Jean marie Colombani
Ο Ζαν-Κλοντ Τρισέ, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μοιράστηκε την ανησυχία του, πράγμα ασυνήθιστο γι΄ αυτόν, για να τονίσει τη σοβαρότητα της ιρλανδικής κρίσης αλλά κυρίως για να ξαναϋπογραμμίσει την ανάγκη να συνεχίσει η Ευρώπη να προωθεί την υιοθέτηση κοινών μηχανισμών. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ δήλωσε ότι τον ανησυχεί η διακυβέρνηση της ευρωζώνης, αποσκοπώντας επίσης να πιέσει την Ιρλανδία να δεχθεί τις εκκλήσεις των Ευρωπαίων για μια βοήθεια που θα μειώσει την πίεση των αγορών.
Ο παρών μηχανισμός της ιρλανδικής κρίσης αποτελεί το αντίθετο από εκείνον της ελληνικής. Οσον αφορά την Ελλάδα, που πλησίαζε στο κατώφλι της κατάρρευσης, οι Αρχές ζήτησαν πολύ γρήγορα τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Θυμόμαστε τη στάση, στην αρχή περισσότερο από διστακτική, της Γερμανίας και τις δυσκολίες τού να στήσουμε το ταμείο ευρωπαϊκής βοήθειας με την υποστήριξη του ΔΝΤ. Η βοήθεια τελικά έγινε πραγματικότητα, αν και με καθυστέρηση και απαιτητικούς όρους. Τελικά όμως υπάρχει και απετέλεσε το πρώτο στάδιο της σωτηρίας της Ελλάδας, ενώ το άλλο ήταν αναγκαστικά το σχέδιο λιτότητας.
Στην περίπτωση της Ιρλανδίας δεν υπάρχουν άμεσες απειλές για τη χρηματοδότηση του ελλείμματός της. Τα οικονομικά του κράτους επαρκούν ως τα μέσα του 2011. Αντίθετα, η κατάσταση των ιδιωτικών τραπεζών προκαλεί ανησυχία- η τρύπα τους υπολογίζεται γύρω στα 50 δισ. ευρώ. Αλλωστε έχουν κρατικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Η καινοτομία είναι ότι τα ευρωπαϊκά κράτη είναι εκείνα που ζήτησαν από την Ιρλανδία να δεχθεί χωρίς καθυστέρηση μια επείγουσα βοήθεια για να καλύψει τα χρέη των τραπεζών. Η Ιρλανδία όμως αντιστάθηκε σ΄ αυτή την άποψη στο όνομα ενός εθνικισμού, ομολογουμένως άκαιρου, δεδομένου ότι ανήκει στην ευρωζώνη και οφείλει να δέχεται τους κανόνες της.
Οπως όμως η γερμανική επιφυλακτικότητα οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό, στην περίπτωση της Ελλάδας, σε ένα πείσμα της κοινής γνώμης η οποία επηρεαζόταν όλο και περισσότερο από έναν εθνικό εγωισμό, έτσι και στην Ιρλανδία η κυβέρνηση έχει το βλέμμα στραμμένο σε δύο επί μέρους εκλογές που μπορεί να την αποδυναμώσουν.
Η ανακοίνωση της αποδοχής της ευρωπαϊκής βοήθειας ελπίζουμε ότι θα απωθήσει τις αγορές που, σε κάθε περίπτωση, κερδοσκοπούν και δοκιμάζουν κατά κάποιον τρόπο την αντίσταση της ευρωζώνης. Σαν να προσπαθούν ορισμένοι να πετύχουν την κατάρρευσή της.
