Βαθαίνει η κρίση αυξάνουν οι ανισότητες

Του ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

 

Πριν εξετάσουμε το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011, που κατατέθηκε στη Βουλή στις 4.10.10 (προσχέδιο απ' εδώ κι εμπρός), είναι αναγκαίο να επισημάνουμε τα ακόλουθα σε ό,τι αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2010:

- Οι εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων για το 2010 δεν συγκρίνονται με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2010 που ψήφισε η Βουλή τον Δεκέμβριο του 2009, αλλά με το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής, με αποτέλεσμα να αποκρύπτονται οι μεγάλες αποκλίσεις στην εκτέλεσή του (μεγάλη υστέρηση εσόδων και πρωτοφανείς περικοπές σε μισθούς και συντάξεις).
- Οι εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων στηρίζονται στα δεδομένα 8μήνου ή 9μήνου το 2010. Τα στοιχεία όμως που θα προκύψουν, όταν κλείσει το έτος, μπορεί να απέχουν από αυτές.
- Οι επικείμενες αναθεωρήσεις στατιστικών στοιχείων από τη Eurostat σε ό,τι αφορά το δημόσιο έλλειμμα και χρέος μπορεί να ανατρέψουν αυτά που αναφέρονται στο προσχέδιο.
Η πρώτη, και σημαντικότερη, παρατήρηση σχετικά με τα όσα προβλέπονται στο προσχέδιο είναι ότι η πολιτική που ενσωματώνει προκαλεί μείωση του ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές (!) και, για τρίτη κατά σειρά χρονιά, μείωσή του σε σταθερές τιμές (-2,0% το 2009, -4,0% το 2010 και -2,6% το 2011). Κατά συνέπεια, αυτό που συνέβη στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2010, δεν αποκλείεται να συμβεί και το 2011, δηλαδή νέα υστέρηση των εσόδων και νέες περικοπές δαπανών για να επιτευχθούν οι στόχοι του Μνημονίου.
Οι δημόσιες επενδύσεις μειώθηκαν το 2010 και προβλέπεται να μειωθούν περισσότερο το 2011 σε τρέχουσες τιμές και, ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα είναι οι χαμηλότερες της δεκαετίας, γεγονός το οποίο θα συμβάλει στη συνέχιση της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας. Ενδεχόμενη μεγαλύτερη περικοπή τους από την προβλεπόμενη στο προσχέδιο θα βαθύνει την ύφεση.
Υφεση προκαλεί και η μείωση των δαπανών για μισθούς και συντάξεις, οι οποίες το 2010, λόγω των περικοπών των 13ου και 14ου μισθών και των 13ης και 14ης συντάξεων και της μείωσης των επιδομάτων, μειώθηκαν κατά 8,5% σε σχέση με το 2009. Η μείωση όμως της αγοραστικής τους δύναμης έφτασε το 13% λόγω του πληθωρισμού το 2010 και δεν αποκλείεται να ξεπεράσει το 15% το 2011 σε σχέση με το 2009.
Ο βασικός λόγος για την επιτάχυνση του πληθωρισμού του 2010 είναι η αύξηση των έμμεσων φόρων, δηλαδή των περισσότερο κοινωνικά άδικων φόρων, δεδομένου ότι βαρύνουν κατά κύριο λόγο τα χαμηλά εισοδήματα. Το ποσοστό που οι έμμεσοι φόροι αντιπροσώπευαν στο σύνολο άμεσων + έμμεσων φόρων στον προϋπολογισμό 2010 ήταν 56,2%, στην εκτέλεση του προϋπολογισμού έφτασε το 59,2% και το 2011 θα εκτιναχτεί στο 62,2%, χωρίς να αποκλείεται να ξεπεράσει και το ποσοστό αυτό αν υπάρξει και νέα αύξηση του ΦΠΑ.
Και στην άμεση όμως φορολογία προβλέπεται επιδείνωση, δεδομένου ότι το 2011 οι φόροι που καταβάλλουν τα φυσικά πρόσωπα θα αυξηθούν, ενώ εκείνοι που καταβάλλουν τα νομικά πρόσωπα θα μειωθούν, με αποτέλεσμα το ποσοστό που θα αντιπροσωπεύουν οι φόροι των φυσικών προσώπων στο σύνολο των φόρων φυσικών και νομικών προσώπων θα ανέλθει στο 80% έναντι 76,4% το 2010 (και, όπως είναι γνωστό, το μεγαλύτερο μέρος των φόρων αυτών καταβάλλουν οι μισθωτοί και συνταξιούχοι).
Το βιοτικό, όμως, επίπεδο των κατοίκων της χώρας δεν θα χειροτερεύσει μόνο εξαιτίας της μείωσης μισθών και συντάξεων, της αύξησης των φόρων και του πληθωρισμού. Θα χειροτερεύσει και εξαιτίας της αύξησης ανεργίας, η οποία ήδη, με βάση τα στοιχεία του Ιουλίου 2010, έφτασε το 12% του εργατικού δυναμικού, δηλαδή 607.000, και προβλέπεται να φτάσει το 2011 στο 14,5%, δηλαδή γύρω στις 750.000.
Συνολικά το προσχέδιο, όπως και ο προϋπολογισμός 2010, εκτός από την επιδείνωση της ύφεσης, θα αυξήσει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες.
Παρ' όλες όμως τις θυσίες του ελληνικού λαού, το δημόσιο χρέος από 274 δισ. ευρώ το 2009, προβλέπεται να φτάσει τα 313 δισ. ευρώ το 2010 και τα 330 δισ. ευρώ το 2011 και οι τόκοι, που επιβαρύνουν το έλλειμμα, να φτάσουν το 2011 τα 15,8 δισ. ευρώ ή το 6,8% (!) του ΑΕΠ.
* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