Η χαμένη συνείδηση της ελληνικής εργατικής τάξης και μία τρελή ιδέα

Του Σταύρου Παναγιωτίδη Βαρύγδουπος ο τίτλος. Αλλά ας μην τρομάζει κανείς. Το κείμενο δεν θα κάνει επισκόπηση του πως πραγματοποιήθηκε η απώλεια στην οποία αναφέρεται. Πιο πολύ θέλει να καταδείξει την έκταση και τις μορφές που μπορεί να πάρει – τραγικές αλλά και με έναν τόνο αστείου – η αποξένωση των ανθρώπων από τις συλλογικές ταυτότητες και συνειδήσεις. Επίσης, να πει μια ιδέα για το «δια ταύτα». Η αφορμή για το σημείωμα αυτό δόθηκε από μία ανακοίνωση των εργαζομένων του Σουπερμάρκετ Ατλάντικ στο Ναύπλιο. Οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονται για το επικείμενο κλείσιμο του καταστήματος και την απόλυση τους. Παραθέτουμε αποσπάσματα της ανακοίνωσης και την μετάφραση τους στο ιδίωμα της ενδοεργατικής “εμφύλιας” σύγκρουσης: «Έχουμε εργαστεί για πάρα πολλά χρόνια σκληρά, για να κάνουμε το κατάστημά μας το καλύτερο της περιοχής μας. Παλεύαμε καθημερινά για να επιτυγχάνουμε στόχους, πλάνα και τζίρους που η εταιρία έθετε και φέρναμε το κατάστημά μας πάντοτε στα πρώτα και καλύτερα της εταιρίας μας. Κι αυτό είναι γνωστό. Θεωρούμε λοιπόν εντελώς άδικο αυτό που μας συμβαίνει τώρα». Ιδού και η ελεύθερη μετάφραση: Ήμασταν οι καλύτεροι υπάλληλοι, ανταγωνιζόμασταν με επιτυχία τους συναδέλφους μας στα άλλα καταστήματα κι αντία να απολύσετε κάνεναν από αυθτούς τους  τεμπέληδες, απολύετε εμάς! «Εμείς δεν είμαστε συνηθισμένοι σε λύσεις αντιπαράθεσης και κόντρας με την εταιρία.  Παραιτούμασταν από το δικαίωμά μας στην απεργία χωρίς να μας πιέσει κανείς, για να μη δημιουργήσουμε πρόβλημα στις βάρδιες και τα πόστα. Ήμασταν παρόντες όπου και σε ότι μας χρειάστηκαν, με σκοπό το συμφέρον της εταιρίας», τα οποία, μεταφράζοντας ελεύθερα ξανά, σημαίνουν: Ήμασταν οι πιο ενδοτικοί από όλους τους υπαλλήλους, και τώρα μας πετάτε σαν την τρίχα από το ζυμάρι! Δεν έχει νόημα να κουνάμε στους ανθρώπους το δάχτυλο, ειδικά όταν δεν έχουν να πληρώσουν το ρεύμα χριστουγεννιάτικα και ζουν με δανεικά. Όμως, η ανακοίνωση αναδεικνύει τα αδιέξοδα που προκύπτουν από την στράτευση των εργαζομένων στον αγώνα των αφεντικών, από την πεποίθηση πως έχουμε κοινά συμφέροντα, από την πλήρη υπαγωγή τους στην ηγεμονία του καπιταλιστικού τρόπου σκέψης. Και να σημειώσουμε εδώ πως οι εργαζόμενοι στα Σουπερμάρκετ δεν είναι κάποιο νεοσύστατο κομμάτι της ελληνικής εργατικής τάξης και επιπλέον για τους περισσότερους η δουλειά τους είναι μία επιλογή ζωής. Επομένως, θα ήταν λιγότερο δύσκολο να δομήσουν μία κοινή ταυτότητα στη βάση της συνείδησης των κοινών τους συμφερόντων. Η κατάσταση μοιάζει να πλημμυρίζει από απελπισία. Τι να κάνουμε λοιπόν; Να περιμένουμε να ωριμάσει πρώτα η ταξική συνείδηση και μετά να μιλήσουμε για το κάτι παραπάνω; Και πως θα ωριμάσει; Ποια συνείδηση ζωογονείται χωρίς όραμα; Να προτείνουμε στους συναδέλφους μας λοιπόν, στα Ατλάντικ και αλλού, κάτι τρελό. Να διεκδικήσουμε όλοι μαζί, όσες επιχειρήσεις κλείνουν να αποδίδονται στον έλεγχο των εργαζομένων! Ακούω ήδη τις πρώτες ενστάσεις. «Μα καλά, ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τα στοιχειώδη, θα του φανεί ρεαλιστικό ένα τέτοιο αίτημα;». Δεν έχω τον χώρο για να αναπτύξω την πρόταση αυτή. Εδώ θέλω μόνο να πω ότι στην πολιτική καμιά φορά μπορούμε και να βάζεις το κάρο μπροστά από τα άλογα, να κάνουμε ένα άλμα. Αρκεί μετά να προσπαθήσουμε να καλύψουμε αυτό το κενό, συμβάλλοντας στην οργάνωση των εργαζομένων, οι οποίοι όμως πλέον ίσως μας ακούν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Και έχοντας πάντα κατά νου πως υπάρχουν μόνο αιτήματα-εργαλεία και όχι μαγικά αιτήματα. Ας πάψει λοιπόν τώρα ο χώρος μας να αναλώνει όλες του τις δυνάμεις σε ασκήσεις επί χάρτου στο εσωτερικό μας, προς ανεύρεση του δήθεν μαγικού αιτήματος, της φιλοσοφικής λίθου που μετατρέπει όλους τους ανθρώπους σε εξεγερμένους επαναστάτες. Άλλωστε, είτε καλώς είτε κακώς, το τελευταίο συνέδριο των αλχημιστών κάτι απεφάνθη σχετικώς. http://www.rednotebook.gr