Η μαρτυρία ενός Αμερικανού διπλωμάτη και τα τρία “καμπανάκια” για τον Ταγίπ Ερντογάν

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Στ

ραμμένος αποκλειστικά και με εμμονή στην προώθηση της ισλαμικής ατζέντας του στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό, ο Ταγιπ Ερντογάν κινδυνεύει να χάσει τον έλεγχο του παιγνιδιού.

Η οικονομία στέλνει τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια, οι διαδηλωτές επιστρέφουν στο Γκεζι και σε δεκάδες άλλες πλατείες σε όλη την Τουρκία, ο Ασαντ παραμένει στην εξουσία  και ο ίδιος αναζητά «σκοτεινούς» υπονομευτές, που άλλοτε τους εντοπίζει στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, άλλοτε στην  «προκατειλημμένη  εναντίον των μουσουλμάνων» Ε.Ε., άλλοτε στο εσωτερικό είτε στην αντιπολίτευση είτε σε μεγάλους επιχειρηματίες της χώρας που αντιδρούν στην ισλαμική εκτροπή.

Ήδη έχει ξεκινήσει μια άνευ προηγουμένου αντιπαράθεση του κ. Ερντογαν με κορυφαίους επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας, όπως αυτού του Ραχμί Κοτς, επειδή προειδοποίησαν για τις συνέπειες  της υποχώρησης της Δημοκρατίας στην χώρα, ενώ ο τουρκικός σύνδεσμος βιομηχάνων η TUSIAD προειδοποιεί για τους κινδύνους που υπάρχουν με την απομάκρυνση της χώρας από την Ε.Ε.

Μέσα σε αυτό το κλίμα ήταν πραγματικά εντυπωσιακός  ο τρόπος που ένας έμπειρος Αμερικανός διπλωμάτης με προϋπηρεσία στην Τουρκία αλλά και σε πολλές χώρες του κόσμου λίγο πριν αφυπηρετήσει από την θέση του Γενικού Προξένου των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη –προκειται για τον Σκοτ Κιλνερ- μίλησε τόσο καθαρά για την σημερινή Τουρκία αλλά και τις συνέπειες από την άρνηση του βυζαντινού παρελθόντος, σε μια συνέντευξη που έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα στην εφημερίδα Χουριέτ.

Η συνέντευξη του αμερικανού διπλωμάτη, το βαρυσήμαντο άρθρο του δισεκατομμυριούχου Ραχμι Κοτς και οι δηλώσεις του πρόεδρου της TUSIAD Μουχαρεμ Γιλμαζ, είναι ακόμη τρία καμπανάκια που κτυπούν προειδοποιώντας για την πορεια που παίρνει η διακυβέρνηση Ερντογαν.

Ο Σκοτ Κιλνερ, λίγο πριν συνταξιοδοτηθεί απελευθερωμένος πια  μίλησε με ειλικρίνεια στην Χουριέτ:

«Μεγάλωσα στο Σαν Φρανσίσκο και τέλειωσα το Κολέγιο το 1970.  Όταν  περπατούσα στο Γκεζι, αισθάνθηκα σαν να είχε γυρίσει ο χρόνος πίσω στο Μπέρκλεϊ το 1968. Μου θύμισε τόσο πολύ την περίοδο εκείνη, τα πανό, οι σημαίες, οι σκηνές, μου ξύπνησαν ένα σωρό μνήμες. Υπήρχε μια δόση τρέλας και ριζοσπαστισμού, αλλά το ένοιωθα τόσο καλοπροαίρετο και ήμουν πολύ ασφαλής…».

Εξηγεί ότι όταν ήρθε για μια ακόμη φορά στην Τουρκία το 2010 ως γενικός πρόξενος «υπήρχε μια σταθερή διακυβέρνηση» και πίστεψε ότι η χώρα έχει αλλάξει, αλλά μετα από λίγο καιρό άρχισε να βλέπει τα προβλήματα: την «αύξηση του αριθμού των φυλακισμένων δημοσιογράφων, την αύξηση της αυτολογοκρισίας, τα μεγάλα έργα που ξεκινούσαν χωρίς την σύμφωνη γνώμη και την συναίνεση των πολιτών, τα ερωτηματικά με τις μεγάλες δίκες, πράγματα που ήταν δύσκολο να κατανοηθούν. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είδα και το Γκεζι. Αυξάνεται τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των Τούρκων, που πιστεύουν ότι η φωνή τους δεν ακούγεται…»

Ο κ. Κιλνερ είναι προβληματισμένος για το μέλλον της Τουρκίας:

