Κριτική Θεάτρου: «ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ»

            

Γράφει για την "Παρέμβαση"

ο Νίκος Μπατσικανής,

συγγραφέας – ποιητής.  

«ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ», ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΙΖΥΗΝΟΥ

   ΜΙΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης.

Ερμηνεύουν (εναλλάξ): Μαρίνα Αργυρίδου – Γιώργος Νικόπουλος.

Μουσική - πιάνο: Βασίλης Γιαννάκης. Όλγα Αρτικοπούλου (βιολοντσέλο).

«Στούντιο Λήδρα», Κέκροπος 12 και Αδριανού, Πλάκα. Σάββατο και Κυριακή.

Μια συγκλονιστική παράσταση, η οποία θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου, για την προσέγγιση, τη σκηνοθεσία και την ερμηνεία. Ρεσιτάλ ηθοποιίας από τη Μαρίνα Αργυρίδου, σε έναν εκφραστικό, χειμαρρώδη, αφηγηματικό μονόλογο, διάρκειας μιας ώρας, που κόβει την ανάσα, από την αρχή, μέχρι το τέλος, και βρίσκει τον ήρωα, αλλά και την ερμηνεύτρια, στην πιο μαγευτική κορύφωση, όπου οι θεατές, όρθιοι, χειροκροτούσαν τους συντελεστές επί ώρα. Παλλόμενη, η νεαρή ηθοποιός, κατέκτησε το κοινό, με την ερμηνεία και τον ρυθμό, μέσα σε μαγική ατμόσφαιρα. Η αρχαΐζουσα γλώσσα του συγγραφέα, διανθισμένη με την ντοπιολαλιά της πατρίδας του, συντείνουν στην επιτυχία της μαγικής συνταγής, παρ’ ότι τα συστατικά αυτά κάνουν πιο δύσκολο το εγχείρημα, για ένα κείμενο που, επιπλέον, δεν είναι θεατρικό έργο, αλλά ένα διήγημα, γραμμένο πριν έναν αιώνα.

Ο Δήμος Αβδελιώδης

Ο σκηνοθέτης Δήμος Αβδελιώδης διαλέγει έργα σπάνια, κυρίως Λογοτεχνικά (π.χ. «Η γυναίκα της Ζάκυνθος», Διονυσίου Σολωμού) και όχι με εμπορικά κριτήρια. Καταδύεται στο κείμενο, για να αναδυθεί, στη συνέχεια, σε δυσθεώρητα ύψη απόδοσης. Η μέχρι τώρα πορεία του, τόσο στον κινηματογράφο («Το δένδρο που πληγώναμε», «Νίκη της Σαμοθράκης» κ.ά.), όσο και στο θέατρο («Μαράν Αθά», «Καραγκιόζης» κ.ά.) δεν του έφεραν μόνο ελληνικά και διεθνή βραβεία, αλλά τον κατατάσσουν στους μεγάλους, διεθνείς δημιουργούς της Τέχνης, την οποία υπηρετεί με ξεχωριστή επιτυχία και σεμνότητα. Ό,τι έχει σκηνοθετήσει χαρακτηρίζεται από έντονα εθνικό χρώμα, αλλά και μια διάθεση νοσταλγίας κι επιστροφής στα παιδικά χρόνια, στην ηλικία της αθωότητας, σε εποχές που έφυγαν και χαμένους παράδεισους. Για τον συγγραφέα, ο σκηνοθέτης έχει δηλώσει: «Αν έλειπε ο Βιζυηνός από τα ελληνικά Γράμματα, θα ήταν σαν να έλειπε ο Καβάφης από την ποίηση, ή ο Χατζιδάκις από τη μουσική, καθώς ανήκει στους δημιουργούς που μας προσφέρουν μοναδική χαρά και συγκίνηση με την απλότητα, την καθαρότητα, την ταχύτητα, την έλλειψη κάθε επιτήδευσης ή άλλου σκοπού πέραν αυτής καθεαυτής της ερωτικής μέθεξης ως δωρεάς και βαθιάς ταύτισης με τον άλλον».

Οι πρωταγωνιστές της παράστασης

 Ο συγγραφέας - ποιητής Γεώργιος Βιζυηνός γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, στα 1849 και πέθανε στην Αθήνα στα 1896. Σπούδασε θεολογία, φιλοσοφία και ψυχολογία σε Κωνσταντινούπολη, Κύπρο, Αθήνα και Γερμανία. Έζησε στο Παρίσι και στο Λονδίνο για δύο περίπου χρόνια. Από τον Απρίλιο του 1883 μέχρι τον Ιούλιο του 1884 δημοσίευσε στην ημερήσια Αθηναϊκή εφημερίδα «Εστία» τα σημαντικότερα μικρά του διηγήματα, που σήμερα θεωρούνται ορόσημο στη νεοελληνική λογοτεχνία. Ανάμεσά τους και «Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον». Πρόκειται για μια βιωματική ιστορία του Βιζυηνού, όταν σε ηλικία δέκα ετών δούλεψε παραγιός σε έναν σκληρό ράπτη στην Κωνσταντινούπολη, το 1861. Μα το μοναδικό ταξίδι αφορά ένα ταξίδι του παππού του.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο συγγραφέας κλείστηκε σε ψυχιατρικό άσυλο της Αθήνας. Λίγο πριν είχε ξεσπάσει το ερωτικό του πάθος για μια ανήλικη. Τα βιώματά του, αλλά και η λογοτεχνική  προσέγγισή τους μπλέκονται στο ταραγμένο του μυαλό και στα έργα του. Κυρίαρχο πρόσωπο των αναμνήσεών του είναι ο υπερήλικας παππούς του, ο οποίος είχε μεγαλώσει ντυμένος κορίτσι, για μα μη στρατολογηθεί γενίτσαρος, από τους Τούρκους. Τα παραμύθια που έλεγε στον εγγονό του διαμόρφωσαν τον ψυχισμό του Βιζυηνού.