Ρεκόρ στις αγορές, κρίση στην πραγματική οικονομία

Του Γ. Νικολόπουλου

Όταν οι αγορές σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, καλό είναι να σκεφτόμαστε τα θεμελιώδη της οικονομίας και να ελέγχουμε αν αυτά δικαιολογούν την άνοδο. Χθές ο δείκτης Dow Jones ξεπέρασε για πρώτη φορά απο το 2008 τις 12.000 μονάδες. Βρίσκεται δηλαδή πολύ κοντά στο υψηλότερο σημείο όλων των εποχών που ήταν οι 13.930 μονάδες.

Στην πραγματικότητα χρειάζεται να ανέβει μόλις 16% για να φτάσει σε αυτό το επίπεδο. Ένα ποσοστό το οποίο σύμφωνα με τους περισσότερους ξένους αναλυτές θα καλυφθεί φέτος.
Την ίδια στιγμή ο δείκτης DAX των γερμανικών μετοχών ανέβηκε στις 7.184 μονάδες και απέχει μόλις 11% απο το υψηλότερο σημείο όλων των εποχών που ήταν οι 8.000 μονάδες. Και για αυτόν τον δείκτη οι χρηματιστηριακοί αναλυτές θεωρούν οτι θα ξεπεράσει το ρεκόρ του φέτος.
Η τιμή του χρυσού βρίσκεται κοντά στα υψηλότερα επίπεδα της, η τιμή του χαλκού ανεβαίνει καλπάζοντας προς αυτά, ο Διεθνής Οργαισμός Τροφίμων προειδοποιεί οτι οι τιμές των τροφίμων βρίσκονται σε τόσο υψηλά επίπεδα που απειλούνται κοινωνικές εξεγέρσεις λόγω πείνας σε δεκάδες χώρες που έχουν ώς βασική διατροφή το ρύζι (περίπου 4 δις άνθρωποι εξαρτώνται απο το ρύζι παγκοσμίως), το πετρέλαιο ξεπέρασε τα  100 δολάρια ανα βαρέλι και εξαιτίας της κρίσης στον αραβικό κόσμο προβλέπεται οτι θα ινηθεί γρήγορα ανδοδικά, οι τιμές των βασικών μετάλλων που χρησιμποποιούνται στη βομηχανία επίσης καλπάζουν.

Όλες οι αξίες βρίσκονται κοντά στα ανώτερα επίπεδα όλων των εποχών και συνεχίζουν να κινούνται ανοδικά.
Τι σημαίνει αυτό; Τεράστια κέρδη για τα χρηματιστήρια και τους επενδυτές των αγορών, νέα μπόνους και νέες υπερβολές για τους τραπεζίτες και τους χρηματιστές της Δύσης. Όμως φέτος, τα πράγματα δεν είναι ακριβώς όπως παλιά. Πέραν της επαγγελματικής αυτής ομάδας, στη Δύση επικρατεί η ανεργία και η φτώχεια. Οι κυβερνήσεις ακολουθούν αυστηρές πολιτικές λιτότητας και μάλιστα τις ενισχύουν νομοθετικά. Το χρέος πνίγει πολλές χώρες της Ευρώπης και φυσικά τις ΗΠΑ. Οι χρηματιστές πανηγυρίζουν, αλλά οι επιχειρηματίες όχι. Ούτε οι εργαζόμενοι, ούτε οι δημόσιοι υπάλληλοι, ούτε οι πολιτικοί της Δύσης, ούτε οι διεθνείς οργανισμοί. Προχθές ο επικεφαλής του ΔΝΤ Στρός Καν προειδοποίησε οτι οι κοινωνικές εντάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε πόλεμο.

Στο μεταξύ οι εξελίξεις στον Αραβικό κόσμο, έναν κόσμο πολύ κοντά μας, δεν μοιάζουν καθόλου καλές. Ο κίνδυνος διάχυσης της επανάστασης της Τυνησίας, μετά την Αίγυπτο και στις άλλες αραβικές χώρες, είναι πολύ πιθανός, αν όχι βέβαιος. Το ενδεχόεμνο επικράτησης ισλαμιστικών οργανώσεων σε κάποιες απο αυτές τις χώρες είναι μεγάλος. Αν αυτό συμβεί η Δύση δεν θα πρέπει να αισθάνεται καθόλου ασφαλής. Δεν είναι μόνο οτι ο έλεγχος του πετρελαίου και των οδών μεταφοράς του θα περάσει σε χέρια ισλαμιστών οι οποίοι δεν ξέρουμε πώς ακριβώς θα χειριστούν την κατάσταση και πώς θα επηρεαστεί η παγκόσμια οικονομία. Το μεγάλο πρόβλημα είναι οτι θα μεταβληθεί η στάση των χωρών αυτών έναντι της Δύσης και οτι θα ενισχυθεί σημαντικά ο θρησκευτικός φανατισμός με άγνωστες συνέπειες για την παγκόσμια ειρήνη.

Την ίδια στιγμή που οι αγορές πανηγυρίζουν για τα ρεκόρ κερδών, απελπισμένοι και εξαθλιωμένοι πληθυσμοί στην Ασία και την Αφρική, πεινάνε απο την αύξηση της τιμής του ρυζιού. Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών διευρύνεται απότομα και η κοινωνική έκρηξη κορυφώνεται σε πολλές χώρες του πλανήτη.
Ταυτόχρονα οι αυξήσεις των τιμών των τροφίμων, της ενέργειας και των βασικών μετάλλων θα αυξήσουν τον πληθωρισμό στην Ευρώπη και κατά συνέπεια τα επιτόκια. Οι υπερχρεωμένοι ευρωπαίοι πολίτες δεν θα μπορούν με ευκολία να εξυπηρετήσουν και τις ανάγκες διατροφής, θέρμανσης και στέγασης και να ξεπληρώσουν τα δάνεια τους, αφού θα έχουν να αντιμετωπίσουν ταυτόχρονα αύξηση του κόστους ζωής λόγω πληθωρισμού, μείωση του εισοδήματος τους λόγω λιτότητας και αύξηση των επιτοκίων και των τόκων που πληρώνουν για τα δάνεια τους. Πολλοί απο αυτούς θα έχουν να αντιμετωπίσουν και την ανεργία.

Τα πράγματα λοιπόν δεν είναι ρόδινα ούτε για την Δύση. Και μπορεί εμείς να έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε κρίση την πτώση των αγορών και να χαιρόμαστε στην άνοδο, αλλά τότε είναι που εμφανίζεται η κρίση στην πραγματική οικονομία και ανατρέπονται οι γεωπολιτικές ισορροπίες. Και η πραγματική οικονομία και οι γεωπολιτικές ισορροπίες είναι που καθορίζουν την πορεία των αγορών.

http://www.reporter.gr/