Όταν η Naomi Klein συνάντησε τον Τόμσεν και την τρόικα

Του Σπύρου Τζόκα*

Πρόσφατα είχα την τύχη να διαβάσω το εξαίρετο βιβλίο της Καναδής δημοσιογράφου Naomi Klein με τίτλο «Το δόγμα του Σοκ». Στο βιβλίο αυτό αναλύεται εκτενώς και περιγράφεται η εφαρμογή των θεωριών της Σχολής του Σικάγου, μιας νεοφιλελεύθερης σχολής με στοιχεία ολοκληρωτισμού, ιδρυτής της οποίας ήταν ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο αυτό, Milton Friedman. Οι θεωρίες της σχολής αυτής είχαν κυοφορήσει από τη ναζιστική Γερμανία, όπου μετά το σοκ ακολουθούσε το δέος.
Οι θεωρίες αυτές στοχεύουν στην επιβολή βάρβαρων αντιλαϊκών μέτρων, στη βίαια αφαίρεση εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων, στην ανάκληση κεκτημένων δικαιωμάτων με αγώνες και θυσίες, στην κρατική απορρύθμιση, στις άκρατες ιδιωτικοποιήσεις, στην παραχώρηση δημόσιου χώρου, στην κατάργηση των συστημάτων πρόνοιας, στην περικοπή των κοινωνικών δαπανών και άλλα. Η καταστροφή κάθε κοινωνικής κατάκτησης και η συνακόλουθη πτωχοποίηση των λαϊκών στρωμάτων έχουν απώτερο στόχο τη δημιουργία μιας κινέζικου τύπου «ανάπτυξης» που θεμελιώνεται στην πάμφθηνη ελαστικοποιημένη εργασία, στην καταστροφή του περιβάλλοντος και σε ένα δημόσιο τομέα που θα παρέχει κοινωνικές υπηρεσίες αμερικανικού τύπου.(1)
Η συνταγή φαίνεται ίδια και απλή, αλλά χρειάζεται κάποιους να κάνουν τη βρώμικη δουλειά: πρέπει να δημιουργηθεί μια υποτιθέμενη κρίση που μπορεί να σκηνοθετηθεί μετά από συρράξεις, καταστροφές, οικονομικά αδιέξοδα και λοιπές τέτοιες καταστάσεις. Τότε οι χώρες που υφίστανται αυτή την κρίση ή καλύτερα οι κυβερνήσεις των χωρών αυτών αντάμα με τους αργυρώνητους και εξωνημένους του Τύπου κινδυνολογούν ασύστολα και τρομοκρατούν τον λαό, ότι πλησιάζει το τέλος του, ότι τα δεινά του τώρα αρχίζουν, ότι καταρρέει το αξιακό σύστημα και κλυδωνίζεται η ύπαρξη του. Με άλλα λόγια καλλιεργούν την απόλυτη ανασφάλεια. Σας θυμίζουν κάτι οι φράσεις «περί χρεωκοπίας της χώρας», «περί Τιτανικού που βουλιάζει» ή «περί της χώρας σε εντατική». Σας θυμίζουν κάτι οι υπόγειοι ψίθυροι ότι οι μισθωτοί θα χάσουν τους μισθούς τους, οι συνταξιούχοι τη σύνταξη τους, οι μικροαποταμιευτές τις καταθέσεις τους. Σας θυμίζει κάτι η καθημερινή πλύση εγκεφάλου από τα ΜΜΕ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η κινδυνολογία και ο εκβιασμός τις παραμονές των περιφερειακών και δημοτικών εκλογών: όταν είδαν ότι τα πράγματα ήταν δύσκολα ξεκίνησαν μια απίστευτη κινδυνολογία και τρομοκρατία με στόχο να μετατρέψουν την ψήφο του Λαού. Πρώτος ο πρωθυπουργός με διάγγελμα, στη συνέχεια ο διευθυντής του ΔΝΤ, στη συνέχεια οι εκπρόσωποι της Ε.Ε και της ΕΚΤ.