Παρατηρούμε πάντως ότι, υπό την πίεση των γεγονότων, η Ευρώπη και η ευρωζώνη εξελίσσονται. Διότι οι Ευρωπαίοι κατάλαβαν το εξής: είναι αναγκαστικά αλληλέγγυοι, ενώ αρχικά η νομισματική ένωση δεν προέβλεπε κανέναν μηχανισμό αλληλοβοήθειας. Αυτός υπάρχει πλέον. Κατάλαβαν επίσης ότι μπορούν να γίνουν θύματα μιας μολυσματικότητας την οποία ενορχηστρώνουν οι αγορές. Γι΄ αυτό ήταν τόσο ισχυρή η πίεση προς την Ιρλανδία, για να αποφύγουμε την περίπτωση το χρέος να αποτελέσει ευκαιρία κερδοσκοπικών κινήσεων εναντίον της Πορτογαλίας και στη συνέχεια- γιατί όχι;- της Ισπανίας ή της Ιταλίας. Οσο για την ιρλανδική αντίσταση, προέρχεται επίσης από το γεγονός ότι, ως προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας, τα κράτη της ευρωζώνης απαιτούν μέτρα εναντίον του ελλείμματος, συνεπώς λιτότητας, αλλά κυρίως, στην περίπτωση της Ιρλανδίας, αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Οι αγορές, στο παιχνίδι τους της γάτας με το ποντίκι εναντίον του ευρώ, αρέσκονται να εντείνουν τις ανισορροπίες που υπάρχουν ανάμεσα στις διάφορες χώρες της ευρωζώνης- γενικώς ανάμεσα στη Γερμανία, που είναι πολύ πλεονασματική, και σε όλους τους υπόλοιπους. Σήμερα το κύριο στρατηγικό ερώτημα του πλανήτη είναι ακριβώς εκείνο που αφορά τις ανισορροπίες που υπάρχουν ανάμεσα στα μεγάλα σύνολα που τον αποτελούν. Για να τις αντιμετωπίσει, το G20 οφείλει να ενισχύσει τη ρύθμιση και τη συνεννόηση, δηλαδή να μεταρρυθμίσει το διεθνές νομισματικό σύστημα. Καλό είναι λοιπόν να υπενθυμίσουμε ότι, αν εξετάσουμε αυτά τα μεγάλα σύνολα, υπάρχει ένα που αποτελεί ισχυρό παράγοντα σταθερότητας: η ευρωζώνη.
Γνωρίζουμε βεβαίως ότι στο πρόσφατο G20 στη Σεούλ κυριάρχησε η αντιπαράθεση ανάμεσα στην υπερβολικά πλεονασματική Κίνα και στις υπερβολικά ελλειμματικές ΗΠΑ που καταναλώνουν με πίστωση. Ξεχάσαμε να υπογραμμίσουμε ότι, σ΄ αυτό το πλαίσιο, η ευρωζώνη βρίσκεται σχεδόν σε ισορροπία και αποτελεί την πρώτη εμπορική δύναμη στον κόσμο. Αυτό αναμφίβολα εξηγεί την προσοχή που δίνει η Κίνα στο ευρώ αλλά και στην Ελλάδα, χθες, και στην Πορτογαλία, σήμερα, για να παίξει τον ρόλο της στην υπεράσπιση της ευρωζώνης. Εδώ βρίσκεται ένα από τα πολλά παράδοξα της περίπλοκης και αγχωτικής κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε.
Ο κ. Ζαν-Μαρί Κολομπανί είναι ένας από τους εγκυρότερους ευρωπαίους δημοσιογράφους, πρώην διευθυντής της εφημερίδας «Le Μonde»
Ο παρών μηχανισμός της ιρλανδικής κρίσης αποτελεί το αντίθετο από εκείνον της ελληνικής. Οσον αφορά την Ελλάδα, που πλησίαζε στο κατώφλι της κατάρρευσης, οι Αρχές ζήτησαν πολύ γρήγορα τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Θυμόμαστε τη στάση, στην αρχή περισσότερο από διστακτική, της Γερμανίας και τις δυσκολίες τού να στήσουμε το ταμείο ευρωπαϊκής βοήθειας με την υποστήριξη του ΔΝΤ. Η βοήθεια τελικά έγινε πραγματικότητα, αν και με καθυστέρηση και απαιτητικούς όρους. Τελικά όμως υπάρχει και απετέλεσε το πρώτο στάδιο της σωτηρίας της Ελλάδας, ενώ το άλλο ήταν αναγκαστικά το σχέδιο λιτότητας.
Στην περίπτωση της Ιρλανδίας δεν υπάρχουν άμεσες απειλές για τη χρηματοδότηση του ελλείμματός της. Τα οικονομικά του κράτους επαρκούν ως τα μέσα του 2011. Αντίθετα, η κατάσταση των ιδιωτικών τραπεζών προκαλεί ανησυχία- η τρύπα τους υπολογίζεται γύρω στα 50 δισ. ευρώ. Αλλωστε έχουν κρατικοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Η καινοτομία είναι ότι τα ευρωπαϊκά κράτη είναι εκείνα που ζήτησαν από την Ιρλανδία να δεχθεί χωρίς καθυστέρηση μια επείγουσα βοήθεια για να καλύψει τα χρέη των τραπεζών. Η Ιρλανδία όμως αντιστάθηκε σ΄ αυτή την άποψη στο όνομα ενός εθνικισμού, ομολογουμένως άκαιρου, δεδομένου ότι ανήκει στην ευρωζώνη και οφείλει να δέχεται τους κανόνες της.
