Ενδείξεις εξελίξεων

Του Αγγελου Σταγκου

Το τελευταίο διάστημα επικράτησε αίσθηση ρευστότητας στο πολιτικό τοπίο. Πολλοί είναι οι παράγοντες που συνετέλεσαν στη δημιουργία αυτής της εντύπωσης: oι αυτοδιοικητικές εκλογές και τα αποτελέσματά τους, ο αναβρασμός που επικρατεί στην Ευρώπη και η ένταξη της Ιρλανδίας στον μηχανισμό στήριξης, η πιο αυστηρή στάση που κράτησαν οι εκπρόσωποι της τρόικας στις συναντήσεις τους με υπουργούς, η ανησυχία και κάποιες εκδηλώσεις αντίδρασης στο κυβερνητικό στρατόπεδο, η ίδρυση νέου κόμματος από την Ντόρα Μπακογιάννη, η επιμονή του Αντ. Σαμαρά στις «αντιμνημονιακές» θέσεις, η πολυδιάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και οι ενδείξεις έντονων τριβών μεταξύ του Γ. Καρατζαφέρη και του Μ. Βορίδη, στο πλαίσιο του ΛΑΟΣ.
Ενδεχομένως να είναι πρόωρο να υποστηρίξει κανείς ότι διαμορφώνεται ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Το βέβαιο όμως είναι ότι το Μνημόνιο και η εφαρμογή του επιδρούν καταλυτικά στα καθ’ ημάς, ενώ την ίδια στιγμή η Ευρώπη δοκιμάζεται από μια εσωτερική διαταραχή που κανείς δεν γνωρίζει πού και πώς θα καταλήξει. Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι οι όποιες εξελίξεις στην Ευρώπη θα έχουν συνέπειες για την Ελλάδα, αφού η οικονομία της χώρας μας εξαρτάται απόλυτα από τις αποφάσεις που θα επικρατήσουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση και από την τύχη του ευρώ. Κατ’ αναλογία, θα υπάρξουν επιπτώσεις και στην ελληνική πολιτική σκηνή.
Στο μεταξύ, η τρόικα αντιλαμβάνεται ότι στο σύνολό της η κυβέρνηση δεν ενστερνίζεται την πολιτική του Μνημονίου και με αυτή την έννοια δεν την υπερασπίζεται επαρκώς. Ο ίδιος ο Γ. Παπανδρέου εμφανίζεται συχνά απολογούμενος που η κυβέρνηση είναι αναγκασμένη να υλοποιήσει τους όρους του Μνημονίου και το ίδιο κάνουν συστηματικά πολλοί υπουργοί.
Ακόμη και από τους αποφασισμένους να στηρίξουν τη συγκεκριμένη πολιτική, κάποιοι (Γ. Παπακωνσταντίνου) δείχνουν ανεπάρκεια στην οργάνωση και δραστηριοποίηση των μηχανισμών που εποπτεύουν. Και υπάρχουν και εκείνοι (Λ. Κατσέλη) που αντιστέκονται μόνιμα στις ευρωμνημονιακές επιταγές ή οι άλλοι (Χ. Καστανίδης) που πετάγονται με δηλώσεις περί αναδιάρθρωσης του χρέους ή, τέλος, αυτοί (Δ. Ρέππας) που δεν δείχνουν ζέση στην προώθηση των μεταρρυθμίσεων που απαιτούνται. Ετσι σημειώνονται καθυστερήσεις.
Την αμφιθυμία, τον φόβο του πολιτικού κόστους, τις καθυστερήσεις, την αναποτελεσματικότητα, την έλλειψη συντονισμού της κυβέρνησης και της επιβολής στοιχειώδους πειθαρχίας στα στελέχη της, την ανυπαρξία και την ανικανότητα των κατάλληλων κρατικών μηχανισμών διαπιστώνει λοιπόν η τρόικα. Ταυτόχρονα γνωρίζει ότι δεν μπορεί να αναμένεται στήριξη από τον Αντ. Σαμαρά και τη Νέα Δημοκρατία στην πολιτική του Μνημονίου.
Οι ελπίδες συναίνεσης και συνεννόησης που δημιουργήθηκαν από τα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών εξανεμίζονται με την πάροδο του χρόνου. Ενδεικτική είναι η συνέντευξη του αρχηγού της Ν.Δ. στην «Καθημερινή της Κυριακής». Το κόμμα της Ντόρας Μπακογιάννη που θεωρητικά μπορεί «να βάλει πλάτη» στις πολιτικές του Μνημονίου πρέπει προηγουμένως να καταφέρει να σταθεί στα πόδια του, ενώ και ο ΛΑΟΣ τα γυρνάει τώρα…
Με αυτά τα δεδομένα και την εμπειρία των προηγούμενων έξι μηνών, η τρόικα φοβάται ότι οι σημαντικές αποκλίσεις από τους στόχους του προγράμματος είναι μια εξαιρετικά ισχυρή πιθανότητα και εμφανίζεται αποφασισμένη να την αποτρέψει, στέλνοντας ταυτόχρονα σήματα προς όλα τα κόμματα. Οχι μόνο γιατί θέλει να εξασφαλίσει την αποπληρωμή των δανείων στα ευρωπαϊκά κράτη και τις τράπεζες, όπως αρκετοί πιστοί του δόγματος «δανεικά και αγύριστα» υποστηρίζουν με μεγάλη δόση βδελυγμίας. Θέλει επίσης να πετύχει αυτό το πρόγραμμα που έχουν καθορίσει οι μηχανισμοί της, για να αποδειχθεί ότι η γραμμή της δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι σωστή.
Αλλωστε, οι Ευρωπαίοι εταίροι (και οι κοινωνίες τους) δεν είναι πια διατεθειμένοι να ανέχονται στους κόλπους της ΟΝΕ τη λειτουργία ενός τριτοκοσμικού κράτους χωρίς αρχή, μέση και τέλος, που θα συνεχίζει να αποτελεί απειλή για το ευρώ. Επομένως, θα ασκούν συνεχώς ασφυκτικό έλεγχο στην κυβέρνηση και θα είναι ανένδοτοι στην τήρηση των όρων του Μνημονίου, δοκιμάζοντας συνεχώς τις αντοχές του πολιτικού συστήματος, αλλά και της κοινωνίας.
Βεβαίως, το ευρώ δεν απειλείται μόνο από την Ελλάδα, όπως αποδεικνύει η περίπτωση της Ιρλανδίας, και υπάρχουν πολλά ερωτήματα για την ορθότητα της πολιτικής της λιτότητας που επιβάλλει η Γερμανία. Η Ελλάδα δεν έχει δυνατότητες επηρεασμού, αλλά όσα συμβαίνουν στον ευρωπαϊκό χώρο μαζί με όλα τα παραπάνω έχουν πολιτικές και κοινωνικές επιπτώσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε εξελίξεις. Δεν αποκλείεται να ζούμε ήδη την αρχή τους. Ο Αντ. Σαμαράς τις θεωρεί αναπόφευκτες και φαίνεται να «ποντάρει» επάνω τους. Ο Γ. Παπανδρέου μιλάει για «καθαρή τριετία» που έχει μπροστά του. Ωστόσο, ενδεχομένως οι αιτίες που θα προκαλέσουν τις εξελίξεις να βρίσκονται εκτός ελέγχου και των δύο.


 http://www.kathimerini.gr