Έρχεται μίνι κραχ στα χρηματιστήρια;

Με νέες προφητείες για μίνι κραχ μέσα στον Νοέμβριο στο αμερικανικό Χρηματιστήριο επανήλθε χθες στο προσκήνιο της επικαιρότητας ο Μάρκ Φέιμπερ, ο αναλυτής που έγινε διάσημος προβλέποντας την κρίση του 1987. Την ίδια ώρα, στο ΧΑ πλησιάζουν επικίνδυνα δύο… βαρομετρικά χαμηλά: η πολιτική αστάθεια, που τροφοδοτεί την αβεβαιότητα για την πρόοδο του τριετούς οικονομικού προγράμματος σταθεροποίησης, αλλά και οι μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου από τράπεζες.

Ο Μαρκ Φέιμπερ, μιλώντας χθες στο “Bloomberg” έδωσε τη δική του, απαισιόδοξη εκδοχή για τις αναμενόμενες εξελίξεις του Νοεμβρίου στην Wall Street, προειδοποιώντας για μεγάλη, διορθωτική «βουτιά» των μετοχών. Όπως τόνισε, μέχρι τώρα οι δείκτες κινούνται ανοδικά, τροφοδοτώντας προσδοκίες για ράλι, επειδή προεξοφλείται μια τεράστια παρέμβαση της Fed από την επόμενη εβδομάδα, για τη χορήγηση ρευστότητας με μαζικές αγορές ομολόγων.

Όμως, όπως εκτιμά ο Φέιμπερ, οι προσδοκίες των αγορών είναι μάλλον υπερβολικές. Όταν η Fed εφαρμόσει πράγματι το δεύτερο πρόγραμμα «ποσοτικής χαλάρωσης» για τη στήριξη των αγορών, τα ποσά της ρευστότητας που θα προσφέρει θα αποδειχθούν μικρότερα από όσο προβλέπει η αγορά. Έτσι, το πιθανότερο είναι ότι τον Νοέμβριο θα εκδηλωθεί μια μεγάλη πτωτική κίνηση των τιμών, αντί να σηματοδοτηθεί μια νέα ανοδική κίνηση της αγοράς.

Η ποσοτική χαλάρωση προβληματίζει έντονα όλους τους αναλυτές, καθώς αρκετοί φοβούνται ότι θα προκαλέσει αργά ή γρήγορα μια απότομη έξαρση του πληθωρισμού. Είναι χαρακτηριστικό, ότι στην τελευταία έκδοση τιμαριθμοποιημένων ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου οι επενδυτές, ανάμεσά τους και κεντρικές τράπεζες, δέχθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία να αγοράσουν τους τίτλους που παρέχουν προστασία από τον πληθωρισμό με αρνητική απόδοση (-0,55%).

Από μακροοικονομική σκοπιά, ο νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς αμφισβήτησε χθες, ότι η ποσοτική χαλάρωση θα ενισχύσει την πραγματική οικονομία. Κατά την άποψή του, η επάνοδος στην ανάπτυξη μπορεί να προέλθει μόνο από αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημοσιονομικής πολιτικής, ενώ η άφθονη ρευστότητα που θα προσφέρει η Fed απλώς θα δημιουργήσει κινδύνους για νέες «φούσκες», στις ώριμες, αλλά κυρίως στις αναδυόμενες αγορές.

Την ώρα που το διεθνές κλίμα «βαραίνει» επικίνδυνα, στο ΧΑ επανέρχονται δυναμικά στο προσκήνιο ορισμένες «ξεχασμένες» αβεβαιότητες και κίνδυνοι:

  Η προοπτική της πολιτικής αστάθειας, με ορατό το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών και περιπετειών με κυβερνήσεις συνεργασίας, αναμφίβολα δεν ενθουσιάζει τους επενδυτές, ούτε και μπορεί να συμβάλλει στην αποκλιμάκωση των spread των κρατικών τίτλων, στην οποία «ποντάρουν» οι τραπεζίτες, για να επιστρέψουν στη διατραπεζική αγορά.

  Οι τράπεζες είναι εξόχως πιθανό να επιχειρήσουν άμεσα μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου, «πατώντας» στην επιτυχία του αντίστοιχου εγχειρήματος της Εθνικής. Μάλιστα, είναι πιθανό να αρχίσουν αυτές οι διαδικασίες άμεσα, ώστε να βελτιωθούν οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας ενόψει των τεστ αντοχής του Νοεμβρίου. Χθες, η αγορά κατακλύστηκε από φήμες για άμεσες πρωτοβουλίες από τη διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς προς αυτή την κατεύθυνση και αυτό αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες πίεσης των τιμών στο ταμπλό. Το ερώτημα, αν μπορεί η «καχεκτική» χρηματιστηριακή αγορά της Αθήνας να «σηκώσει» και άλλες αντλήσεις κεφαλαίων από τράπεζες επανέρχεται πιεστικά και, με τις συνθήκες που διαμορφώνονται δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να απαντηθεί εκ προοιμίου θετικά.

Σε κάθε περίπτωση, η διάψευση ή επιβεβαίωση των σεναρίων δεν απέχει πολύ, καθώς στις αρχές του Νοεμβρίου τοποθετούνται και τα τρία γεγονότα καθοριστικής σημασίας για την πορεία των αγορών και του ΧΑ: οι εκλογές στην Αθήνα και στις ΗΠΑ, αλλά και οι αποφάσεις της Fed για την παροχή ρευστότητας. Μέχρι τότε, «βασιλιάς» στις αγορές θα είναι και πάλι η αβεβαιότητα…

ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ 10