Ο Βενιζέλος και το «μεγάλο κόλπο» της αναδιάρθρωσης

Ο «κώδικας Βενιζέλου» και το αποκωδικοποιημένο μήνυμά του

Του Πάνου Παναγιώτου* 

Πολλές αλήθειες είναι κρυμμένες σε δηλώσεις ανώτατων πολιτικών αξιωματούχων και χρειάζεται πάντα μία προσεκτική δεύτερη ανάγνωση προκειμένου να τις εντοπίσει κανείς. Η αίσθησή μου είναι πως οι τελευταίες δηλώσεις Βενιζέλου στα Νέα κρύβουν δύομεγάλες αλήθειες για την εξέλιξη της υπόθεσης «ελληνική κρίση» σχετικά με τον τρόπο που θα πραγματοποιηθεί η «αξιοποίηση» της περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου και αναφορικά με τοπραγματικό σχέδιο της κυβέρνησης, υπό την καθοδήγηση και τη στήριξη της Γερμανίας, για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Όσον αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις ο κ. Βενιζέλος αναφέρει χαρακτηριστικά (η υπογράμμιση από εμένα):

«Σχετικά με το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου ύψους πενήντα δισ. ευρώ που έχει αναγγείλει η κυβέρνηση είναιεθνική ανάγκη το δημόσιο χρέος να καταστείδιαχειρίσιμο. Για να επιτευχθεί αυτό, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, σεσυμφωνία με τους εταίρους μας και κατά τρόποαποδεκτό από τη διεθνή αγορά, που δυστυχώς έχει τοπάνω χέρι και αξιολογείται πάντα, τις πιο πολλές φορές, με σκληρό και κακόπιστο τρόπο.

(...) Χρειάζεται αποφασιστικότητα και ευρηματικότητα. Για παράδειγμα ο στόχος αυτός μπορεί να προωθηθεί όχι μόνο άμεσα, αλλά και έμμεσα, με χρηματοοικονομικές μεθόδους, μέσα από τις μετοχές ή τα ομόλογα μιαςεταιρείας που θα αναλάβει να διαχειριστεί ένα επιλεγμένο και "καθαρό" τμήμα της δημόσιας περιουσίας».

Η μετάφραση της παραπάνω πρότασης, κατά τη γνώμη μου, είναι η εξής:

Η κυβέρνηση εξετάζει την ίδρυση μίας ανώνυμης εταιρείας διαχείρισης του καλύτερου τμήματος της δημόσιας ελληνικής περιουσίας, το οποίο έστω ότι περιλαμβάνει ακίνητα. Αφού αποτιμηθεί το ύψος αυτών των ακινήτων, θα περάσουν στο ενεργητικό της εταιρείας ως μετοχικό της κεφάλαιο, δηλαδή θα μετοχοποιηθούν.

Έτσι, αν για παράδειγμα υπάρχουν ακίνητα ύψους 20 δισ. ευρώ, το μετοχικό κεφάλαιο θα μπορεί να είναι 2 εκατ. μετοχές των 1.000 ευρώ, όπου κάθε μετοχή θα αντιπροσωπεύει τμήμα κρατικής περιουσίας. Άπαξ και η περιουσία πάρει χρηματιστηριακή μορφή, είναι πολύ εύκολο να τη «διαχειριστεί» η κυβέρνηση χρησιμοποιώντας ένα από τα διαθέσιμα χρηματοοικονομικά προϊόντα.

Έτσι, με ένα swap, η κυβέρνηση θα μπορεί να ανταλλάξει μετοχές ύψους 20 δισ. ευρώ με ομόλογα ύψους 30 ή και 35 δισ. ευρώ (haircut), με ένα συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης, στο οποίο θα ορίζονται οι όροι ανταλλαγής μετοχοποιημένης κρατικής περιουσίας με ομόλογα τα οποία έχουν στην κατοχή τους οι ιδιώτες επενδυτές ή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η μείωση του χρέους τότε, αλλά και η «αξιοποίηση» της δημόσιας περιουσίας, θα μπορεί να γίνει μέσα σε πολύ πιο σύντομο χρονικό διάστημα απ' όσο υπολογίζεται σήμερα, καθώς οι ταχύτητες στη χρηματιστηριακή οικονομία είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές στην πραγματική οικονομία.

Αν, δηλαδή, η κυβέρνηση ήθελε να αξιοποίηση τη δημόσια περιουσία μέσω, για παράδειγμα, της εκμίσθωσης των ακινήτων, τότε θα χρειαζόταν πολλά χρόνια προκειμένου τα μισθώματα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά χρέους. Ένα swap εκμίσθωσης θα περιλάμβανε υψηλό επιτόκιο και υψηλότερο κόστος απ' ό,τι ένα swap με χρηματιστηριακές αξίες, οι οποίες μάλιστα θα αντιστοιχούν σε «φιλέτα» δημόσιας περιουσίας με πολύ ευνοϊκές αρχικές αποτιμήσεις.

Ένας άλλος τρόπος «αξιοποίησης» θα ήταν οι μετοχές να χρησιμοποιηθούν ως ενέχυρο για την έκδοση ομολόγων, τα οποία και πάλι με ένα swap θα μπορούσαν να ανταλλαγούν με ομόλογα που αντιπροσωπεύουν υπάρχον ελληνικό χρέος.