«Ποια θα είναι η κληρονομιά που θα αφήσει το ΑΚΡ υπό την ηγεσία του Ερντογάν και του Γκιουλ; Θα αφήσουν μια κληρονομιά μέσα στην οποια θα έχει υλοποιηθεί ο φιλελευθερισμός θα γίνονται πλήρως σεβαστά τα ατομικά δημοκρατικά και μειονοτικά δικαιώματα, μια Τουρκία πλουραλιστική;

Ή θα είναι μια Τουρκία που στο τιμόνι της θα υπάρχει μια άλλη κοινωνική τάξη και πολιτική ομάδα, που τελικά θα εφαρμόσει και πάλι το ίδιο σύστημα. Πριν μερικά χρόνια ήμουν πιο αισιόδοξος από ότι σήμερα…»

Ο Αμερικανός πρόξενος τονίζει ότι είναι λάθος  «να διαβάζει κάποιος τις διαμαρτυρίες του Γκεζι ως απόπειρα πραξικοπήματος» και λέει ιδιαίτερα σημαντικά πράγματα για την Συρία:

«Την παράσταση στην Συρία την έχουμε ξαναδεί στο Αφγανιστάν την δεκαετία του ΄80» και επισημαίνει ότι η Αλ Καιντα και  οι θυγατρικές  της  είναι ένα σημαντικό πρόβλημα στην Συρία  και χρησιμοποιούν την Τουρκία για τις μετακινήσεις προς και από την Συρία.

Αλλά αυτό που έχει ξεχωριστό (και ελληνικό ενδιαφέρον)  είναι το ξέσπασμα του αμερικανού διανοούμενου και διπλωμάτη για τον τρόπο με τον οποίο η Τουρκία αντιμετωπίζει το Βυζαντινό Παρελθόν.

Ο κ. Κιλνερ τονίζει ότι δεν μπορεί να συνεχίζει να παραμελείται η βυζαντινή κληρονομιά. «Η Βυζαντινή κληρονομιά δικαιούται μεγαλύτερο σεβασμό. Δεν έχει αυτό όμως σχέση με την θρησκεία, το θέμα είναι η πολιτιστική κληρονομιά.  Είναι τόσα τα θαμμένα βυζαντινά ερείπια, γίνονται όμως εργασίες ανοικοδόμησης με μια συνειδητή επιλογή άρνησης της αρχαιολογικής εμπειρίας;»

Και καλεί όλους να δουν «όσα έχουν γίνει  στην Μονή Παντοκράτορος (ΖειρέκΧανε) και στον ναό Σέργιου και Βακχου (Κουτσιουκ ΑγιαΣοφια).  «Με το μπετόν που έχει πέσει σε αυτά τα μνημεία  η περιοχή μετατρέπεται σε Ντισνεϊλαντ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΔΕΝ άρχισε το 1453. Από την στιγμή που αυτό θα γίνει αποδεκτό η Κωνσταντινουπολη θα μετατραπεί σε μια πολύ πιο πλούσια πόλη. Ελπίζω όταν ξανάρθω να βρω μια πόλη που θα σέβεται πλήρως το παρελθόν της…»

Μόλις ο πατριάρχης της μεγαλύτερης και πιο ισχυρής επιχειρηματικής οικογένειας της Τουρκίας με παρουσία σε πολλές χώρες του κόσμου Ραχμι Κοτς δημοσίευσε ένα άρθρο το οποίο είναι επικριτικό για τον Ταγίπ Ερντογαν, βρέθηκε ένας δικηγόρος που ζήτησε να ασκηθεί δίωξη εναντίον του ομίλου Κοτς για συμμετοχή στην ανατροπή του Ερμπακαν το 1997… Η ίδια προσφυγή στρέφεται και εναντίον του Αϋντιν Ντογκάν  ιδιοκτήτη του μεγαλύτερου ομίλου ΜΜΕ της Τουρκίας. Συμπτωματικά η προσφυγή του δικηγόρου στην δικαιοσύνη έγινε λίγες ώρες αφότου ο κ. Ερντογάν είχε εκφράσει την δυσαρέσκεια του ότι στην δίκη που ξεκινά για τα γεγονότα της 28^ης Φεβρουαρίου 1997, δεν είχαν απαγγελθεί κατηγορίες σε …μη στρατιωτικούς!

Ο κ. Κοτς διευθύνει τον μεγαλύτερο επιχειρηματικό όμιλο της Τουρκίας  που περιλαμβάνει το μοναδικό διϋλιστήριο της χώρας, τα εργοστάσια κατασκευής αυτοκίνητων Ford και FIAT, την εταιρία ηλεκτρικών συσκευών ΒΕΚΟ και δεκάδες άλλες επιχειρήσεις. Οι δραστηριότητες του Ομίλου Κοτς καλύπτουν το 9% του ΑΕΠ της Τουρκίας , το 10% των εξαγωγών της χώρας και καταβάλλει το 9% των συνολικών φόρων που εισπράττει το τουρκικό κράτος.

