Πολυεθενικές :Σκορπίζουν αρρώστειες με τον μανδύα του ευεργέτη

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο δεκαετιών, ο ιδιωτικός τομέας έχει αναδειχθεί ως η κορυφαία πηγή χρηματοδότησης για την υγεία στον κόσμο. Ομάδες εταιρειών όπως η Παγκόσμια Συμμαχία Επιχειρήσεων (Global Business Coalition, GBC) χρηματοδοτούν πολλά προγράμματα καταπολέμησης ασθενειών. Ανάμεσα στις 200 εταιρείες της Συμμαχίας , είναι και μία πλειάδα πολυεθνικών εταιρειών όπως η Coca-Cola, η Exxon Mobil και η Pfizer για τις οποίες έχουν ακουσθεί τόσο πολλά για δραστηριότητες τους οι οποίες συμβάλλουν στην αύξηση των δεικτών της θησιμότητας. Προς τι λοιπόν το ενδιαφέρον; Είναι κοινωνικά ευαίσθητες ή απλώς εκμεταλλεύονται τις φοροαπαλλαγές αλλά και τη θετική εικόνα στους ανθρώπους του ανεπτυγμένου κόσμου; Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τα κίνητρα . Αυτό όμως που μπορεί να υποστηρίξει με αδιάσειστα στοιχεία είναι ότι οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται πιο έντονα σε σχέδια σχετικά με την παγκόσμια υγεία προέρχονται από ένα στενό φάσμα βιομηχανιών, πολλές από τις οποίες είναι κάτω από πυρά για την αρνητική επίδρασή τους στη δημόσια υγεία. Αυτές οι ιδιωτικές επιχειρήσεις παίζουν ένα διπλό παιχνίδι: διαταράσσουν τις τοπικές κοινότητες με το ένα χέρι και υπογράφουν μεγάλα τσεκ φαινομενικά για να τους βοηθήσουν με το άλλο.

Η εξορυκτική βιομηχανία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η βιομηχανία εξορύξεων, η οποία περιλαμβάνει πετρελαϊκές επιχειρήσεις καθώς και φυσικού αερίου, βρισκόταν στην πρώτη γραμμή πολλών επιφανών παγκόσμιων προγραμμάτων για την υγεία. Η εξορυκτική πολυεθνική Rio Tinto επαινέθηκε για το έργο της σχετικά με την καταπολέμηση της ελονοσίας στην Ισημερινή Γουινέα. Ο εξορυκτικός γίγαντας Gold Fields Limited επαινέθηκε για τις προσπάθειες πρόληψης του ιού HIV στη Γκάνα. Η Anglo American επαινέθηκε για την παροχή δωρεάν αντιρετροϊκής θεραπείας σε θετικούς στον ιό HIV εργαζομένους της στην Αφρική. Και η ExxonMobil συνεισφέρει τώρα περισσότερα χρήματα για την καταπολέμηση της ελονοσίας από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία εκτός της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Αυτό είναι το «ευαίσθητο πρόσωπο τους» . Υπάρχει όμως και το άλλο: εκείνο του κέρδους ανεξαρτήτως κοινωνικού κόστους. Η Rio στην Παπούα Νέα Γουινέα πέταξε δισεκατομμύρια τόνους τοξικών αποβλήτων και ήταν συνένοχη στην κατασταλτική βία που οδήγησε σε πάνω από 10.000 θανάτους, σύμφωνα με μια ομαδική μήνυση που κατατέθηκε το 2000. Η Gold Fields , σύμφωνα με τις ΜΗΚΥΟ της Γκάνα έχει μολύνει τις υδάτινες οδούς με επικίνδυνα υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων, στερώντας τις τοπικές κοινότητες από πόσιμο και αρδεύσιμο νερό. Την Anglo American ο πρώην Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα την εγκάλεσε για εκμετάλλευση της γης και του νερού γύρω από τα ορυχεία της στη Γκάνα. Πρόκειται για μια «παραβίαση του δικαιώματος των κοινοτήτων να διατηρήσουν ένα βιώσιμο περιβάλλον» είχε πεί. Και τα παραδείγματα δεν σταματούν εδώ. Η ExxonMobil μόλυνε τον υδροφόρο ορίζοντα αλλά και τους ψαρότοπους με περισσότερα από 2,4 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου που διαρρέει από το 1976 ως και το 1996, σύμφωνα με αναλύσεις της νιγηριανής κυβέρνησης. Μετά την έναρξη προγραμμάτων ανάπτυξης των τοπικών κοινοτήτων από τις εταιρείες πετρελαίου προκειμένου να μετριάσουν την εναντίον τους κριτική, ο φιλανθρωπικός οργανισμός καταπολέμησης της φτώχειας Christian Aid χαρακτήρισε το δέλτα του Νίγηρα ένα «πραγματικό νεκροταφείο (ανάλογων) σχεδίων, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων ύδρευσης που δεν λειτουργούν, κέντρων υγείας που δεν έχουν ανοίξει ποτέ και σχολείων όπου κανένα μάθημα δεν έχει ποτέ διδαχθεί». Τα παραδείγματα αυτά εμφανίζουν τις άμεσες επιπτώσεις από την δραστηριότητα των πολυεθνικών στην υγεία των ανθρώπων.

