Ισραήλ - Κύπρος, εντός του οποίου καλούμεθα να εξετάσουμε τις ισραηλινο-τουρκικές σχέσεις της μετά «Μαβί Μαρμαρά» περιόδου, συντίθεται από τα εξής γεωπολιτικά υποσυστήματα: 1) Τουρκία - Ιράν - Συρία, 2) Τουρκία - Ιράν - Συρία - Νότιος Λίβανος και 3)Τουρκία - Ιράν - Συρία - Γάζα. Το πολιτικό πλαίσιο στο εσωτερικό των κρατικών δρώντων Συρίας, Ιράν και Ισραήλ παραμένει σταθερό, όπως επίσης συμβαίνει και με το αντίστοιχο πολιτικό πλαίσιο στο εσωτερικό των υποπεριοχών του Νοτίου Λιβάνου και της Γάζας. Εκείνο το πολιτικό πλαίσιο το οποίο ευρίσκεται υπό καθεστώς ριζικής αναδιαμορφώσεως είναι αυτό του κρατικού δρώντος της Τουρκίας, αλλά και αυτό που χαρακτηρίζεται από δυναμικές επιρροής και αναδιαμορφώσεως του συνολικού παλαιστινιακού πολιτικού σκηνικού, αυτό της κυβερνήσεως της Χαμάς στη Γάζα.
Το Παλαιστινιακό Ζήτημα, η τουρκο-ιρανική σχέση και η γεωστρατηγική αυτοπαγίδευση της Τουρκίας
Εξετάζοντας όμως τις δυναμικές οι οποίες δύνανται να αναμορφώσουν το σύνολο της γεωπολιτικής και γεωστρατηγικής ισορροπίας στο εσωτερικό του υπό εξέταση συμπλόκου, πρέπει να σημειώσουμε τη δυναμική του ισραηλινο-παλαιστινιακού διαλόγου και, για να είμεθα ακριβείς, του διαλόγου μεταξύ Τελ Αβίβ και Ραμάλα (Δυτικής Όχθης), εφόσον εις αυτόν δεν συμπεριλαμβάνεται (μέχρι στιγμής) η δημοκρατικώς εκλεγείσα ηγεσία των Παλαιστινίων η οποία εδρεύει στη Γάζα. Αυτό οφείλουμε να το υπογραμμίζουμε, είτε αρέσει είτε δεν αρέσει στους πολιτικούς συντελεστές αυτού του διαλόγου. Δεν θα παύσω ποτέ να αναφέρω ότι η μη αναγνώριση του αποτελέσματος των εκλογών όξυνε την κατάσταση και δημιούργησε σοβαρές αμφιβολίες για την αντικειμενικότητα της Δύσεως απέναντι στο Παλαιστινιακό Ζήτημα. Να σημειωθεί ότι στις εκλογές του 2006 η Χαμάς έλαβε 76 από τις 132 έδρες στη Βουλή, ενώ το μέχρι τότε κυβερνών κόμμα της Φατάχ έλαβε 43 έδρες. Η Χαμάς έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική οργάνωση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και πολλά κράτη. Συμφωνώ, εν ολίγοις, με την άποψη του Jim Hoaqland, αρθρογράφου της Washington Post, ο οποίος έγραψε ότι: «H Xαμάς πρέπει να δοκιμαστεί άμεσα ως προς το κατά πόσον έχει τη δυνατότητα να προσφέρει τάξη και ηρεμία στη χαοτική Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη. Αυτή είναι η επιτακτική προτεραιότητα που καθόρισαν για την ισλαμική οργάνωση οι ψηφοφόροι της, θορυβημένοι από τη διαφθορά και την ακυβερνησία που καλλιεργήθηκαν στους κόλπους της Φατάχ. Και αυτή είναι η προτεραιότητα που πρέπει να αναγνωρίσουν και να υπογραμμίσουν με προσεκτικά επιλεγμένες διατυπώσεις και κινήσεις η Ουάσιγκτον και οι εταίροι της». Αυτό όμως δεν συνέβη. Και έτσι η Τουρκία ανέλαβε, τυχοδιωκτικώς όμως, να «αξιοποιήσει» τα παλαιστινιακά αιτήματα για δημιουργία Ανεξάρτητου Παλαιστινιακού Κράτους, αλλά και για απαλλαγή από μια διεφθαρμένη Φατάχ όπως και από την ισραηλινή στρατιωτική και επικοικιστική παρουσία στη Δυτική Όχθη. Εν ολίγοις, ανέλαβε το ρόλο του «οχυρού ηθικής» και του «προστάτου» των παλαιστινιακών εθνικών συμφερόντων έναντι της Δύσεως και του Ισραήλ. Η νεο-οσμανική πολιτική της Άγκυρας υπό τις επιταγές Νταβούτογλου («επικίνδυνου» κατά τις αποκαλύψεις των απορρήτων εγγράφων του US Dept. of State, από το WikiLeaks) χρειάζετο την εχθρότητα και