Η δράση πρέπει να είναι άμεση, ακαριαία και να παρακολουθεί την τρομοκρατία. Δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί ούτε για μια στιγμή το όπλο του αιφνιδιασμού. Το «σοκ και δέος» είναι κυριολεκτική και όχι μεταφορική έννοια. Η σωτηρία της χώρας αναλαμβάνεται εργολαβικά. Οι εργολάβοι, όμως, δεν έχουν απεριόριστο χρόνο, αλλά αντιθέτως η δουλειά πρέπει να γίνει γρήγορα, πριν συνέλθει ο λαός και καταλάβει τι του συμβαίνει. Η οργή πρέπει να εναλλάσσεται με φόβο και η αγανάκτηση με ανασφάλεια. H συνταγή αυτή του ΔΝΤ εφαρμόστηκε ευλαβικά στη Λατινική Αμερική και οδήγησε σε «λαμπρά» αποτελέσματα: μείωση μισθών και εισοδημάτων, θεαματική αύξηση της ανεργίας και της φτώχειας, κλείσιμο επιχειρήσεων και ύφεση της οικονομίας, ιδιωτικοποιήσεις και εκποίηση δημοσίων εκτάσεων. Η ίδια συνταγή και στην πατρίδα μας, η για μια ακόμη φορά βίαιη μεταφορά κεφαλαίου προς τους ισχυρούς. Οι ισχυροί οι οποίοι επωφελούνται από τα ελλείμματα του κράτους, καθώς τα καλύπτουν με δάνεια επαχθή, οι ισχυροί που οι τράπεζες τους είχαν 300 δισ. κέρδη την πενταετία 2004-2009, 500 δισ. οι off shore εταιρείες τους και πάνω από 60 δισ. τα χρηματιστηριακά τους αεριτζήδικα κόλπα. Οι ισχυροί που διαθέτουν καταθέσεις πάνω από 200 δισ. σε ελβετικές τράπεζες.
Και είναι γνωστό και αποδεδειγμένο ότι το οικονομικό πρόβλημα της χώρας μας θα λυνόταν αποτελεσματικά, αν επιβάλλονταν μια απλή φορολογία της τάξης του 10% στα χαρτοφυλάκια των μετοχών και των ομολόγων των εχόντων. Ουδείς θα πείραζε τα εισοδήματα τους, τα τιμαλφή τους, τα σπίτια τους. Μόνο το 10% από τα προαναφερθέντα. Με τους πιο πρόχειρους υπολογισμούς το συνολικό ποσό που θα εισέπραττε το κράτος θα άγγιζε τα 50 δισ., με τη φορολογία του 10% τουλάχιστον των 500 δισ. Έτσι και αλλιώς όλοι γνωρίζουν, μυημένοι και αμύητοι, ότι ο πλούτος και στη χώρα μας είναι άνισα κατανεμημένος.
Έτσι, λοιπόν, λειτούργησαν και συνεχίζουν να λειτουργούν τα πράγματα και στην πατρίδα μας. Η πατρίδα μας με την υπογραφή της κατοχικής σύμβασης που την ονομάζει «μνημόνιο» παραμένει υποτελής και υπόχρεη, «πεδίο βολής φθηνό», έρμαιο της απληστίας των τοκογλύφων, των ισχυρών του χρήματος, των δανειστών που γυρεύουν πίσω τα λεφτά τους. Είναι γνωστή η τακτική τους: υποτιμούν σήμερα τη χώρα μας για να την αγοράσουν τζάμπα αύριο ή διαφορετικά «θέλετε να σώσετε τη χώρα σας; Ξεπουλήστε την!». Αυτό, εξάλλου, αναγράφεται στη δανειακή σύμβαση και προσφάτως, την αποφράδα 12 Φλεβάρη, υπαγορεύθηκε και από την τρόικα, με τρόπο που θύμιζε αποικιακό καθεστώς. Η δήλωση ήταν σαφής: πουλήστε τη χώρα σας, για να ξεχρεώσετε!
Η δυσχερής αυτή θέση στην οποία έχει περιέλθει όχι μόνον το ελληνικό κράτος και οι πολίτες του αλλά και ολόκληρο το ελληνικό έθνος δεν είναι μόνον οικονομική, είναι κοινωνική, πολιτιστική και στο βάθος πολιτική. Παράλληλα, η χώρα βρίσκεται σε δυσχερή θέση: πρώτον, στον τομέα της εθνικής ασφάλειας και της εθνικής ανεξαρτησίας, δεύτερον, στον ηθικό τομέα, λόγω της δυσφήμισης της χώρας ως χώρα διαφθοράς και αμοραλισμού και τρίτον, στον τομέα των διεθνών σχέσεων, στο ότι η Ελλάς μπορεί να εξελιχθεί πιθανή θρυαλλίδα η οποία θα καταστρέψει δήθεν το ευρώ και ως εκ τούτου την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε). Και το χειρότερο είναι ότι το Μνημόνιο, το οποίο έχει υπογράψει η ελληνική κυβέρνηση, του οποίου οι όροι είναι επαχθέστεροι από τους αποικιακούς όρους δανεισμού της χώρας που είχε επιβάλλει ο ΔΟΕ το 1898, ορίζει και περιορίζει την οικονομική πολιτική μας με κανόνες και τρόπους οι οποίοι δεν φαίνεται να οδηγούν σε λύση αυτού του άγους.
Στη δύσκολη αυτή συγκυρία κάποιοι πλουτίζουν, όπως οι μαυραγορίτες στην κατοχή, οι θυσίες του ελληνικού λαού μετατρέπονται σε τεράστια κέρδη για τους τοκογλύφους-κερδοσκόπους και δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα.
Το πιθανό σενάριο για τις μελλοντικές εξελίξεις, το οποίο προκαλεί ρίγη τρόμου στην ελληνική κυβέρνηση και αποφεύγει οποιαδήποτε αναφορά σε αυτό, προβλέπει την αδυναμία αναχρηματοδότησης του ελληνικού χρέους όταν το 2012 η ελληνική κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να προσφύγει στις χρηματοπιστωτικές αγορές και συγκεκριμένα στις αγορές ομολόγων. Το συγκεκριμένο σενάριο μπορεί να συμβεί, κατ’ αρχάς, ανεξάρτητα από την επίτευξη ή όχι των στόχων του Μνημονίου. (2) Παρότι όμως πλέον φαντάζει, εξ αντικειμένου, ως το πιθανότερο σενάριο, αυτό που προβλέπει την αδυναμία υλοποίησης των στόχων που έχουν τεθεί από το Μνημόνιο, εντούτοις το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης συνεχίζει να επιμένει σε μια αδιέξοδη και αναποτελεσματική οικονομική πολιτική.

(Το β' μέρος στο φύλλο της Τρίτης)

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Φωτόπουλος Τ. , Η Θατσεροποίηση της Ελλάδας και η Αριστερά, Ελευθεροτυπία, 29 - 1 - 2011
2. Montnly Review, Δημόσιο χρέος, Κ. Μελάς, Ν. Μπινιάρης, τχ. 69

* Ο Σπύρος Τζόκας είναι πρώην δήμαρχος Καισαριανής, πανεπιστημιακός


http://www.avgi.gr/