Οπως όμως η γερμανική επιφυλακτικότητα οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό, στην περίπτωση της Ελλάδας, σε ένα πείσμα της κοινής γνώμης η οποία επηρεαζόταν όλο και περισσότερο από έναν εθνικό εγωισμό, έτσι και στην Ιρλανδία η κυβέρνηση έχει το βλέμμα στραμμένο σε δύο επί μέρους εκλογές που μπορεί να την αποδυναμώσουν.
Η ανακοίνωση της αποδοχής της ευρωπαϊκής βοήθειας ελπίζουμε ότι θα απωθήσει τις αγορές που, σε κάθε περίπτωση, κερδοσκοπούν και δοκιμάζουν κατά κάποιον τρόπο την αντίσταση της ευρωζώνης. Σαν να προσπαθούν ορισμένοι να πετύχουν την κατάρρευσή της.
Παρατηρούμε πάντως ότι, υπό την πίεση των γεγονότων, η Ευρώπη και η ευρωζώνη εξελίσσονται. Διότι οι Ευρωπαίοι κατάλαβαν το εξής: είναι αναγκαστικά αλληλέγγυοι, ενώ αρχικά η νομισματική ένωση δεν προέβλεπε κανέναν μηχανισμό αλληλοβοήθειας. Αυτός υπάρχει πλέον. Κατάλαβαν επίσης ότι μπορούν να γίνουν θύματα μιας μολυσματικότητας την οποία ενορχηστρώνουν οι αγορές. Γι΄ αυτό ήταν τόσο ισχυρή η πίεση προς την Ιρλανδία, για να αποφύγουμε την περίπτωση το χρέος να αποτελέσει ευκαιρία κερδοσκοπικών κινήσεων εναντίον της Πορτογαλίας και στη συνέχεια- γιατί όχι;- της Ισπανίας ή της Ιταλίας. Οσο για την ιρλανδική αντίσταση, προέρχεται επίσης από το γεγονός ότι, ως προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας, τα κράτη της ευρωζώνης απαιτούν μέτρα εναντίον του ελλείμματος, συνεπώς λιτότητας, αλλά κυρίως, στην περίπτωση της Ιρλανδίας, αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Οι αγορές, στο παιχνίδι τους της γάτας με το ποντίκι εναντίον του ευρώ, αρέσκονται να εντείνουν τις ανισορροπίες που υπάρχουν ανάμεσα στις διάφορες χώρες της ευρωζώνης- γενικώς ανάμεσα στη Γερμανία, που είναι πολύ πλεονασματική, και σε όλους τους υπόλοιπους. Σήμερα το κύριο στρατηγικό ερώτημα του πλανήτη είναι ακριβώς εκείνο που αφορά τις ανισορροπίες που υπάρχουν ανάμεσα στα μεγάλα σύνολα που τον αποτελούν. Για να τις αντιμετωπίσει, το G20 οφείλει να ενισχύσει τη ρύθμιση και τη συνεννόηση, δηλαδή να μεταρρυθμίσει το διεθνές νομισματικό σύστημα. Καλό είναι λοιπόν να υπενθυμίσουμε ότι, αν εξετάσουμε αυτά τα μεγάλα σύνολα, υπάρχει ένα που αποτελεί ισχυρό παράγοντα σταθερότητας: η ευρωζώνη.
Γνωρίζουμε βεβαίως ότι στο πρόσφατο G20 στη Σεούλ κυριάρχησε η αντιπαράθεση ανάμεσα στην υπερβολικά πλεονασματική Κίνα και στις υπερβολικά ελλειμματικές ΗΠΑ που καταναλώνουν με πίστωση. Ξεχάσαμε να υπογραμμίσουμε ότι, σ΄ αυτό το πλαίσιο, η ευρωζώνη βρίσκεται σχεδόν σε ισορροπία και αποτελεί την πρώτη εμπορική δύναμη στον κόσμο. Αυτό αναμφίβολα εξηγεί την προσοχή που δίνει η Κίνα στο ευρώ αλλά και στην Ελλάδα, χθες, και στην Πορτογαλία, σήμερα, για να παίξει τον ρόλο της στην υπεράσπιση της ευρωζώνης. Εδώ βρίσκεται ένα από τα πολλά παράδοξα της περίπλοκης και αγχωτικής κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε.
Ο κ. Ζαν-Μαρί Κολομπανί είναι ένας από τους εγκυρότερους ευρωπαίους δημοσιογράφους, πρώην διευθυντής της εφημερίδας «Le Μonde»
ΤΟ ΒΗΜΑ
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ας είμαστε ευγενείς στο σχολιασμό.