Το κοινωνικό σκηνικό αρχίζει να δίνει ενδείξεις ταξικού πολέμου...

Της Ζέζας Ζήκου

Aυτή η κυβέρνηση έχει στιγματιστεί ανεξίτηλα ως ανίκανη...

Το σήμερα είναι ήδη χειρότερο από το χθες και το αύριο προοιωνίζεται χειρότερο από το σήμερα. Για τους περισσότερους ανάμεσά μας το μέλλον προβάλλει μουγκό και αβέβαιο, ίσως και ζοφερό. Το κοινωνικό σκηνικό αρχίζει να δίνει και αυτό ενδείξεις ταξικού πολέμου. Η εργατική τάξη φτύνει αίμα και η μεσαία τάξη αποδεκατίζεται. Κι όσοι έσπευσαν να αγκαλιάσουν χωρίς αιδώ τον πρωθυπουργό του Μνημονίου, σαν τους ποντικούς σπεύδουν να εγκαταλείψουν τον «Τιτανικό» που βουλιάζει. Είναι δύσκολο να παρακολουθήσει κανείς τις εμετικές μεταμορφώσεις της πολιτικής που ακολουθεί το ηγετικό επιτελείο του Γιώργου Παπανδρέου. Ωστόσο, αυτό που προέχει είναι να αλλάξει η πολιτική του Μνημονίου, που έχει βαθύνει την οικονομική χρεοκοπία και την εθνική κηδεμονία της χώρας. Αποκομμένο από την ελληνική οικονομική πραγματικότητα, στερούμενο πολιτικής εμπειρίας, το οικονομικό επιτελείο της κυβερνήσεως, και ο κ. Παπακωνσταντίνου ειδικότερα, επέπεσαν επί των δημοσίων υπαλλήλων, των συνταξιούχων και της μεσαίας αστικής τάξης της χώρας. Υποστηρίζουν ορισμένοι ότι στην κατάσταση που είχε περιέλθει η Ελλάδα δεν υπήρχε άλλη λύση πέραν των επαχθών όρων του Μνημονίου. Αλλά η αποδοχή του Μνημονίου έπρεπε να συνδυαστεί με την ταυτόχρονη αναδιάρθρωση του χρέους και με αναπτυξιακή πολιτική. Το επιχείρημα «διάσωσης της χώρας» δεν θα μπορούσε να απολήξει διαφορετικά. Επαρχιώ τες του ευρωπαϊκού συστήματος, που υποδύονται τους κοσμοπολίτες, επέδειξαν πλήρη διαπραγματευτική ανεπάρκεια. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο εκσυγχρονισμός της μεσαίας τάξεως ήταν απολύτως αναγκαίος, αλλά έπρεπε να είναι σταδιακός. Η βιαιότητα του εγχειρήματος καταδεικνύει πόσο αποκομμένοι από την ελληνική οικονομική πραγματικότητα ήσαν οι αποδέκτες των όρων του Μνημονίου. Το ψεύδος ότι θα καταρρεύσουμε χωρίς την πλήρη εφαρμογή του Μνημονίου συνεχίζει να καλλιεργείται στο λαό. Όμως, ένα τέτοιο δίλημμα ουσιαστικά δεν υπάρχει, γιατί η χώρα ήδη τελεί «υπό χρεοστάσιο» από τον περασμένο Μάιο όταν οι διεθνείς κεφαλαιαγορές αρνήθηκαν να μας χρηματοδοτήσουν, με συνέπεια να μας επιβληθεί ο πολυμερής διεθνής οικονομικός έλεγχος και το διακρατικό δάνειο των 110 δις προκειμένου να εξοφλήσουμε τους δανειστές μας. Ήδη σημαντικά τμήματα της κοινωνίας εμφανίζονται οργισμένα και τείνουν να κυριαρχηθούν από διάθεση καταδίκης. Το χειρότερο είναι ότι ανιχνεύονται συνθήκες κοινωνικού μίσους, οι οποίες αν επικρατήσουν θα διαμορφώσουν περιβάλλον τυφλών συγκρούσεων. Ανησυχητική, δυσοίωνη η εικόνα φτώχειας. Ασφαλώς συγκυριακή, αλλά τούτη η συγκυρια κή εικόνα έρχεται να προστεθεί στη διαρκώς επεκτεινόμενη εικόνα των νεκρών