η σοβούσα κρίση δεν είναι οξεία και παροδική, αλλά χρόνια και συστημική. Και ότι είναι εξαιρετικά οδυνηρό το αποτέλεσμα της θεραπείας που εφαρμόζεται.

Το πρόβλημα στην παρούσα φάση είναι, και πάλι, η ανειλικρίνεια. Ανειλικρίνεια διαρκής της εξουσίας προς το λαό – είτε με απροκάλυπτα ψεύδη είτε με κρίσιμες αποσιωπήσεις και συγκαλύψεις είτε με ωμά διλήμματα. Και πάντως ποτέ, σε καμία περίπτωση, η εξουσία δεν έχει εκθέσει στο λαό όλα τα δεδομένα και όλες τις δυνατές λύσεις για την αποφυγή της συντριβής...