Νομπέλ Οικονομίας με ελληνικό χρώμα

 

Το βραβείο Νομπέλ Οικονομίας απονέμεται από κοινού στους Αμερικανούς Πίτερ Ντάιαμοντ και Ντέϊλ Μόρτενσεν, καθώς και στον Αγγλοκύπριο καθηγητή Χριστόφορο Πισσαρίδη.

 

«Οι αγορές λειτουργούν με βάση το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης», λέει η θεωρία, η οποία επιβεβαιώνεται στην πράξη τις περισσότερες φορές – αλλά όχι πάντα! Υπάρχουν αγορές που δεν λειτουργούν συνεχώς έτσι, όπως είναι η αγορά εργασίας.

Για να μπουν στην αγορά αυτή οι ενδιαφερόμενοι δεν μπορούν να επαναπαύονται στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης, αλλά θα πρέπει να ξεπεράσουν ορισμένα εμπόδια, τις αποκαλούμενες «εύλογες τριβές» (market frictions) της αγοράς. Αυτές οι τριβές ήταν και το ερευνητικό έργο του Πίτερ Ντάιαμοντ, του Ντέϊλ Μόρτενσεν και του Χριστόφορου Πισσαρίδη.

Θεωρία υπέρ πολιτικής παρέμβασης στην αγορά εργασίας

Η ανάλυσή τους μπορεί να εξηγήσει καλύτερα τις δυσκολίες εναρμόνισης ανάμεσα στην προσφορά και στη ζήτηση που παρατηρούνται στην αγορά εργασίας.

Ο Χριστόφορος Πισσαρίδης, Βρετανός υπήκοος που έχει γεννηθεί στη Λευκωσία και διατηρεί στενές σχέσεις με την ακαδημαϊκή κοινότητα της Κύπρου, δηλώνει ευτυχής για την αναγνώριση του έργου του από τη Σουηδική Ακαδημία:

«Είμαι έκπληκτος, αλλά και ευτυχής. Είμαι πολύ ευχαριστημένος. Είναι κάτι που κανείς δεν το περιμένει μέχρι …να γίνει», δηλώνει ο Αγγλοκύπριος καθηγητής.

Πολλοί διαβάζουν τη θεωρία του καθηγητή Πισσαρίδη ως παρότρυνση προς τον ίδιο τον άνεργο, επισημαίνοντας ότι όσο πιο εντατικά αναζητήσει μία καινούρια δουλειά, τόσο πιο πιθανό είναι να προκύψουν πράγματι νέες θέσεις εργασίας. Άλλοι εκτιμούν απλώς ότι η θεωρία καταδεικνύει την ανάγκη κρατικής παρέμβασης. Ο ίδιος ο καθηγητής Πισσαρίδης επισημαίνει ότι ασχολείται με τη θεωρία περί ατέλειας των αγορών από τις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα, μία εποχή υψηλής ανεργίας στις δυτικές οικονομίες και ότι τοι κίνητρό του ήταν ένα αίσθημα κοινωνικής ευθύνης.

«Φανταστείτε κάποιον που έχει χάσει τη δουλειά του λόγω επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος. Αρχίζει λοιπόν να ψάχνει μία δουλειά που να του ταιριάζει. Προσπαθήσαμε να διαπιστώσουμε ποιά βήματα ακολουθεί και ποιές επιρροές υφίσταται μέχρι να βρει δουλειά».

Υψηλή ανεργία με …κενές θέσεις εργασίας

 

  Ειδικά η αγορά εργασίας δεν λειτουργεί λοιπόν πάντα με βάση το νόμο της προσφοράς και της ζήτησης. Διαφορετικά δεν εξηγείται  το γεγονός ότι ενώ η ανεργία διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, την ίδια στιγμή πολλές θέσεις εργασίας παραμένουν κενές για λόγους φαινομενικά ανεξήγητους. Η αγορά από μόνη της δεν μπορεί λοιπόν να λύσει το πρόβλημα, χρειάζεται και πολιτική παρέμβαση, συμπεραίνουν οι βραβευθέντες.

Ένας από αυτούς, ο Πίτερ Ντάιαμοντ, καλείται τώρα να δοκιμάσει τις ιδέες του και στην πράξη, στο μέτρο του δυνατού βεβαίως. Προ ημερών ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα τον πρότεινε ως νέο μέλος στο διοικητικό συμβούλιο της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας.

Albrecht Breitschuh/Γιάννης Παπαδημητρίου

Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου

http://www.dw-world.de