Υπάρχουν όμως και οι έμμεσες επιπτώσεις .Εταιρείες αναψυκτικών και σνακ έχουν, επίσης, κινηθεί στην πρώτη γραμμή των παγκόσμιων πρωτοβουλιών για την υγεία, ιδίως για την καταπολέμηση των μη μεταδοτικών ασθενειών όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης. Μέσα από μια ένωση που ονομάζεται Διεθνής Συμμαχία Τροφίμων και Ποτών, οι μεγαλύτερες εταιρείες στον κόσμο για επεξεργασία τροφίμων και ποτών -συμπεριλαμβανομένων της Nestle, της PepsiCo, της Kraft, και άλλων , έχουν άμεση συμμετοχή σε προγράμματα υγείας. Όμως τα προϊόντα τους είναι εκείνα που έχουν μεγάλο ποσοστό ευθύνης για την αλματώδη άνοδο αυτών των νοσημάτων. Οι εταιρείες αναψυκτικών και σνακ "ζουν" με το να μειώνουν πλήρεις τροφές σε εύκολα παρασκευάσιμα επεξεργασμένα τρόφιμα – ακριβώς τα είδη των τροφίμων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μη μεταδιδόμενων ασθενειών. Για να διατηρήσουν την οικονομική τους υγεία, οι επιχειρήσεις αυτές πρέπει να πωλούν περισσότερα από τα προϊόντα τους στις ίδιες χώρες όπου οι θάνατοι από μη μεταδιδόμενες ασθένειες αυξάνονται. Με τις πωλήσεις τους στις ανεπτυγμένες χώρες να είναι στάσιμες, η βιομηχανία στηρίζεται πλέον στην αύξηση των εσόδων της στις αναδυόμενες αγορές προκειμένου να στηρίξουν τη μελλοντική τους ανάπτυξη. Μεταξύ του 1982 και του 2000, οι αμερικανικές εταιρείες τετραπλασίασαν τις επενδύσεις τους σε ξένες εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων, και οι πωλήσεις των μεταποιημένων τροφίμων στο εξωτερικό αυξήθηκαν από 39,2 δισεκατομμύρια δολάρια σε 150 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο μέσος Μεξικανός καταναλώνει σήμερα περίπου 30 γαλόνια Coca-Cola κάθε χρόνο, δηλαδή περισσότερο από τον μέσο Αμερικανό. Τα ποσοστά των μη μεταδιδόμενων ασθενειών (NCDs) έχουν αυξηθεί αναλόγως.

Η βιομηχανία που εμπλέκεται περισσότερο σε παγκόσμιες πρωτοβουλίες για την υγεία είναι αναμφίβολα η βιομηχανία φαρμάκων. Η Novartis δωρίζει φάρμακα στην ΠΟΥ για την καταπολέμηση της λέπρας και αναπτύσσει νέα εμβόλια για τον δάγκειο πυρετό και τη φυματίωση. Η Merck και η Pfizer έχουν κάνει σημαντικές δωρεές φαρμάκων για την καταπολέμηση ασθενειών όπως η ογκοκέρκωση και το τράχωμα. Αλλά οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες βρίσκονται σε εξίσου περίπλοκη θέση. Οι πιο αποτελεσματικές παγκόσμιες παρεμβάσεις υγείας υπονομεύουν τις βασικές δραστηριότητές τους, οι οποίες είναι να πουλάνε επώνυμα φάρμακα σε καλές τιμές. Γι 'αυτό η Novartis επιχειρεί να αποδυναμώσει τη νομοθεσία της Ινδίας περί πατεντών, με τρόπους που οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα αναφέρουν ότι θα έχουν «καταστροφικές συνέπειες» για την πρόσβαση των φτωχών στις υπηρεσίες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Το 1998, 39 κορυφαίες εταιρείες φαρμάκων μήνυσαν την κυβέρνηση της Νότιας Αφρικής για την εφαρμογή ενός νόμου που αποσκοπεί να καταστήσει τα αντιρετροϊκά φάρμακα πιο προσιτά στους φτωχούς ανθρώπους που πεθαίνουν από AIDS.

Πηγή: http://socialopinion.gr/ το είδαμε στο http://www.inprecor.gr/archives/249114