μαγαζιών, στις άδειες βιτρίνες και στα ρυπαρά πεζοδρόμια. Στις δυσοίωνες εικόνες προστίθενται εξίσου δυσοίωνα μηνύματα: για απολυμένους, για επιχειρήσεις που κλείνουν, για κλάδους που φθίνουν. Ένας ιστορικός αποτόλμησε μια σύγκριση: Ο χειμώνας του 2011, υπό όρους, θα μείνει στις μνήμες των χορτάτων Ελλήνων του 21ου αιώνα σαν το σκληρό χειμώνα του ’41 του κατοχικού λιμού. Δεν θα δούμε λιμό, βέβαια. Κινδυνεύουμε να δούμε όμως πάλι το ξεχασμένο και απωθημένο φάσμα της φτώχειας, αυτό που είχε παρέλθει οριστικά από την αυτοσυνείδηση των μεσαίων στρωμάτων κατά τις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης. Το κοινωνικό συμβόλαιο της Μεταπολίτευσης, άλλωστε, στηρίχθηκε σε αυτή τη συνομολογία: ποτέ πια φτώχεια, ποτέ πια διχαστικές διακρίσεις, πολιτικές ή ταξικές. Τώρα, η απειλή της φτώχειας επιστρέφει, συνοδευμένη από υπόδηλες απειλές κοινωνικών αποκλεισμών και νέων ταξικών διαφορισμών. Αμφισβητείται το κοινωνικό συμβόλαιο μιας 35ετίας. Τα απειλούμενα πλήθη το αισθάνονται ίσως δεν το συνειδητοποιούν, δεν το αναλύουν, αλλά το αισθάνονται σε κάθε πόρο του δέρματός τους: η απειλή είναι υλική, βιοτική, δεν απειλούνται αορίστως πολιτικά οικουμενικά δικαιώματα. Εξ ου και οι όποιες αντιδράσεις θα είναι αντιδράσεις προς υπεράσπιση των υλικών θεμελίων του βίου, και θα είναι αντιδράσεις εν τω βάθει, υπαρξιακά πολιτικές. Δηλαδή, απρόβλεπτες, πέραν του παρόντος εννοιολογικού πλαισίου με το οποίο αντιλαμβανόμαστε το πολιτικό παιχνίδι. Οι ανορθόδοξες, απρόοπτες συμπεριφορές εμφανίζονται σαν εκρήξεις, αλλά δεν προέρχονται εκ του μηδενός, πηγάζουν από υπόγεια ή και επιφανειακά ρεύματα ιδεών, που κυκλοφορούν πολλά χρόνια τώρα, επηρεάζουν, διαμορφώνουν στάσεις, ιδίως στη νεολαία, ευεπίφορη και ευάλωτη στο καινούριο, στην υπέρβαση, στην ανυπακοή, στην αίρεση, στον οραματισμό, στη δημιουργία αλλά και στο μηδενισμό. Η συρρίκνωση του μέλλοντος, η διάχυση ενός μετανεωτερικού κυνισμού ντυμένου σαν πραγματισμού, ο προϊών αποκλεισμός λαϊκών και μικρομεσαίων στρωμάτων από το greek dream του αυτοδημιούργητου, η διαψευσμένη υπόσχεση της διαρκούς ευδαιμονίας, ο συστημικός αποκλεισμός των μαζών από το πολιτικό παιχνίδι ακόμη και σαν δυνατότητα φωνής, όλα αυτά τα, λίγο πολύ διεθνή, χαρακτηριστικά της άφωνης, απολιτικής μεταδημοκρατίας, συγκεράζονται με εγχώριες ιδιοσυστασίες, με την υποχώρηση της παραδοσιακής οικογένειας, με απίσχναση του παραγωγικού ιστού, με ξεθώριασμα ταυτοτήτων και αναπαραστάσεων. Συμποσούμενα και ανασυντιθέμενα δίνουν ένα δυνάμει εκρηκτικό κοινωνικό μείγμα, εγκαιροφλεγές, έτοιμο να αναφλεγεί αφορμής δοθείσης. Η ύφεση και η συνακόλουθη πτώση του βιο τικού επιπέδου επισωρεύονται επιβαρυντικές, σε ένα κοινωνικό σώμα του οποίου πλέον δεν γνωρίζουμε τις αντοχές, το όριο θραύσης.

http://www.epikaira.gr/