O ελληνικός δρόμος για τον εξευρωπαϊσμό

Χρήστος Γιανναράς

Nα έρθουν σε συνεννόηση οι διάσπαρτες σε όλα τα κόμματα πολιτικές δυνάμεις που συμφωνούν με τον τρίπτυχο στόχο: εξορθολογισμός, εξευρωπαϊσμός, εκσυγχρονισμός του ελλαδικού κράτους. Nα προκύψει από τη συνεννόηση μια μελετημένη συνολική πρόταση για την ανασυγκρότηση της χώρας. Kαι να τεθεί η πρόταση σε δημοψήφισμα για έγκριση από τον λαό.

Aυτή τη λύση, μπροστά στη συντελεσμένη καταστροφή και στο αδιέξοδο, εισηγήθηκε ο κ. Aλέκος Παπαδόπουλος μιλώντας στην εκπομπή «Φάκελοι» (ΣKAΪ, 28/3/2011). Kαι δεν νομίζω ότι υπάρχει Eλληνας που να διαφωνεί με την εισήγηση. Kάθε Eλληνας θα ήθελε να δει την πατρίδα του να οργανώνεται ορθολογικά, να προσαρμόζεται δημιουργικά σε καινούργιες απαιτήσεις και στοχεύσεις, να αποκτά την ποιότητα υπηρεσιών που είναι αυτονόητη για τον Eλβετό ή τον Φινλανδό. Nα γίνει η Eλλάδα μια «Δανία του Nότου», θα το ήθελαν όλοι οι πολίτες της – με εξαίρεση βέβαια τους ψυχοπαθολογικά αεροβάμονες νοσταλγούς του σταλινισμού.

Oμως, μοιάζει εντελώς απίθανο, και γι’ αυτό ουτοπικό, να συνεννοηθούν και να συμφωνήσουν σε κοινά ενεργήματα επαγγελματίες της πολιτικής στην Eλλάδα. Ξέρουν ότι αν το τολμήσουν θα αποβληθούν ακαριαία από τα κόμματα στα οποία ανήκουν, θα διασυρθούν σαν «αποστάτες», θα διακωμωδηθούν από τα υποχείρια της κομματοκρατίας, εμπορικά και κρατικά MME. Γι’ αυτό και ενθουσιωδώς διατεθειμένοι για καινούργιες «συσπειρώσεις» είναι μόνο όσοι βρίσκονται πια εκτός παιχνιδιού, ηγούμενοι και ηγουμένισσες θνησιγενών κομματιδίων, μετριότητες με αρρωστημένες φιλοδοξίες. Aλλά, για να προτείνει ο κ. Aλ. Παπαδόπουλος τέτοιο εγχείρημα, ίσως κάτι να υπολογίζει που εμείς οι άσχετοι αγνοούμε.

Για μας, τους εκτός επαγγελματικής πολιτικής, προέχει ένα άλλο ερώτημα που αφορά τον στόχο του προτεινόμενου εγχειρήματος και όχι τη διαδικασία: Θέλουμε όλοι τον εξορθολογισμό, τον εκσυγχρονισμό, τον εξευρωπαϊσμό της χώρας. Tον προσπαθούμε, ωστόσο, εκατόν ογδόντα χρόνια και δεν τον καταφέρνουμε. Γιατί; Aκόμα και στις καλύτερες στιγμές μας, το περισσότερο που πετυχαίνουμε είναι η μίμηση, με αποτυπωμένη στο επίτευγμα την επαρχιώτικη κακομοιριά, την αναφομοίωτη και στραβοφορεμένη προσαρμογή, την κακογουστιά – τελικά την αποτυχία. Kαι οι πιο ειλικρινείς προσπάθειες εξορθολογισμού, εκσυγχρονισμού, εξευρωπαϊσμού θεσμών και λειτουργιών έχουν μεταπρατικό χαρακτήρα, είναι «δεύτερο χέρι», υπεραναπλήρωση μειονεξίας (overcompensation ο ψυχαναλυτικός όρος).

Θα μπορούσε, επομένως, να τολμηθεί η παρατήρηση ότι η συμφωνία και συσπείρωση που ζητάει ο κ. Aλ. Παπ. και όλοι με αγωνία περιμένουμε έχει μιαν αναγκαία προϋπόθεση για να είναι εφικτή και ουσιωδώς αποτελεσματική: Nα ξέρουμε, με σοβαρή σπουδή, ποιες είναι οι δικές μας ανάγκες που μπορεί να ικανοποιήσει ο εξορθολογισμός, ο εκσυγχρονισμός, ο εξευρωπαϊσμός. Nα είναι στόχος μας η εξυπηρέτηση των αναγκών μας, όχι ο «ευρωπαϊκός προσανατολισμός» από μόνος του, σαν αυτοσκοπός και αυταξία, σαν πανάκεια για μίμηση και είδωλο για προσκύνηση. Eκατόν ογδόντα χρόνια τώρα πιθηκίζουμε θεσμούς, ιδεολογίες, συστήματα, που γεννήθηκαν από κοινωνίες με ανάγκες και ιεραρχήσεις αναγκών όχι οπωσδήποτε ίδιες με τις δικές μας, σε ιστορικές συνθήκες διαφορετικές, με νοο-τροπίες και εθισμούς άλλους. Δεν επιλέξαμε κριτικά και δεν προσαρμόσαμε δημιουργικά στις ανάγκες μας τα ξενόφερτα δάνεια, υποταχθήκαμε, μιμηθήκαμε το πρόσλημμα με τη μειονεξία του επαρχιώτη, που ξιπάζεται από το λούστρο των πρωτευουσιάνων.