την όξυνση με το Ισραήλ για να αποκτήσει την –και ιστορικώς– μηδέποτε υπάρξασα εμπιστοσύνη μεταξύ Αράβων και Τούρκων. Και τη χρειάζετο διότι επίστευε –και πιστεύει– ότι έτσι θα επιλύσει το υπαρξιακό της πρόβλημα: το Κουρδικό. Η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση της προσέφερε μια λαμπρή ευκαιρία για να το επιτύχει. Η Τουρκία όμως παγιδεύτηκε σε αυτή της την πολιτική, κατέστρεψε τις σχέσεις της με το Ισραήλ για μεγάλο βάθος χρόνου και ετέθη απέναντι στο Τελ Αβίβ με τρόπο ενός εξίσου υπαρξιακού εχθρού του Ισραήλ, εφόσον η Τεχεράνη και η Χαμάς αποτελούν υπαρξιακούς εχθρούς αυτού του νέου κράτους. Εάν το Ισραήλ και οι κύριοι Αμπάς και Φαγιάντ καταφέρουν να έλθουν σε μια αξιοπρεπή για την παλαιστινιακή και ισραηλινή πλευρά Συμφωνία Ειρήνης υπό την αιγίδα της διοικήσεως Ομπάμα, η γεωπολιτική πραγματικότητα στην περιοχή θα αλλάξει άρδην. 1) Η τυχοδιωκτική γεωστρατηγική σπέκουλα της νταβουτογλιανής Τουρκίας με τον παλαιστινιακό πόνο θα παύσει να τροφοδοτείται. 2) Η Τουρκία θα παραμείνει μόνη με το Ιράν, υπαρξιακό εχθρό όχι μόνον του Ισραήλ αλλά και της κατόχου των Ιερών Τόπων ολοκλήρου του Ισλάμ (Μέκκας και Μεδίνας), δηλαδή της Σαουδικής Αραβίας. 3)Η Συρία δεν θα ανεχτεί επί πολύ την επιρροή της Τεχεράνης επί του πολιτικού βίου του Λιβάνου, τον οποίο θεωρεί ολοκλήρωμα της Μεγάλης Συρίας και προβολή ισχύος της Δαμασκού στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Επίσης, δεν θα δεχτεί την απώλεια των υποθαλασσίων κοιτασμάτων του Λιβάνου προς όφελος της Τεχεράνης μέσω της επιρροής της τελευταίας επί της Χεζμπολά. 4)Εάν όμως η Συρία διαφοροποιήσει τη στρατηγική της συνεργασία στο προαναφερθέν τρίγωνο, το Ιράν απομονώνεται πλήρως και η μόνη σύμμαχός του παραμένει η Τουρκία. Πρόκειται όμως για μια συμμαχία η οποία δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει το υπαρξιακό πρόβλημα της Τουρκίας, το Κουρδικό, και συνεπώς ωφελεί, ουσιαστικά, μόνο την Τεχεράνη. Στην περίπτωση αυτή η Τουρκία παγιδεύεται ακόμη χειρότερα στις νταβουτογλιανές επιλογές της, χωρίς να δύναται να περιμαζέψει το ολοένα και περισσότερο διογκούμενο κουρδικό της πρόβλημα, αλλά και χωρίς να δύναται να απολαύσει μερίδιο από το απόθεμα των υδρογονανθράκων της Λεκάνης της Λεβαντίνης. Κι αυτό διότι ήδη επέβαλλε με τη στάση της στο Τελ Αβίβ να προχωρήσει σε εξαιρετικά αναβαθμισμένες σχέσεις με τη νόμιμη Κυπριακή Δημοκρατία, αναφορικώς με το θέμα εκμετάλλευσης των κολοσσιαίων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων της περιοχής. 5)Το Ισραήλ μόνο κέρδη θα έχει από την επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος, εφόσον θα δυνηθεί να αποδυναμώσει τη Χεζμπολά, για όλους τους προναφερθέντες λόγους, και θα δύναται να επαναδιαμορφώσει σε νέο πλαίσιο τις σχέσεις του με τη Συρία με επίκεντρο τις διαπραγματεύσεις για το Γκολάν, υπό νέα όμως γεωστρατηγικά δεδομένα, ευνοϊκά και για τις δύο πλευρές. 6)Η Τουρκία, εκ των πραγμάτων, δεν έχει τη γεωλογική - γεωφυσική και διεθνοδικαιική δυνατότητα να διεκδικήσει κοιτάσματα υδρογονανθράκων στη Λεκάνη της Λεβαντίνης, και, με την παρούσα πολιτική της έναντι του Ισραήλ, δεν μπορεί να αναμειχθεί ούτε σε επιχειρηματικό επίπεδο. Οπότε είναι βέβαιον ότι θα προσπαθήσει, μέσω της Χεζμπολά αλλά και της «δοκιμασμένης πολιτικής» των προκλήσεων κατά του Ισραήλ στη Γάζα, να παρεμποδίσει την εξέλιξη των κυπριακο- ισραηλινών συνεργασιών εις βάρος των συμφερόντων και των δύο αυτών πλευρών. 