Με αυτόν τον τρόπο η ελληνική κυβέρνηση θα μπορεί ναεπαναγοράσει παλιό χρέος πετυχαίνοντας ταυτόχρονα και haircut – όπως και στην παραπάνω περίπτωση –, δηλαδή αγοράζοντας το χρέος με έκπτωση, η οποία μπορεί να είναι της τάξης του 25%-35%, δεδομένου ότι τα 10ετή ομόλογα κυμαίνονται σήμερα στα 67 σεντς στο ευρώ και τα 30ετή στα 55 σεντς στο ευρώ (η αγοραία αξία τους είναι ήδη κατά 33% και 45% αντίστοιχα χαμηλότερη έναντι της ονομαστικής).

Οι όροι για όλα τα παραπάνω θα είναι αντικείμενοδιαπραγματεύσεων με τους δανειστές.

Σύμφωνα με πληροφορίες του XrimaNews.gr η κυβέρνηση ήδη εδώ και καιρό εξετάζει όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες της χρήσης ενός, αντίστοιχου με τα όσα περιγράφηκαν παραπάνω, swap κάτω από άκρα μυστικότητα.

***

Στο πρώτο μέρος του άρθρου παρουσιάστηκε η «αποκωδικοποίηση» των δηλώσεων του κ. Βενιζέλου στα Νέα, όσον αφορά το τμήμα της «αξιοποίησης» της δημόσιας περιουσίας, με την ερμηνεία που δόθηκε να είναι ότι η κυβέρνηση εξετάζει την ίδρυση μίας ανώνυμης εταιρείας διαχείρισης του καλύτερου τμήματος της δημόσιας ελληνικής περιουσίας, το οποίο, αφού μετοχοποιηθεί, θα αποτελέσει το ενεργητικό της εταιρείας και στη συνέχεια θα γίνει αντικείμενο συναλλαγής με τους δανειστές, ενδεχομένως μέσω ενόςswap ή μέσω άλλων χρηματοοικονομικών εργαλείων.

Οι δηλώσεις του υπουργού στη συνέχεια αποκαλύπτουν ένα ακόμηκρυφό μήνυμα εξίσου μεγάλης σημασίας. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος (υπογράμμιση δική μου):

«Αναμένουμε ακόμη τη φυσιολογική - στατιστικήαναπροσαρμογή του μεγέθους του ΑΕΠ, που θααυξήσει τον παρονομαστή του κλάσματος του δημοσίου χρέους, ενώ η σταθεροποίηση της κατάστασης θα μας επιτρέψει να μιλήσουμε με πιο καλούς όρους με τους ιδιώτες – τράπεζες, επενδυτικά κεφάλαια, ταμεία – που είναι κομιστές του τμήματος εκείνου του δημοσίου χρέους που δεν έχει περιέλθει ακόμα στα χέρια των εταίρων μας στην ευρωζώνη και διεθνών θεσμών, όπως η ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Όλα φυσικά αυτά χρειάζονται ισχυρή πολιτική καικοινωνική στήριξη».

Τα κράτη συνομιλούν με τους κατόχους παλιού χρέους ότανξεκινούν διαπραγματεύσεις για την αναδιάρθρωσή του. Η διαπραγμάτευση γίνεται κατά κανόνα μέσω ενός «διαιτητή», που στην περίπτωση της Ελλάδας κατά πάσα πιθανότητα θα είναι το ΔΝΤ. Ο κ. Βενιζέλος αναφέρει ρητά ότι η σταθεροποίηση της κατάστασης θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να μιλήσει με καλύτερους όρους με τους δανειστές – όχι την Τρόικα αλλά όσους είναι κάτοχοι χρέους που «δεν έχει περιέλθει ακόμη» σε αυτήν.

Η φράση «καλύτεροι όροι», κατά την εκτίμησή μου, αναφέρεται στους όρους της διαπραγμάτευσης της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, η οποία λογικά θα γίνει μετά το 2013, μέσω τουΜόνιμου Μηχανισμού Στήριξης, σε μία διαδικασία στο κόστος της οποίας θα συμμετάσχουν και οι δανειστές, όπως έχει πειεπανειλημμένα η κυρία Μέρκελ.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό η Ελλάδα δεν θα προχωρήσει αυτοβούλως σε μία αναδιάρθρωση και αυτή δεν θα έχει αποτέλεσμαμόνο το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, αλλά θα συνοδεύεται από νέους όρους, στους οποίους θα πρέπει να συμφωνήσουν τα αντισυμβαλλόμενα μέρη.

Σε άρθρο μου λίγο μετά την υπογραφή του Μνημονίου είχα υποστηρίξει ότι η Τρόικα δημιούργησε έναν μηχανισμό μεταφοράςτμήματος του χρέους που ήταν ελεύθερο από εμπράγματες ασφάλειες και ενέχυρα από τους δανειστές προς αυτήν, με τη διαφορά ότι το νέο χρέος είναι επιβαρημένο με εμπράγματες ασφάλειες επί της ελληνικής δημόσιας περιουσίας.

Με αυτόν τον τρόπο τμήμα του «τοξικού» χρέους φεύγει από τιςτράπεζες και περιέρχεται στην Τρόικα, η οποία, όμως, εξασφαλίζεται από τη δανειακή σύμβαση, την οποία έχει υπογράψει με την Ελλάδα.

Ο κ. Βενιζέλος έρχεται 10 μήνες αργότερα να επιβεβαιώσει αυτήν τη διαδικασία, ξεκαθαρίζοντας πως, όταν αναφέρεται στους όρους με τους οποίους θα μιλήσουμε με τους δανειστές μας για το χρέος, αναφέρεται σε αυτό που «δεν έχει περιέλθει ακόμα στα χέρια των εταίρων μας στην ευρωζώνη και διεθνών θεσμών, όπως η ΕΚΤ και το ΔΝΤ».

* Χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής 

Από το XrimaNews (Part 1 και Part 2) via http://anemogastri.blogspot.com/