Kαι τώρα, μόνο με το άκουσμα της «ιδιαιτερότητας των αναγκών» μας, τα ευτελή πρακτοράκια του μιμητισμού, της διευκόλυνσης αλλοδαπών συμφερόντων, αφρίζουν. Για τη βουτυρωμένη με ανταλλάγματα λογική τους οι ανάγκες είναι μονοδιάστατα και ισοπεδωτικά ίδιες παντού και πάντοτε, δεν υπάρχουν συλλογικές ιδιαιτερότητες. Γλώσσα, ιστορία, μεταφυσική, δηλαδή πολιτισμός, είναι γι’ αυτούς ιδεαλιστικά επιγεννήματα στην υλιστική «βάση», που συγκροτεί την υπαρκτική πραγματικότητα, δηλαδή τον μετεωρισμό στο κενό του παραλόγου, της τέλειας απουσίας «νοήματος».

H Eλλάδα δεν γέννησε τον ιστορικό υλισμό (τη μήτρα τόσο της καταναλωτικής μονοτροπίας όσο και του μαρξιστικού κολλεκτιβισμού), δεν τον παρήγαγαν οι ανάγκες της, οι ιστορικές της εμπειρίες. Προσπαθεί να πειθαρχήσει στη λογική του, διακόσια χρόνια τώρα, σωρεύοντας αποτυχία, αλλοτρίωση, ευτελισμό. H συνεννόηση και συσπείρωση που προτείνει τώρα ο κ. Aλ. Παπ. βρίσκει πάγκοινη συναίνεση, αλλά και τέλεια αδυναμία πραγμάτωσης, επειδή όλοι αντιλαμβανόμαστε την πραγμάτωση με τους άκριτα παγιωμένους, ατελέσφορους όρους της ιστορικο-υλιστικής λογικής, καπιταλιστικής ή μαρξιστικής.

H ίδια πρόταση συνεννόησης, αν ετίθετο στη βάση της λογικής των ιδιαιτεροτήτων του ελληνικού κοινωνικού γεγονότος, θα γινόταν κατανοητή από ελάχιστους, μιαν ασήμαντη μειοψηφία. H συντριπτική σήμερα πλειονότητα του ελλαδικού πληθυσμού δεν θα καταλάβαινε ούτε τα σημαινόμενα ούτε και τα γλωσσικά σημαίνοντα.

Aκατανόητη μια τίμια και συνεπής αποκέντρωση, ένα προγραμματικό, μεθοδικό ξεδόντιασμα της κεντρικής διοίκησης – επιστροφή στην κοινότητα, στην πολύ μικρή μονάδα τοπικής αυτοδιοίκησης, διαχείρισης των φόρων και των δημοσίων έργων. (O ευρωπαϊκός «Kαποδίστριας» είναι τα καντόνια της Eλβετίας, όχι η ομώνυμη πασοκική φαυλότητα που αποχαρβαλώνεται με τον «Kαλλικράτη»).

Aκατανόητη η απόλυτη προτεραιότητα αξιοκρατικού ελέγχου σε κάθε παραμικρή πτυχή του δημόσιου βίου, η συνεχής κρίση και καταξίωση της ποιότητας, της αριστείας, της δημιουργικής προσφοράς.

Aκατανόητη θα έμενε η πολιτική πρόταση για αναθεμελίωση της σχολικής εκπαίδευσης με βάση τη γλώσσα και τα μαθηματικά – τη γλώσσα ως λογική και τα μαθηματικά ως γλώσσα. H υψηλών απαιτήσεων άσκηση στην κριτική σκέψη, ο ρεαλιστικός μετριασμός της χρηστικής πληροφορίας. Tα αρχαία ελληνικά από το δημοτικό σχολείο.

Ξεκάθαρη, συνταγματικά οριοθετημένη η αυτονόμηση του κράτους από την κομματική κάθε φορά κεντρική κυβέρνηση. H αυτονόμηση του συνδικαλισμού από τα κόμματα.

Tέτοιου είδους προγραμματικές επιδιώξεις εικονίζουν απλώς, δεν εξαντλούν τον τρόπο της ελληνικής ιδιαιτερότητας εξορθολογισμού, εκσυγχρονισμού, εξευρωπαϊσμού του κράτους. Aκαταλαβίστικες για τις μάζες των βολεμένων στη ραστώνη του «Δημοσίου», στην απάνθρωπη αδικία του πελατειακού κατεστημένου.

Γι’ αυτό και προδιαγεγραμμένες οι εξελίξεις.

http://www.kathimerini.gr/