7)Τέτοια στρατηγική είναι βέβαιον ότι, εάν επιλεγεί από την Άγκυρα, θα έχει απαντήσεις αναλόγου ή και μεγαλυτέρου αντίκτυπου στο εσωτερικό της. Και, βεβαίως, οι διαδικασίες αυτές δεν θα αργήσουν να υλοποιήσουν τους τουρκικούς υπαρξιακούς εφιάλτες. Άλλωστε, οι σχετικές πληροφορίες από τα έγγραφα του WikiLeaks ήσαν ιδιαιτέρως κατατοπιστικές σχετικά με την ανάμειξη των ΗΠΑ στην υπόθεση του κουρδικού απελευθερωτικού κινήματος. Συνεπώς η Τουρκία αυτοπαγιδεύεται και πάλι! Το Ισραήλ είναι έτοιμο να προβεί σε σημαντικά και θαρραλέα βήματα αναφορικά με τη «λύση των δύο κρατών». Η πρόταση αυτή, η οποία αποτελούσε –και συνεχίζει να αποτελεί– εμβληματική υπόθεση και κεντρικό αίτημα της ισραηλινής Αριστεράς, υιοθετήθηκε πλέον από την κυβέρνηση του Λικούντ, του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όχι χωρίς την αμηχανία της Αριστεράς. Η επιστροφή της Κοιλάδας του Ιορδάνη στο υπό ίδρυση Παλαιστινιακό Κράτος και στο λαό του, η αποδοχή εγκαταλείψεως τριάντα περίπου ισραηλινών οικισμών στη Δυτική Όχθη, η απόδοση τμήματος της Νεγκέβ στους Παλαιστινίους –της τάξεως περίπου του 2-2,5%– ως αντάλλαγμα για τους ισραηλινούς οικισμούς που θα παραμείνουν στη Δυτική Όχθη, η παραχώρηση της επιφανείας του εδάφους του αραβικού τμήματος της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, αποτελούν σημαντικά κεντρικά σημεία του ισραηλινο-παλαιστινιακού διαλόγου υπό διαπραγμάτευση. Αλλά μια διαπραγμάτευση η οποία φαίνεται να προχωρά καλά και να έχει υιοθετήσει τη δυναμική της ιστορικής ανάγκης. Κοντά σε όλα αυτά, έρχονται να διευκολύνουν την όλη ειρηνευτική συζήτηση και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων τα οποία φαίνεται να υπάρχουν στην ΑΟΖ και την Υφαλοκρηπίδα της Γάζας. Το Παλαιστινιακό Κράτος θα έχει πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Θα έχει πόρους. Αυτό είναι ένα ακόμη σημαντικό κίνητρο για την ειρήνη. Ανάλογο κίνητρο για ειρήνευση έχει, όπως πολύ καλά πλέον γνωρίζουμε, και η ισραηλινή πλευρά! Πόση, αλήθεια, ανοησία χρειάζεται να επιδειχθεί από όλους ώστε να μην ληφθεί υπόψη τίποτε από τα ανωτέρω; Σε όλη αυτή τη γεωπολιτική και γεωστρατηγική διαδικασία αναμορφώσεως, η Τουρκία πρέπει να απαλλαγεί από τις νεο-οσμανικές ονειρώξεις της και να προσγειωθεί στην πραγματικότητα. Μόνο τότε θα έχει οφέλη από τις προφανείς ανακατατάξεις. Πάντως, οι πρόωρες εκλογές της 12ης Ιουνίου στην Τουρκία θα δείξουν και πάλι νικητή τον κ. Ερντογάν, αν οι ποσοτικο-ποιοτικές παράμετροι για τη δημοκρατική εκπροσώπηση του κουρδικού στοιχείου παραμείνουν ως έχουν. Αλλά αυτό είναι μια πολύ, μα πολύ, επικίνδυνη νίκη! Για ευνόητους λόγους, οι οποίοι προκύπτουν από την ανωτέρω ανάλυση. Προς την κατεύθυνση του κατευνασμού και την προώθηση του καλού κλίματος στις ισραηλινο-παλαιστινιακές ειρηνευτικές συνομιλίες θα ήθελα να καταθέσω ένα ερώτημα-πρόταση: Γιατί το Ισραήλ δεν ξεκινά παράλληλα και ένα διάλογο με την Αίγυπτο, η οποία είχε καταλάβει την περιοχή από το 1949 και την απώλεσε μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών, για την άρση του ναυτικού αποκλεισμού της Γάζας; Οι