Η βεντέτα του Ερντογαν με τον όμιλο Κοτς είχε ξεκινήσει νωρίτερα την άνοιξη στην διάρκεια των επεισοδίων στο Γκεζι.

Ο Ερντογαν κατηγόρησε την διεύθυνση του ξενοδοχείου Divan στο Πέρα  ότι παράνομα πρόσφερε καταφύγιο σε δεκάδες τραυματισμένους διαδηλωτές και δεν παρέλειψε να δηλώσει ότι «η περίθαλψη εγκληματιών, είναι εγκληματική πράξη». Η οργή του Ερντογαν  μεγάλωσε όταν είδε την οικογένεια Κοτς, στην οποία ανήκει το Divan ,  να στηρίζει την απόφαση της διεύθυνσης του ξενοδοχείου…

Λίγες ημέρες  μετα, το τουρκικό «ΣΔΟΕ» και η αστυνομία επέδραμαν στις εγκαταστάσεις του διϋλιστηρίου της οικογένειας Κοτς. Τις  επόμενες εβδομάδες η κυβέρνηση ακύρωσε τον διαγωνισμό ύψους 1 δις ευρώ, που είχε κερδίσει ο όμιλος Κοτς για την κατασκευή του πρώτου τουρκικού πολεμικού σκάφους, ενώ λίγο πριν από τα γεγονότα στο Γκεζι ο Ερντογαν είχε ανακοινώσει ότι θα απορρίψει τον διαγωνισμό ύψους 5,7 δις δολαρίων για την ιδιωτικοποίηση αυτοκινητοδρόμων και γεφυρών  που είχε κερδίσει κοινοπραξία εταιριών στην οποία συμμετείχε και Όμιλος Κοτς.

Ο Ραχμι Κοτς, στο άρθρο του, αξιολογώντας τον στόχο που έχει θέσει ο κ. Ερντογαν να είναι η Τουρκία μέχρι το 2023 στην 10^η θέση των πιο μεγάλων οικονομιών του κόσμου, εξηγεί ότι αυτός ο στόχος προϋποθέτει εξαγωγές 500 δις δολαρίων, και εξασφάλιση ενός κατά κεφαλήν εισοδήματος ύψους 25.000 δολαρίων  και όλα αυτά «είναι πιο εύκολο να λέγονται, παρά να επιτευχθούν». Αυτό που εξόργισε όμως τον Ερντογαν ήταν η τελική παράγραφος του άρθρου:

«Οι προσπάθειες της κυβέρνησης και της επιχειρηματικής κοινότητας, μπορεί να αποδώσει καρπούς εάν η Τουρκία διασφαλίσει πολιτική σταθερότητα και κοινωνική συνοχή με μια υψηλού επιπέδου δημοκρατία  που τα ατομικά δικαιώματα θα είναι εγγυημένα μέσα από ένα  λειτουργικό νομικό σύστημα. Γι’ αυτό θα πρέπει η πολιτική ελίτ να επιτύχει συναίνεση σε θέματα όπως το νέο σύνταγμα. Η Τουρκία μπορεί να πετυχει τους στόχους της για το 2023 μόνον εάν εγκαθιδρύσει μια σταθερή ώριμη δημοκρατία που θα προσφέρει το υπόβαθρο για μια επιτυχημένη οικονομία και μια ευημερούσα επιχειρηματική κοινότητα».

Μετα από ένα διάστημα διαρκών εμμονικων επιθέσεων του Ερντογαν  εναντίον της Ε.Ε., υπάρχει έντονη ανησυχία στην Τουρκία για απομάκρυνση από τον στόχο προσέγγισης με την Ε.Ε.

Ο πρόεδρος της TUSIAD  Μουχαρεμ Γιλμάζ σε ομιλία του την περασμένη εβδομαδα στο Ινστιτούτο του Βοσπόρου ζήτησε από την κυβέρνηση να προσανατολιστεί και πάλι προς την Ε.Ε. τονίζοντας ότι ο επαναπροσανατολισμός στην Ε.Ε. είναι αναγκαίος για να “προχωρήσει η πορεια εκδημοκρατισμού, η οικονομική ανάπτυξη και η πολιτική σταθερότητα..» , σε ένα μήνυμα που είναι σαφές ότι απευθύνεται κατευθείαν στον Ταγίπ Ερντογαν.

Οι επόμενοι μήνες μάλλον δεν θα είναι εύκολοι ούτε στο εσωτερικό για τον πρωθυπουργό της Τουρκίας…

Δημοσιεύθηκε στα www.epikaira.gr την Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2013

Read more: http://mignatiou.com/?p=13145#ixzz2fypeg1Iy