αιγυπτιακές Ένοπλες Δυνάμεις και η αιγυπτιακή κυβέρνηση, μαζί με ναυτικές δυνάμεις Κυανοκράνων του ΟΗΕ και χρηματοδότηση από την αραβική Λίγκα και τον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης, υπό τη λογιστική επιτήρηση του Κουαρτέτου (ΗΠΑ - ΕΕ - Ρωσία - ΟΗΕ), θα μπορούσαν να αναλάβουν και να εγγυηθούν το θαλάσσιο έλεγχο των εισερχομένων σκαφών στη Λωρίδα της Γάζας, με σκοπό την ελεύθερη διακίνηση αγαθών, μέχρι να ολοκληρωθούν οι ευκταίες συμφωνίες για τη δημιουργία του Παλαιστινιακού Κράτους; Η Αίγυπτος, σημαντική και σεβαστή δύναμη του Αραβικού Κόσμου, διά του κύρους της και της εθνοτικής της συνάφειας με τον παλαιστινιακό λαό, θα ήταν μάλλον αποδεκτός συνεργάτης από τις πολιτικές Αρχές της Γάζας. Η διεθνής πολιτική και ηθική εκτόνωση, η οποία θα προκαλείτο από μια τέτοια ρύθμιση, θα ωφελούσε τα μέγιστα στην πρόοδο των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στην περιοχή, αλλά και θα ανασκεύαζε διεθνώς την εικόνα του Ισραήλ προς το καλύτερο. Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ θα απαιτούσε με λεπτομερείς ρήτρες τη διασφάλιση της πλήρους καταπαύσεως των επιθέσεων με ρουκέτες Κάσαμ εναντίον των εδαφών του. Κάτι το οποίο θα μπορούσαν να εγγυηθούν οι μηχανισμοί του ΟΗΕ και του Κουαρτέτου, οι οποίοι θα εγκαθίσταντο και ως παρατηρητές στο έδαφος της Λωρίδας της Γάζας. Το παράδειγμα της Unifil II στον Νότιο Λίβανο, αλλά και των Κυανοκράνων του ΟΗΕ στην Κύπρο, νομίζω πως είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο για την περίπτωσή μας. Και, εν πάση περιπτώσει, εάν κάτι τέτοιο δεν γινόταν σεβαστό από την πλευρά της Χαμάς, τουλάχιστον θα υπήρχαν αντικειμενικοί διεθνείς παρατηρητές για να το βεβαιώσουν. Το Ισραήλ, όπως και οι Παλαιστίνιοι, δεν είναι δυνατόν να γίνονται έρμαιο των τουρκο-ιρανικών τυχοδιωκτισμών στην περιοχή. Τυχοδιωκτισμών οι οποίοι θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τη μεσανατολική και συνεπώς διεθνή ασφάλεια, αλλά και τη διεθνή οικονομική ανάπτυξη, αν σκεφτούμε το λαμπρό οικονομικό μέλλον που προδιαγράφεται για όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και της ΕΕ, λαμβανομένης υπόψη της δυνατότητος εκμεταλλεύσεως των πολλών τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου της Λεκάνης της Λεβαντίνης και της νότιας υποθαλασσίας περιοχής της Κρήτης από το Ισραήλ, την Κύπρο, την Ελλάδα (Καστελόριζο, Κρήτη), τον Λίβανο, την Αίγυπτο και τη Λιβύη. Πάντως, η κυβέρνηση του προέδρου Χριστόφια, η οποία φαίνεται ότι κατενόησε τη σημασία των κινήσεων του αειμνήστου Τάσσου Παπαδόπουλου στην αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου και στον ορισμό των αντίστοιχων υποθαλασσίων blogs, θα έχει οφέλη. Και όχι μόνο αυτή. Εάν θέλει να διασφαλίσει τα οφέλη της, πρέπει να κοιτάξει προς Δυσμάς. Προς την Ελλάδα και την ΕE, οι οποίες και θα αποτελέσουν τις βασιλικές οδούς για τους υδρογονάνθρακές της και για την ασφάλειά τους. Και εάν το πράξει, θα της αξίζουν συγχαρητήρια γι’ αυτό. Την ίδια κατανόηση των ανωτέρω κομβικών σημείων της αναλύσεως πιστεύω ότι θα επιδείξουν και οι ιθύνοντες την ελληνική εξωτερική πολιτική και οικονομικο-πολιτική στρατηγική. Και τότε θα αξίζουν και σε αυτούς συγχαρητήρια... |
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.